Το αληθινό περιεχόμενο και η ουσία της αλληλεγγύης στην κοινωνία παίρνει σάρκα και οστά με συγκεκριμένα και κατάλληλα νομοθετήματα για τους έχοντες ανάγκη
Γράφει ο Μάνθος Μυριούνης, Δημοσιογράφος/ψυχολόγος
Το αληθινό περιεχόμενο και η ουσία της αλληλεγγύης στην κοινωνία με συγκεκριμένα και και μάλιστα στα πιο χαμηλά στρώματα και τους πιο ευάλωτους, που βρίσκονται συνήθως εκτός της αγοράς εργασίας, σε κοινωνικό κίνδυνο και σε κίνδυνο φτώχειας αποδεικνύεται από την παρεχόμενη στήριξη της εκάστοτε κοινωνίας. Πολλές παρεμβάσεις έχουν γίνει στο πλαίσιο αυτό και έχει γίνει φανερό με πάρα πολλά μέτρα όπως το Κοινωνικό Εισόδημα και η υγειονομική κάλυψη όλων των ανασφάλιστων συμπολιτών μας. Σε όλους τους τόνους και με όλους τους τρόπους επιχειρείτε να νομοθετηθούν οι κατάλληλες πολιτικές για την προστασία αυτών των ανθρώπων, των πιο αδύναμων. Με προσήλωση στην Δίκαιη και κοινωνικά αποδεκτή ανάπτυξη! Γιατί ανάπτυξη χωρίς αλληλεγγύη και προστασία των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ούτε σαν δίκαιη, ούτε σαν κοινωνικά αποδεκτή. Αυτή η αλληλεγγύη μπορεί να εκφράζεται μέσω της παροχής κοινωνικής προστασίας και της αναδιανομής του εισοδήματος καθώς και της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών αλλά και στο εσωτερικό της ίδιας της γενιάς). Αυτή αποτυπώνεται επίσης στις κοινωνικές νομοθετικές ρυθμίσεις για την προστασία των εργαζομένων και των πολιτών καθώς και με την μεταφορά πόρων μέσω των προνοιακών πολιτικών προς εκείνους που είναι σε κατάσταση στέρησης και ανάγκης. Ωστόσο οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις αλλά και οι προτεραιότητες που λαμβάνουν οι δημόσιες πολιτικές και ρυθμιστικές παρεμβάσεις του κοινωνικού κράτους είναι συνάρτηση των ιστορικών και των εθνικών συνθηκών, των γεωγραφικών πλαισίων αλλά και του σταδίου ωρίμανσης της οικονομίας της αγοράς. Οι δημόσιες και θεσμικές ρυθμίσεις ενεργοποιούνται ή διαμορφώνονται με την επέλευση του κινδύνου. (Σαν σύγχρονες πολιτικές κοινωνικής μέριμνας λογίζονται οι παρεμβάσεις περί της υγείας, της πρόνοιας, της καταπολέμησης της ανεργίας κτλ) Με μια σειρά από νομοθετήματα έχουν έμπρακτα αποδείξει την στήριξη σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, όπως τα ΑμεΑ και μάλιστα όχι μόνο με μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα αλλά και με διαρθρωτικά, κάνοντας σαφές το κοινωνικό πρόσημο και την με έργα εκφρασμένη προστασία αυτών των κοινωνικών ομάδων! Την δίκαιη ανάπτυξης!
● Τον Αύγουστο του 2018 εκδόθηκε μια απόφαση σύμφωνα με την οποία άτομα με αναπηρία που είναι άμεσα ασφαλισμένα και έχουν ποσοστό αναπηρίας μεγαλύτερο από 67%, αλλά δεν έχουν τα απαραίτητα χρόνια εξοφλημένων εισφορών για να δικαιωθούν σύνταξη αναπηρίας, αποκτούν την εναλλακτική δυνατότητα να δικαιωθούν το επίδομα βαριάς αναπηρίας των 313 ευρώ από τον ΟΠΕΚΑ, ανεξάρτητα από την ύπαρξη οφειλών προς το ταμείο τους.
● Τον Ιανουάριο του 2018 εκδόθηκαν δύο σημαντικές αποφάσεις που βελτίωσαν κατά πολύ το πλαίσιο αξιολόγησης της αναπηρίας από τα ΚΕΠΑ. o Η τροποποίηση του ενιαίου πίνακα ποσοστών αναπηρίας που βελτίωση τα προβλεπόμενα ποσοστά αναπηρίας για μια σειρά παθήσεων o Η τροποποίηση του πίνακα παθήσεων για τις οποίες η διάρκεια αναπηρίας των ασφαλισμένων καθορίζεται επ’ αόριστον η οποία τριπλασίασε τις παθήσεις που θα λαμβάνουν επ’ αόριστο κρίση αναπηρίας από 43 σε 150.
● Ο Ν 4488/17 στοχεύει με διάφορες διατάξεις του γενικότερα στην άρση των εμποδίων που δυσχεραίνουν την πλήρη και ισότιμη συμμετοχή των Ατόμων με Αναπηρίες (ΑμεΑ) στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας. Γίνεται λοιπόν ξεκάθαρος ο προσανατολισμός που διαπνέει και αυτά τα νομοθετήματα και όλα, που ένεκα και της κοινωνικής πολιτικής που ακολουθείται έχει σαν μόνη προμετωπίδα τον άνθρωπο! Γι’ αυτό το λόγο διευκολύνεται η συνέργεια και η αλληλοσυμπλήρωση μεταξύ των ευεργετικών διατάξεων που ψηφίστηκαν και δεν τα αφήνει να δείχνουν και να φαίνονται αποσπασματικά και κατακερματισμένα.
Ο ΕΦΚΑ καθημερινά βελτιώνει τις υπηρεσίες του προς τα άτομα με Αναπηρία. Ήδη από το 2017 λειτουργεί ηλεκτρονική αίτηση για αξιολόγηση της αναπηρίας από τα ΚΕΠΑ και όλη η διαδικασία από την υποβολή της αίτησης έως την παραλαβή του πιστοποιητικού μπορεί να γίνεται από τον υπολογιστή του αναπήρου. Στο αναβαθμισμένο λογισμικό των ΚΕΠΑ οι πολίτες θα λαμβάνουν με Γραπτό Μήνυμα το ραντεβού τους. Ο μέσος χρόνος αναμονής στην Αθήνα είναι κάτω από τον ενάμιση μήνα. Την επιτυχία των ΚΕΠΑ μαρτυρά το ότι από την ίδρυσή τους το 2012, έχουν αποδώσει πάνω από 800.000 κρίσεις ποσοστών αναπηρίας και αποτελούν πλέον ένα αξιόπιστο θεσμό παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα. Ετησίως κρίνονται πάνω από 130 χιλιάδες συμπολίτες μας. Με την δημιουργία του ΟΠΕΚΑ άνοιξε μία νέα σελίδα στην κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και την αξιοπρεπή διαβίωσή τους. Η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, η κατάργηση των πελατειακών σχέσεων του παρελθόντος, η αντιμετώπιση των αναπήρων με αξιοπρέπεια και η ισότιμη, εν τέλει, μεταχείριση όλων των πολιτών αυτής της χώρας είναι κεντρικές προτεραιότητες ενός πολιτισμένου κράτους και αποτελούν πυλώνες δημοκρατίας και αλληλεγγύης στην Ευρώπη των αξιών και των λαών.
Μάλιστα σταδιακά χτίζουν βήμα-βήμα ένα κοινωνικό κράτος με συνέχεια, συνέπεια και κυρίως συνάφεια μεταξύ των πρωτοβουλιών ένα πλέγμα κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης, που όχι μόνο δεν θα αποτελεί εμπόδιο ή παραφωνία στην οικονομική ανάπτυξη αλλά αντίθετα προϋπόθεσή της. Έτσι, με την άνθηση και την καθιέρωση της Κοινωνικής Οικονομίας, του τρίτου πυλώνα της οικονομίας, τους Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς οι οποίοι παράγουν εκτός από οικονομικά αποτελέσματα-διόλου ευκαταφρόνητα στις μέρες μας- αλλά και νέες νοοτροπίες και διαμορφώνουν ή καταρρίπτουν στρεβλώσεις και άδικους, κακοποιητικούς στιγματισμούς! Φυσικά αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι η ευκαιρία που δίνεται σε αυτά τα άτομα να ζούν αξιοπρεπώς ή και να αποκτήσουν μια εργασία που είναι τόσο θεραπευτική για τους ίδιους αλλά και επωφελής, όσο και διδακτική, για την κοινωνία και την συνοχή της! Συγκεκριμένα: Τον Μάρτιο του 2018 ο ΕΦΚΑ προκήρυξε την κατά αποκλειστικότητα ανάθεση της καθαριότητας του σε 9 Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς που θα απασχολήσουν 200 περίπου ψυχικά ασθενείς ανά την Ελλάδα. Με ιδιαίτερη χαρά έγινε αποδεκτή αυτή την εισήγηση από τους υπεύθυνους και εντός των ημερών αρχίζει η εργασία αυτών των ανθρώπων στο πλαίσιο της κοινωνικής ευθύνης που πρέπει να δείχνει και να διέπει τον ΕΦΚΑ.
● Ο ΕΟΠΥΥ επίσης έχει αναθέσει την καθαριότητα δεκάδων κτιρίων του σε Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς. Αν ανατρέξουμε μόλις λίγα χρόνια πριν θα δούμε τις εντελώς αναχρονιστικές και ρατσιστικές διατάξεις που ίσχυαν, όπως αυτή του Συντάγματος που αναφερόταν σε “αρτημέλια” για τους διορισμούς στο δημόσιο. Τώρα πια όχι μόνο δεν ισχύουν τέτοιες παρωχημένες διατάξεις αλλά υπάρχει μάλιστα και ποσόστωση σε όλους τους νέους διορισμούς μέσω του ΑΣΕΠ και για τους ΑμεΑ και για τα συγγενικά τους πρόσωπα. Υπερ: Πολλαπλασιάστηκαν οι ευκαιρίες απασχόλησης και μάλιστα έχοντας την δυνατότητα να μην χάνουν τα προνοιακού χαρακτήρα επιδόματά τους αλλά αντιθέτως να τους δίνεται η ευκαιρία να το ενισχύσουν. Αναλυτικά:
● Η έμπρακτη απόδειξη της στήριξη των ατόμων με αναπηρίες φανερώνεται για παράδειγμα με τον νόμο για τις προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ που αύξησε, με τον Ν. 4440/16 (Με το άρθρο 25 του προαναφερθέντος νόμου), το ποσοστό των προσλήψεων των ατόμων με αναπηρίες από 5% σε 10% και 5% από συγγενείς τους που είναι επιφορτισμένοι με την φροντίδα τους, δικαιώνοντας έτσι και τον αγώνα και τις προσπάθειες πολλών ετών της ΕΣΑμεΑ και των φορέων της.
● Το 2017 πάνω από 800 άτομα με αναπηρίες προσλήφθηκαν στο δημόσιο στο πλαίσιο των ειδικών διατάξεων που προβλέπουν ποσόστωση στις προκηρύξεις του ΑΣΕΠ και τις ειδικές διατάξεις του ΟΑΕΔ «Μέριμνα για την απασχόληση προσώπων ειδικών κατηγοριών και άλλες διατάξεις» ν. 2643/98. To 2018 ήδη έχουν προκηρυχθεί πάνω από 1.380 θέσεις για ΑμεΑ.
● Τον Σεπτέμβρη του 2017 με τον Ν. 4488/17 αντιμετωπίστηκαν προβλήματα που δημιουργούσε η διακοπή των συντάξεων και των επιδομάτων σε περίπτωση απασχόλησης ψυχικά πασχόντων, καταργώντας τις όποιες διατάξεις προέβλεπαν αυτη τη διακοπή και πλέον η χώρα μας έχει το πιο πρωτοποριακό σύστημα κινήτρων για επαγγελματική αποκατάσταση των ψυχικά πασχόντων σε επίπεδο Ε.Ε. Με την είσοδο στην αγορά εργασίας οι άνθρωποι με αναπηρία έχουν πια την δυνατότητα να διάγουν μια αξιοπρεπή ζωή, παύουν να είναι αόρατοι, να περιθωριοποιούνται και πλέον δύνανται να συμμετέχουν στο κοινωνικό γίγνεσθαι σαν ισότιμοι και ισάξιοι πολίτες. Προτεραιότητα σαφώς και πρέπει να δίνεται στις προληπτικές πολιτικές, έτσι ώστε να μην αποτελεί η αναπηρία τροχοπέδη για τις ζωές των ανθρώπων. Άλλωστε είναι γνωστός ο κοινωνικοποιητικός ρόλος της εργασίας, που δια μέσω της εντάσσονται ομαλά όλοι οι πολίτες από διαφορετικές αφετηρίες και με διαφορετικά προσόντα, ξεχωριστές, ιδιαίτερες ικανότητες και ταλέντα. Οι πολιτικές που ενισχύουν και στοχεύουν στην κοινωνική επένδυση έχουν πολλαπλά, μακροπρόθεσμα και πολυποίκιλα αποτελέσματα και γινόμενα μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Μάλιστα η συμμετοχή αυτών αλλά και όλων των ανθρώπων ισότιμα στις ευκαιρίες απασχόλησης, πέρα από τον οικονομικό πλούτο που δημιουργείται, προσφέρει, δημιουργεί και επενεργεί πάνω στο κοινωνικό σύνολο, έτσι ώστε να πλαστεί ένας πολυσυλλεκτικός και ετεροβαρής καμβάς που θα αποτυπώνει πιστά το κοινωνικό γίγνεσθαι. Η κοινωνία ωριμάζει και γίνεται σαφές ότι όλοι επηρεαζόμαστε από όλους και όλοι έχουμε την ανάγκη της παρουσίας όλων ανεξαιρέτως! Κανείς δεν περισσεύει και ο καθένας δίνει το δικό του τόνο στην πολύχρωμη κοινωνική πρόοδο.