Μπορεί η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για βοήθεια 750 εκατ. ευρώ προς τις πληττόμενες από την πανδημία του κορονοϊού χώρες της Ενωσης να θεωρήθηκε γενναιόδωρη από πολλούς ηγέτες, μεταξύ των οποίων και ο έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά και μια μικρή νίκη του Νότου απέναντι στον Βορρά, μια δεύτερη ανάγνωση όμως αφήνει πολλά αδιευκρίνιστα σημεία.
Κατ΄αρχήν το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται από σήμερα να βρέχει χρήματα στις οικονομίες των χωρών της ΕΕ που δοκιμάζονται σκληρά από την πανδημία. Θα υπάρξουν πολλά Eurogroup και πιθανόν πολλές Σύνοδοι Κορυφής για να μπορέσουν να συμφωνήσουν τα κράτη-μέλη όχι μόνο στο τελικό ποσόν αλλά και στις προϋποθέσεις που αυτό θα διανεμηθεί.
Ηδη, Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία, φέρνουν αντιρρήσεις ως προς την επιδότηση των οικονομιών χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρώην γερμανός υπουργός Οικονομικών και νυν πρόεδρος της Βουλής Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, φανατικός υποστηρικτής του δόγματος της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας και της πολέμιος του «χρήματα χωρίς μέτρα», φέρεται να δήλωσε «ικανοποιημένος από τον μηχανισμό του προγράμματος στήριξης».
Τα ποσά που τελικά θα διατεθούν στις χώρες της ΕΕ θα αρχίζουν να εκταμιεύονται από τις αρχές του 2021 είτε πρόκειται για το τμήμα της επιδότησης είτε για το τμήμα του δανείου. Να υπενθυμίσουμε ότι για την Ελλάδα η πρόταση προβλέπει το ποσό των 43,5 δισ. ευρώ από τα οποία το καθαρό όφελος ανέρχεται σε 33,4 δισ. ευρώ, καθώς η συνεισφορά της για την αποπληρωμή των 750 δισ. ευρώ που θα δανεισθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τις αγορές, προβλέπεται στα 10,1 δισ. ευρώ.
Από το σύνολο λοιπόν των 33,4 δισ. ευρώ τα 22,5 δισ. είναι επιχορήγηση αλλά τα 9,4 δισ. ευρώ είναι δάνειο.
Ουδείς γνωρίζει αυτή τη στιγμή με ποιες προϋποθέσεις θα διατεθούν αυτά τα χρήματα στην Ελλάδα, αλλά και στις άλλες χώρες όπως στην Ιταλία και την Ισπανία που είναι και οι περισσότερο δοκιμαζόμενες οικονομίες.
Ηδη από την ώρα που έγινε η πρόταση την Τετάρτη από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, άρχισαν να κυκλοφορούν σενάρια για όρους δημοσιονομικής πειθαρχίας, προαπαιτούμενων και εποπτείας από τους Θεσμούς για τη διάθεση και αποδέσμευση των πακέτων βοήθειας. Και αυτό όχι για το μέρος του δανείου αλλά για τις επιχορηγήσεις.
Οι τέσσερις χώρες μπορεί να ζητήσουν την επιβολή συγκεκριμένων δεσμεύσεων στις χώρες που θα επωφεληθούν των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ηδη η πρόεδρος της Επιτροπής αναφέρθηκε στη σύνδεση των επιχορηγήσεων με τους δημοσιονομικούς ελέγχους στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου. Επίσης μίλησε γενικά για ανάγκη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων.
Να αποφασιστούν εκπτώσεις και επιστροφές στη συνεισφορά αυτών των χωρών στον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Επίσης μπορεί να μειωθεί το ποσό των επιχορηγήσεων των 500 δισ. ευρώ και να αυξηθεί αυτό των δανείων.
Οι όροι που θα βάλουν οι χώρες γύρω από τη Γερμανία στις χώρες του Νότου θα καθοριστούν μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις το αποτέλεσμα των οποίων θα εξαρτηθεί κυρίως από το πόσο σθεναρά θα αντισταθούν βασικά η Ιταλία και η Ισπανία.
Ενα ακόμη σημείο το οποίο προβληματίζει είναι η κατανομή των κονδυλίων στο χρόνο, καθώς αυτό που προτάθηκε την Τετάρτη είναι ένα πρόγραμμα που θα ξεκινήσει το 2021 και θα λήξει το 2024. Είναι φανερό ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται την επιμήκυνση της πανδημίας και τις επιπλέον επιπτώσεις που θα έχει στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Για τα χρήματα που θα διατεθούν στην Ελλάδα είτε με τη μία είτε με την άλλη μορφή ερωτηματικά υπάρχουν για το που και πως θα διατεθούν αυτά, καθώς η κατανομή είναι θέμα της κυβέρνησης η οποία με τα προγράμματα υποτίθεται βοήθειας προς την οικονομία που έχει ανακοινώσει μέχρι σήμερα υπάρχουν έντονες αντιδράσεις από τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους. Αλλη θα είναι η επίπτωση στην οικονομία αν διατεθούν σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους και καναλάρχες και άλλη αν διατεθούν στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις που αποτελούν το 99% της ελληνικής επιχειρηματικότητας και απασχολούν το 80% του εργατικού δυναμικού του ιδιωτικού τομέα.
Ολα τα παραπάνω αλλά και πολλά ακόμη είναι που θα πρέπει να διευκρινιστούν το επόμενο χρονικό διάστημα και είναι επιπόλαιοι οι πρόωροι πανηγυρισμοί του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του ελληνικού οικονομικού επιτελείου για το πρόγραμμα βοήθειας, όπως σημειώνουν και κύκλοι του ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι βέβαια γνωστό ότι ο πρωθυπουργός είναι προσκολλημένος στο γερμανικό άρμα και δεν θα παρεκκλίνει στο ελάχιστο από τις επιταγές του Βερολίνου, όσο βαρείς και αν είναι οι όροι που θα τεθούν. Άλλωστε από τις χθεσινές του δηλώσεις γίνεται φανερό ότι αποδέχεται χωρίς συζήτηση την προσφυγή στον ESM.
Κάτι που μπορεί να οδηγήσει τελικά σε ένα μνημόνιο πολύ βαρύτερο από τα προηγούμενα καθώς όλοι σχεδόν οι οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η κρίση στην οποία εισήλθε η ελληνική οικονομία θα προσομοιάζει με αυτή της δεκαετίας του 1930.
Διαβάστε επίσης
