Τριανταοκτώ πειραματικά εμβόλια κατά του Covid-19 βρίσκονται σε διαδικασία κλινικής αξιολόγησης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμός Υγείας.
Η Ρωσία έχει προχωρήσει στην τρίτη φάση των δοκιμών του εμβολίου Sputnik-V και αναμένει την έγκριση του δεύτερου εν δυνάμει εμβολίου έως τις 15 Οκτωβρίου. Phizer και Moderna με τη σειρά τους συνεχίζουν τις κλινικές δοκιμές ενώ αισιόδοξα μηνύματα έρχονται και από την Johnson&Johnson που μπαίνει στη Φάση 3. Θετικά είναι τα νέα και από την Κίνα που ελπίζει ότι τα δύο από τα υποψήφια εμβόλια θα λάβουν υπό όρους κανονιστική έγκριση για χρήση εντός του έτους.
Κι ενώ, 7,5 δισ. ανθρώπων περιμένουν με ανυπομονησία την ημέρα που κάποιο εμβόλιο θα πάρει το «πράσινο» φως, γιατροί και επιδημιολόγοι δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το πόσο ασφαλές και αποτελεσματικό θα είναι αυτό.
Φαρμακευτικές εναντίον Τραμπ
Με το δεύτερο κύμα της πανδημίας να έχει κάνει την εμφάνισή του, εννέα φαρμακευτικές εταιρείες σε μια πρωτοφανή κίνηση αρνούνται να υποβάλουν αίτηση για έγκριση οποιουδήποτε εμβολίου μέχρι να συλλέξουν επαρκή δεδομένα από τις κλινικές δοκιμές. Παράλληλα, η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων που επικρίθηκε πριν από λίγο καιρό για τη βιαστική απόφαση να εγκρίνει χωρίς επιστημονικά στοιχεία τη χρήση υδροξυχλωροκίνης και πλάσματος, αναμένεται να ανακοινώσει σύντομα νέους πιο αυστηρούς κανόνες για μία έκτακτη έγκριση ενός εμβολίου κατά της πανδημίας.
Η κίνησή τους αυτή για πολλούς μεταφράζεται ως ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ που ασκεί πιέσεις για την έγκριση ενός εμβολίου πριν από τις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου. «Το εμβόλιο θα είναι έτοιμο μέσα σε λίγες εβδομάδες. Θα τερματίσουμε την πανδημία από την Κίνα» προανήγγειλε σε μια από τις προεκλογικές του ομιλίες. Οι επιστήμονες όμως από την πλευρά τους δεν είναι διατεθειμένοι αυτή τη φορά να υποκύψουν στις πιέσεις. Αν και ο Τραμπ θα μπορούσε να παρακάμψει τη σύνηθη κανονιστική διαδικασία εκδίδοντας άδεια έκτακτης ανάγκης, ακόμη και πριν αποδειχθεί ότι ένα εμβόλιο πληροί τις κατάλληλες προδιαγραφές, κάτι τέτοιο θα προκαλούσε πλήθος αντιδράσεων στην επιστημονική κοινότητα.
Ανησυχία και δυσπιστία
Εμπειρογνώμονες και αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας ήδη είναι ενοχλημένοι από τις αυξανόμενες πολιτικές πιέσεις. Εκτιμούν πως η βιαστική διάθεση ενός εμβολίου θα μπορούσε όχι μόνο να ενισχύσει την δυσπιστία απέναντι στο εμβόλιο αλλά και σε ολόκληρο το δημόσιο σύστημα υγείας.
«Εάν οι άνθρωποι δεν κάνουν το εμβόλιο επειδή δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στο σύστημα υγείας, δεν θα έχει σημασία πόσο καλό είναι το εμβόλιο», δήλωσε ο καρδιολόγος του Γελ, Χάρλαν Κρουμχολζ. Ακόμα και οι ίδιοι οι γιατροί ενδέχεται να αρνηθούν να χορηγήσουν ένα εγκεκριμένο αλλά με ανεπαρκή δεδομένα εμβόλιο, όπως επισημαίνει η Πρίτι Μαλάνι, καθηγήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν στο Ανν Άρμπορ.
Σε δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε από την αμερικανική ΜΚΟ Kaiser Family Foundation που παρέχει αναλυτικές πληροφορίες για βασικά ζητήματα υγείας, το αμερικανικό κοινό εμφανίζεται σκεπτικό για τη διαδικασία ανάπτυξης των εμβολίων Covid-19. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 54% των Αμερικανών δεν είναι διατεθειμένο να εμβολιαστεί πριν από τις αμερικανικές εκλογές.
Ζητήματα αδιαφάνειας
Η έντονη ανησυχία για την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων ενισχύεται μετά και την άρνηση της AstraZeneca να παράσχει λεπτομέρειες σχετικά με τις σοβαρές νευρολογικές ασθένειες που παρουσίασαν δύο από τους συμμετέχοντες στις κλινικές δοκιμές. Αν και η εταιρεία δεν επιβεβαιώνει τη δεύτερη περίπτωση, αποκάλυψη των Τimes επιβεβαίωσε ότι η ασθένεια είχε επισημανθεί ως εγκάρσια μυελίτιδα αναγκάζοντας την εταιρεία να «παγώσει» δύο φορές τις δοκιμές.
«Αν υπάρχουν ήδη δυο περιπτώσεις, τότε το σχέδιο αρχίζει να γίνεται επικίνδυνο. Αν εμφανιστεί και τρίτη περίπτωση νευρολογικής διαταραχής στο γκρουπ των δοκιμών, τότε μπορεί να πέσουν οι τίτλοι τέλους για το συγκεκριμένο εμβόλιο» τόνισε στους New York Times ο Μαρκ Σλίφκα, ειδικός επί των εμβολίων στο Πανεπιστήμιο Υγείας και Επιστημών του Ορεγκον.
Το γεγονός ωστόσο, πως οι δοκιμές πραγματοποιούνται γρήγορα, με αδιαφάνεια και σε περιορισμένο αριθμό ανθρώπων δημιουργεί επιπλέον ερωτήματα για την αποτελεσματικότητά του. «Όλες οι εταιρείες, AstraZeneca, Moderna, Pfizer, πραγματοποιούν δοκιμές σε σχετικά ήπιες περιπτώσεις Covid-19, κάτι που μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά στις όποιες προσπάθειες για να διαπιστωθεί αν το εμβόλιο λειτουργεί αποτρεπτικά σε μέτριες ή σοβαρές περιπτώσεις» επισημαίνει ο Έρικ Τοπολ, ειδικός κλινικών δοκιμών στο Scripps Research στο Σαν Ντιέγκο.
Προς lockdown πάλι;
Οι περισσότεροι επιστήμονες πάντως θεωρούν μάλλον απίθανο να βρεθεί ένα εμβόλιο μέσα στον Οκτώβριο ενώ ο κορονοϊός θερίζει σε ολόκληρο τον πλανήτη σκορπώντας το θάνατο μέχρι στιγμής σε πάνω από 950.000 ανθρώπους. Στην Ευρώπη, τα κρούσματα εκτοξεύονται καθημερινά ωθώντας τις κυβέρνησης σε αυστηρότερα περιοριστικά μέτρα.
Βρετανία και Κοπεγχάγη βάζουν λουκέτο σε εστιατόρια και μπαρ από τις 10 το βράδυ ενώ η κυβέρνηση Μακρόν βάζει τέλος στα απεριτίφ στις παραλίες μετά τις 8 το βράδυ, στα πικ-νικ σε περισσότερα από δέκα πάρκα και στις συναθροίσεις πάνω από άνω των 10 ατόμων.
Την ίδια ώρα, ένα εκατομμύριο κάτοικοι της ισπανικής πρωτεύουσας και των περιχώρων της έχουν υποβληθεί από την περασμένη Δευτέρα σε αυστηρούς περιορισμούς στις μετακινήσεις τους με την κυβέρνηση να έχει ζητήσει ακόμα και την βοήθεια του στρατού.