Οι υπολογιστές είναι δυναμικά εργαλεία πολύ σημαντικά τόσο για τη δουλειά όσο και για τη διασκέδαση μας. Η αλήθεια είναι ότι ένας υπολογιστής που καθυστερεί ή κολλάει δεν είναι μόνο καθυστέρηση αλλά και πηγή νεύρων. Αν αντιμετωπίζεις προβλήματα συνέχισε το… διάβασμα!
Προσοχή! Το κείμενο δεν αποτελεί βήμα-βήμα tutorial για το πως να κάνεις troubleshoot στον υπολογιστή σου. Περιέχει γενικές συμβουλές για να σε βοηθήσουν να βρεις τι πρόβλημα υπάρχει. Κάποιες διαδικασίες απαιτούν κάποιες γνώσεις. Για όποια διαδικασία που περιγράφουμε δεν έχεις γνώσεις ζήτα βοήθεια, κάνε έρευνα ή απευθύνσου σε κάποιο τεχνικό.
Ας αρχίσουμε με την πιο απαραίτητη συμβουλή, αν το pc σου έχει αρχίσει να κολλάει το πρώτο που πρέπει να κάνεις είναι backup τα αρχεία σου. Πάρε έναν εξωτερικό δίσκο ή πέρασε τα στο cloud αλλά μην αρχίσεις καμία διαδικασία troubleshooting πριν να βεβαιωθείς ότι έχεις τα αρχεία σου σε κάποιο ασφαλές σημείο. Επίσης αν χρησιμοποιείς κάποιο password manager φρόντισε να κάνεις export τους κωδικούς σου για να μην ψάχνεσαι μετά.
Το επόμενο βήμα είναι να δεις τι ακριβώς σημαίνει «κολλάει» ο υπολογιστής. Δυστυχώς πολύ συχνά η λέξη αυτή σημαίνει πολύ διαφορετικά πράγματα. Χρειάζεται να μπεις σε μια διαδικασία ενεργής χρήσης κατά την οποία σημειώνεις τις αντιδράσεις του υπολογιστή σου για να δεις με ποια χρήση εμφανίζεται το πρόβλημα. Μην αμελήσεις αυτό το βήμα, κάνουμε πάρα πολλά πράματα στον αυτόματο με τον υπολογιστή μας και το πρόβλημα μπορεί να κρύβεται εκεί.
Αν η καθυστέρηση βρίσκεται στην απόκριση στο πληκτρολόγιο και το ποντίκι άλλαξε τις θύρες usb για να ξανά εγκατασταθούν οι drivers και αν είναι ασύρματα άλλαξε μπαταρίες. Συνεχίζοντας σε θέματα hardware, και τονίζοντας ότι κάποιες διαδικασίες είναι διαφορετικές σε desktop και σε laptop, υπάρχουν βασικά σημεία ελέγχου. Πρώτα από όλα αν δεν έχεις αντικαταστήσει ήδη τον δίσκο του λειτουργικού με SSD ή ακόμα καλύτερα με M.2 η βασική αιτία αργής λειτουργίας μάλλον είναι εκεί. Αν έχεις παραδοσιακό δίσκο πρέπει να κάνεις συχνά defragment για την σωστή λειτουργία του υπολογιστή σου, αλλά αλήθεια πρέπει να αναβαθμιστείς σε κάποια τεχνολογία SSD!
Το δεύτερο σημείο ελέγχου είναι η RAM. Αν είσαι ακόμα σε λιγότερα από 8GB RAM μάλλον εκεί είναι το πρόβλημα! Οι μνήμες είναι προσιτές και καλό θα ήταν να δουλεύεις με 12 ή 16 GB. Διάβασε τι ταχύτητες χρονισμού και τι configuration RAM είναι καλύτερες για την μητρική σου και κάνε τις απαραίτητες αλλαγές.
Τρίτο σημείο ελέγχου η θερμοκρασία. Βεβαιώσου ότι λειτουργούν σωστά όλοι οι ανεμιστήρες ψύξης. Αν κάποιοι είναι λερωμένοι και υπολειτουργούν ή δεν δουλεύουν καθόλου οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και το σύστημα σου θα κρασάρει. Αν είσαι gamer ή hard core user ίσως να σκεφτείς ένα σύστημα υδρόψυξης.
Ανάλογα τα επίπεδα γνώσεων σου τα παραπάνω ίσως να μπορείς να τα κάνεις χωρίς σαπόρτ, αν τα έχεις κάνει ήδη το πρόβλημα μπορεί να είναι στην μητρική ή το τροφοδοτικό. Εκεί θα χρειαστείς κάποιο τεχνικό για τον έλεγχο αλλά πριν σε service δες τα πιθανά ζητήματα λογισμικού.
Αν έχεις συχνά μπλε οθόνες υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο λογισμικό. Ξεκίνα σβήνοντας όλα τα προσωρινά αρχεία του συστήματος και δες αν εκκρεμούν updates. Αν έχεις αγνοήσει πολλά updates τα προσωρινά αρχεία είναι αρκετά για να σου κάνουν τη ζωή δύσκολη. Επίσης κάθε update διορθώνει κάποια bugs που παίζει να φταίνε για τα κολλήματα! Φυσικά βεβαιώσου ότι όλοι σου οι drivers είναι up to date και δεν υπάρχει κάποιο conflict. Ειδικά αν έχεις custom made desktop κάνε μια έρευνα στο διαδίκτυο για ασυμβατότητες οδηγών και περιφερειακών.
Αν το πρόβλημα είναι με συγκεκριμένο πρόγραμμα ή παιχνίδι κάνεις uninstall/install ή αν έχει την δυνατότητα κάποιο reset και καθαρισμό της cache και των προσωρινών αρχείων του. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον browser σου. Καθάρισε την cache και τα προσωρινά αρχεία και τσέκαρε μήπως κάποιο addon δεν είναι πια συμβατό και αντικατέστησε το. Τέλος φρόντισε να κάνεις ένα πλήρες antivirus check αφού έχεις βεβαιωθεί ότι έχεις τα πιο πρόσφατα virus definitions. Αν φοβάσαι ότι έχεις μολυνθεί από κάτι ύπουλο υπάρχουν bootable εκδόσεις antivirus που μπορούν να αντιμετωπίσουν αλλοιώσεις από ιούς στο λειτουργικό σου.
Αν έχεις κάνει όλα τα παραπάνω και τα κολλήματα επιμένουν το επόμενο δραστικό βήμα είναι το format και η επανεγκατάσταση λειτουργικού. Έχεις ήδη σώσει τα αρχεία σου όπως σου είπαμε και δεν σε εμποδίζει τίποτα να δώσεις μια φρεσκάδα στο λειτουργικό σου. Καλό είναι να ξέρεις ότι παρά τον κόπο που απαιτεί μια καθαρή εγκατάσταση λειτουργικού αξίζει αφού καθαρίζει πάρα πολλά πιθανά προβλήματα από κατάλοιπα προγραμμάτων και προσωρινών αρχείων.
Καλή επιτυχία στο troubleshooting!
