«Δεν θα αποδεχτώ να γίνω ένας μόνιμος κάτοικος των φυλακών, ένας οιονεί κρατούμενος, οιονεί ένοχος. Θα παλέψω με όλες μου τις δυνάμεις για την πλήρη απαλλαγή μου από αυτό το άδικο, έωλο και αστήρικτο κατηγορητήριο, το οποίο αρνούμαι στο σύνολό του».
Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνει από τη φυλακή, μέσω του Documento, ο Νίκος Ρωμανός,ο «συνήθης ύποπτος» της… νεότερης γενιάς, λίγες μόλις ημέρες μετά την απόφαση εισαγγελέα και ανακρίτριας να του επιβληθεί το επαχθέστερο των μέτρων, η προφυλάκιση.
Για ένα και μοναδικό εύρημα-αδειανό πουκάμισο, όπως είναι το μισό αποτύπωμα σε μια σακούλα σκουπιδιών, που εντοπίστηκε… άθικτη σε ένα «βομβαρδισμένο τοπίο» (διαμέρισμα στους Αμπελόκηπους) και η οποία φέρει επάνω της τα αποτυπώματα και πολλών άλλων, ο παρακολουθούμενος στενά όλα αυτά τα χρόνια Ν. Ρωμανός συνελήφθη, «εντάχθηκε» σε τρομοκρατική οργάνωση και «πακεταρίστηκε» με αποστολή τις φυλακές Κορυδαλλού, με μια απόφαση προσωρινής κράτησης κόντρα στις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος για την επιβολή της.
Ούτε οι ενδείξεις ενοχής του είναι σοβαρές (ο ίδιος Αρειος Πάγος έχει αποφανθεί για την επισφάλεια των αποτυπωμάτων ως στοιχείων ενοχής) ούτε είναι ύποπτος φυγής, πόσο μάλλον τέλεσης αδικημάτων, με ορδές ένστολων να επιτηρούν, επί 24ώρου βάσεως, το σπίτι που μόλις πρόσφατα είχαν νοικιάσει με τη σύντροφό του και δεν είχαν καν προλάβει να εγκατασταθούν, ακόμη και το πατρικό του στο Νέο Ψυχικό.
Και τώρα που ο ίδιος μετρά μία προς μία βασανιστικές ημέρες ανελευθερίας, οι δικαστικές αρχές δηλώνουν ότι διεξάγουν έρευνες κάνοντας το πρωτοφανές τόσο για τη λογική όσο και για το κράτος δικαίου. Ψάχνουν να βρουν τον χρόνο κατασκευής της περίφημης σακούλας όπου έχει καταγραφεί το ένα και μοναδικό αποτύπωμα του Ν. Ρωμανού.
Για όσους γνωρίζουν την ιστορία της Αντιτρομοκρατικής στη χώρα και τις μεθόδους που μετέρχεται, ειδικά όταν καλείται να συνδράμει την αλλαγή της πολιτικής ατζέντας, η υπόθεση Ρωμανού δεν είναι κεραυνός εν αιθρία.
Είναι ένα ακόμη «κατοστάρι» της υπηρεσίας στον ερεβώδη μαραθώνιο της ενοχοποίησης προσώπων προς εξυπηρέτηση του εκάστοτε κυβερνητικού αφηγήματος. Η χρονική συγκυρία είναι εκείνη που καθορίζει ποιος ή ποια θα είναι κάθε φορά το ή τα πρόσωπα που θα οδηγηθούν στον επικοινωνιακό βωμό.
Το σενάριο της πολιτικής εκμετάλλευσης του κινδύνου της τρομοκρατίας είναι χιλιοπαιγμένο. Γράφεται και ξαναγράφεται και προβάλλεται κατά το δοκούν, εδώ και δεκαετίες, υπό την επίβλεψη της πλειοψηφίας των πολιτικών προϊσταμένων των διωκτικών αρχών.
Δυστυχώς γι’ αυτούς, ο κουρνιαχτός από τις άδικες φυλακίσεις αργά ή γρήγορα εξαφανίζει τα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα που σκάνε πάντα στις πλάτες των μη αρεστών στο σύστημα. Το έχει αποδείξει η ιστορία των συλλήψεων στη βάση των κάθε λογής… αποτυπωμάτων.
Τα αποτυπώματα στη «γιάφκα Καλαμά»
Ηταν 1η Οκτώβρη του 1987 όταν ο αναρχικός Μιχάλης Πρέκας έπεφτε νεκρός σε μπαλκόνι πολυκατοικίας στην Καλογρέζα έπειτα από καταιγισμό αστυνομικών πυρών.
Το «συμβάν» καταγράφηκε από τον φωτογραφικό φακό αλλά και τις τηλεοπτικές κάμερες κι όλη η χώρα είδε το αιμόφυρτο σώμα του Πρέκα σχεδόν να σέρνεται στα χέρια αστυνομικών κατά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
Σε λιγότερο από 24 ώρες η πρώτη «ομάδα τρομοκρατών» είχε ήδη δημιουργηθεί. Αμέσως μετά τη συμπλοκή της Καλογρέζας οι διωκτικές αρχές εμφανίζουν τη «γιάφκα Καλαμά» και την επομένη ημέρα συνελήφθησαν ο Μάκης Μπουκουβάλας και η Βαγγελιώ Βογιατζή, σύντροφος του Μιχάλη Πρέκα, μαζί με το επτά μηνών τότε βρέφος τους. Ηταν από τους δαχτυλοδεικτούμενους συνήθεις υπόπτους εκείνης της δεκαετίας.
Η φράση «συνήθεις ύποπτοι» χρησιμοποιείται έκτοτε για όλους τους στοχοποιημένους πολίτες, κυρίως αναρχικούς, από την Ασφάλεια. Προέρχεται από τη φράση «να συλληφθούν οι συνήθεις ύποπτοι» που έλεγε ο «Μπόγκι» στην «Καζαμπλάνκα» και τη χρησιμοποίησε ο Μπουκουβάλας όταν συνελήφθη.
Τα αποτυπώματα, που συν τω χρόνω αναδείχθηκαν ως η προσφιλέστερη μέθοδος ενοχοποίησης των… ταραχοποιών αναρχικών στοιχείων, κι ένα χειρόγραφο ήταν τα «στοιχεία ενοχής» που στάθηκαν ικανά για την άσκηση κακουργηματικών διώξεων και για πολύμηνες προφυλακίσεις.
Η… σοβαρή ένδειξη εμπλοκής του Μ. Μπουκουβάλα σε τρομοκρατική δράση ήταν ένα αποτύπωμα παράμεσου σε σταθερό σημείο και συγκεκριμένα στην πόρτα της κουζίνας στην Καλαμά. Ο Μ. Μπουκουβάλας έμεινε στη φυλακή ως προσωρινά κρατούμενος για περίπου 15 μήνες. Στην πρώτη κιόλας δίκη αθωώθηκε παμψηφεί μετά και την αθωωτική εισήγηση του εισαγγελέα της έδρας.
Οπως επισήμανε στην αγόρευσή του ο εισαγγελέας, ακόμη κι αν ο Μ. Μπουκουβάλας είχε πάει στη «γιάφκα Καλαμά», τίποτε δεν αποδείκνυε πως γνώριζε ότι τα κιβώτια που υπήρχαν εκεί είχαν μέσα τους οπλισμό. Πόσο μάλλον, όπως συνεπάγεται από το σκεπτικό του εισαγγελέα, ότι ο Μ. Μπουκουβάλας ήταν μέλος τρομοκρατικής οργάνωσης.
Το δεδικασμένο αυτής της απόφασης σχετικά με τα αποτυπώματα, ότι δηλαδή είναι μια απλή ένδειξη και δεν αποδεικνύουν σχέση με εγκληματική δράση, με δεδομένο μάλιστα ότι είναι ένα στοιχείο μεταφερόμενο και μπορεί να «φυτευτεί» οπουδήποτε, έχει χρησιμοποιηθεί έκτοτε και σε άλλες παρόμοιες υποθέσεις όπου εμφανίστηκαν ως μοναδικό στοιχείο ενοχής, οδηγώντας στην αθώωση των κατηγορουμένων, δυστυχώς όμως όχι σε όλες.
Πανηγυρικά όμως κατέπεσε και η σκευωρία σε βάρος της Βαγγ. Βογιατζή η οποία αθωώθηκε από τις βαριές κατηγορίες που της είχαν «φορεθεί», αφού όμως πρώτα είχε μείνει προφυλακισμένη για ενάμιση χρόνο.
Το στοιχείο… ενοχής σε βάρος της ήταν ένα χειρόγραφο σημείωμα που δεν αφορούσε… σχέδια επί χάρτου για τρομοκρατική δράση και το οποίο ο γραφολόγος της Ασφάλειας είχε γνωματεύσει ότι είχε γραφτεί από τη σύντροφο του Μ. Πρέκα.
Στη δίκη η Βαγγ. Βογιατζή ζήτησε να διορίσει το δικαστήριο και δεύτερο γραφολόγο. Το αίτημα έγινε δεκτό και ο έτερος πραγματογνώμονας γραφολόγος υποστήριξε ότι δεν προέκυπτε με βεβαιότητα ότι το επίμαχο σημείωμα είχε γραφτεί από τη Βαγγ. Βογιατζή.
Μια από τα ίδια και στη «γιάφκα Μαυρικίου»
Ηταν Νοέμβρης του 1990 όταν μετά τον τραυματισμό από έναν πυροκροτητή του Κυριάκου Μαζοκόπου, συλλαμβάνονται εκτός από τον ίδιο και οι Σπύρος Κογιάννης, Ροζίνα Μπέρκνερ και Γιάννης Μπουκετσίδης.
Με τις συλλήψεις τους, που έγιναν με βάση αποτυπώματα που βρέθηκαν σε κινητά αντικείμενα της αποκαλούμενης «γιάφκας της οδού Μαυρικίου», οι αρχές «θεμελίωσαν» την «τρομοκρατική οργάνωση» και όσες βαριές κατηγορίες συνόδευσαν την υποτιθέμενη δράση τους σε αυτήν.
Τα αποτυπώματα των τριών βρέθηκαν μες στη γιάφκα σε κινητά μέρη όπως βιβλία, χαρτιά, σακούλες κ.λπ. τα οποία θα μπορούσαν και να είχαν μεταφερθεί. Για παράδειγμα σε ό,τι αφορά τη Ροζ. Μπέρκνερ, η ένδειξη ενοχής της που τη φόρτωσε με βαριά κακουργήματα ήταν ένα μερικό αποτύπωμα σε γαλλικό διαφημιστικό εγχειρίδιο για όπλα (κυκλοφορούσε νόμιμα), το οποίο βέβαια έφερε και τα αποτυπώματα πολλών άλλων.
Οι «συνήθεις ύποπτοι» αυτής της δικογραφίας κρατήθηκαν για τρεις μήνες στην απομόνωση και προχώρησαν σε απεργία πείνας μέχρι τα όρια του θανάτου.
Το αίτημά τους; Να λάβουν γνώση των στοιχείων της δικογραφίας που είχε σχηματιστεί σε βάρος τους. Ναι, έτσι ακριβώς. Η τότε κυβέρνηση του πατρός Μητσοτάκη είχε νομοθετήσει εκτάκτως, αφαιρώντας από τους κατηγορούμενους αυτής της κατηγορίας το δικαίωμα να έχουν γνώση των στοιχείων με βάση τα οποία τους συνέλαβαν, τους φόρτωσαν τον μισό Ποινικό Κώδικα και τους πέταξαν σ’ ένα κελί. Τους αφαιρούσε δηλαδή το δικαίωμα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.
Πρώτη αποφυλακίστηκε η Ροζ. Μπέρκνερ, η οποία όμως συνέχισε να απεργεί μέχρι την αποφυλάκιση του Μπουκετσίδη και του Κογιάννη που αρνούνταν κάθε ιατρική παρακολούθηση. Στη δίκη που έγινε τον Ιούνη του 1992, και παρά την αγριότητα της εποχής, ο εισαγγελέας πρότεινε την αθώωση και των τριών.
Με τη δικαστική απόφαση να τους δικαιώνει κρίθηκε ότι τα αποτυπώματα δεν αποτέλεσαν ισχυρό αποδεικτικό στοιχείο καταδίκης.
Κι ενώ κανείς θα περίμενε ότι έπειτα από τέτοιας εμβέλειας αποτυχίες η Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία αλλά και οι δικαστικές αρχές, κυρίως αυτές, θα ήταν πιο προσεκτικές με την αξιολόγηση αποδεικτικών υλικών τύπου… αποτυπωμάτων, μερικού γενετικού προφίλ και με παρόμοιας επισφάλειας ευρήματα, η κατάσταση συν τω χρόνω δυστυχώς έγινε ακόμη χειρότερη και οι δικλίδες του κράτους δικαίου «απασφαλίζουν» η μια μετά την άλλη.
Διαβάστε επίσης
Θεόδωρος Λουλούδης: Δημόσιο χρήμα σε καταχρεωμένο επιχειρηματία
H βρώμικη ιστορία «ενός αποτυπώματος» – Στο Documento που κυκλοφορεί – Mαζί το Docville
Μητσοτάκης: «Θα είμαι υποψήφιος πρωθυπουργός το 2027» – «μπετόν αρμέ» η ΝΔ μετά τη διαγραφή Σαμαρά