Οι Κούρδοι, ένας λαός 25 με 35 εκατομμυρίων ανθρώπων χωρίς κράτος, έχουν κυρίως παρουσία στο Ιράκ, το Ιράν, την Τουρκία και τη Συρία.
Χωρισμένοι σε τέσσερις χώρες
Στην πλειονότητά τους σουνίτες, με μη μουσουλμανικές μειονότητες και πολιτικά κινήματα συχνά κοσμικά, οι Κούρδοι ζουν σε μια περιοχή σχεδόν μισού εκατομμυρίου τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Ο αριθμός τους κυμαίνεται μεταξύ 25 και 35 εκατομμυρίων. Οι περισσότεροι ζουν στην Τουρκία (12 με 15 εκατομμύρια, περίπου το 20% του συνολικού πληθυσμού), ενώ ακολουθεί το Ιράν (περίπου 6 εκατομμύρια, λιγότερο από το 10% του συνολικού πληθυσμού), το Ιράκ (4,69 εκατομμύρια, δηλαδή 15 με 20%) και τη Συρία (περισσότερα από 2 εκατομμύρια, 15%).
Εγκατεστημένοι στο εσωτερικό των χωρών, οι Κούρδοι διατήρησαν τη διάλεκτό τους, τις παραδόσεις τους και έχουν οργανώσει τις κοινότητές τους με δικό τους τρόπο.
Σημαντικές κοινότητες Κούρδων υπάρχουν επίσης στο Αζερμπαϊτζάν, την Αρμενία και τον Λίβανο, όπως και στην Ευρώπη, κυρίως στη Γερμανία.
Κατεστραμμένο όνειρο
Η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο άνοιξε τον δρόμο για τη δημιουργία ενός κουρδικού κράτους βάσει της Συνθήκης των Σεβρών του 1920.
Όμως μετά τη νίκη του Μουσταφά Κεμάλ στην Τουρκία, οι Σύμμαχοι αλλάζουν γνώμη και το 1923 με τη Συνθήκη της Λοζάνης επικυρώνεται η κυριαρχία της Τουρκίας, του Ιράν, της Βρετανίας (για το Ιράκ) και της Γαλλίας (για τη Συρία) επί του κουρδικού πληθυσμού.
Συγκρούσεις με την κεντρική εξουσία
Καθώς ζητούν τη δημιουργία ενός ενιαίου κράτους, οι Κούρδοι θεωρούνται απειλή για την εδαφική ακεραιότητα των χωρών όπου ζουν.
Στην Τουρκία οι συγκρούσεις μεταξύ της κυβέρνησης και του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) ξεκίνησαν και πάλι το καλοκαίρι του 2015, διαλύοντας τις ελπίδες για την επίλυση της κρίσης που έχει προκαλέσει τον θάνατο περισσότερων από 40.000 ανθρώπων από το 1984.
Στο Ιράν σποραδικές συγκρούσεις σημειώνονται μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και Κούρδων ανταρτών, οι βάσεις των οποίων βρίσκονται στο γειτονικό Ιράκ. Μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979 μια εξέγερση των Κούρδων κατεστάλη βιαίως.
Στο Ιράκ οι Κούρδοι διώκονταν επί Σαντάμ Χουσέιν και εξεγέρθηκαν το 1991 μετά την ήττα της Βαγδάτης στο Κουβέιτ. Ανακήρυξαν την ντε φάκτο αυτονομία τους, η οποία νομιμοποιήθηκε με το ιρακινό Σύνταγμα του 2005, βάσει του οποίου η χώρα έγινε ομοσπονδιακή δημοκρατία.
Στη Συρία οι Κούρδοι υπέφεραν επί δεκαετίες από την περιθωριοποίηση και την καταπίεση. Μετά την έναρξη του εμφυλίου το 2011 κράτησαν ουδέτερη στάση και επωφελήθηκαν από το χάος που προκλήθηκε από τον πόλεμο για να δημιουργήσουν μια αυτόνομη κυβέρνηση στον βορρά.
Εσωτερικές διαφωνίες
Οι Κούρδοι δεν έχουν ζήσει πότε υπό μια κεντρική εξουσία, είναι χωρισμένοι σε δεκάδες κόμματα και σχηματισμούς στις τέσσερις χώρες που έχουν παρουσία, ενώ κάποιες φορές τα κινήματα αυτά είναι ανταγωνιστικά.
Στο Ιράκ τα δύο βασικά κουρδικά κόμματα βρίσκονταν σε πόλεμο από το 1994 ως το 1998 στη διάρκεια του οποίου σκοτώθηκαν περίπου 3.000 άνθρωποι. Τελικά συμφιλιώθηκαν το 2003.
Μάχη κατά των τζιχαντιστών
Στη Συρία οι κουρδικές δυνάμεις κυριαρχούν στον συνασπισμό Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), που μάχεται κατά του Ισλαμικού Κράτους με τη στήριξη του διεθνούς συνασπισμού υπό τις ΗΠΑ. Ο συνασπισμός αυτός ξεκίνησε τον Νοέμβριο μια εκστρατεία για την εκδίωξη του ΙΚ από τη Ράκα.
Στο Ιράκ οι Κούρδοι μαχητές πεσμεργκά συμμετέχουν ενεργά στη μάχη κατά των τζιχαντιστών.