Ορατή είναι η αμηχανία της κυβέρνησης απέναντι στο αίτημα των φορέων της αγοράς και των μικρομεσαίων για μερική διαγραφή των χρεών της πανδημίας, το οποίο έχει υιοθετηθεί από την πλειοψηφία των εμπορικών συλλόγων της χώρας, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, τη ΓΣΕΒΕΕ ενώ το επαναφέρει σε τακτική βάση και ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ, Κων. Μίχαλος.
Το αίτημα είναι εύλογο αν λάβουμε υπόψη ότι η Ελλάδα έχει αποτελέσει τη χώρα η οποία εφάρμοσε το πιο παρατεταμένο και σκληρό δεύτερο lock down στην Ευρώπη αλλά υπήρξε κι η μοναδική που κράτησε κλειστές τις επιχειρήσεις της όλη την προεορταστική και εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς – δηλαδή από τον Νοέμβριο ως τον Ιανουάριο – με αποτέλεσμα μια ασύλληπτη μεγάλη απώλεια τζίρου.
Ο τζίρος της αγοράς κάτω του 35% του περσινού
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του εμπορικού κόσμου, το άνοιγμα της αγοράς μόνον στο διάστημα 15 Δεκεμβρίου-7 Ιανουαρίου και η λειτουργία της αποκλειστικά με τη μέθοδο click away δεν θα δώσει σε εορταστικό τζίρο κάτι παραπάνω από το 35%, δηλαδή ποσό από 875 εκατ. ευρώ έως 1.5 δις ευρώ. Σε αυτό το πλαίσιο, τα δεδομένα είναι αμείλικτα: πώς είναι δυνατό επιχειρήσεις με ελάχιστα ή μηδενικά έσοδα να ανταποκριθούν στο βουνό των υποχρεώσεων που έχουν συσσωρεύσει προς το κράτος λόγω των lock down; Πώς είναι δυνατό, ακόμη χειρότερα, από την 1η Ιανουαρίου 2021 που λήγουν τα μορατόρια πληρωμών στα περισσότερα επιχειρηματικά δάνεια, να αρχίσουν να πληρώνουν τις τράπεζες;
Λένε και ξελένε
Αντιμέτωπα με την πίεση της πραγματικότητας και το εύλογο του αιτήματος για περαιτέρω στήριξη των επιχειρήσεων μέσω μερικής διαγραφής οφειλών, τα κυβερνητικά στελέχη δυο βδομάδες τώρα λένε και ξελένε. Για παράδειγμα, δυο φορές μέσα στις τελευταίες 10 μέρες ο Υπουργός Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδης έχει υπαινιχθεί ότι είναι πολύ πιθανή η μερική διαγραφή των οφειλών της κρίσης μέσω του κουρέματος κατά 50% των ποσών των τριών πρώτων κύκλων της Επιστρεπτέας Προκαταβολής (για τις 145.000 επιχειρήσεις επί συνόλου 700.000 που τις πήραν). Κι ενώ το σενάριο αυτό αρχικά διαψεύδονταν με κατηγορηματικό τρόπο από τον υφυπουργό Οικονομικών Θ. Σκυλακάκη, τις μέρες των Χριστουγέννων, ο Θ. Σκυλακάκης άλλαξε θέση, υπαινισσόμενος ότι το κούρεμα των τριών πρώτων κύκλων της Επιστρεπτέας είναι με έναν τρόπο στο τραπέζι.
Το οικονομικό επιτελείο μόλις τώρα συνειδητοποιεί
Γιατί όμως η κυβέρνηση επιδίδεται σε «ήξεις-αφήξεις», εμφανιζόμενη να παίζει με τις προσδοκίες των μικρομεσαίων στο λιανεμπόριο, την εστίαση, τον τουρισμό; Ίσως επειδή λόγω της πολλής αυταρέσκειας, άργησε να καταλάβει τι ζημιά προκάλεσαν οι επιλογές της ως προς τη διαχείριση της πανδημίας στην αγορά, και μόλις τώρα αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι οι προειδοποιήσεις π.χ. του προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών για 150.000 ως 200.000 λουκέτα μέσα στους επόμενους μήνες, δεν είναι σχήμα λόγου αλλά ορατός κίνδυνος. Με δεδομένο κιόλας το ότι στη Νέα Δημοκρατία θεωρούν τους εμπόρους και τους μικρομεσαίους «δικούς» τους, το οικονομικό επιτελείο θα επιχειρήσει στο άμεσο μέλλον να σώσει ό,τι μπορεί, για να περιορίσει, μεταξύ των άλλων, και την απώλεια σε ψήφους στις εκλογές που το Μαξίμου σχεδιάζει για φθινόπωρο.
«Ξεπάγωμα» των επιχειρηματικών δανείων
Σε κάθε περίπτωση, και έχοντας δύο ακόμη γύρους Επιστρεπτέας στα σκαριά, το οικονομικό επιτελείο έχει χρόνο να αποφασίσει τι θα κάνει με το κούρεμα των τριών πρώτων κύκλων της Επιστρεπτέας – τουλάχιστον ως το προσεχή Μάρτιο. Δεν έχει όμως χρόνο σε ότι αφορά το υποχρεωτικό «ξεπάγωμα» των επιχειρηματικών δανείων από την Ιανουαρίου 2021, μετά από 9 μήνες αναστολής. Εδώ οι λύσεις θα πρέπει να δοθούν άμεσα, με τις πληροφορίες από το Υπουργείο Οικονομικών να λένε ότι σχεδιάζεται ένα νέο πρόγραμμα επιδότησης της μηνιαίας δόσης των επιχειρηματικών δανείων στα πρότυπα του Προγράμματος Γέφυρα, που θα καλύψει ελεύθερους επαγγελματίες και μικρές επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο έως 1 εκατ. ευρώ.
