Ο έλεγχος από το κράτος για αποφάσεις των Δήμων και των Περιφερειών παραμένει σε ισχύ παρά τα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κινδύνου διασποράς της λοίμωξης COVID-19.
Πάντως, λόγω του κορονοϊού υπάρχουν διαφοροποιήσεις , που η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών τις χαρακτηρίζει αναγκαία προσαρμογή επί των διαδικασιών για την άσκηση της κρατικής εποπτείας επί των Οργανισμών Τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ). Το ρυθμιστικό πλαίσιο δεν αναστέλλεται κατά τη χρονική διάρκεια ισχύος των περιοριστικών μέτρων για την προστασία από την εξάπλωση του ιού.
Ένας πλήρης οδηγός για τον τρόπο λειτουργίας των συλλογικών οργάνων των δήμων βρίσκεται στα χέρια των αιρετών της χώρας, αυτή τη δύσκολη περίοδο, που όλα έχουν αλλάξει εξαιτίας των μέτρων προστασίας από τη διάδοση του κορονοϊού. Το απόγευμα της Τρίτης (31.3.2020), ο Γενικός Γραμματέας Εσωτερικών και Οργάνωσης Μιχάλης Ι. Σταυριανουδάκης υπέγραψε έγγραφο ( Αριθμός Εγκυκλίου: 40-Α.Π.: 20930/31-03-2020) στο οποίο ειδικοί επιστήμονες του υπουργείου Εσωτερικών παρέχουν διευκρινίσεις αναφορικά με τη συνεδρίαση των συλλογικών οργάνων των δήμων είτε δια περιφοράς είτε δια τηλεδιάσκεψης, καθώς για το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την άσκηση της κρατικής εποπτείας επί των ΟΤΑ .
Η άσκηση υποχρεωτικού ελέγχου νομιμότητας επί των πράξεων της αυτοδιοίκησης περαιώνεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας 60 ημερών (αντί για τριάντα που ίσχυε πριν) από την περιέλευσή τους στην αποκεντρωμένη διοίκηση. Επίσης, σε περίπτωση που μετά την 11η Μαρτίου 2020 δημοσιεύθηκε απόφαση Δημάρχου, η δεκαπενθήμερη προθεσμία άσκησης προσφυγής κατ’ αυτής ενώπιον του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αρχίζει δυο μήνες μετά.
Εν τω μεταξύ, κατά το διάστημα λήψης των μέτρων προστασίας από την εξάπλωση της λοίμωξης COVID-19, η δια περιφοράς συνεδρίαση μπορεί να λαμβάνει χώρα εκ του νόμου, χωρίς να απαιτείται αιτιολόγησή της. Ο νομοθέτης θέτει, πλέον με την Πράξη Νομοθετικού περιεχομένου (ΠΝΠ) της 30ης Μαρτίου 2020 (Α΄75), ως μόνη προϋπόθεση για τη νομιμότητα της συνεδρίασης δια περιφοράς, τη συμμετοχή, έως την 31η Μαΐου 2020, του ½ των μελών του συμβουλίου.
Για τη διεξαγωγή της συνεδρίασης τηρείται πρακτικό. «Σ’ αυτό σημειώνεται οπωσδήποτε η εισήγηση επί του θέματος, τυχόν απόψεις των μελών που έχουν διατυπωθεί εγγράφως (ή αναγραφεί σε ηλεκτρονικό μήνυμα), όπως και κάθε κείμενο που τυχόν θα παραδώσει ο σύμβουλος, καθώς και οι ψήφοι επί της πρότασης. Επομένως, δεν χρειάζεται η υπογραφή αυτών από τους συμμετέχοντες δημοτικούς συμβούλους, αφού η συμμετοχή, η ψήφος ή η, τυχόν, τοποθέτησή τους αποδεικνύονται από το αποστελλόμενο έγγραφό (ή ηλεκτρονικό μήνυμά) τους», αναφέρεται μεταξύ άλλων στην εγκύκλιο Σταυριανουδάκη.
Η συνεδρίαση με τηλεδιάσκεψη μπορεί να πραγματοποιείται με κάθε πρόσφορο ηλεκτρονικό μέσο (όπως skype, εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης με δυνατότητα βιντεοκλήσης κ.λπ.), το οποίο καθορίζεται στην πρόσκληση που απευθύνει ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Επίσης, μετά την έκδοση και δημοσίευση της υπ’ αριθμ. 1822/16.03.2020 εγκυκλίου του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης μπορεί να γίνει με χρήση της τεχνολογίας του e-presence (www.epresence.gov.gr)
Στην περίπτωση συνεδρίασης με τηλεδιάσκεψη συνεχίζουν να έχουν εφαρμογή οι ισχύουσες διατάξεις που ρυθμίζουν τη σύγκληση, την απαρτία, τον τρόπο λήψης των αποφάσεων και γενικότερα τη λειτουργία των συλλογικών οργάνων.
Εκτός άλλων, στο έγγραφο του υπουργείου Εσωτερικών δίνονται νομικές διευκρινίσεις και αναφορικά με τις μετακινήσεις των αιρετών για την άσκηση των καθηκόντων τους στους δήμους.