Μία προς μία οι παρατυπίες της γενικής γραμματέα Αντεγκληματικής Πολιτικής Σοφίας Νικολάου στην υπόθεση Δημήτρη Κουφοντίνα, που έρχονται σε αντίθεση ακόμη και με τον νόμο που η ίδια η κυβέρνηση ψήφισε. Δεν ήταν σύννομη εξαρχής η απόφαση να απομακρυνθεί ο Δ. Κουφοντίνας από τις αγροτικές φυλακές Κασσαβέτειας Βόλου. Πώς μία δίωξη… φρονήματος γίνεται χρήσιμο εργαλείο για την παραβίαση του νόμου από την ίδια την πολιτεία.
Από την ώρα που τέθηκε σε ηλεκτρονική διαβούλευση ο νόμος 4760/2020, ο οποίος ανάμεσα σε άλλα ρύθμιζε τη σωφρονιστική νομοθεσία και εμπεριέχει φωτογραφική διάταξη για τη μεταγωγή του Δημήτρη Κουφοντίνα από τις αγροτικές φυλακές Κασσαβέτειας Βόλου στον Κορυδαλλό, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη με διαρροές στον Τύπο αλλά και επίσημες τοποθετήσεις επιδόθηκε σε μια σειρά από αφηγήματα σχετικά με τον λόγο που ο κρατούμενος δεν πληροί πλέον τις προϋποθέσεις παραμονής στον συγκεκριμένο τύπο καταστήματος. Εξωθώντας έτσι τον κρατούμενο να ξεκινήσει απεργία πείνας για να διεκδικήσει αυτό που σε μια ευνομούμενη πολιτεία είναι αυτονόητο: την ίση μεταχείριση και την εφαρμογή του νόμου… Ακόμη κι αν αυτός ο ίδιος ο φωτογραφικός νόμος ούτε καν τυπικά δεν πατάει πάνω σε όλα τα δεδομένα που αφορούν τον εν λόγω κρατούμενο.
Γιατί; Διαβάστε αμέσως παρακάτω λάθη και ψέματα υπό τον μανδύα της νομιμότητας.
Ζήτημα πρώτο
Ο καταδικασμένος για τρομοκρατία Δ. Κουφοντίνας δεν μπορεί να βρίσκεται σε αγροτικές φυλακές
Το πρώτο επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία για την επικείμενη μεταγωγή του ισοβίτη ήταν η φράση της διάταξης που αναφέρει ότι «απαγορεύεται η μεταγωγή ή η παραμονή σε αγροτικές φυλακές και στην ΚΑΥΦ σε όσους κρατούμενους έχουν καταδικασθεί για εγκλήματα τρομοκρατίας».
Αν και το όνομα του Δ. Κουφοντίνα συνοδεύεται σε πολλά δημοσιεύματα από τον όρο «τρομοκράτης» ή «καταδικασμένος για τρομοκρατία», τυπικά δεν ευσταθεί. Ο Δ. Κουφοντίνας δεν έχει καταδικαστεί για τρομοκρατία, αφού το τρομοκρατικό αδίκημα (άρθρο 187Α του Ποινικού Κώδικα) εισάχθηκε στο ελληνικό δίκαιο το 2004. Μέχρι τότε δεν υπήρχε ο όρος «τρομοκρατία». Και το δικαστήριο της 17Ν –τα μέλη της συνελήφθησαν και διώχτηκαν το 2002– είχε απορρίψει την ένσταση του πολιτικού εγκλήματος και δίκασε με τις τότε ισχύουσες διατάξεις του κοινού ποινικού δικαίου. Αυτό είχε αποτέλεσμα η 17Ν να κριθεί εγκληματική και όχι τρομοκρατική οργάνωση.
Ζήτημα δεύτερο
Οι βαρυποινίτες δεν παραμένουν ούτε μετάγονται στις αγροτικές φυλακές
Εκτός από τα περί τρομοκρατίας, ακόμη ένα αφήγημα που επικράτησε ήταν ο αποκλεισμός των βαρυποινιτών από τις αγροτικές φυλακές. Με δεδομένο λοιπόν ότι ο Δ. Κουφοντίνας είναι πολυϊσοβίτης, επιχειρήθηκε η δικαιολόγηση της μεταγωγής του.
Τι αναφέρει όμως η διάταξη;
«1. Στα αγροτικά καταστήματα κράτησης και την Κεντρική Αποθήκη Υλικού Φυλακών (Κ.Α.Υ.Φ.) δύνανται να μετάγονται κατάδικοι κρατούμενοι, ικανοί για εργασία, ανεξαρτήτως αδικήματος, με απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής Μεταγωγών, μετά από πρόταση του Συμβουλίου Φυλακής, εφόσον τους έχει χορηγηθεί τακτική άδεια τουλάχιστον μια (1) φορά, έχουν τηρήσει τους όρους της άδειας και: δ) έχουν ποινή ισόβιας κάθειρξης και έχουν εκτίσει πραγματικά δέκα (10) έτη».
Ο απεργός πείνας μετήχθη στον Βόλο έχοντας ήδη εκτίσει πραγματικά 16 χρόνια ποινής, πράγμα που σημαίνει ότι ούτε αυτός ο λόγος ευσταθεί.
Ζήτημα τρίτο
Δίωξη για πλημμέλημα
Σύμφωνα πάντα με την επίμαχη διάταξη που ορίζει ποιος μπορεί και ποιος δεν μπορεί να μεταχθεί ή να πα-ραμείνει στις αγροτικές φυλακές, «απαγορεύεται η μεταγωγή ή η παραμονή σε αγροτικές φυλακές και στην Κ.Α.Υ.Φ. σε κρατούμενους που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησης άδειας ή έχει εκλείψει ο λόγος χορήγησής της ή έχουν υποπέσει σε πειθαρχικό παράπτωμα ή εάν εκκρεμεί σε βάρος τους ποινική διαδικασία για αξιόποινη πράξη σε βαθμό πλημμελήματος που ενέχει πράξεις βίας ή απειλής βίας».
Εδώ η υπόθεση είναι λίγο πιο σύνθετη, καθώς όντως σε βάρος του Δ. Κουφοντίνα εκκρεμεί δίωξη πλημμεληματικού χαρακτήρα, η οποία σχετίζεται με μια στάση κρατουμένων στις ανδρικές φυλακές Κορυδαλλού το 2018 (!) την ώρα που ο ισοβίτης απεργός πείνας βρισκόταν στα υπόγεια των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού και αφορά ένα… κείμενο συμπαράστασης. Η δίωξη είχε παραγγελθεί από την τότε εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου και είχε ασκηθεί από την εισαγγελέα πρωτοδικών Πειραιά Βικτώρια Μαρσιώνη, με απώτερο σκοπό να στερηθεί το δικαίωμα στην τακτική άδεια.
Η υπόθεση είχε παγώσει εδώ και τρία χρόνια αφού δεν προέκυπταν στοιχεία, ενώ εμφανίστηκε ξαφνικά πάλι τώρα που τέθηκε το θέμα της μεταγωγής του. Δικηγόροι δε και νομικοί σημειώνουν ότι η επίμαχη ποινική δίωξη αφορά αποκλειστικά την άσκηση γνώμης, είναι δηλαδή δίωξη του φρονήματος, η οποία απαγορεύεται από το σύνταγμα και την έννομη τάξη.
Γιατί κατηγορείται ο Δ. Κουφοντίνας;
Στις 24 Φεβρουαρίου 2018 οι κρατούμενοι στις ανδρικές φυλακές Κορυδαλλού πραγματοποίησαν στάση μετά τη βίαιη μεταγωγή του κρατουμένου και τότε απεργού πείνας Κ. Γιαγτζόγλου.
Την ίδια ημέρα ο Δ. Κουφοντίνας μαζί με άλλους τρεις συγκρατούμενούς του τότε στα υπόγεια της γυναικείας πτέρυγας (Κώστας Γουρνάς, Γιώργος Πετρακάκος, Γιώργος Πολύδωρος), καμία σχέση δηλαδή με όσους… στασίασαν στις ανδρικές φυλακές, συνυπέγραψε ένα κείμενο συμπαράστασης, το οποίο και αναρτήθηκε στο Indymedia και ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Ως μια πρώτη αντίδραση στην πρωτοφανή απαγωγή του συγκρατούμενου και απεργού πείνας Ντίνου Γιαγτζόγλου από τα ΕΚΑΜ, σήμερα το πρωί, κρατάμε το προαύλιο ανοιχτό τις μεσημεριανές ώρες. Συμπαρασ-τεκόμαστε στη διαμαρτυρία των κρατουμένων στις ανδρικές φυλακές. Ο αυταρχισμός του υπουργείου δικαιοσύνης δε θα περάσει!».
Αρχικά το υπουργείο έπαιξε το χαρτί της υποκίνησης της στάσης, πράγμα όμως που δεν έστεκε, οπότε και αναγκάστηκε να το πάρει πίσω.
Πώς θα μπορούσε να στέκει άλλωστε, αφού η στάση και η δήλωση δεν έγιναν καν από τον ίδιο χώρο; Ακόμη και οι ώρες δεν συνάδουν. Οπως αναφέρεται στη δικογραφία, η στάση ξεκίνησε στις 08.05 το πρωί ενώ η δήλωση συμπαράστασης δημοσιοποιήθηκε στις 11.39 πμ, ώρα που η κατάσταση είχε αρχίσει να εξομαλύνεται, με τον ειδικό διαπραγματευτή του υπουργείου να βρίσκεται καθ’ οδόν προς τις φυλακές Κορυδαλλού (πράγμα που έτσι κι αλλιώς αποτελούσε αίτημα των εξεγερμένων).
Σύμφωνα με τη δικογραφία που έχει σχηματιστεί, ο Δ. Κουφοντίνας μαζί με τους άλλους τρεις κατηγορούνται ότι «με την ενέργεια αυτή παρείχαν ψυχική συνδρομή και ενίσχυσαν την ειλημμένη απόφαση των κρατουμένων», όσων δηλαδή είχαν ήδη πραγματοποιήσει τη στάση.
Σε αυτό το σημείο μπαίνουν τα εξής ερωτήματα για το αν η μεταγωγή του Δ. Κουφοντίνα από τις αγροτικές φυλακές Κασσαβέτειας Βόλου είναι εντέλει σύννομη: πώς ακριβώς ένα κείμενο συμπαράστασης ενέχει πράξεις βίας ή απειλής βίας; Και από πότε η έκφραση αλληλεγγύης είναι ποινικά κολάσιμη;
«Καταρχήν πρέπει να σημειώσουμε ότι το σύνταγμα με πολλαπλές διατάξεις προστατεύει την ελε-ύθερη έκφραση του πολιτικού φρονήματος. Ο κρατούμενος στερείται νομίμως μόνο την προσωπι-κή του ελευθερία και απολαμβάνει, με ευθύνη της πολιτείας, κάθε άλλο ανθρώπινο δικαίωμα, με-ταξύ αυτών και την ελεύθερη έκφραση των φρονημάτων του. Στην προκειμένη περίπτωση δε στην ανακοίνωση του κρατουμένου δεν υπάρχει ούτε προτροπή ούτε επιβράβευση οποιασδήποτε βία-ιης πράξης. Δεν είναι λοιπόν νόμιμη οποιαδήποτε ποινική δίωξη για τη συγκεκριμένη ανακοίνωση» δηλώνει στο Documento η δικηγόρος Αντωνία Λεγάκη.
Το σύννομο της μεταγωγής στον Κορυδαλλό και η «υπουργός των φυλακών»
Εωλα νομικά τεχνάσματα για να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα
Σαν να μην έφταναν τα έωλα νομικά τεχνάσματα για την ίδια τη μεταγωγή του, η Σοφία Νικολάου αντί να κινη-θεί σύμφωνα με τον νόμο, τουλάχιστον ως προς τον τόπο της μεταγωγής, και να μεταφέρει τον Δ. Κουφοντί-να στον Κορυδαλλό, όπως ακριβώς ορίζει η φωτογραφική διάταξη που αναφέρει ότι ο κρατούμενος που δεν πληροί τις προϋποθέσεις παραμονής στις αγροτικές φυλακές «επαναμετάγεται στο κατάστημα κράτησης από το οποίο αρχικά μετήχθη», τον στέλνει έπειτα από δική της παρέμβαση στο Κατάστημα Κράτησης Δομοκού προφασιζόμενη μια σειρά από ψέματα.
Η Σ. Νικολάου εδώ και σχεδόν δύο μήνες αδιαφορεί ακόμη και για το αν με τις δηλώσεις της αναιρεί τον ίδιο της τον εαυτό. Η υπουργός φυλακών –όπως φαίνεται να είναι– έχει δώσει διαφορετικές εκδοχές για τους λόγους και τον τρόπο μεταγωγής του Δ. Κουφοντίνα στις φυλακές Δομοκού, αρνούμενη να προσκομίσει τα ανάλογα έγγραφα που ζητούνται από τη δικηγόρο του Ιωάννα Κούρτοβικ τα οποία θα αποδείκνυαν όσα λέει. Οπως φαίνεται, η αίσθηση παντοδυναμίας που της έχει προκύψει της επιτρέπει να αλλάζει συνεχώς το αφήγημά της.
Η ίδια μάλιστα διακηρύττει ότι «δεν μπορεί ο ίδιος να κάνει επιλογή φυλακής», διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει εντυπώσεις. Ο νόμος, ο νόμος της κυβέρνησης Μητσοτάκη, έχει ήδη προσδιορίσει τη φυλακή που πρέπει να πάει, αλλά εκτός αυτού και ο ίδιος έχει νόμιμο δικαίωμα να ζητήσει να μεταχθεί σε άλλη φυλακή, ενώ η πολιτεία έχει υποχρέωση να απαντήσει εντός 20ημέρου και όχι 40 ημερών όπως στην προκείμενη περίπτωση.
Στην αρχή η γενική γραμματέας δήλωνε ψευδώς ότι ο Δ. Κουφοντίνας μετήχθη αρχικά στον Κορυδαλλό σύμφωνα με απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής Μεταγωγών (ΚΕΜ), ωστόσο ύστερα από κατ’ εξαίρεση του νόμου δική της παρέμβαση για λόγους πανδημίας έφυγε από τον Κορυδαλλό και πήγε στον Δομοκό.
Λίγο καιρό μετά βέβαια η ίδια αναιρώντας τα λεγόμενά της είπε ότι η μεταγωγή του έγινε επειδή οι φυλακές Δομοκού προορίζονται για φυλακές υψίστης ασφαλείας. Ενώ λίγο καιρό αργότερα σε ανακοίνωσή της παραδέχεται ότι ο Δ. Κουφοντίνας δεν μετήχθη ποτέ στον Κορυδαλλό για την αποφυγή της… ταλαιπωρίας του.
Η Σ. Νικολάου παράλληλα υποστηρίζει ότι η μεταγωγή του Δ. Κουφοντίνα στον Κορυδαλλό είναι αδύνατη καθώς είναι φυλακή υποδίκων, την ώρα που στο συγκεκριμένο κατάστημα κρατούνται πέντε από τους καταδικασμένους ως μέλη της 17Ν και πολλοί άλλοι ποινικοί ισοβίτες, όπως για παράδειγμα ο Α. Λεκοτσάι που έδωσε εντολή για τη δολοφονία του δικηγόρου Μιχάλη Ζαφειρόπουλου μέσα από τη φυλακή.
Μάλιστα στο παρελθόν, επί υπουργίας Μ. Χρυσοχοΐδη στο τότε Δημοσίας Τάξεως, χτίστηκε, και μόνο για τους συλληφθέντες τότε ως μέλη της 17Ν, ειδική πτέρυγα στο υπόγειο των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού, όπου ο Δ. Κουφοντίνας εξέτισε 16 χρόνια από την ποινή του.
«Δεν υπάρχει κανένα σύνθετο νομικό ζήτημα αναφορικά με τη νομιμότητα του αιτήματος του Δ. Κουφοντίνα. 1.500+ δικηγόροι και νομικοί υπογράψαμε εν μια νυκτί ότι το αίτημά του είναι σύννομο και πρέπει η πολιτεία να το ικανοποιήσει. Καθώς δε περνούν οι μέρες και η διοίκηση δεν επανέρχεται στη νομιμότητα θεωρώ ότι είναι νόμιμο καθήκον της Δικαιοσύνης να αναλάβει πρωτοβουλία, εκπληρώνοντας τον εκ του συντάγματος εγγυητικό των δικαιωμάτων ρόλο της.
Αναρωτιέμαι, τέλος, ως δικηγόρος, όταν η πολιτεία και η Δικαιοσύνη με πράξεις ή παραλείψεις τους παραβιάζουν το σύνταγμα, ποιος είναι ο δρόμος που απομένει για τους κρατούμενους αλλά και όλους τους πολίτες; Το άρθρο 120 του συντάγματος, που γράφτηκε πρώτα στους δρόμους και μετά στον ανώτατο συντακτικό νόμο της χώρας, δείχνει τον δρόμο και είναι δική μας υποχρέωση να τον περπατήσουμε…» σημειώνει η Αντ. Λεγάκη.
