Οι μεγάλοι φόβοι των λαών όπως προκύπτουν από τα στοιχεία.
Κλιματική αλλαγή και… κυβερνοεπιθέσεις από άλλες χώρες (υπενθυμίζουμε το σκάνδαλο της παρακολούθησης της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ από τις ΗΠΑ, για παράδειγμα) αποτελούν τις κορυφαίες ανησυχίες των λαών αναφορικά με την ασφάλειά τους. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC), που είναι το όργανο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, δημοσίευσε πέρυσι μια έκθεση στην οποία εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος τόσο στο κοντινό όσο και στο μακρινό μέλλον.
Σε γενικές γραμμές οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο συμφωνούν ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη χώρα τους. Σε δεκατρείς από αυτές τις χώρες, μάλιστα, χαρακτηρίζουν την αλλαγή του κλίματος ως την κορυφαία διεθνή απειλή, σύμφωνα με την έρευνα που ακολούθησε την έκθεση της IPCC και διεξάχθηκε από το Κέντρο Ερευνών Pew –μια μη κομματική «δεξαμενή γεγονότων» η οποία εδρεύει στην Ουάσινγκτον– μεταξύ 27.612 ερωτηθέντων από 26 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, από τις 14 Μαΐου έως τις 12 Αυγούστου 2018.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη, όμως, είναι μόνο μία από τις πολλές ανησυχίες των πολιτών ανά τον κόσμο. Η τρομοκρατία, συγκεκριμένα από την ισλαμική εξτρεμιστική ομάδα ISIS, καθώς και οι κυβερνοεπιθέσεις θεωρούνται επίσης σημαντικές απειλές για την ασφάλεια. Και παρότι λιγότεροι εξακολουθούν να θεωρούν την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας ως την κορυφαία διεθνή ανησυχία τους, παραμένει σημαντικό ζήτημα σε πολλές χώρες, ειδικά σε περιοχές όπου οι εκτιμήσεις για την εθνική οικονομία ήταν «συντριπτικά αρνητικές», όπως χαρακτηριστικά καταγράφεται στην έρευνα αναφορικά με την Ελλάδα και τη Βραζιλία! Συγκεκριμένα η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας αποτελεί τη δεύτερη σοβαρή απειλή –μετά την κλιματική αλλαγή– για το 88% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα.
Η σοβαρή απειλή του Ντόναλντ Τραμπ
Και ενώ λιγότεροι από τους μισούς ερωτώμενους μεταξύ των εθνών που ερευνώνται ανέφεραν παλαιότερα ότι η επιρροή των ΗΠΑ αποτελεί σοβαρή απειλή για τη χώρα τους, περισσότεροι άνθρωποι λένε τώρα, μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον Ντόναλντ Τραμπ, ότι αποτελεί απειλή. Σε δέκα χώρες περίπου το ήμισυ ή περισσότεροι ισχυρίζονται ότι τώρα η αμερικανική εξουσία αποτελεί σοβαρή απειλή για το έθνος τους – συμπεριλαμβανομένου του ποσοστού 64% στο Μεξικό, όπου οι βαθμολογίες για τις ΗΠΑ έχουν γίνει αρνητικές μετά την εκλογή του Τραμπ. Λογικό, αν σκεφτεί κανείς την επιδίωξη Τραμπ να χτίσει τείχος στα σύνορα ΗΠΑ – Μεξικού για να αποτρέψει Μεξικανούς μετανάστες να εισέλθουν στη χώρα του…
Το 2013 μόνο το 25% σε 22 έθνη είδε την αμερικανική δύναμη ως σημαντική απειλή για τη χώρα του, αλλά έφτασε στο 38% το 2017, δηλαδή το έτος μετά την εκλογή Τραμπ, και στο 45% το 2018! Παρά την αύξηση των ανησυχιών σχετικά με την αμερικανική επιρροή μετά την άνοδο Τραμπ στην εξουσία, σχεδόν οι μισοί σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα λένε ότι η αμερικανική εξουσία αποτελεί σοβαρή απειλή, όπως στη Γαλλία (49%), τη Γερμανία (49%) και την Ελλάδα (48%).
Αλλαγή απειλών σε έναν κόσμο που αλλάζει
Με την πάροδο του χρόνου έχουν σημειωθεί ουσιαστικές αλλαγές σε πολλές από τις διεθνείς απειλές που συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα του 2018. Για παράδειγμα το 2013, πολύ πριν από την υπογραφή της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα, η μέση τιμή του 56% σε 23 χώρες που ρωτήθηκαν δήλωσε ότι η παγκόσμια αλλαγή του κλίματος αποτελεί σοβαρή απειλή για τη χώρα τους. Το ποσοστό αυτό ανέβηκε στο 63% το 2017 και στο 67% το 2018.
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια υπήρξαν πολλαπλές παραβιάσεις ασφάλειας του κυβερνοχώρου σε περιοχές τόσο διαφορετικές όσο οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Νότια Αφρική! Από το 2017 έχει σημειωθεί διψήφια αύξηση σε όσους λένε ότι οι κυβερνοεπιθέσεις από άλλες χώρες αποτελούν σοβαρή απειλή για τη χώρα τους. Για παράδειγμα, στην Τυνησία καταγράφεται αύξηση κατά 25 ποσοστιαίες μονάδες, στην Ολλανδία κατά 15, την Ελλάδα κατά 12, τη Σουηδία κατά 11 και στον Καναδά κατά 10 μονάδες!
Εν τω μεταξύ, συγκριτικά με το 2017 σημειώθηκε μείωση στον αριθμό των χωρών που θεωρούν το ISIS κορυφαία απειλή για την ασφάλεια το 2018. Διψήφια μείωση μεταξύ των ατόμων που λένε ότι το ISIS αποτελεί σημαντική απειλή το 2018 καταγράφηκε στο Ισραήλ (-16 βαθμοί), στην Ισπανία (-13), στις ΗΠΑ (-12), στην Ελλάδα (-10) και την Ιαπωνία (-10).
Οσον αφορά τα μεμονωμένα κράτη που ερευνήθηκαν στην Ευρώπη, η πλειονότητα σε κάθε χώρα χαρακτηρίζει την κλιματική αλλαγή και το ISIS σημαντικές απειλές. Ωστόσο έξι από αυτές τις χώρες δήλωσαν την αλλαγή του κλίματος ως πρώτη τους ανησυχία, ενώ μόνο δύο το ISIS.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι διάφορες απειλές, αλλά κυρίως η κλιματική αλλαγή και το ISIS, αξιολογούνται διαφορετικά, ανάλογα με την ιδεολογική και κομματική ταυτότητα του ερωτώμενου τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Βόρεια Αμερική.
Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ οι Ρεπουμπλικάνοι (δεξιοί) και όσοι κλίνουν προς το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα είναι κατά 56 ποσοστιαίες μονάδες λιγότερο πιθανό να πιστεύουν ότι η παγκόσμια αλλαγή του κλίματος αποτελεί σοβαρή απειλή για τη χώρα τους από ό,τι οι Δημοκρατικοί και όσοι κλίνουν προς το Δημοκρατικό Κόμμα. Αναμενόμενο!
Ανάλογη είναι η κατάσταση και στην Ευρώπη, όπου οι υποστηρικτές λαϊκιστικών κομμάτων της Δεξιάς και ακροδεξιάς ανησυχούν λιγότερο από τους άλλους για την κλιματική αλλαγή. Για παράδειγμα, όσοι έχουν ευνοϊκή άποψη για την Εναλλακτική Λύση για τη Γερμανία (το ακροδεξιό κόμμα AfD) είναι κατά 28 ποσοστιαίες μονάδες λιγότερο πιθανό να δηλώσουν ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί σοβαρή απειλή για τη χώρα τους από ό,τι εκείνοι που δεν υποστηρίζουν το συγκεκριμένο κόμμα. Διψήφιες διαφορές στο θέμα αυτό εμφανίζονται επίσης μεταξύ υποστηρικτών και μη υποστηρικτών του ευρωσκεπτικιστικού Κόμματος Ανεξαρτησίας (UKIP) στο Ηνωμένο Βασίλειο, του Εθνικού Μετώπου της Λεπέν στη Γαλλία, του ακροδεξιού Κόμματος για την Ελευθερία (PVV) στην Ολλανδία και των εθνικιστών-ακροδεξιών Σουηδών Δημοκρατών στη Σουηδία. Και παρότι δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία στην έρευνα για τους υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής ή ακροδεξιών κομμάτων στην Ελλάδα, αναφέρεται ωστόσο ότι παρόμοια είναι η κατάσταση σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Τέλος, σε επτά χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, οι γυναίκες ανησυχούν περισσότερο για την κλιματική αλλαγή από ό,τι οι άντρες, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι το ίδιο ισχύει και για την απειλή του ISIS!
