Μεγάλες απώλειες σε μεταποίηση, τουρισμό, αυτοκινητοβιομηχανία και αερομεταφορές.
Το ενδεχόμενο η παγκόσμια οικονομία να υποχρεωθεί να μπει σε καραντίνα εξαιτίας της εξάπλωσης του κορονοϊού ανησυχεί αγορές, επενδυτές και αναλυτές. Ο φόβος και ο πανικός έχουν επικρατήσει στις αγορές και η εκτίμηση για τη ζημιά που θα προκαλέσει η εξάπλωση του ιού οδηγεί τους δείκτες σε ιστορικά χαμηλά.
Η μεταστροφή της τάσης των αγορών ήταν τόσο βίαιη ώστε αρκετοί αναλυτές μίλησαν για φαινόμενα που η αγορά είχε να δει από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Ενδεικτικό του πανικού που επικράτησε στις αγορές, ειδικά το πρώτο διάστημα, είναι το γεγονός ότι οι επενδυτές που είχαν αγνοήσει τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ και Κίνας και τις γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή μοιάζει να έχουν παραλύσει από τον φόβο για τα αποτελέσματα που θα έχει η εξάπλωση του κορονοϊού.
Αρνητικές προβλέψεις
Τις μαζικές ρευστοποιήσεις στις αγορές τις πρώτες ημέρες ακολούθησαν οι αρνητικές προβλέψεις των διεθνών οργανισμών σχετικά με την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Εστω και αν οι αναλυτές θεωρούν ότι είναι πολύ νωρίς ακόμη για να έχουν πλήρη εικόνα των απωλειών που θα προκαλέσει ο κορονοϊός στην παγκόσμια οικονομία, οι πρώτες προβλέψεις δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικές.
Την πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών θα ακολουθήσει η πτώση των δεικτών στην πραγματική οικονομία. Η πρώτη επίσημη αποτύπωση των κινδύνων έγινε από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που εκτίμησε ότι ο νέος ιός θα αποτελέσει τροχοπέδη για την παγκόσμια οικονομία το 2020. Ως εκ τούτου ο ΟΟΣΑ αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη, στο 2,4% (από 2,9%), και προειδοποίησε ότι η κατάσταση μπορεί να γίνει ακόμη χειρότερη αν η επιδημία εξαπλωθεί.
Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι η Κίνα, έπειτα από τρεις δεκαετίες θετικού ρυθμού ανάπτυξης, θα δει φέτος την οικονομία της να συρρικνώνεται κατά 0,8%. Τα αποτελέσματα αυτής της μείωσης θεωρείται βέβαιο ότι θα επηρεάσουν και τις υπόλοιπες οικονομίες. Οι εκτιμήσεις των οικονομολόγων του ΟΟΣΑ αναφέρουν μείωση της ανάπτυξης στην ευρωζώνη κατά 0,3%, στο 0,8%. Μεγαλύτερος «ασθενής» στην Ευρώπη είναι η Ιταλία, καθώς μέχρι τώρα αποτελεί τη χώρα με το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το αποτέλεσμα θα είναι η οικονομία της να καταγράψει μηδενικό ρυθμό ανάπτυξης.
Σε καλύτερη μοίρα βρίσκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, καθώς ο ιός δεν έχει ακόμη επεκταθεί όπως σε άλλες χώρες. Ως αποτέλεσμα εκτιμάται ότι η οικονομία θα χάσει μόλις 0,1%, καταγράφοντας τελικά ρυθμό ανάπτυξης 1,9% το 2020.
Το ντόμινο στην παγκόσμια οικονομία το οποίο ξεκίνησε από την Κίνα οφείλεται στην εκτίμηση ότι μέχρι το τέλος Μαρτίου θα σημειωθεί το μέγιστο των απωλειών στην κινεζική οικονομία. Με αυτό το δεδομένο θα εκτιμηθούν οριστικά τα προβλήματα που θα προκαλέσει η οικονομία της Κίνας στις υπόλοιπες οικονομίες. Προϋπόθεση βέβαια είναι να μην πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις ο κορονοϊός και να μην έχει μεγαλύτερη διάρκεια.
Προειδοποίηση ΟΟΣΑ
Ο ΟΟΣΑ προειδοποιεί επίσης ότι μια επιδημία μεγαλύτερης διάρκειας που θα εξαπλωνόταν στην Ασία, στον Ειρηνικό, στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική θα μπορούσε να μειώσει ακόμη και στο μισό την προβλεπόμενη παγκόσμια ανάπτυξη. Προκειμένου να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, «οι κυβερνήσεις πρέπει να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα για να αποτρέψουν τη μετάδοση και την εξάπλωση» και «να διατηρήσουν τα εισοδήματα των κοινωνικών ομάδων και των πιο ευάλωτων επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια της επιδημίας» αναφέρει στην έκθεσή του ο οργανισμός.
Αντίστοιχες εκτιμήσεις επιχειρείται να γίνουν και για την πορεία των εταιρειών. Παρ’ όλα αυτά, τουλάχιστον προς το παρόν κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά πότε θα σταματήσουν οι απώλειες. Οι επιστήμονες αποφεύγουν να μιλήσουν με βεβαιότητα σχετικά με την έκταση που θα λάβει το φαινόμενο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι βρισκόμαστε σε «αχαρτογράφητα νερά».
Το γεγονός αυτό δεν επιτρέπει οριστικές εκτιμήσεις από την πλευρά των επιχειρήσεων, ωστόσο οι πρώτες προβλέψεις δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικές. Οι πρώτες κινήσεις των ξένων οίκων αξιολόγησης ήταν να προειδοποιήσουν για τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει η παγκόσμια οικονομία και να υποβαθμίσουν τις εκτιμήσεις τους για τις επιχειρήσεις.
Οι κίνδυνοι οφείλονται κυρίως στη μεγάλη εξάπλωση που έχει καταγραφεί στην Κίνα, η οποία προκαλεί τεράστια προβλήματα στον κλάδο μεταποίησης παραλύοντας μεγάλα κομμάτια της εφοδιαστικής αλυσίδας σε ολόκληρο τον κόσμο. Οπως αναφέρει σε έκθεσή της η Morgan Stanley, μια παρατεταμένη αδράνεια των γραμμών παραγωγής στην Κίνα θα επηρεάσει όχι μόνο την προσφορά των συγκεκριμένων αγαθών αλλά και τη δυνατότητα άλλων κλάδων και αγορών να παράγουν προϊόντα.
Δεν είναι λίγοι βέβαια οι επενδυτές οι οποίοι «αξιοποίησαν» την κρίση στην παγκόσμια οικονομία ως ευκαιρία προκειμένου να ρευστοποιήσουν τα υψηλά κέρδη που είχαν καταγράψει το προηγούμενο διάστημα. Κατά πολλούς αναλυτές το ξεπούλημα των προηγούμενων ημερών στις χρηματιστηριακές αγορές δεν δικαιολογείται από τα γεγονότα.
Είναι πολύ νωρίς για να υπολογίσει κάποιος το συνολικό κόστος που θα έχει η εξάπλωση του κορονοϊού. Σε αυτήν τη φάση ακριβής καταγραφή των ζημιών μπορεί να γίνει μόνο σε ό,τι έχει να κάνει με τις ελλείψεις προϊόντων και πρώτων υλών εξαιτίας των προβλημάτων που προκαλεί η αναστολή λειτουργίας πολλών εργοστασίων στην Κίνα.
Για παράδειγμα, η «Wall Street Journal» αναφέρει ότι το πρώτο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου οι πωλήσεις αυτοκινήτων στην Κίνα, την κορυφαία αγορά οχημάτων στον κόσμο, έκαναν βουτιά 92%. Ωστόσο, εξίσου μεγάλα προβλήματα αναμένεται να αντιμετωπίσουν μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες και σε άλλα μέρη του κόσμου καθώς παρουσιάζονται τεράστια προβλήματα στις εισαγωγές εξαρτημάτων από την Κίνα.
Αποδεδειγμένα ο άλλος μεγάλος ασθενής της παγκόσμιας οικονομίας είναι οι αερομεταφορές. Για ακόμη μια φορά μεγάλες αεροπορικές εταιρείες έρχονται αντιμέτωπες με ακυρώσεις πτήσεων και πτώση της κίνησης. Η πρώτη καταγραφή των ζημιών αναφέρει πτώση της επιβατικής κίνησης κατά τουλάχιστον 15%, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί από τη στιγμή που αυξάνονται τα μέρη στα οποία επιβάλλεται περιορισμός δρομολογίων εξαιτίας της εξάπλωσης του κορονοϊού.
Σενάρια για μέτρα στήριξης αλά Thomas Cook
Στην Ελλάδα το ενδιαφέρον στρέφεται στην πραγματική οικονομία και λιγότερο στις αγορές. Αυτό συμβαίνει γιατί ο δανεισμός για το ελληνικό δημόσιο μέσω ομολόγων είναι «προαιρετικός», με την αποπληρωμή των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας να είναι απολύτως εξασφαλισμένη από το «μαξιλάρι ασφαλείας» αλλά και τις εκδόσεις ομολόγων του προηγούμενου διαστήματος.
Σε αυτό το πλαίσιο οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών επεξεργάζονται αρκετά σενάρια, κάποια από αυτά στη βάση των μέτρων στήριξης μετά την πτώχευση του ταξιδιωτικού κολοσσού Thomas Cook. Μέχρι αυτήν τη στιγμή, πέρα από τον «συνήθη ύποπτο» για την ελληνική οικονομία, τον τουρισμό, φαίνεται πως υπάρχουν και παράπλευρες απώλειες. Θύμα του ιού μοιάζει να πέφτουν οι διαπραγματεύσεις για την ελάφρυνση των στόχων του προϋπολογισμού. Με τα γεγονότα να τρέχουν, αυξάνονται οι πιθανότητες να έχει και αυτό το αίτημα την αρνητική κατάληξη που είχε το αίτημα για μείωση των στόχων του πρωτογενούς πλεονάσματος, γεγονός που θα σημάνει αρνητικές εξελίξεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.