Κρυφά χαράτσια Άδωνη για φάρμακα και εξετάσεις – Στα μουλωχτά με την αρωγή της διοικήτριας του ΕΟΠΥΥ

Με δύο τρικ που προώθησε εν κρυπτώ ο υπουργός Υγείας Αδωνης Γεωργιάδης κατόρθωσε να επιβαρύνει τους χιλιάδες ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ σε φάρμακα και διαγνωστικές εξετάσεις. Ειδικότερα, με δύο τεχνάσματα που ενσωμάτωσε στο σύστημα υγείας χρεώνει τις τσέπες των ασθενών, σε μια προσπάθεια να προσφέρει οικονομική ευμάρεια στις φαρμακευτικές εταιρείες αλλά και στους ιδιώτες που διαθέτουν διαγνωστικά κέντρα, χρεώνοντας τους ασφαλισμένους αντί για τις ιδιωτικές εταιρείες.

Ο Αδ. Γεωργιάδης με έναν ευφάνταστο τρόπο κληροδοτεί τις υπερχρεώσεις του ΕΟΠΥΥ, το γνωστό και ως clawback, στις τσέπες των ασθενών, οδηγώντας τους σε μια πρωτοφανή πρόσθετη δαπάνη. Με μηχανορραφίες κατόρθωσε υπογείως να αυξήσει τις συμμετοχές των ασθενών σε βασικά φάρμακα, ενώ από την άλλη οδηγεί σε πολλές περιπτώσεις τους ασφαλισμένους ακόμη και να πληρώνουν τις διαγνωστικές εξετάσεις από την τσέπη τους λόγω ενός νέου ορίου δαπάνης που ενσωμάτωσε στον ΕΟΠΥΥ.

Πολλοί ασφαλισμένοι βρέθηκαν προ εκπλήξεως όταν τους τελευταίους δύο μήνες προσπάθησαν να πραγματοποιήσουν κάποια διαγνωστική εξέταση. Διαγνωστικά κέντρα τόσο στην Αθήνα όσο και στην επαρχία τούς ενημέρωναν ότι δεν μπορούν να προχωρήσουν στην εξέταση επειδή έχει ξεπεραστεί το όριο τις δαπάνης για τον μήνα. Ετσι τους άφηναν δύο επιλογές: είτε να πραγματοποιήσουν τον εργαστηριακό έλεγχο τον επόμενο μήνα είτε να πληρώσουν την εξέταση από την τσέπη τους στην περίπτωση που το πρόβλημα υγείας ήταν επείγον.

Πολλοί ασθενείς μην μπορώντας να πράξουν διαφορετικά, ειδικά σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν πολλά διαγνωστικά κέντρα, αναγκάστηκαν να καταβάλουν χρήματα από την τσέπη τους για να προχωρήσουν άμεσα στον διαγνωστικό έλεγχο. Σε άλλες περιπτώσεις πάλι, διαγνωστικά κέντρα δεν δέχονταν τα παραπεμπτικά των ασφαλισμένων με το επιχείρημα ότι δεν έχουν ελεύθερο ραντεβού.

Εκατοντάδες οι καταγγελίες

Οι καταγγελίες στον ΕΟΠΥΥ αλλά και στο υπουργείο Υγείας τις τελευταίες εβδομάδες είναι εκατοντάδες, με αποτέλεσμα η διοίκηση του οργανισμού να υποχρεωθεί να εκδώσει ανακοίνωση προειδοποιώντας τους ιδιώτες του διαγνωστικού τομέα ότι θα διακοπεί η σύμβασή τους εάν αρνούνται εξετάσεις στους ασφαλισμένους. Ομως η αλήθεια είναι καλά κρυμμένη και προωθήθηκε υπογείως τόσο από τον υπουργό Υγείας όσο και από τη διοικήτρια του ΕΟΠΥΥ Θεανώ Καρποδίνη.

Στο σύστημα του οργανισμού ενσωματώθηκε πριν από περίπου δύο μήνες ένας «μεσοσταθμικός δείκτης», όπως ονομάστηκε, ο οποίος έβαλε όρια στον αριθμό των εξετάσεων ανά ΑΜΚΑ ασθενούς, ανά γεωγραφική περιοχή αλλά και ανά διαγνωστικό κέντρο. Στην περίπτωση που ξεπεραστεί αυτός ο δείκτης το διαγνωστικό κέντρο δεν θα αποζημιωθεί από τον ΕΟΠΥΥ για τις εξετάσεις που θα έχει πραγματοποιήσει. Ετσι, ιδιώτες πάροχοι προκειμένου να μην επιβαρυνθούν επιπλέον είτε αρνούνται τις εξετάσεις στους ασφαλισμένους είτε τους υποχρεώνουν να πληρώσουν από την τσέπη τους.

Το επιχείρημα της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας είναι ότι με τον τρόπο αυτό θα εξορθολογιστεί η δαπάνη για τον τομέα της διάγνωσης, ενώ ταυτόχρονα θα βρεθούν όλοι όσοι υπερχρεώνουν τον ασφαλιστικό φορέα προκειμένου να αποκομίσουν οφέλη δηλώνοντας στο σύστημα πλασματικές διαγνωστικές εξετάσεις. Η αλήθεια όμως είναι ότι επειδή ο Αδ. Γεωργιάδης αδυνατεί να εξασφαλίσει επιπλέον κονδύλια για να καλυφθούν οι ανάγκες των ασφαλισμένων, μετακυλίει σ’ αυτούς το επιπλέον κόστος αντί να επιβαρύνει τους ιδιώτες των διαγνωστικών κέντρων.

Σήμερα στον ΕΟΠΥΥ το κονδύλι που προβλέπεται για τις διαγνωστικές εξετάσεις κινείται στα 490 εκατ. ευρώ αλλά οι ανάγκες των πολιτών είναι πολύ μεγαλύτερες. Το επιπλέον ποσό που προκύπτει το επιστρέφουν στο σύστημα υγείας οι ιδιωτικές επιχειρήσεις της διάγνωσης με τη μορφή του clawback.

Εχουν προηγηθεί και οι υποχρεωτικές εκπτώσεις (rebate), οι οποίες μαζί με το διπλό clawback (ατομικό με βάση τον «μεσοσταθμικό δείκτη» και το συνολικό της κατηγορίας) οδηγούν τα διαγνωστικά κέντρα στο να επιστρέφουν στον ΕΟΠΥΥ πάνω από το 50% των σχεδιαζόμενων εσόδων τους. Κάτι που είχε κάνει έξαλλο τον κλάδο, ο οποίος απευθύνθηκε τόσο στον υπουργό Αδ. Γεωργιάδη όσο και στον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη προκειμένου να βρεθεί λύση. Και επειδή η επιπλέον χρηματοδότηση αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, παρότι ισχυρίζεται ότι θα ενισχυθεί ο τομέας της υγείας, επιλέχθηκε ο τρόπος του πλαφόν ώστε να επιβαρυνθούν οι ασφαλισμένοι και όχι ο ιδιωτικός τομέας της διάγνωσης.

Πληροφορίες του Documento αναφέρουν ότι η ηγεσία του υπουργείου Υγείας ευελπιστεί με το νέο σύστημα περιορισμού των διαγνωστικών εξετάσεων να εξοικονομήσει πάνω από το 10% της δαπάνης. Ποσοστό που θα διευκολύνει τα διαγνωστικά κέντρα και όχι φυσικά τους ασθενείς, οι οποίοι δεν μπορούν πλέον να κάνουν απρόσκοπτα τον εργαστηριακό τους έλεγχο, ενώ σε πολλές περιπτώσεις προκειμένου να εξεταστούν εγκαίρως υποχρεώνονται να πληρώνουν και με χρήματα από την τσέπη τους.

Θυμήθηκε τους ελέγχους

Δεν θεωρείται τυχαίο ότι ο επικοινωνιακός υπουργός Υγείας προτού αρχίσουν οι αντιδράσεις από τους ασθενείς που κατά δεκάδες προχωρούν σε καταγγελίες στον ΕΟΠΥΥ είχε σπεύσει να διαρρεύσει ότι μετά τα φάρμακα πραγματοποιεί ελέγχους στον οργανισμό και για τις πλασματικές διαγνωστικές εξετάσεις. Επιχείρησε να προλάβει τις διαμαρτυρίες των πολιτών για τις νέες επιβαρύνσεις που δέχονται από τον ίδιο τους τον ασφαλιστικό οργανισμό, ο οποίος διαχειρίζεται περίπου 6 δισ. ευρώ ετησίως.

Βέβαια, με το ψηφιοποιημένο σύστημα που διαθέτουν τόσο ο ΕΟΠΥΥ όσο και η ΗΔΙΚΑ οι έλεγχοι για τις πλασματικές εξετάσεις θα μπορούσαν να είχαν γίνει με πολλούς και διαφορετικούς ηλεκτρονικούς τρόπους, ώστε να εντοπιστούν όσοι υπερχρεώνουν τον φορέα χωρίς να υλοποιούν έργο. Ομως ο υπουργός Υγείας επέλεξε τον εύκολο δρόμο, να χρεώσει για άλλη μια φορά τους ασθενείς διατηρώντας καλές σχέσεις με τους επιχειρηματίες του ιδιωτικού τομέα.

Από την άλλη θα μπορούσε να γίνει και επιτόπιος έλεγχος με ειδικούς ελεγκτές του ΕΟΠΥΥ, οι οποίοι θα επισκέπτονται μονάδες διάγνωσης σε όλη τη χώρα για να διαπιστώσουν εάν τα μηχανήματα που διαθέτουν μπορούν να δικαιολογήσουν μεγάλο αριθμό εξετάσεων. Είναι άλλωστε γνωστό ότι σε πολλές περιοχές της χώρας αλλά και στην πρωτεύουσα ακόμη ξεφυτρώνουν διαγνωστικά κέντρα με εξαιρετικά παλαιάς τεχνολογίας συστήματα, τα οποία χρεώνουν εξετάσεις στον οργανισμό αλλά δεν τις πραγματοποιούν ποτέ.

Αν και αποτελεί κοινό μυστικό, η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ ουδέποτε προχώρησε σε ουσιαστικούς ελέγχους για να τα εντοπίσει. Είχε φροντίσει εξάλλου πριν από περίπου δυόμισι χρόνια να καταργήσει τον ελεγκτικό μηχανισμό του ΕΟΠΥΥ, την ΥΠΕΔΥΦΚΑ, η οποία πραγματοποιούσε ελέγχους για τέτοιου είδους παρατυπίες σε όλη τη χώρα. Η κατάργησή της μάλιστα –όπως λένε πληροφορίες– είχε βασικό στόχο να απομακρυνθεί ο τότε επικεφαλής που είχε διοριστεί από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ Γεώργιος Σπυρίδης.

«Φαρμακείο» οι δήθεν μικρές αυξήσεις 

Οπως με τις διαγνωστικές εξετάσεις, έτσι και με τα φάρμακα η κυβέρνηση τις τελευταίες εβδομάδες έχει επιβαρύνει το πορτοφόλι των Ελλήνων ασθενών, αφού οι υποτιθέμενες ελάχιστες αυξήσεις του Αδ. Γεωργιάδη στα φτηνά φάρμακα αποδεικνύονται ιδιαιτέρως ακριβές για τα οικονομικά των ασφαλισμένων. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Αύγουστο εκδόθηκε νέο δελτίο τιμών που περιλάμβανε αυξήσεις σε πάνω από 800 φτηνά φάρμακα, τις οποίες είχαν αιτηθεί οι φαρμακευτικές εταιρείες που τα παράγουν.

Το επιχείρημα της κυβέρνησης ήταν ότι έπρεπε να δοθούν αυξήσεις, ώστε να μην αποσυρθούν από την ελληνική αγορά εξαιτίας του υψηλού κόστους παραγωγής. Επισήμως το αφήγημα του Αδ. Γεωργιάδη ήταν: «Οι προσαρμογές εφαρμόστηκαν με αυστηρά κριτήρια και αφορούσαν μοναδικά φάρμακα, αναντικατάστατα, που βρίσκονται σε μακροχρόνιες ελλείψεις και η προμήθειά τους γίνεται μέσω ΙΦΕΤ σε σημαντικά υψηλότερες τιμές».

Και ακριβά και κόφτες

Και ενώ αρχικά ο υπουργός Υγείας υποστήριζε ότι οι αυξήσεις αφορούσαν μόνο τα φτηνά φάρμακα και δεν ξεπερνούσαν τα 1-2 ευρώ, συνεπώς η αύξηση στη συμμετοχή των ασφαλισμένων θα ήταν ελάχιστη, τελικά στη λίστα εντάχθηκαν και πολύ ακριβότερα φάρμακα, οι τιμές των οποίων αυξήθηκαν αναλόγως. Η αύξηση της συμμετοχής για τους ασφαλισμένους άρχισε να διαφαίνεται τις τελευταίες εβδομάδες. Τα ποσά που πρέπει να καταβάλουν σε πολλές περιπτώσεις διπλασιάστηκαν, χωρίς όμως οι ασφαλισμένοι να μπορούν να αντιδράσουν στο νέο αυτό τέχνασμα του Αδ. Γεωργιάδη. Η κατάσταση με τη συνταγογράφηση των απαραίτητων φαρμάκων επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο και με τα νέα θεραπευτικά πρωτόκολλα που ενσωματώθηκαν στον ΕΟΠΥΥ και στην ΗΔΙΚΑ. Πρωτόκολλα που θέτουν νέους περιορισμούς στη συνταγογράφηση. Πλέον οι γιατροί είναι με δεμένα τα χέρια σε πολλές περιπτώσεις, αφού δεν μπορούν να χορηγήσουν σκευάσματα στους ασθενείς επειδή οι νέοι «κόφτες» τους περιορίζουν. Ετσι οι ασφαλισμένοι σε πολλές περιπτώσεις είναι υποχρεωμένοι να αγοράζουν φάρμακα με χρήματα από την τσέπη τους, επειδή δεν τα δικαιολογεί πλέον η κοινωνική ασφάλιση.

Πληρώνουν οι ασθενείς

Και τα νέα κουρέματα όμως στα φάρμακα έρχονται για άλλη μια φορά προκειμένου να προστατευτούν οι φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες εδώ και χρόνια ζητούν αύξηση της χρηματοδότησης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης ώστε να μην είναι υποχρεωμένες να κάνουν δυσθεώρητες εκπτώσεις προς το κράτος. Η κυβέρνηση όμως όχι μόνο δεν σκέφτεται να ενισχύσει τα ταμεία για τα φάρμακα, αλλά αντίθετα επιλέγει να επιβαρύνει τους ασθενείς, αντί να λάβει διαρθρωτικά μέτρα.

Το αποτέλεσμα όμως είναι η δυσαρέσκεια τόσο των φαρμακευτικών εταιρειών που πληρώνουν υπέρογκα ποσά σε επιστροφές και εκπτώσεις όσο και των ασθενών που βλέπουν μέρα με την ημέρα να χρειάζονται όλο και περισσότερα χρήματα για να καλύψουν τις βασικές ιατρικές τους ανάγκες.

Εκτός αυτού όμως ελλοχεύει ακόμη ο κίνδυνος πολύ σύντομα γνωστές θεραπείες για βαριά νοσήματα να μην είναι διαθέσιμες στη χώρα μας, επειδή οι φαρμακευτικές εταιρείες απειλούν ότι θα τις αποσύρουν ή δεν θα τις εισαγάγουν καν, εξαιτίας, όπως ισχυρίζονται, των χρεώσεων που γίνονται και τις καθιστούν σχεδόν ζημιογόνες.