Το_x000D_
επιτελικό κράτος Μητσοτάκη… ξαναχτύπησε. Εκτός της κατάργησης του_x000D_
πανεπιστημιακού ασύλου, το οποίο βρέθηκε στο επίκεντρο του πολυνομοσχεδίου που_x000D_
ψηφίστηκε στη Βουλή, θύελλα αντιδράσεων προκάλεσε στους εκπαιδευτικούς και_x000D_
φοιτητικούς κόλπους και η κατάργηση της νεοϊδρυθείσας Νομικής Σχολής στο_x000D_
Πανεπιστήμιο Πατρών.
Αν και οι αρμόδιοι φορείς αντέδρασαν έντονα, το σχέδιο της νέας κυβέρνησης για απαξίωση των δημόσιων πανεπιστημίων, όπως καταγγέλλει μεταξύ άλλων και ο πρώην υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου, φαίνεται να έχει μπει για τα καλά στον δρόμο της υλοποίησης. Αν και διά στόματος της νυν υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως ακούστηκε ότι η κατάργηση του νεοσύστατου τμήματος έγινε ως επί το πλείστον γιατί θα έβγαιναν… άνεργοι δικηγόροι, κανένας από τη «γαλάζια» κυβέρνηση –ούτε και η ίδια φυσικά– δεν απάντησε στα εύλογα ερωτήματα που τέθηκαν περί σχεδιασμένης στροφής προς την… ιδιωτική εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, ιδιωτικά κολέγια που προσφέρουν νομικές σπουδές ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, με χιλιάδες φοιτητές να τα επιλέγουν καταβάλλοντας φυσικά χιλιάδες ευρώ για ένα πτυχίο.
Υποκρισία
Οπως φαίνεται, δεν ήταν καθόλου τυχαία παλαιότερη δήλωση της νέας υπουργού ότι «χάσαμε ευκαιρία με τον ΣΥΡΙΖΑ για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια», ωστόσο θα μελετηθεί «συνολικά το ζήτημα των προνομίων των κολεγίων». Τα όσα είπε η Ν. Κεραμέως στη Βουλή κατά την εισήγησή της αναφορικά με το πολύκροτο άρθρο 65 του πολυνομοσχεδίου, σύμφωνα με το οποίο καταργείται το τέταρτο τμήμα νομικής στην Ελλάδα, ηχούν στα αυτιά των αρμόδιων φορέων ως δικαιολογίες και όχι ως αιτιολογημένα επιχειρήματα. Οπως δήλωσε η Ν. Κεραμέως, η σχολή καταργείται προκειμένου να «αποφευχθούν στρεβλώσεις και δυσλειτουργίες τις οποίες θα δημιουργούσε η έλλειψη συνολικού σχεδιασμού και μελετών σκοπιμότητας και βιωσιμότητας υπό το πρίσμα της ένταξης στον συνολικό ακαδημαϊκό χάρτη της χώρας». «Με τη ρύθμιση», συνέχισε, «αποφεύγεται η πρόκληση νέων προβλημάτων που θα επέτειναν την αντιστοιχία μεταξύ εκπαίδευσης και πραγματικών αναγκών της αγοράς εργασίας». Με απλά λόγια δηλαδή η «γαλάζια» υπουργός μάς λέει «τι τους θέλουμε τόσους δικηγόρους αφού θα είναι… άνεργοι».
Ολα αυτά τη στιγμή που η ίδρυση του τμήματος δεν προέβλεπε την αύξηση των εισακτέων στις νομικές σχολές. Αντιθέτως, θα γινόταν αναδιανομή των φοιτητών στα τέσσερα τμήματα. Επιπλέον, το τμήμα Νομικής ολοκλήρωνε το Πανεπιστήμιο Πατρών και φυσικά του προσέδιδε περαιτέρω κύρος και διασφάλιζε τη μελλοντική του ανάπτυξη. Ενα ακόμη στοιχείο που αποδεικνύει την υποκρισία της ΝΔ ότι δήθεν νοιάζεται για τη φυγή Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό.
Αυτό είναι που ξέχασε ή μάλλον δεν θέλησε να αγγίξει καθόλου. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, χιλιάδες φοιτητές που για διάφορους λόγους δεν εισάγονται στα ελληνικά πανεπιστήμια επιλέγουν να σπουδάσουν έναντι υψηλότατου τιμήματος τη νομική επιστήμη σε ιδιωτικά κολέγια και ξένα πανεπιστήμια. Μερικά εξ αυτών μάλιστα δεν διδάσκουν καν το ελληνικό δίκαιο! «Δεν μπορεί να μας αφήσει αδιάφορους το γεγονός ότι μόνο στην Κύπρο σπουδάζουν 1.815 Ελληνες φοιτητές. Αν αθροίσουμε σε αυτούς όλους τους υπόλοιπους που σπουδάζουν σε Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Βουλγαρία και άλλες χώρες, αντιλαμβάνεστε ότι ο αριθμός τους ξεπερνά κατά πολύ τις 2.000» ανέφερε στην επιτροπή αυτή ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών Αθανάσιος Ζούπας.
«Είναι προφανές ότι η γνώση πρέπει να διαχέεται στην κοινωνία και ιδιαίτερα στη νεολαία. Δεν καταλαβαίνω γιατί ένας νέος πρέπει να υποχρεωθεί να φοιτήσει στην άλλη άκρη της Ελλάδας ή στο εξωτερικό. Ακόμη περισσότερο δεν καταλαβαίνω γιατί ένας δικηγόρος από τον Πύργο, την Καλαμάτα, τη Ζάκυνθο, την Πάτρα, το Αγρίνιο να μην μπορεί να κάνει ένα μεταπτυχιακό κοντά στην περιφέρειά του και να πρέπει να μεταβεί στην άλλη άκρη της χώρας ή στο εξωτερικό και όταν έπειτα από έναν ενάμιση χρόνο έχει εξαντληθεί οικονομικά και σωματικά από τα ταξίδια, ούτε σκέφτεται για δεύτερο μεταπτυχιακό γιατί έχει και τη δουλειά του, που δεν μπορεί και δεν πρέπει να την εγκαταλείψει» πρόσθεσε.
Νομική σε τρία χρόνια!
Πριν από μερικά χρόνια και εντός μνημονίου, πέραν της υποβάθμισης λόγω της περικοπής κονδυλίων στη δημόσια παιδεία μέσω δικαστικής οδού οι τριετείς σπουδές νομικής σε ιδιωτικά πανεπιστήμια και κολέγια έγιναν ισότιμες όσον αφορά τα επαγγελματικά δικαιώματα με τα πτυχία που απονέμονται από το δημόσιο και δωρεάν πανεπιστήμιο. Τεράστιες αντιδράσεις είχαν προκληθεί και σοβαρές συγκρούσεις είχαν διεξαχθεί μεταξύ πανεπιστημιακών και φοιτητών με ιδιώτες και την τότε κυβέρνηση. Φοιτητικές παρατάξεις μιλούσαν τότε περί αγοράς ενός πτυχίου αντί χιλιάδων ευρώ με ταυτόχρονη απαξίωση του πτυχίου του ελληνικού πανεπιστημίου. Την ευκαιρία τότε είχαν αδράξει ιδιώτες που τελικά δεν πρόσφεραν τίποτε άλλο πέρα από ένα χαρτί που κόστιζε χιλιάδες ευρώ χωρίς να μεταφραστεί ποτέ σε επαγγελματική αναγνώριση. Μερικοί, άλλωστε, ακόμη τρέχουν και… δεν φτάνουν για να αναγνωριστεί το πτυχίο τους.
Σήμερα, βέβαια, αρκετοί δικηγόροι που είναι απόφοιτοι τριετών προγραμμάτων σπουδών σε ιδιωτικές σχολές ασκούν δικηγορία στην Ελλάδα. Επομένως, το επιχείρημα που χρησιμοποίησε περί πληθώρας δικηγόρων η Ν. Κεραμέως καταρρίπτεται από την ίδια την πραγματικότητα, καθώς όπως τονίζουν στο Documento τόσο ο Αθ. Ζούπας όσο και ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Δημήτρης Βερβεσός, υπάρχουν ιδιωτικά κολέγια με franchise νομικών σχολών που λειτουργούν στην Ελλάδα αλλά και ξένα πανεπιστήμια όπως αυτά στην Κύπρο που προσελκύουν Ελληνες σπουδαστές. Μια απλή έρευνα στο διαδίκτυο δείχνει ότι τουλάχιστον πέντε τέτοια κολέγια λειτουργούν στη χώρα μας. Ετσι, λοιπόν, παράγονται περισσότεροι δικηγόροι ούτως ή άλλως. Γι’ αυτό το ζήτημα, όπως υποστηρίζουν οι Δημ. Βερβεσός και Αθ. Ζούπας, δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα από την κυβέρνηση μια απάντηση επί της ουσίας.
Οπως δήλωσε στο Documento ο Δημ. Βερβεσός, «ως ολομέλεια ήμασταν αντίθετοι με την ίδρυση της τέταρτης νομικής σχολής. Χρειάζεται ενίσχυση των υφιστάμενων σχολών και με υποδομές και με καθηγητές, και κατ’ εμέ και αύξηση εισακτέων. Είναι κρίμα να καταφεύγουν στην Κύπρο και σε άλλα ιδιωτικά νομικά μορφώματα που φύτρωσαν σαν τα μανιτάρια και λειτουργούν στη χώρα μας». Από τη μεριά του ο Αθ. Ζούπας χαρακτήρισε μάστιγα τα κολέγια διετούς φοίτησης. Μιλώντας στο Documento ο Σπύρος Ξενίδης, μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Φοιτητών Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από την παράταξη του Αριστερού Δικτύου Νεολαίας, ξεκαθάρισε πως είναι κατά των ιδιωτικών αυτών πτυχίων και αν προκύψει μεγαλύτερο ακόμη πρόβλημα στο εγγύς μέλλον θα βρίσκονται πάντα απέναντι.
Πρωταγωνίστρια στη μάχη για τη μη κατάργηση του τμήματος ήταν η πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών Βενετσάνα Κυριαζοπούλου, η οποία μεταξύ άλλων δηλώσεών της στο Documento ανέφερε ότι έχουμε «δύο κολέγια στην Αθήνα που συνεργάζονται με τη Γαλλία και παρέχουν πτυχίο νομικής. Και τώρα μιλάμε για ιδιωτικά πανεπιστήμια, άρα με το… μικρό μου το μυαλό τι να υποθέσω;»!
Ο τζίρος εκατομμυρίων και η βόμβα των φοιτητικών δανείων
Στην Ελλάδα κάθε χρόνο ο τζίρος από τα δίδακτρα που καταβάλλει το σύνολο των σπουδαστών για την απόκτηση προπτυχιακού η μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών σε κολέγια ανέρχεται σε εκατομμύρια ευρώ. Ανάλογα με τον τίτλο, οι τιμές μπορεί να κυμαίνονται στις 5.000 ευρώ ή να ξεπερνούν ακόμη και τις 10.000 ευρώ. Για όποιον αντέχει το πορτοφόλι του και έχει αποτύχει να εισαχθεί στο δημόσιο πανεπιστήμιο η επιλογή αυτή φαντάζει ιδανική. Αλλωστε θα αποκτήσουν το πτυχίο τους έναν χρόνο νωρίτερα σε σύγκριση με όσους φοιτούν στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο. Η μπίζνα της ιδιωτικής εκπαίδευσης όμως σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ακολουθήσει λάθος δρόμο. Πιο τρανό παράδειγμα, η βιομηχανία των φοιτητικών δανείων στις ΗΠΑ. Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι τα δάνεια αυτά αποτελούν ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί, αφήνοντας πίσω ερείπια όμοια με αυτά που προκάλεσε η κατάρρευση της Lehman Brothers. Χαρακτηριστικό είναι ότι 44 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν πάρει φοιτητικό δάνειο κι όλοι μαζί χρωστούν στο κράτος –που είναι ο πιστωτής στο 90% των περιπτώσεων– 1,5 τρισ. δολάρια. Σε αυτά προστίθενται και τα ιδιωτικά δάνεια ύψους 64,2 δισ. δολαρίων. Για κάποιους που έλαβαν φοιτητικό δάνειο δεν φτάνουν ούτε οι μισθοί μιας ζωής για να το ξεχρεώσουν. Δουλεύουν μονάχα για να φύγει το χρέος από πάνω τους. Αραγε η κατάργηση της Νομικής της Πάτρας ανοίγει την κερκόπορτα για ένα τόσο δυσοίωνο μέλλον στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση; Το όραμα της κυβέρνησης Μητσοτάκη για ιδιωτικά πανεπιστήμια έχει μπει για τα καλά σε τροχιά υλοποίησης.