Τρεις Ελληνες και τρεις Γερµανοί ηθοποιοί αναζητούν το µέλλον της ενωµένης Ευρώπης και τη θέση της χώρας µας σε αυτήν υπό την καθοδήγηση του διακεκριµένου σκηνοθέτη και καλλιτεχνικού διευθυντή του Ελληνογερµανικού Θεάτρου Κώστα Παπακωστόπουλου.
Το έργο του «Eurexit» παρουσιάστηκε µε µεγάλη επιτυχία στο θέατρο Bauturm στην Κολωνία και ανεβαίνει για µία και µοναδική παράσταση στην Αθήνα. Το «Eurexit» (εµπνευσµένο από τον «Αγαµέµνονα» του Αισχύλου) αποτελεί το τρίτο και τελευταίο µέρος της τριλογίας «Πολυαγαπηµένη Υβρις», η οποία πραγµατεύεται το θέµα της κρίσης της δηµοκρατίας στην Ευρώπη. Σε αυτό το έργο ο σκηνοθέτης δηµιουργεί µια performance που συνδυάζει το θέατρο, το φιλµ και τη µουσική και περιγράφει µε αλληγορικό τρόπο την ευρωπαϊκή κρίση εστιάζοντας στον άνθρωπο, στις εµπειρίες του, στους φόβους και στις προσδοκίες του, µακριά από την απρόσωπη καταγραφή της επίσηµης ιστορίας.
Ας ξεκινήσουµε τη συζήτηση µε το Ελληνογερµανικό Θέατρο της Κολωνίας.
Οταν το δηµιουργούσα το 1990 δεν µπορούσα να φανταστώ ότι φέτος θα συµπλήρωνε 28 χρόνια δηµιουργικής πορείας και θα αποτελούσε αναπόσπαστο κοµµάτι της θεατρικής ζωής της πόλης µας αλλά και όλης της Γερµανίας. Σίγουρα σηµαντικό ρόλο στην επιτυχία του θεάτρου έπαιξαν η σχέση µας µε το αρχαίο δράµα και ο τρόπος που το προσεγγίζουµε όλα αυτά τα χρόνια: η ανάδειξη των διαχρονικών κοινωνικών και πολιτικών θεµάτων που ενυπάρχουν σε αυτό και η µεταφορά τους στη σηµερινή πραγµατικότητα. Στην πορεία του παρουσιάσαµε κλασικούς Ελληνες συγγραφείς, έργα Νεοελλήνων θεατρικών συγγραφέων σε πρώτη γερµανική µετάφραση (Κεχαΐδη, Ζιώγα, ∆ηµητριάδη), Ευρωπαίους που εµπνέονται από τον αρχαίο ελληνικό µύθο (Μίλερ, Σαίξπηρ, Λόερ), καθώς και δικά µου έργα.
Ενα τέτοιο παράδειγµα είναι η τριλογία σας «Πολυαγαπηµένη Υβρις». Αλήθεια, γιατί δώσατε τον συγκεκριµένο τίτλο;
Είναι ένας τίτλος µε µια δόση ειρωνείας που συνδυάζει την έννοια της αρχαιοελληνικής λέξης «ύβρις» µε τις σηµερινές συµπεριφορές των ηγετών µας και όχι µόνο.
Στο «Eurexit» ο χορός επιστρέφει στην Ελλάδα για να αναζητήσει το δηµοκρατικό ιδεώδες. Μπορούµε όµως να ταυτίσουµε την αθηναϊκή δηµοκρατία µε τη σηµερινή;
Οχι, φυσικά δεν µπορούµε να ταυτίσουµε την αθηναϊκή δηµοκρατία µε τη σηµερινή, µπορούµε όµως να αντλήσουµε γνώση από τις σκέψεις και τις ιδέες της. Οι πρωταγωνίστριες του έργου –ο χορός– καταφεύγουν τώρα στην άµεση δηµοκρατία διότι δεν µπορούν πλέον να εµπιστευτούν την αντιπροσωπευτική δηµοκρατία.
Υπάρχει στ’ αλήθεια «κρίση στα ιδεώδη της ΕΕ»; Μήπως δεν κατάφερε ποτέ ουσιαστικά να δηµιουργήσει συνθήκες δηµοκρατίας και ισότητας για τους πολίτες της;
Θα συµφωνήσω απόλυτα µαζί σας. Από το ξεκίνηµα της ενωµένης Ευρώπης τα κοινά ιδανικά και οι αξίες της που θα έπρεπε να είναι η σηµαία της ΕΕ, ο βασικός συνδετικός κρίκος ανάµεσα στους λαούς της Ευρώπης, χρησιµοποιήθηκαν από την παγκόσµια οικονοµία σαν πρόσχηµα για να ικανοποιηθούν τελικά άλλες επιδιώξεις.
Στην παράστασή σας έχετε συµπεριλάβει συνεντεύξεις µε καθηµερινούς ανθρώπους σχετικά µε την ΕΕ. Ποια είναι η άποψή τους τελικά;
Στην πλειονότητά τους οι Ευρωπαίοι πολίτες µε τους οποίους µίλησα ήταν θετικοί στην ιδέα µιας ενωµένης Ευρώπης. Το πρόβληµα ξεκινάει από το πώς ερµηνεύει ο καθένας τα ιδανικά και τις αξίες της. Και για τους ερωτηθέντες οι ερµηνείες αυτές ικανοποιούσαν περισσότερο τα συµφέροντα της εκάστοτε χώρας που αυτοί εκπροσωπούσαν και όχι τα κοινά ιδεώδη της Ενωσης.
Στην αρχή της ελληνικής οικονοµικής κρίσης η άποψη της Γερµανίας ήταν καθαρά διατυπωµένη: «Φταίνε οι τεµπέληδες Ελληνες». Σήµερα, οκτώ χρόνια µετά, έχετε δει να µεταβάλλεται αυτή η άποψη;
Ναι, η άποψη αυτή έχει µπει προς το παρόν στο περιθώριο. Φυσικά θα µπορούσε πολύ εύκολα να ξαναβγεί στο προσκήνιο αν τα µίντια αποφασίσουν και πάλι να τη χρησιµοποιήσουν. ∆υστυχώς ο λαός πιστεύει στα µίντια και επηρεάζεται πολύ εύκολα από αυτά.
Ζείτε στη Γερµανία εδώ και 35 χρόνια. Πώς διαµορφώνεται η κοινωνία της όλα αυτά τα χρόνια;
Οταν πρωτοήρθα στη Γερµανία η κοινωνία ήταν πολύ πιο τολµηρή πολιτικά και καλλιτεχνικά, ανήσυχη, πρωτοποριακή. Στο πέρασµα του χρόνου, όµως, η κοινωνία µπήκε σε πιο συντηρητική τροχιά µε κέντρο την οικονοµία. Το εγώ έγινε σηµαντικότερο από το εµείς. Οι περσινές εκλογές έδειξαν ότι στη Γερµανία –όπως και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης– η δηµοκρατία και τα παραδοσιακά κόµµατα εξουσίας περνάνε µεγάλη κρίση, αδυνατούν να πείσουν τους πολίτες, παρέχοντας έτσι εύφορο έδαφος σε ακροδεξιά κόµµατα (όπως το AfD) ώστε να ψαρεύουν πιο εύκολα τους δυσαρεστηµένους ψηφοφόρους.
Ετοιµάζετε ήδη την επόµενη δουλειά σας;
Για την τριετία 2018-2020 σχεδιάζουµε µια νέα τριλογία µε τίτλο «Η αρπαγή της Ευρώπης! Ποιος τη διέπραξε;». Την τριλογία ανοίγουµε τον Οκτώβριο στην Κολωνία µε το έργο «Zocker» εµπνευσµένο από το έργο «Το τάβλι» του ∆ηµήτρη Κεχαΐδη.
INFΟ
Σε συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης. Στις 28/9. Φρυνίχου 14, Αθήνα
