Είναι μια από τις καλές στιγμές που μπορεί κανείς να πει με σιγουριά ότι ένα σχολείο και μια εντατική εκπαίδευση στη φυλακή μπορεί ν’ αλλάξει την καθημερινότητα κάποιων φυλακισμένων και ίσως όταν αποφυλακιστούν ακόμη και την ίδια τους τη ζωή.
Στις κινηματογραφικές ταινίες περιπέτειας μπορεί τα ψαλίδια, οι βελόνες, τα αιχμηρά αντικείμενα και κάθε είδους κλωστές να γίνονται φονικά εργαλεία στα χέρια φυλακισμένων, αλλά στην πραγματική ζωή της φυλακής των Γρεβενών, για τους 12 κρατούμενους όπου ο χρόνος κυλάει αλλιώς, είναι το εισιτήριο που θα τους ανοίξει γρηγορότερα την πόρτα της ελευθερίας και θα τους προσφέρει τη δυνατότητα να κάνουν μια δουλειά στη συνέχιση της ζωής τους.
Τα νέα ταξιδεύουν γρήγορα και το ΑΠΕ-ΜΠΕ βρέθηκε στη μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Αθανάσιου στην Κοζάνη όπου τα μοντέλα έκαναν την τελική πρόβα πριν ανέβουν στην πασαρέλα που θα στηθεί στην πλατεία της Κοζάνης, αύριο Σάββατο στις 8μμ.
Στην αίθουσα επικρατεί η σχετική αναστάτωση, μουσική, φωνές, γέλια, μακιγιαρισμένα πρόσωπα, ενώ την ίδια στιγμή ορισμένα από τα μοντέλα αρχίζουν να κάνουν τα περάσματά τους στο χώρο που έχει διαμορφωθεί ως εξέδρα. Είναι κορίτσια και αγόρια, χορευτές από πολιτιστικούς συλλόγους της πόλης που ανταποκρίθηκαν χωρίς περιστροφές στο κάλεσμα της εκπαιδεύτριας και ειδικής σε θέματα ραπτικής Αναστασία Πουλάτσογλου, όταν ζήτησε την βοήθειά τους για να αναδείξει τις δημιουργίες των «κρατούμενων μαθητών της».
Εκατόν σαράντα κομμάτια, γυναικείες και αντρικές ενδυμασίες, βραδινά φορέματα για πιο επίσημες στιγμές και παιδικά ρούχα είναι τοποθετημένα σε ξεχωριστούς τροχήλατους φωριαμούς και περιλαμβάνουν τις καλύτερες δημιουργίες που ετοίμασαν για να παρουσιάσουν στο κοινό οι τρόφιμοι των φυλακών.
«Είμαι περήφανη για τη δουλειά των μαθητών μου, εργάστηκαν σκληρά για περίπου ένα χρόνο για να καταλήξουμε σε αυτό το αποτέλεσμα», δήλωσε συγκινημένη μιλώντας στο ΑΠΕ ΜΠΕ η Αναστασία Πουλάτσογλου χωρίς να ξεχάσει βέβαια όσους την στήριξαν εντός και εκτός φυλακής για «να ολοκληρώσει μαζί με τους μαθητές της αυτήν την προσπάθεια».
Τα μοντέλα πού δοκίμαζαν, πού έκαναν πρόβες τις δημιουργίες των κρατουμένων; στη φυλακή; «Αυτό για λόγους ασφαλείας δεν είναι δυνατόν» απάντησε η κ. Πουλάτσογλου, ο συγκεκριμένος πολιτιστικός σύλλογος για τον οποίο οι κρατούμενοι έχουν ράψει παραδοσιακές στολές, πρόσφερε το χώρο αλλά και τους εθελοντές-ντριες μοντέλα για να κάνουμε τις πρόβες. «Χρειάστηκε δύο ή τρεις φορές να βγουν και να μπουν οι στολές στο ραφείο της φυλακής για να πάρουν την τελική τους φόρμα» κατέληξε.
Αυτό που εντυπωσιάζει είναι ότι για το βραδινό fashion show με τις δημιουργίες των κρατουμένων, εργάστηκαν εθελοντικά και πολλοί άνθρωποι εκτός φυλακής που δεν έχουν ουδεμία σχέση με τους κρατούμενους, αφιερώνοντας αρκετό προσωπικό χρόνο και προσφέροντας με ενθουσιασμό την εργασία τους.
Η αρχή έγινε όταν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «για τη μεταρρύθμιση του ελληνικού δικαστικού συστήματος», το υπουργείο Δικαιοσύνης με την αρωγή και υποστήριξη ειδικών της αυστριακής κυβέρνησης, ενέταξε την δημιουργία «Πρότυπου εργαστηρίου κοπτικής και ραπτικής» εντός της φυλακής Γρεβενών. Όπως αναφέρει η αναπληρώτρια διευθύντρια του σωφρονιστικού καταστήματος Ευαγγελία Χαντάβα, «όλα ξεκίνησαν με την αγορά 20 ραπτομηχανών και των παρελκόμενων υλικών που χρειάζονται για να στηθεί ένα μοντέρνο ραφείο». Παρότι ο αριθμός των κρατουμένων στις φυλακές Γρεβενών είναι μεγάλος εξασφαλίστηκε άμεσα ο χώρος για την δημιουργία του εργαστήριου εντός της φυλακής.
Οι τρόφιμοι που επιθυμούσαν να εκπαιδευτούν και που δήλωσαν συμμετοχή ήταν αρκετοί αλλά μέσα από μια διαδικασία που ακολουθήθηκε εντός του καταστήματος, επιλέχθηκαν οι πρώτοι 12 που θα παρακολουθούσαν το πρόγραμμα. Όπως αναφέρει η Αναστασία Πουλάτσογλου «κανένας από τους μαθητές μου δεν είχε προηγούμενη εμπειρία με ραπτομηχανή και βελόνι». Η αρχή ήταν πολύ δύσκολη γι αυτούς αλλά σιγά-σιγά άρχισαν να εξοικειώνονται με το είδος της εκπαίδευσης.
Αν και η ίδια δεν ανήκει στο προσωπικό της φυλακής από την πρώτη στιγμή με τη ματιά του τρίτου παρατηρούσε την συμπεριφορά, τη στάση και την εν γένει εικόνα των μαθητών της που παρακολουθούσαν το πρόγραμμα. «Διαπίστωσα κάποια στιγμή ότι η συνολική εικόνα των τροφίμων που συμμετείχαν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα δεν είχε σχέση με την αρχική εικόνα που αντίκρισα όταν πρωτομπήκαν στο εργαστήριο-ραφείο» σημείωσε.
Ο εκνευρισμός και η κατήφεια του πρώτου καιρού είχε εξαφανιστεί και οι άνθρωποι έδειχναν πολύ ενθουσιασμένοι που έρχονταν στο εργαστήριο. Ανέφερε ότι εκδήλωναν πιο πολύ τη χαρά τους όταν άρχισαν να «πιάνουν τα χέρια τους» και να ολοκληρώνουν τις πρώτες τους δημιουργίες.
Στην αρχή οι δημιουργίες ήταν απλές, ποδιές, γάντια, και πετσέτες και με το πέρασμα του χρόνου ακολούθησαν οι πιο σύνθετες κατασκευές, αποκριάτικές σημαίες, και οι παραδοσιακές στολές. Τέσσερις χιλιάδες σημαίες ράφτηκαν από τους κρατούμενους όπου στόλισαν τις πλατείες και τους δρόμους των Γρεβενών στις αποκριάτικες εκδηλώσεις του 2018.
«Η χαρά τους ήταν πολύ μεγάλη όταν τους ανακοίνωσα ότι θα ”κόψουμε” πατρόν για την δημιουργία 10 παραδοσιακών στολών που προορίζονται για τους μαθητές του 5ου Δημοτικού σχολείου Γρεβενών και αποκριάτικες στολές για τα παιδιά με αναπηρία του Συλλόγου γονέων και φίλων με αναπηρία ”Ηλιαχτίδα ”Δυτικής Μακεδονίας» ανέφερε η κ. Πουλάτσογλου.
Οι ηλικίες των κρατουμένων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα είναι από 27 έως 55 ετών, κάποιοι από αυτούς είναι γονείς και τα παιδικά ρούχα που έραψαν μετά από επιθυμία των ιδίων και τη σύμφωνη γνώμη της διεύθυνσης της φυλακής, θα προσφερθούν ως δώρο στα παιδιά τους.
Ορισμένοι κάνουν όνειρα, έχουν σχέδια, όταν αποφυλακιστούν να ασχοληθούν επαγγελματικά, προχωρώντας στη δημιουργία ενός ραφείου που μέσα από την δουλειά τους να μπορούν να ζήσουν οι ίδιοι και οι οικογένειες τους.
Σύμφωνα με τους υπευθύνους του Σωφρονιστικού καταστήματος όλα τα παραπάνω έγιναν γνωστά στον Αυστριακό υπεύθυνο του Ευρωπαϊκού προγράμματος που επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις της φυλακής κι ο οποίος εξέφρασε την ικανοποίηση του που οι εκπαιδευόμενοι θα μπορούν να ασκήσουν μια τέχνη όταν θα αποφυλακιστούν.
Ο αντιπεριφερειάρχης Παιδείας και Πολιτισμού Αντώνης Δασκαλόπουλος ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «από την πλευρά μας βοηθούμε με κάθε τρόπο, ενισχύουμε δράσεις πολιτισμού, με μουσικές βραδιές, εντός της φυλακής, τη δημιουργία της βιβλιοθήκης της φυλακής, τη διαμόρφωση παιδικού χώρου όπου φιλοξενούνται τις ώρες επισκεπτηρίου τα παιδιά των κρατουμένων».
Μάλιστα εξέφρασε την αισιοδοξία ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα συνεχιστεί και ανακοίνωσε ότι η περιφέρεια προχώρησε ήδη σε συνεργασία με 25 πολιτιστικούς Συλλόγους στην αγορά υφασμάτων και υλικών για τη δημιουργία παραδοσιακών στολών σε κάθε Σύλλογο. Οι κρατούμενοι θα αναλάβουν να ράψουν και να κεντήσουν περίπου 300 στολές, με τα χαρακτηριστικά της Βλάχικης, της Ποντιακής, της Ηπειρώτικης και της Μακεδονικής φορεσιάς. «Είμαστε περήφανοι που συμβάλλουμε στην εξέλιξη ενός τέτοιοι έργου στην περιοχή μας», επισήμανε ο αντιπεριφερειάρχης.
Τα τελευταία χρόνια στο σωφρονιστικό κατάστημα των Γρεβενών με την παρότρυνση της διεύθυνσης, οι τοπικές κοινωνίες, σύλλογοι και ευαισθητοποιημένοι πολίτες, έχουν δημιουργήσει ένα δίκτυο που σε σταθερή βάση, με κάθε τρόπο ενισχύει την βελτίωση της καθημερινότητας των τροφίμων. Μεταφέρουν βιβλία, βοηθούν στην δημιουργία βιβλιοθήκης, ζωγραφίζουν τις αίθουσες αναμονής των παιδιών των κρατουμένων ενώ μουσικά τοπικά σχήματα δίνουν παραστάσεις διασκεδάζοντας για λίγο τους κρατούμενους.
