Kρις Κριστόφερσον: Έζησε «σαν πουλί πάνω σε σύρμα»

Πολυσχιδής και πολυτάλαντος, ο Kρις Κριστόφερσον άφησε το δικό του στίγμα στη μουσική και στο σινεμά.

Η είδηση του θανάτου του σκόρπισε θλίψη παγκοσμίως. Ο τραγουδιστής, τραγουδοποιός και ηθοποιός Κρις Κριστόφερσον πέθανε το περασμένο Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου σε ηλικία 88 ετών και τα social media φίλων και συνοδοιπόρων του, από τnν Ντόλι Πάρτον μέχρι τον Τζεφ Μπρίτζες και την Μπάρμπρα Στρέιζαντ, γέμισαν με συγκινητικά κείμενα. Θρυλική περσόνα της αμερικανικής κουλτούρας του 20ού αιώνα, ο Κριστόφερσον γεννήθηκε στο Τέξας το 1936, γιος στρατιωτικού που τον προόριζε για ανάλογη καριέρα. Εκείνος όμως ονειρευόταν να γίνει συγγραφέας και μάλιστα δύο διηγήματά του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «The Atlantic Monthly» και βραβεύτηκαν. Στα είκοσί του φοίτησε στο περίφημο Pomona College της Καλιφόρνιας με καθηγητή στη φιλοσοφία τον Φρέντερικ Σόνταγκ, τον οποίο πάντα μνημόνευε ως μεγάλη επιρροή στη ζωή του. Ο Σόνταγκ ήταν εκείνος που τον βράβευσε αρκετά χρόνια μετά, το 1973, σε μια τελετή στην οποία τραγούδησε ο ίδιος, στα 37 του πλέον, μαζί με την τραγουδίστρια σύζυγό του τότε Ρίτα Κούλιτζ αλλά και τον Τζόνι Κας. Υπάρχει άλλωστε κι η ιστορία που λέει πως ο νεαρός Κρις προσγειώθηκε κάποτε με ελικόπτερο στην αυλή του Τζόνι Κας προκειμένου να του παίξει τα πρώτα τραγούδια του.

Συμμετείχε στους Highwaymen μαζί με τους Γουίλι Νέλσον, Τζόνι Κας και Γουέιλον Τζένινγκς – θρύλοι της αμερικανικής φολκ μουσικής και οι τέσσερις

Ιστορικές συνεργασίες

Η αλήθεια είναι πάντως πως προτού ασχοληθεί με τη μουσική διέπρεψε στον αθλητισμό, στο ράγκμπι, αλλά και στον στρατό τελικά, εφόσον μέχρι το 1965 υπηρέτησε και διακρίθηκε ως πιλότος ελικοπτέρου. Το τραγούδι «Sunday mornin’ comin’ down» ήταν εκείνο που του άνοιξε τις πόρτες της δισκογραφίας, ειδικά αφότου το ηχογράφησε ο Τζόνι Κας το 1970 στο άλμπουμ «The Johnny Cash Show». Από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 ο Κριστόφερσον είχε την τύχη να δώσει τραγούδια του σε σημαντικούς καλλιτέχνες: μεταξύ άλλων το «Help me make it through the night» ηχογραφήθηκε από την Τζόαν Μπαέζ, το «Once more with feeling» από τον Τζέρι Λι Λιούις και βέβαια το εμβληματικό τραγούδι «Me and Bobby McGee» που η Τζάνις Τζόπλιν συμπεριέλαβε ερήμην του στο «Pearl» (1970), το άλμπουμ-κύκνειο άσμα της. Οπως είχε εξομολογηθεί ο Κριστόφερσον, άκουσε την ηχογράφηση του τραγουδιού με τη φωνή της Τζόπλιν την επομένη του θανάτου της, εφόσον ο ίδιος βρισκόταν στο Περού για τα γυρίσματα μιας ταινίας του Ντένις Χόπερ. Η ενασχόλησή του με την υποκριτική τέχνη υπήρξε άλλωστε το ίδιο επιτυχημένη με την καριέρα του στη μουσική αν αναλογιστεί κανείς πως είχε εμβληματικές συμμετοχές στο κινηματογραφικό σύμπαν ενός Μάρτιν Σκορσέζε και ενός Σαμ Πέκινπα. Ποιος δεν θυμάται την ερμηνεία του δίπλα στον Μπομπ Ντίλαν στο γουέστερν «Pat Garrett and Billy the Κid» (1973) του Πέκινπα ή αυτή δίπλα στην Μπάρμπρα Στρέιζαντ στο ρομαντικό δράμα «Ενα αστέρι γεννιέται» (1976) του Φρανκ Πίρσον, για την οποία τιμήθηκε με Χρυσή Σφαίρα καλύτερου ηθοποιού; Ο πρώτος δίσκος του, με τίτλο το επίθετό του, «Kristofferson», είχε βγει το 1970 και δεν σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, παρότι περιείχε τη δική του βερσιόν στο «Me and Bobby McGee».

Με την Μπάρμπρα Στρέιζαντ το 1976, με την οποία συμπρωταγωνίστησε στο «Ενα αστέρι γεννιέται»

Φαν της Μερκούρη

Ο καλός συνάδελφος Ακης Καπράνος μοιράστηκε στα social μια προσωπική του ιστορία όταν γνώρισε τον Κρις Κριστόφερσον το 2001 στην Πράγα και ο Αμερικανός καλλιτέχνης τού εκμυστηρεύτηκε πως το «Ποτέ την Κυριακή» ήταν από τις αγαπημένες του ταινίες. Μου ακούγεται λογικό. Το 1970 ο Κριστόφερσον είχε συμμετάσχει στο Φεστιβάλ της Νήσου Γουάιτ στην Αγγλία μαζί με μυθικά ονόματα όπως οι Doors, οι Who, ο Λέοναρντ Κοέν, η Τζόαν Μπαέζ, ο Τζίμι Χέντριξ κ.ά. Το ίδιο φεστιβάλ είχε παρακολουθήσει και η αυτοεξόριστη στο εξωτερικό τότε Μελίνα Μερκούρη. Μια άλλη ιστορία λέει πως εκεί ο Κριστόφερσον έσπευσε να της εκφράσει την εκτίμησή του για την ερμηνεία της στο «Ποτέ την Κυριακή» του Ντασέν. Εχει σημασία ν’ αναφέρουμε πως ο Κριστόφερσον έπαιζε στο σινεμά μέχρι τα βαθιά του γεράματα, άλλοτε δίπλα σε κάντρι μουσικούς που φλέρταραν με την υποκριτική κι αυτοί, όπως η Ντόλι Πάρτον και ο Γουίλι Νέλσον, και άλλοτε δίπλα σε ηθοποιούς σαν τη Ζενεβιέβ Μπιζόλντ.

Στην ιδιωτική του ζωή είχε κάνει τρεις γάμους και είχε αποκτήσει συνολικά οκτώ παιδιά. Με τη δεύτερη σύζυγό του, την τραγουδίστρια Ρίτα Κούλιτζ, έμειναν μαζί από το 1973 έως το 1980, ενώ με τη Λίζα Μέγερς, την τρίτη σύζυγό του, συμβίωσαν για περισσότερα από σαράντα χρόνια, μέχρι το τέλος του. Υπήρξε έντονα επικριτικός με τις αμερικανικές επεμβάσεις στο Ιράκ και στον Πόλεμο του Κόλπου, όπως και λίγο παλαιότερα, με την αμερικανική εισβολή στον Παναμά το 1989, καθώς και απέναντι στο καθεστώς του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής. Η τελευταία εμφάνισή του μπροστά στο κοινό πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2020 στο Sunrise Theater της Φλόριντας σε ηλικία 84 ετών.

Ο Κρις Κριστόφερσον απεβίωσε στο σπίτι του στη Χαβάη, έχοντας δίπλα του τους οικείους του. Επιθυμία του ήταν στον τάφο του να τοποθετηθεί επιτύμβια στήλη με τους τρεις πρώτους στίχους από την μπαλάντα «Bird on the wire» του Καναδού τραγουδοποιού, ποιητή και καλού του φίλου Λέοναρντ Κοέν: «Σαν πουλί πάνω σε σύρμα/ Σαν μεθυσμένος σε χορωδία του μεσονυκτίου/ Προσπάθησα με τον τρόπο μου να είμαι ελεύθερος».