«Χωρίς να είμαστε προκλητικοί, σε κάθε ενέργεια της Τουρκίας υπάρχει κατάλληλη και νομική και πολιτική και διπλωματική απάντηση» τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.
Η Ελλάδα, όπως είπε ο υπουργός Εξωτερικών «πρέπει να είναι πάντα στρατιωτικά, ηθικά, πολιτικά, διπλωματικά, προετοιμασμένη για κάθε είδους επεισόδια» τονίζοντας τη σημασία των παρεμβάσεων της διπλωματίας. «Έχουμε ανοιχτούς όλους τους διαύλους συζήτησης, δεν έχουμε καμία επιθετική διάθεση απέναντι στην Τουρκία, είμαστε η χώρα που υπερασπίζεται τον ευρωπαϊκό δρόμο της γιατί θα ήταν μεγάλο κέρδος για εμάς ο εκδημοκρατισμός και ο εξευρωπαϊσμός της. Κρατάμε τα κανάλια, κρατάμε το διάλογο και κάνουμε και σαφές ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσουμε ή να αποδεχθούμε οποιαδήποτε διεκδίκηση», σε συνέντευξή του στην εκπομπή του ΣΚΑΪ «Ιστορίες».
Ο κ. Κοτζιάς χαρακτήρισε ως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα άσκηση για την ελληνική διπλωματία την μεγάλη διαπραγμάτευση που έχει μπροστά της η Τουρκία για την τελωνειακή της ένωση με την ΕΕ που εξαρτάται και από εμάς και από την Κύπρο, μία υπόθεση 60-80 δισεκατομμυρίων, για μία Τουρκία που κάμπτεται η οικονομία της, τονίζοντας ότι υπάρχουν εργαλεία με τα οποία μπορούμε να δουλέψουμε, να προσελκύσουμε την Τουρκία προς έναν ευρωπαϊκό δρόμο και ταυτόχρονα να την πιέζουμε να εγκαταλείπει αυτά που σήμερα κάνει.
Ωστόσο υπογράμμισε ότι η Τουρκία πρέπει να ξέρει και να το ξανασκεφτεί σοβαρά πριν μπει σε τέτοιου είδους «παιχνίδια» σαν το Φαρμακονήσι ότι «δεν θα είμαστε πάντοτε ανεκτικοί και η απάντησή μας δεν θα είναι μόνο αυτή που δώσαμε, θα είναι πολύ πιο σκληρή».Ενώ ερωτηθείς για το περίφημο tour του Τούρκου ΓΕΕΘΑ στην περιοχή των Ιμίων ο κ. Κοτζιάς απάντησε ότι και να ήθελε, δεν θα μπορούσε να ανέβει στα Ίμια «γιατί είχαμε πάρει τα μέτρα μας» καθώς «προστατεύουμε τους χώρους της Ελλάδας με πολύ μεγαλύτερη προσοχή απ’ ότι γινόταν στο παρελθόν» επισημαίνοντας ότι η Τουρκία κάνει μεγάλο λάθος αν νομίζει «ότι επειδή έχουμε την οικονομική κρίση, ότι είμαστε αδύναμοι όσον αφορά την προστασία της ασφάλειας της χώρας και της κυριαρχίας μας» που « είναι μεγαλύτερη απ’ ότι στο παρελθόν».
«Εγώ μιλάω πολύ λίγο, πράττω πολλά» σημείωσε χαρακτηριστικά εξηγώντας ότι έχουν πραγματοποιηθεί συνεννοήσεις με όλες τις ισχυρές δυνάμεις στον πλανήτη, έχουν ενημερωθεί όλοι οι διεθνείς οργανισμοί και βέβαια τα απαραίτητα διαβήματα απέναντι στην Τουρκία για τις παραβιάσεις των χωρικών μας υδάτων και τη συμπεριφορά τους. Το διεθνές περιβάλλον και ο διεθνής νόμος είναι υπέρ των συμφερόντων μας, είναι εργαλεία που δεν θα τα εγκαταλείψουμε. Αλλά δεν είναι τα μόνα εργαλεία που διαθέτουμε. Δεν είμαστε ούτε Συρία κατεστραμμένη, ούτε Ιράκ αποδιοργανωμένο».
Αντικρούοντας ότι η Τουρκία έχει πάντα μια διαμορφωμένη στρατηγική για κάθε ενέργεια που κάνει, ο υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την άποψη ότι βασικό θεμελιακό σκεπτικό της γειτονικής χώρας είναι πώς θα μετατρέψει το Αιγαίο σε μία γκρίζα ζώνη και μετά πώς θα διεκδικήσει αυτή τη γκρίζα ζώνη. Ενώ ως προς τα πολύ θετικά σημεία της προηγούμενης εβδομάδας έκρινε τη στάση του υπουργού Άμυνας να μην απαντήσει στις προσωπικές επιθέσεις που του έγιναν από τη σκοπιά της Τουρκίας.
Ερωτηθείς αν όλη αυτή η ένταση συνδέεται με τους “8” ο κ. Κοτζιάς υπενθύμισε ότι «η νευρικότητα της Τουρκίας υπάρχει πολύ πριν από την προσπάθεια πραξικοπήματος του περσινού καλοκαιριού και από την υπόθεση των “8”, επισήμανε ότι «η πολιτική καταδίκη του πραξικοπήματος δε συνεπάγεται ότι κάθε Τούρκος πολίτης που κατηγορείται από την Άγκυρα ως πραξικοπηματίας κρίνεται ως τέτοιος από τα ελληνικά δικαστήρια. Υπογραμμίζοντας ότι «η Ελλάδα δεν έχει καμία διάθεση να καλύπτει πραξικοπηματίες» τόνισε ότι «θα πρέπει και η ίδια η Τουρκία να αντιληφθεί ότι πρέπει να εφαρμόσει το κράτος δικαίου, να εγγυάται ότι θα προστατευτούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και η σωματική και ψυχική ακεραιότητα και μετά να διεκδικεί οτιδήποτε άλλο»
Σε ερώτηση αν η συνεχής αμφισβήτηση με τα επεισόδια στο Αιγαίο δημιουργεί ένα τετελεσμένο ως «γκρίζα ζώνη» ο κ. Κοτζιάς ήταν κατηγορηματικός ότι «τετελεσμένο δεν δημιουργεί κανένας» καθώς όπως είπε παραθέτοντας στους διεθνείς συνομιλητές του ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα του τουρκικού παραλογισμού, αυτό της Γαύδου στο χάρτη του Αιγαίου, αντιλαμβάνονται «ότι εδώ πρόκειται για παλιούς νέο-οθωμανισμούς, οι οποίοι δεν έχουν ούτε νομική, ούτε ηθική, ούτε πολιτική βάση».
Ο υπουργός Εξωτερικών αποκάλυψε επίσης ότι τις τελευταίες ημέρες, έχει μιλήσει και με το ΝΑΤΟ, εξηγώντας ότι ένας από τους λόγους που η Τουρκία θέλει να αποχωρήσει το ΝΑΤΟ από το Αιγαίο είναι «γιατί δεν θέλει να υπάρχει διεθνής παρατηρητής σε αυτά που θέλει να κάνει». Τόνισε δε ότι δεν είναι τυχαίο ότι το τελευταίο επεισόδιο στο Φαρμακονήσι «έγινε στην περιοχή 3 και 4, όπου η Τουρκία έχει αποκλείσει την ύπαρξη συνεργασίας για την αποτροπή του προσφυγικού» εκφράζοντας την άποψη ότι «η παρουσία του ΝΑΤΟ ενοχλεί την Τουρκία, ιδιαίτερα εκείνες τις μέρες ή περιόδους που θέλει να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο».
«Εγώ υποστηρίζω απέναντι στους Τούρκους» είπε ο κ. Κοτζιάς «ότι πρέπει να μετρήσουν την περιοχή τους. Με την Ρωσία δεν είναι μακροχρόνια η σχέση τους. Με τους Αρμένιους δεν έχουν καν διπλωματικές σχέσεις ουσιαστικά, λόγω του θέματος της Γενοκτονίας. Στο Ιράκ και στη Συρία βρίσκονται με έναν τρόπο σε εμπόλεμη κατάσταση. Η μόνη χώρα με την οποία έχουν φυσιολογικές σχέσεις -και θα έπρεπε- και που τους στηρίζει να εξευρωπαϊστούν, είναι η Ελλάδα».
Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι το πιο αδύναμο της σημείο για την Κύπρο είναι το θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, και επειδή δεν έχει καταλήξει – τουλάχιστον μέχρι το δημοψήφισμά της – πώς θα χειριστεί πραγματικά το θέμα, προσπαθεί να βάζει ενδιάμεσα ζητήματα ώστε να αποπροσανατολίζει την κουβέντα, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς κατά τη συνέντευξή του απόψε το βράδυ στην εκπομπή του ΣΚΑΪ «Ιστορίες», όταν ερωτήθηκε για το Κυπριακό.
Επεσήμανε δε την μεγάλη σημασία που είχε η συμπόρευση με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκο Αναστασιάδη και η από κοινού επιτυχία, για πρώτη φορά, αυτό το μεγάλο ζήτημα της ασφάλειας της Κύπρου – της παρουσίας κατοχικών στρατευμάτων και του συστήματος των εγγυήσεων – να μπει πάνω στο τραπέζι και να αντιληφθούν όλοι – η Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη και οι Βρετανοί, οι Αμερικανοί, οι Ρώσοι – τη σημασία του για το Κυπριακό, αλλά και η ίδια η Τουρκία να δεχθεί να συζητηθεί.
«Τώρα βλέπω ότι έχουν μία στρατηγική να συσσωρεύουν ζητήματα στην εσωτερική διαπραγμάτευση της Κύπρου για να σπάσουν τη διαπραγμάτευση», είπε ο υπουργός Εξωτερικών και στο πλαίσιο αυτό «η Τουρκία έθεσε ξαφνικά ένα καινούργιο θέμα, τις τέσσερις ελευθερίες για τους Τούρκους, με την ελπίδα ότι είτε ο κ. Αναστασιάδης θα αναγκαστεί να μην το δεχθεί και να σπάσει η διαπραγμάτευση σε αυτό το σημείο – άρα να μην σπάσει εκεί που φοβούνται και που είναι πολύ αδύναμη η επιχειρηματολογία τους, στις εγγυήσεις και την ασφάλεια – είτε να γίνει αποδεκτό και να μας βάλει Κύπριους και Ελλάδα να τσακωνόμαστε με την Ευρωπαϊκή Ένωση”.
Ο κ. Κοτζιάς εξέφρασε την άποψη «ότι κακώς μερίδα του Τύπου και στην Ελλάδα εμφάνισε να υπάρχουν διαφορές Κύπρου και Ελλάδας ενώ υπάρχει κοινή πλεύση και είναι οι Τούρκοι αυτοί που θα επιθυμούσαν ή παρουσιάζουν ότι υπάρχει μία διαφοροποίηση ανάμεσα στις δύο πλευρές», σημείωσε.
Σχετικά με την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων, ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στη συγκεκριμένη πρόταση που κατέθεσε ο ίδιος σχετικά με τη ροή αποχώρησης βάσει της μελέτης που είχε εκπονήσει το υπουργείο Εξωτερικών για πρώτη φορά από όλες τις διεθνείς συμφωνίες, συμβάσεις, και πολιτικές πρακτικές, όσον αφορά ζητήματα εγγυήσεων, ασφάλειας και παραμονής στρατευμάτων, καταλήγοντας στο πιο κοντινό σε εμάς παράδειγμα, που ήταν η απόσυρση των σοβιετικών από την Ανατολική Γερμανία: τη «Συμφωνία Προσωρινής Στάθμευσης». Εξήγησε τις τρεις βασικές της αρχές: την αποχώρηση του στρατεύματος σε σύντομο και λογικό διάστημα, την πορεία αποχώρησης και την προσωρινότητα σε σχέση με την διαδικασία αποχώρησης, και όχι με προσωρινά δικαιώματα πάνω στην Κύπρο, προσθέτοντας μάλιστα και τη σημασία της μη αναδόμησης και της μη ανασυγκρότησής του σε βάση, που ούτε η κυπριακή κυβέρνηση, ούτε η ελληνική τη δέχεται, καθώς μια βάση σημαίνει κυρίαρχα δικαιώματα, ΑΟΖ, εναέριος χώρος, κλπ.
Απαντώντας στις επικρίσεις περί εθνικισμού που δέχτηκε, ο κ. Κοτζιας τόνισε: «Το να θεωρείς ότι η απαίτηση να φύγουν τα ξένα στρατεύματα από την Κύπρο είναι εθνικισμός, και να μην θεωρείς εθνικισμό το να θέλουν οι Τούρκοι να έχουν στρατεύματα σε τρίτη ανεξάρτητη κυρίαρχη χώρα κράτους-μέλους της Ε.Ε. είναι κατά τη γνώμη μου πολύ μεγάλο λάθος».
Ερωτηθείς αν έχει βαλτώσει η διαδικασία του Κυπριακού, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι βλέπει πως τους Τούρκους «αυτές τις τελευταίες εβδομάδες να προσπαθούν να βρίσκουν μία πρόφαση για να μην προχωρήσει η διαπραγμάτευση. Και είναι η ίδια συμπεριφορά που είχαν και στη Γενεύη».
Εξήγησε επίσης ότι επειδή οι Τούρκοι είναι εκτεθειμένοι τώρα φοβούνται και δεν θέλουν να σπάσει εκεί η διαπραγμάτευση. «Τι ζητάνε; Να έχουν το δικαίωμα νόμιμα να κάνουν αυτά που έκαναν το ’74. Δηλαδή, να παρεμβαίνουν στην Κύπρο όποτε αυτοί νομίζουν. Και να το δεχθεί αυτό και η Ελλάδα και η Κύπρος αλλά και η Ε.Ε. Και αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να το περπατήσουν. Και προσπαθούν με τριβές είτε να πάρουν και άλλα ζητήματα για να πάνε σε έναν, κατά αυτούς, καλύτερο συμβιβασμό, ή αν δεν τα πάρουν, να το σπάσουν σε άλλα ζητήματα, όπου δεν είναι τόσο εμφανές στη διεθνή κοινότητα το άδικο τους».
Και πρόσθεσε: «Είναι κακό όταν βαλτώνει η διαδικασία και πρέπει να την κρατήσουμε ζωντανή. Για αυτό συμφώνησα και για μία δεύτερη διεθνή διάσκεψη, «Γενεύη ΙΙ», που πρότειναν οι δύο συνομιλητές στην Κύπρο, ο κ. Αναστασιάδης και ο κ. Ακιντζί, παρόλο που πιστεύω ότι μέχρι να γίνει το δημοψήφισμα, θα είναι δύσκολο για την Τουρκία να καταλήξει εάν θέλει να κάνει συμβιβασμό ή όχι».
Όσον αφορά μία συζήτηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον πρωθυπουργό ή τον πρόεδρο της Τουρκίας για το Κυπριακό, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι αυτή θα είναι εφικτή «όταν θα έχουμε προετοιμάσει τα κείμενα και τις λύσεις. Όταν θα έχουμε μία δυνατότητα 90% να υπάρξει λύση. Διότι εάν συναντηθεί ο επικεφαλής του πολιτικού συστήματος της χώρας μας με τον επικεφαλής του τουρκικού πολιτικού συστήματος, και δεν τα βρούνε, δεν έχει συνέχεια η διαπραγμάτευση. Και μάλιστα, στην Κύπρο πολύ ορθά μου πιστώνουν ότι από την αρχή δέσμευσα τον ΟΗΕ ότι θα είναι μία ανοιχτή – ως προς το τέλος της – διαπραγμάτευση, ώστε όταν σπάει σε ορισμένα σημεία, να μη θεωρηθεί τελειωμένη».
Τέλος, ερωτηθείς σχετικά με τα σενάρια προσάρτησης τύπου Κριμαίας, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι «η κινδυνολογία περί προσάρτησης λέγεται περισσότερο για να γίνει αποδεκτή μία πίεση πάνω στην κυπριακή πλευρά, και μία απαιτούμενη από διάφορες δυνάμεις υποχώρησή της».
