*Γράφει ο Γιάννης Ζαμπετάκης
Φόβος
Το αίσθημα του φόβου που όλοι μας νιώθουμε αυτές τις μέρες είναι τόσο έντονο αλλά και κατανοητό. Όλοι μας φοβόμαστε για τα παιδιά μας, τους γονείς μας, εμάς τους ίδιους, την ανεργία, το αύριο. Ο καταιγισμός πληροφοριών είναι απίστευτος. Xρειάζονται όμως όλες αυτές οι πληροφορίες; Για παράδειγμα, ο αριθμός των κρουσμάτων: αφού δεν μπορεί να ελεγχθεί όλος ο πληθυσμός η αξία του αριθμού των κρουσμάτων είναι σχετική. Όσο είμαστε ακόμα στην φάση εξάπλωσης της πανδημίας, αυτός ο αριθμός δεν έχει καμιά βιολογική αξία, καμία απολύτως.
Κορονοϊός: πώς δρα;
Αρκετά όμως με τον φόβο και τις άχρηστες πληροφορίες. Ας δούμε πώς δρα ο ιός αλλά και πώς μπορούμε να προστατευτούμε προληπτικά από αυτόν. Ο ιός προκαλεί στο ανθρώπινο σώμα ισχυρή φλεγμονή, προκαλεί ένα βιοχημικό φαινόμενο που στην βιοχημεία το αποκαλούμε «καταιγισμός από κυτταροκίνες». Ο όρος κυτταροκίνες (cytokines) προέρχεται από τις λέξεις κύτταρο και κινώ και αναφέρεται σε μια κατηγορία από μόρια τα οποία έχουν σαν βασικό ρόλο την ρύθμιση της επικοινωνίας μεταξύ των κυττάρων. Με την είσοδό του ο ιός στο σώμα μας επιτίθεται στο ανοσοποιητικό μας σύστημα το οποίο αντιδρά και παράγει πολλές κυτταροκίνες με σκοπό να τον καταπολεμήσει, αυξάνεται ο αριθμός των λευκοκυττάρων και ξεκινά ένας βιοχημικός πόλεμος αλλά με παράπλευρες απώλειες. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι πλέον ανεξέλεγκτο και τα υπεράθιθμα λευκοκύτταρα επιτίθενται και σε υγιείς ιστούς και όργανα και έτσι προσβάλλεται το αναπνευστικό μας σύστημα.
Σχέση Μη Μεταδοτικών Ασθενειών και Κορονοϊού
Οι μη μεταδοτικές ασθένειες (ΜΜΑ) (καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνος, χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού, διαβήτης) προκαλούνται λόγω φλεγμονής στο ανθρώπινο σώμα. Στις 23 Μαρτίου, ο ΠΟΥ εξέδωσε οδηγίες για την σχέση ΜΜΑ και ιού.
Η συστημική φλεγμονή είναι η κύρια αιτία των ΜΜΑ. Και όπως είδαμε και στην προηγούμενη παράγραφο, ο ιός προσβάλλει μέσω φλεγμονής. Συνεπώς ο τρόπος για να μειώσουμε τις ΜΜΑ και να αυξήσουμε την προστασία μας ενάντι του ιού είναι να μετριάσουμε την συστημική φλεγμονή. Αυτό το πετυχαίνουμε μέσω ισορροπημένης διατροφής και άσκησης. Η διατροφή, η άσκηση και ένας υγεινός τρόπος ζωής είναι τα μόνα μας όπλα.
Αντιφλεγμονώδη τρόφιμα
Τα αντιφλεγμονώδη τρόφιμα είναι τρόφιμα που καταπολεμούν την χρόνια (συστημική) φλεγμονή. Ας μην μας κάνει εντύπωση ότι η Μεσογειακή διατροφή είναι πλούσια σε τέτοια τρόφιμα. Τρόφιμα όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, το ελαιόλαδο, οι ελιές, τα γαλακτοκομικά, οι ξηροί καρποί, το τσάι, τα θαλασσινά, τα ψάρια δεν πρέπει να λείπουν από το τραπέζι μας. Ο λόγος είναι απλός: αυτά τα τρόφιμα μειώνουν την φλεγμονή, καταπολεμούν τις ΜΜΑ αλλά είναι και η καλύτερη ασπίδα μας κατά του ιού. Πρέπει να ξαναθυμηθούμε αυτή την διατροφή αλλά παράλληλα να ασκούμαστε (ήπια) τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα.
Επίλογος
Η κρίση είναι πολύ σοβαρή, οι εταιρείες που θα υποστούν τις μεγαλύτερες συνέπειες θα είναι οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις. Τα εστιατόρια έχουν κλείσει και όλοι οι προμηθευτές τους έχουν χάσει πάνω από το 70% του τζίρου τους. Οι κυβερνήσεις πρέπει να δράσουν και να προστατεύσουν (και) αυτούς τους ανθρώπους. Συνάμα, όλοι μας, ως καταναλωτές, μπορούμε να προστατέψουμε αυτούς τους παραγωγούς, αγοράζοντας ντόπια τρόφιμα και υποστηρίζοντας τις τοπικές κοινωνίες.
*Ο Γιάννης Ζαμπετάκης είναι Πρόεδρος Τμήματος Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Λίμερικ στην Ιρλανδία