«Αθώος» ανέκραξε ενώπιον του δικαστηρίου ο πρώην πρόεδρος για τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει. Αν και άνετα η παραπάνω πρόταση θα μπορούσε να ταιριάζει στον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, εντούτοις αφορά τον πρώην πρόεδρο του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι, ο οποίος την περασμένη Δευτέρα προσήλθε στο ειδικό δικαστήριο για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1998-99. Τον Θάτσι πλαισιώνουν τρεις ακόμη συνοδοιπόροι του στην ηγεσία του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου (UCK) και συγκεκριμένα οι Κάντρι Βέσελι, Γιάκουπ Κράσνιτσι και Ρέτσεπ Σέλιμι.
Απέναντί τους θα βρεθούν 312 μάρτυρες που έχει εντοπίσει η εισαγγελία και το κατηγορητήριο περιλαμβάνει εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, κατηγορίες για παράνομη στέρηση της ελευθερίας, κακομεταχείριση, βασανιστήρια και δολοφονίες, εξαφανίσεις και διώξεις που διαπράχθηκαν στο Κοσσυφοπέδιο μεταξύ 1998 και 2000. «Στα θύματα περιλαμβάνονται άτομα που θεωρούνταν εχθροί από τον UCK και αργότερα από την προσωρινή κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου, συμπεριλαμβανομένων Σέρβων, Ρομά και καθολικών – άτομα που φέρονται να συνεργάζονταν με τις σερβικές αρχές ή να είχαν επαφές με Σέρβους» αναφέρει το κατηγορητήριο, με την εισαγγελία να δηλώνει ότι έχει 56.000 έγγραφα στη διάθεσή της τα οποία παρέδωσε στην υπεράσπιση.
Προφορική συμφωνία
Πέραν όμως των προαναφερθέντων το ζήτημα ξεφεύγει από την αυστηρά νομική του διάσταση για να συναντήσει την πολιτική και εθνική. Κι αυτό γιατί η δίκη της διοικητικής τετράδας του UCK, ανθρώπων που θεωρούνται ήρωες στην Πρίστινα, έρχεται στον απόηχο της συμφωνίας μεταξύ του προέδρου της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και του Κοσοβάρου ομολόγου του Αλμπίν Κούρτι για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας. Η εν λόγω συμφωνία, την οποία οι δύο πλευρές σύναψαν σε προφορικό επίπεδο με την ελπίδα η εγγυήτρια Ευρωπαϊκή Ενωση να βρει ένα μηχανισμό για να καταστεί νομικά δεσμευτική, θα πρέπει τώρα να υλοποιηθεί ενόσω εξελίσσεται η δίκη των τεσσάρων, η οποία πρόκειται να διαρκέσει τουλάχιστον πέντε χρόνια, με τις σχέσεις των δύο χωρών να είναι έκθετες στα πεπραγμένα της δίκης και στους κραδασμούς που προκαλεί στην πολιτική ζωή ένθεν κακείθεν.
Η δήλωση άλλωστε του ειδικού εισαγγελέα Αλεξ Ουίτινγκ ότι «η δίκη συνιστά δίκη των τεσσάρων προσώπων και όποια μεταφορά σε επίπεδο UCK συνιστά παρερμηνεία» μεταφράζεται σε μια περίτεχνη προσπάθεια προορισμένη ακριβώς να επιβιώσει ανάμεσα στις αντιδράσεις των Κοσοβάρων που θεωρούν τον Θάτσι πρόσωπο ταυτισμένο με την υπόθεση της εθνικής ανεξαρτησίας του Κοσόβου και των Σέρβων που χαίρονται με την παραπομπή του.
Την καχυποψία και τη δυσπιστία των πρώτων προς το συγκεκριμένο όργανο απονομής δικαιοσύνης «φουντώνουν» διατυπώσεις όπως του καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς Ντάνιελ Σρούερ, ο οποίος είπε ότι «ήταν λάθος για το Κοσσυφοπέδιο που συμφώνησε να ιδρύσει αυτό το δικαστήριο χωρίς αμοιβαία συμφωνία με τη Σερβία, δηλαδή ένα δικαστήριο με δικαιοδοσία για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εγκλήματα πολέμου και άλλου είδους εγκλήματα μέσα στη Σερβία», τονίζοντας πως η μονόπλευρη φύση του δικαστηρίου εμποδίζει τη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης σχετικά με τα εγκλήματα που διέπραξε το Βελιγράδι.
Η υπερασπιστική γραμμή
Επιστρέφοντας στα της δίκης, η πλευρά Θάτσι αλλά και των άλλων τριών πρώην επικεφαλής του UCK κάνει λόγο για εκφοβισμό μαρτύρων που θεωρήθηκαν κατάσκοποι ή προδότες, υποστηρίζοντας ότι «ο UCK δεν θα είχε λάβει υποστήριξη από τη διεθνή κοινότητα» εάν είχε εγκληματικούς σκοπούς. «Η απόφαση του γραφείου του ειδικού εισαγγελέα να θεωρήσει τον UCK εγκληματική οργάνωση σημαίνει ότι η διεθνής υποστήριξη που έλαβε ο UCK από τους εταίρους του, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιταλία και η Γερμανία, θα αποτελούσε υποστήριξη σε ένα εγκληματικό σχέδιο εκτέλεσης μιας συστηματικής επίθεσης μεγάλης κλίμακας εναντίον άμαχου πληθυσμού. Αυτό σίγουρα δεν συνέβη. Η διεθνής κοινότητα δεν θα υποστήριζε ποτέ κάτι τέτοιο» αναφέρεται σε δήλωση της υπεράσπισης του Θάτσι. Σύμφωνα με αυτήν, το κατηγορητήριο βασίζεται σε αποσπασματική και επιλεκτική παρερμηνεία των περιστατικών.
Μάλιστα η υπεράσπιση ανακοίνωσε ότι θα παρουσιάσει οκτώ διεθνώς γνωστές πολιτικές προσωπικότητες ως μάρτυρες, μεταξύ των οποίων ο Ουέσλι Κλαρκ,ο Ουίλιαμ Ουόκερ και ο Μπερνάρ Κουσνέρ. «Οι οκτώ μάρτυρες ήταν ανώτεροι διεθνείς διπλωμάτες, υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι του ΝΑΤΟ, του ΟΑΣΕ, του ΟΗΕ και της UNMIK καθώς και της Αποστολής Επαλήθευσης του Κοσσυφοπεδίου κατά την εν λόγω περίοδο που καλύπτει το κατηγορητήριο. Ολοι τους έχουν ασχοληθεί με τον Χασίμ Θάτσι σε επαγγελματικό και σε κάποιο βαθμό σε προσωπικό επίπεδο» τονίζει η υπεράσπιση. Οι ίδιοι κύκλοι εξάλλου σημειώνουν πως ακριβώς επειδή υπήρχαν διαρκώς εικασίες για πιθανά εγκλήματα μετά τον πόλεμο, ο ίδιος ο Θάτσι ήταν αυτός που απαίτησε από το κοινοβούλιο του Κοσσυφοπεδίου να συστήσει ένα ειδικό δικαστήριο για να διαλευκάνει όλες τις κατηγορίες.