Ουκρανία και Ρωσία προσπαθούν να παγιώσουν τα κέρδη στο πεδίο της μάχης και ο κίνδυνος κλιμάκωσης της σύγκρουσης είναι πιο ορατός από ποτέ
Με το φθινόπωρο προ των πυλών σχεδόν ολόκληρη η γραμμή επαφής μεταξύ των ουκρανικών και των ρωσικών στρατευμάτων από τον βορρά (πλέον και μες στη Ρωσία) μέχρι τα νοτιοανατολικά της Ουκρανίας έχει πάρει φωτιά. Στόχος των επιτελείων Πούτιν και Ζελένσκι, όπως καταδεικνύεται από τα γεγονότα, είναι να καταλάβουν όσο περισσότερα εδάφη ή να αποκομίσουν ό,τι άλλα κέρδη (υλικά και επικοινωνιακά) μπορούν μέχρι η σύγκρουση να ξαναπεράσει στην επόμενη «παγωμένη» φάση της –προς τον χειμώνα που έρχεται– και να εισέλθουν σε αυτή με ισχυρά διαπραγματευτικά χαρτιά.
Οι εσπευσμένες εκκενώσεις αμάχων (περισσότεροι από 120.000 άμαχοι στο Κουρσκ πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς, ενώ έχουν ήδη απομακρυνθεί αρκετές χιλιάδες από το Πορκόφσκ του Ντονιέτσκ, στο οποίο έχουν πλησιάσει οι ρωσικές δυνάμεις και το οποίο θα εγκαταλείψουν τις επόμενες μία με δύο εβδομάδες 63.000 άτομα) που διατάσσονται εκατέρωθεν καταδεικνύουν ότι η εμπόλεμη ζώνη διευρύνεται, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δυναμική της σύγκρουσης.
Βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι στόχοι
Η… αμοιβαιότητα που σπεύδουν να επιδείξουν οι δύο πλευρές ως προς τις κινήσεις τους έγινε ιδιαίτερα εμφανής την εβδομάδα που μας πέρασε. Η ουκρανική προέλαση στη ρωσική νοτιοδυτική περιφέρεια του Κουρσκ –που προκάλεσε σοκ στη Ρωσία και πανηγυρισμούς σε Ουκρανία και Δύση– διευρύνθηκε μεν (σύμφωνα με τον επικεφαλής των ουκρανικών δυνάμεων Ολεξάντερ Σίρσκι έχουν προωθηθεί πάνω από 35 χλμ. εντός της ρωσικής περιφέρειας), σχετικά πιο δύσκολα από το προηγούμενο διάστημα δε (ξεκίνησε στις 6 Αυγούστου), όμως απαντήθηκε με τη ρωσική προέλαση στην ανατολική Ουκρανία, όπου οι ρωσικές δυνάμεις σε ελάχιστες μέρες κατάφεραν να πάρουν πόλεις και χωριά που θεωρούνται «κλειδιά» για τις ουκρανικές δυνάμεις. Σύμφωνα με τη Μόσχα οι δυνάμεις της έθεσαν υπό τον έλεγχό τους αρκετούς οικισμούς στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των Ζελάνε και Σβιριντόνιφκα, όπως επίσης της πόλης Νιου Γιορκ περίπου 46 χλμ. από το Πορκόφσκ.
Πέρα από τα εδαφικά κέρδη που αποζητούν τα επιτελεία, οι πρόσφατες προωθήσεις έχουν κι άλλους στόχους. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι στην προκειμένη φάση οι δυο πλευρές προσπαθούν ενεργά να πλήξουν τις γραμμές ανεφοδιασμού του αντιπάλου με στόχο να περιορίσουν τη δυναμική και τη διάρκεια των επιθέσεων αλλά και πιθανόν την κατάρρευσή τους. Η απόφαση των ουκρανικών δυνάμεων εντός του Κουρσκ να ανατινάξουν τρεις γέφυρες στον ποταμό Σέιμ και ακόμη μία γέφυρα εκστρατείας που έφτιαξαν τα ρωσικά στρατεύματα σαν απάντηση, εκτιμάται ότι έχει πρώτο στόχο να περιορίσει τις δυνατότητες αντίδρασης των ρωσικών δυνάμεων (βάζοντας εμπόδια στις μετακινήσεις τους) και μακροπρόθεσμα τη διάλυση των γραμμών ανεφοδιασμού τους. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση από την πλευρά του ουκρανικού επιτελείου, για τις επιθέσεις στις γέφυρες χρησιμοποιήθηκαν αμερικανικά πυραυλικά συστήματα HIMARS, ενώ από τις επιθέσεις καταστράφηκε και εξοπλισμός του ρωσικού μηχανικού. Στόχος, όπως ανέφεραν, είναι οι υποδομές επιμελητείας. Το βασικό κέρδος των ουκρανικών δυνάμεων είναι ο έλεγχος της πόλης Σούντζα στα σύνορα του Κουρσκ, η οποία θεωρείται στρατηγικής σημασίας δεδομένου του γεγονότος ότι εκεί λειτουργεί διαμετακομιστικός σταθμός ρωσικού φυσικού αερίου, ο οποίος μοιράζει αέριο σε αγωγούς που κατευθύνονται προς την Ευρώπη. Η είδηση της κατάληψης της Σούντζα προκάλεσε ανησυχία στην Ουγγαρία και στον Βίκτορ Ορμπάν, ο οποίος συνεχίζει να προμηθεύεται ρωσικό αέριο και να διατηρεί σχέσεις με το Κρεμλίνο.
Παράλληλα, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές επεκτείνουν τις επιχειρήσεις τους μακριά από τη γραμμή επαφής με πλήγματα από drones και πυραύλους εκατέρωθεν, ενώ ανεβάζουν τους τόνους και σε επίπεδο ρητορικής και προπαγάνδας.
Εκατέρωθεν χτυπήματα σε υποδομές
Τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία τις προηγούμενες ημέρες προχώρησαν σε πλήγματα υποδομών αλλά και σε επιχειρήσεις τρομοκράτησης της άλλης πλευράς με πυραυλικές επιθέσεις και εκτοξεύσεις drones-καμικάζι. Συγκεκριμένα, η Ρωσία φέρεται να στόχευσε το Κίεβο αλλά και το Τερνόπιλ με πυραύλους, ενώ από την πλευρά της η Ουκρανία φέρεται να εξαπέλυσε μια από τις πιο μαζικές επιθέσεις με drones-καμικάζι εναντίον της Μόσχας από την αρχή του πολέμου. Και οι δύο πλευρές ανέφεραν ότι οι δυνάμεις αεράμυνας κατέρριψαν τα μέσα επίθεσης του αντιπάλου, όμως και οι δύο πλευρές ανέφεραν ζημιές σε υποδομές, κυρίως σε βιομηχανίες. Ιδιαίτερη αίσθηση έχει προκαλέσει το πλήγμα από drones στη ρωσική πόλη Προλετάρσκ στο Ροστόφ, όπου αποθήκη καυσίμων έπιασε φωτιά με αποτέλεσμα να ξεσπάσει τεράστια πυρκαγιά που δεν έσβησε για μέρες. Σύμφωνα με τη Μόσχα, μέσα στην εβδομάδα το Κίεβο εξαπέλυσε νυχτερινή επιδρομή με συνολικά 45 drones εναντίον και της ρωσικής πρωτεύουσας (αλλά και άλλων περιοχών), τα οποία όμως καταρρίφθηκαν. Από την πλευρά τους οι ουκρανικές δυνάμεις ανακοίνωσαν ότι έπληξαν συστήματα S-300 εντός της Ρωσίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι για άλλη μια φορά επανέλαβε τις εκκλήσεις προς τις δυτικές κυβερνήσεις να επιτραπεί στο Κίεβο η χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς για πλήγματα εντός της Ρωσίας. Ο Ζελένσκι υποστήριξε ότι η χρήση τους θα μπορούσε να σταματήσει την προώθηση του ρωσικού στρατού στα ανατολικά. Συγκεκριμένα τόνισε: «Η Ουκρανία δεν μπορεί να σταματήσει την προώθηση του ρωσικού στρατού στο μέτωπο παρά μόνο με την απόφαση που περιμένουμε από τους εταίρους μας: τη δυνατότητα να εκτοξεύσουμε πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. H αφελής, απατηλή έννοια των αποκαλούμενων κόκκινων γραμμών όσον αφορά τη Ρωσία, η οποία κυριάρχησε στην αποτίμηση του πολέμου από μερικούς εταίρους, έχει καταρρεύσει αυτές τις μέρες κάπου κοντά στη Σούντζα».
Από την πλευρά της σύσσωμη η ρωσική ηγεσία εμφανίστηκε ιδιαίτερα σκληρή στις τοποθετήσεις της σχετικά με την κατάσταση στο Κουρσκ αλλά και με τις ισορροπίες τρόμου που έχουν διαμορφωθεί γενικότερα μεταξύ Ρωσίας και Δύσης με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Τις προηγούμενες ημέρες το Κίεβο είχε προσπαθήσει να παρουσιάσει την επιδρομή στο Κουρσκ ως κίνηση κατάληψης ρωσικού εδάφους που θα μπορούσε να αλλάξει την ισορροπία σε μια διαπραγμάτευση μεταξύ των δύο πλευρών. Τα μηνύματα από τη Μόσχα, όμως, είναι ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Την αρχή έκανε ο ίδιος ο Βλαντίμιρ Πούτιν διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ. Ξεκαθάρισε ότι «μετά τις επιθέσεις και την εισβολή χερσαίων δυνάμεων στην περιφέρεια Κουρσκ οποιεσδήποτε συνομιλίες είναι αδύνατες».
Τη σκυτάλη με ακόμη πιο βαριές εκφράσεις πήρε ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας και πρώην πρόεδρος της χώρας Ντιμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος σε αναρτήσεις του στο Telegram υποστήριξε: «Η χαλαρή κουβεντούλα αυτόκλητων μεσολαβητών για το ζήτημα της ειρήνης έχει σταματήσει. Ακόμη κι αν δεν μπορούν να το πουν δυνατά, όλοι αναγνωρίζουν την πραγματικότητα της κατάστασης. Καταλαβαίνουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν διαπραγματεύσεις μέχρι να καταστραφεί παντελώς ο εχθρός!».
Από την πλευρά του ο στενός συνεργάτης του Ρώσου προέδρου Πούτιν Σεργκέι Τσεμέζοφ σε συνέντευξή του στο Reuters έδωσε πιο… παγκόσμια διάσταση στον πόλεμο. Ο Τσεμέζοφ υποστήριξε την πάγια ρωσική θέση ότι στην Ουκρανία συγκρούεται η Δύση με τη Ρωσία και για ακόμη μια φορά υποστήριξε πως «όσο πιο πολύ κρατάει η σύγκρουση στην Ουκρανία τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να συρθεί ο κόσμος σε μια παγκόσμια σύγκρουση. Μοιάζει παράξενο, αλλά οι δυτικές χώρες δεν φαίνεται να καταλαβαίνουν πόσο επικίνδυνο είναι αυτό για εκείνες». Σημειώνεται ότι ο Τσεμέζοφ υπήρξε στρατηγός της KGB που υπηρέτησε μαζί με τον Πούτιν στην Ανατολική Γερμανία πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης.
Ξανά στο τραπέζι τα σενάρια για χρήση πυρηνικών
Με τις ουκρανικές δυνάμεις να έχουν πλέον περάσει τα ρωσικά σύνορα εξαιτίας των κακών εκτιμήσεων της τοπικής στρατιωτικής ρωσικής διοίκησης, όπως αποκαλύφθηκε την περασμένη εβδομάδα, τόσο τα δυτικά μέσα ενημέρωσης όσο και άλλοι παράγοντες, όπως επί παραδείγματι ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, επαναφέρουν το σενάριο περί χρήσης πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία.
Δεν είναι λίγα τα ΜΜΕ που φιλοξενούν αναλύσεις σχετικά με το εάν η επίθεση στο Κουρσκ αποτελεί παραβίαση του ρωσικού πυρηνικού δόγματος, το οποίο προβλέπει χρήση πυρηνικών σε περίπτωση απειλής της εδαφικής ακεραιότητας της Ρωσίας. Αν και στην πλειονότητά τους οι αναλυτές εκτιμούν ότι προς το παρόν το σενάριο χρήσης τακτικών (όχι στρατηγικών) πυρηνικών όπλων είναι μάλλον μακρινό, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας εμφανίστηκε να έχει άλλη γνώμη.
Σε δηλώσεις του σε ρωσικά Μέσα ο Λουκασένκο τόνισε ότι η ουκρανική ηγεσία θα ήταν ιδιαίτερα χαρούμενη εάν η Ρωσία χρησιμοποιούσε τακτικά πυρηνικά όπλα με αφορμή την εισβολή στο Κουρσκ. Στην ουσία ο Λουκασένκο υποστήριξε ότι η επιχείρηση αυτή είναι μια προσπάθεια του Κιέβου να αναγκάσει τη Μόσχα να απαντήσει με ασύμμετρα μέσα.
Οι δηλώσεις αυτές είναι σύμφωνες με τη γενικότερη στάση της Ρωσίας αναφορικά με την επιδρομή στο Κουρσκ, αφού η ηγεσία της χώρας θεωρεί υπεύθυνη τη Δύση και μάλιστα της αποδίδει ενεργή συμμετοχή. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η εισβολή στο Κουρσκ αντιμετωπίζεται ως ζήτημα με έντονο στρατηγικό ενδιαφέρον από την πλευρά της Μόσχας, παρά τις προσπάθειες που γίνονται για επίδειξη (συμβατικής) δύναμης με τη μετακίνηση μεγάλης μάζας στρατιωτικών δυνάμεων και πόρων στο νέο μέτωπο.
Πάντως η απειλή χρήσης πυρηνικών τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη, με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και άλλες περιφερειακές συγκρούσεις και γι’ αυτό, όπως αποκαλύφθηκε προ ημερών, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ενέκρινε την άνοιξη ένα νέο μυστικό στρατηγικό πυρηνικό σχέδιο. Το σχέδιο, παρότι εστιάζει κατά κύριο λόγο στην πυρηνική απειλή από την Κίνα (κάτι που η κινεζική ηγεσία έσπευσε να σχολιάσει ως απαράδεκτο), περιλαμβάνει μέτρα τόσο εναντίον της Ρωσίας όσο και εναντίον της Βόρειας Κορέας. Σύμφωνα με σχετικά δημοσιεύματα στον αμερικανικό Τύπο (την αποκάλυψη έκαναν οι «Times» της Νέας Υόρκης), το νέο σχέδιο είναι απόδειξη ότι η αμερικανική ηγεσία ετοιμάζεται ακόμη και γι’ αυτό το ενδεχόμενο, ενώ δεσμεύει την επόμενη προεδρία ανεξαρτήτως αποτελέσματος να έρθει αντιμέτωπη με ένα τελείως απορρυθμισμένο πεδίο πυρηνικής αποτροπής και ισορροπίας δυνάμεων.
Διαβάστε επίσης
ΣΥΡΙΖΑ: Διαγράφεται από την Κοινοβουλευτική Ομάδα η Αθηνά Λινού – Δικαίωση Πολάκη
Γαλάζια «πυρά» για τα νεκρά ψάρια στον Βόλο: Ψευτοπολιτικάντηδες παραιτηθείτε αν έχετε λίγη μπέσα…
Εξαφάνιση 28χρονου Καρδίτσα: Εντοπίστηκε σορός κοντά στο σημείο που χάθηκε – Οι πρώτες πληροφορίες
