Έμφαση στην κοινωνική πολιτική δίνει η κυβέρνηση σε μια προσπάθεια διασφάλισης οικονομικών και άλλων παροχών προς όλες τις αδύναμες ομάδες του πληθυσμού και τα νοικοκυριά της χώρας. Εκτιμάται ότι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες ωφελούνται από την πολυεπίπεδη κοινωνική πολιτική που παρά τις δημοσιονομικές δυσκολίες, εφαρμόζεται και επεκτείνεται με νέες κατηγορίες παροχών.
Η ναυαρχίδα της προνοιακής πολιτικής είναι ο νέος θεσμός του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), ο οποίος έχει στόχο όχι μόνο να ενισχύσει το εισόδημα όσων πολιτών διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, αλλά να προσφέρει μια σειρά παροχών, όπως οι αγορές αγαθών από τα σουπερμάρκετ, η παροχή υπηρεσιών κοινής ωφελείας, όπως είναι το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό και η παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Επίσης περιλαμβάνει μια σειρά υπηρεσιών προς ανέργους για να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας.
Η ετήσια δαπάνη υπολογίστηκε για φέτος ότι θα ανέλθει στα 720 εκατ. ευρώ, με τον αριθμό των δικαιούχων να εκτιμάται στις 700.000, αριθμός που επιμερίζεται σε περίπου 250.000 νοικοκυριά.
Για να υπαχθούν στο ΚΕΑ θα πρέπει οι πολίτες να γνωρίζουν ότι επιβάλλεται να δηλώσουν το εισόδημα που εισέπραξαν το τελευταίο εξάμηνο προτού υποβάλουν την αίτησή τους. Το συνολικό πραγματικό εισόδημα που θα πρέπει να δηλώσουν θεωρείται αυτό που εισπράχθηκε από όλα τα μέλη του νοικοκυριού κατά τους έξι μήνες πριν από τον μήνα υποβολής της αίτησης.
Το εγγυημένο ποσό που χορηγεί το ΚΕΑ επιμερίζεται ως ακολούθως:
- Για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 200 ευρώ ανά μήνα.
- Για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος του νοικοκυριού: προσαύξηση του εγγυημένου ποσού κατά 100 ευρώ ανά μήνα.
- Για κάθε ανήλικο μέλος του νοικοκυριού: προσαύξηση του εγγυημένου ποσού κατά 50 ευρώ ανά μήνα.
- Στη μονογονεϊκή οικογένεια, δηλαδή σε εκείνη στην οποία ένας μόνος γονέας (άγαμος, σε χηρεία ή διαζευγμένος ή λόγω κράτησης του έτερου γονέα σε σωφρονιστικό κατάστημα) ασκεί κατ’ αποκλειστικότητα ή μετά από σχετική ανάθεση τη γονική μέριμνα ενός ή περισσότερων ανήλικων τέκνων, για τις ανάγκες υπολογισμού του εγγυημένου ποσού το μεγαλύτερο σε ηλικία ανήλικο μέλος λογίζεται ως ενήλικας.
- Σε νοικοκυριό με απροστάτευτο/α τέκνο/α, για τις ανάγκες υπολογισμού του εγγυημένου ποσού κάθε απροστάτευτο τέκνο λογίζεται ως ενήλικας.
- Ως ανώτατο όριο του εγγυημένου ποσού ορίζονται τα 900 ευρώ, μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
- Το 50% από τα ποσά που θα χορηγούνται στους δικαιούχους θα καταβάλλονται μετρητά στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Το υπόλοιπο 50% θα ενσωματώνεται στην Κάρτα Αλληλεγγύης που θα τους χορηγηθεί, για να το αξιοποιήσουν για αγορά ειδών πρώτης ανάγκης (π.χ. τρόφιμα, βρεφικά είδη).
Συμπληρωματικές κοινωνικές υπηρεσίες:
Σε αυτές συγκαταλέγονται η δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ανασφάλιστων και η ένταξη σε δομές και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και υποστήριξης. Ειδικότερα, οι δικαιούχοι του ΚΕΑ μπορούν να αξιοποιήσουν τις εξής κοινωνικές υπηρεσίες:
- Ενταξη σε προγράμματα και κοινωνικές δομές για την αντιμετώπιση της φτώχειας
- Ενταξη σε προγράμματα που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους απόρους
- Κοινωνικό τιμολόγιο παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας
- Κοινωνικό τιμολόγιο παρόχων ύδρευσης
- Κοινωνικό τιμολόγιο δήμων και δημοτικών επιχειρήσεων.
Για ανέργους
Στόχος είναι να υπάρξει προώθηση των δικαιούχων, εφόσον δύνανται να εργαστούν, σε δράσεις που στοχεύουν στην ένταξη ή επανένταξή τους στην αγορά εργασίας και μπορεί να περιλαμβάνουν:
• Κάλυψη προτεινόμενης θέσης εργασίας
• Συμμετοχή σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας
• Συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης
• Συμμετοχή σε προγράμματα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας
• Ενταξη ή επιστροφή στο εκπαιδευτικό σύστημα και στα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας.
Κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα
Τα νοικοκυριά εντάσσονται στο πρόγραμμα, εφόσον πληρούν αθροιστικά τα ακόλουθα εισοδηματικά, περιουσιακά και κριτήρια διαμονής:
1. Εισοδηματικά κριτήρια. Το δηλούμενο εισόδημα του νοικοκυριού, όπως υπολογίζεται για τους σκοπούς της ένταξης στο πρόγραμμα τους έξι τελευταίους μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης, δεν μπορεί να υπερβαίνει το εξαπλάσιο του εγγυημένου ποσού για κάθε τύπο νοικοκυριού.
Παρατίθενται, ενδεικτικά, οι ακόλουθες περιπτώσεις:
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 1.200 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: 1.800 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα και ένα ανήλικο μέλος ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: 2.100 ευρώ
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και δύο ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη: 2.400 ευρώ
Για κάθε επιπλέον μέλος προστίθεται το εξαπλάσιο του αντίστοιχου εγγυημένου ποσού. Το δηλούμενο εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 5.400 ευρώ, ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών του νοικοκυριού.
2. Περιουσιακά κριτήρια
α. Ακίνητη περιουσία: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.
β. Κινητή περιουσία:
- Η αντικειμενική δαπάνη των επιβατικών αυτοκινήτων Ιδιωτικής Χρήσης (ΙΧ), Μεικτής Χρήσης (ΜΧ) ή και των δικύκλων του νοικοκυριού στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 6.000 ευρώ.
- Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ., όπως προκύπτουν από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα όρια του κατωτέρω πίνακα για κάθε τύπο νοικοκυριού μέχρι και το ποσό των 14.400 ευρώ.
γ. Περιουσιακό τεκμήριο: Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1), δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο: Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού * μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο /100. Ως έτος υπολογισμού του μέσου καταθετικού επιτοκίου ορίζεται εκείνο στο οποίο αντιστοιχεί η τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.
3. Κριτήρια διαμονής: Τα νοικοκυριά διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια.
Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης είναι αφορολόγητο, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται με ήδη βεβαιωμένα χρέη προς το δημόσιο, ιδιώτες ή πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
Οικογενειακά επιδόματα
Τα οικογενειακά επιδόματα είναι το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων και το ειδικό πολυτεκνικό επίδομα. Χορηγούνται με εισοδηματικά κριτήρια και πέρσι προέκυψαν περίπου 700.000 δικαιούχοι. Το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων χορηγείται από το πρώτο παιδί και κυμαίνεται από 13-40 ευρώ τον μήνα, ανάλογα το οικογενειακό εισόδημα. Το ειδικό πολυτεκνικό επίδομα ανέρχεται σε 500 ευρώ ανά παιδί. Τα οικογενειακά επιδόματα χορηγούνται σε τέσσερις δόσεις.
Ανανέωση ασφαλιστικής ικανότητας
Μια ακόμα παροχή είναι η ετήσια ανανέωση της ασφαλιστικής ικανότητας των ασφαλισμένων και των έμμεσων μελών τους. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο ασφαλισμένος να έχει συμπληρώσει το λιγότερο 50 ημέρες ασφάλισης (ένσημα), είτε κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, δηλαδή το 2016, είτε κατά τους τελευταίους 15 μήνες. Προϋπόθεση είναι επίσης το ετήσιο εισόδημα να είναι κάτω από 12.000 ευρώ. Η σχετική ανανέωση της ασφαλιστικής ικανότητας θα γίνει και φέτος, με ξεχωριστή διάταξη νόμου που θα πρέπει να ακολουθείται από ανάλογη υπουργική απόφαση το αργότερο έως τα τέλη Φεβρουαρίου. Η ανανέωση ισχύει για το χρονικό διάστημα από την 1η Μαρτίου 2017 έως και 28 Φεβρουαρίου 2018.
Κατηγορίες:
Παροχών Δυνητικός αριθμός δικαιούχων
Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης 700.000
Κοινωνικό Τιμολόγιο (ρεύμα) 600.000
Κοινωνικό Τιμολόγιο ΕΥΔΑΠ 111.000
Επίδομα Πετρελαίου Θέρμανσης 500.000
Μείωση ΕΝΦΙΑ 1.200.000
Οικογενειακά Επιδόματα 700.000
Ανανέωση Ασφαλιστικής Ικανότητας 780.000