Πώς ο Ρώσος ολιγάρχης μετέφερε χρέη δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ ήταν στη μαύρη λίστα των κυρώσεων, για την υποστήριξή του στους αποσχιστές στην ανατολική Ουκρανία, σύμφωνα με διαρροή εγγράφων
Ρεπορτάζ: Τομ Στοκς (OCCRP)
Ο Ρώσος επενδυτής Κονσταντίν Μαλοφέγεφ που μετατράπηκε σε προπαγανδιστή κατάφερε να μεταφέρει χρέη δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων μεταξύ των εταιρειών-κέλυφος που διαθέτει με τη βοήθεια κυπριακής εταιρείας παροχής διοικητικών υπηρεσιών, σύμφωνα με διαρροή εγγράφων, παρά τις κυρώσεις που του είχαν επιβληθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις ΗΠΑ.
Ο Μαλοφέγεφ εντάχτηκε στη λίστα των κυρώσεων το 2014 επειδή παρείχε βοήθεια στους αποσχιστές που υποστηρίζονται από τη Ρωσία στην ανατολική Ουκρανία και το γεγονός αυτό θα έπρεπε να είχε αποτρέψει εταιρείες από την ΕΕ να συνεργάζονται μαζί του. Ωστόσο η κυπριακή εταιρεία MeritServus –κάποτε μέρος του διεθνούς λογιστικού κολοσσού Deloitte– συνέχισε να συνεργάζεται κρυφά με την κυπριακή εταιρεία-κέλυφος του Μαλοφέγεφ για περίπου τρία χρόνια ακόμη προτού τερματίσουν τη μεταξύ τους συνεργασία.
Η σχέση της MeritServus με τον Μαλοφέγεφ, καθώς και με άλλους Ρώσους ολιγάρχες που συνδέονται με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, στους οποίους έχουν επιβληθεί κυρώσεις, περιγράφεται λεπτομερώς σε αρχεία εσωτερικής αλληλογραφίας της εταιρείας που διέρρευσαν μέσω της ομάδας πληροφοριοδοτών Distributed Denial of Secrets. Είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα μη συμμόρφωσης που αποκαλύφθηκε από τη διαρροή εγγράφων. Στις 12 Μαρτίου το Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλε κυρώσεις στη MeritServus και στον διευθύνοντα σύμβουλό της επειδή ενήργησαν για λογαριασμό του Ρόμαν Αμπράμοβιτς. Το Πρόγραμμα Διερεύνησης Οργανωμένου Εγκλήματος και Διαφθοράς (Organized Crime and Corruption Reporting Project – OCCRP) αποκάλυψε τη σύνδεση της MeritServus με τον Αμπράμοβιτς τον Ιανουάριο.
Ο Μαλοφέγεφ, γνωστός και ως ο «ορθόδοξος ολιγάρχης», είναι ένθερμος υποστηρικτής τόσο της εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν στο ουκρανικό όσο και της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία είναι απολύτως ευθυγραμμισμένη με το Κρεμλίνο. Απέκτησε μεγάλη περιουσία από τον επενδυτικό όμιλό του Marshall Capital με έδρα τη Μόσχα κατά τη διάρκεια της οικονομικής άνθησης της Ρωσίας τη δεκαετία του 2000.
Αργότερα το όνομά του κηλιδώθηκε διεθνώς μετά τη συμπερίληψή του στη μαύρη λίστα για την οικονομική υποστήριξη στις επιδρομές της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία το 2014. Ο Μαλοφέγεφ ίδρυσε επίσης τον τηλεοπτικό σταθμό Tsargrad TV, ο οποίος ασκεί προπαγάνδα υπέρ του Κρεμλίνου σχετικά με τη σύγκρουση στην Ουκρανία.
Απαντώντας στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian», μέσο ενημέρωσης που συνεργάζεται με το OCCRP, η MeritServus είπε ότι «εκ παραδρομής» είχε αποτύχει να διαπιστώσει την ύπαρξη κυρώσεων στον Μαλοφέγεφ μέχρι το 2017 – σχεδόν τρία χρόνια αφότου του επιβλήθηκαν πρώτη φορά από την ΕΕ.
«Μόλις ο πελάτης μας αντιλήφθηκε αυτό το σφάλμα ενημέρωσε τη ρυθμιστική του αρχή… και ανέφερε όλες τις συναλλαγές» δήλωσαν οι δικηγόροι της εταιρείας, προσθέτοντας ότι η MeritServus διέκοψε τη συνεργασία με τον Μαλοφέγεφ τον Μάρτιο του 2017.
«Ο πελάτης μας ήταν συνεχώς εντελώς διαφανής και το ζήτημα επιλύθηκε τόσο με τον ΣΕΛΚ (σ.σ.: Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου, επόπτης λογιστών και ελεγκτών) όσο και με τη ΜΟΚΑΣ (Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης της Κύπρου)» δήλωσαν οι δικηγόροι.
Ο Κυριάκος Ιορδάνου, γενικός διευθυντής του ΣΕΛΚ, ανέφερε στο OCCRP ότι είχε «καλέσει τη MeritServus στα γραφεία της» τον Μάιο του 2017, αφότου έμαθε για τις υπηρεσίες της προς τον Μαλοφέγεφ. Η ΜΟΚΑΣ δεν προέβη σε σχόλιο.
Ο Τομ Κίτινγκ, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Χρηματοοικονομικού Εγκλήματος και Ασφάλειας (Centre for Financial Crime and Security Studies) στη δεξαμενή σκέψης Royal United Services Institute με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, είπε ότι η απόσταση σχεδόν τριών ετών από την επιβολή διεθνών κυρώσεων στον Μαλοφέγεφ μέχρι να τις προσέξει η MeritServus υποδηλώνει «στην καλύτερη περίπτωση μια συστημική αποτυχία συμμόρφωσης. Στη χειρότερη περίπτωση υπήρξε κάποιας μορφής συνενοχή δι’ αμέλειας».
«Μια τέτοια παράλειψη (συστημική, εξ αμελείας ή συνένοχη) πρέπει σχεδόν σίγουρα να οδηγήσει σε κάποιας μορφής κύρωση/τιμωρία» πρόσθεσε.
Ο Μαλοφέγεφ δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό.
Ενας κρυφός δικαιούχος
Η MeritServus, μια οικογενειακή εταιρεία παροχής διοικητικών υπηρεσιών, ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1980 ως μέρος της παγκόσμιας εταιρείας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών Deloitte και μέχρι τις αρχές του τρέχοντος έτους ισχυριζόταν στην ιστοσελίδα της ότι ήταν ο «προτιμώμενος πάροχος υπηρεσιών» της εν λόγω εταιρείας (η Deloitte το διέψευσε και είπε ότι η MeritServus «δεν αποτελούσε μέρος ούτε ήταν συνδεδεμένη με» την Deloitte από το 2005). Εδρεύει στη Λεμεσό, η οποία χάρη στη φήμη της ως κόμβου ρωσικού υπεράκτιου πλούτου εξασφάλισε το παρωνύμιο «Limassolgrad».
Η MeritServus συστήνει και διαχειρίζεται εταιρικές δομές για τους πελάτες της αυτοπροβαλλόμενη ως η «τέλεια πύλη προς την Ευρωπαϊκή Ενωση» για πελάτες σε χώρες όπως το Ιράν και η Κίνα. Αλλά τον κύκλο εργασιών της συντηρούν πρωτίστως Ρώσοι πελάτες.
«Η σχέση Ρωσίας και Κύπρου σαφώς δεν περιορίζεται σε φορολογικά και εμπορικά θέματα. Οι δεσμοί των δύο χωρών είναι πολιτιστικοί και κοινωνικοί» αναφέρει ένα διαφημιστικό μήνυμα στον ιστότοπο της MeritServus.
Το 2005 ο Μαλοφέγεφ, ανερχόμενος τότε 30χρονος επιχειρηματίας, σύστησε μέσω της MeritServus την εταιρεία Tinello Investments Limited. Υπέγραψε επίσης μια συμφωνία με τη FinServus, θυγατρική της MeritServus, προκειμένου να διαχειρίζεται την Tinello για λογαριασμό του.
Αυτή η σύμβαση, γνωστή ως «έγγραφο καταπιστεύματος», σήμαινε ότι οι μετοχές της Tinello ήταν εγγεγραμμένες ονομαστικά στη FinServus, παρόλο που ο Μαλοφέγεφ «είχε το εμπράγματο δικαίωμα» επ’ αυτών. Η FinServus ήταν υποχρεωμένη να πληρώνει μέρισμα στον Μαλοφέγεφ και γενικά να εκπληρώνει τις επιθυμίες του ανά πάσα στιγμή και έπρεπε να μεταβιβάζει τις μετοχές στο όνομά του αμέσως μόλις δινόταν εντολή, σύμφωνα με τα έγγραφα που διέρρευσαν.
Στην πραγματικότητα το έγγραφο καταπιστεύματος επέτρεπε στον Μαλοφέγεφ να διατηρεί τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας, χωρίς όμως να εμφανίζεται το όνομά του στα λογιστικά βιβλία της.
«Αν στήσεις μια ανώνυμη εταιρεία, εάν τη βάλεις σε ένα καταπίστευμα χωρίς να υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες δημόσια ή ακόμη και στις αρχές, γίνεται πολύ δύσκολο να διαπιστωθεί η σχέση σου με ένα περιουσιακό στοιχείο ή μια εταιρεία» δήλωσε η Μάιρα Μαρτίνι, ειδική της Transparency International στην κυκλοφορία παράνομου χρήματος.
Αργότερα, το 2005, ο Μαλοφέγεφ ίδρυσε τη Marshall Capital, εταιρεία για επενδύσεις σε μεγάλες ρωσικές επιχειρήσεις, στις οποίες συμπεριλαμβανόταν η Rostelecom, εθνική εταιρεία τηλεπικοινωνιών της Ρωσίας.
Αν και το έγγραφο καταπιστεύματος με τη FinServus απέκρυψε οποιαδήποτε εξωτερική σύνδεση με τον Μαλοφέγεφ, έγγραφα που διέρρευσαν δείχνουν ότι η Tinello σύντομα άρχισε να επιδίδεται σε χρηματοοικονομικές συναλλαγές με πολλές από τις άλλες εταιρείες του. Το 2006 άρχισε να εκδίδει πολλαπλά δάνεια σε άλλες εταιρείες του Μαλοφέγεφ, συμπεριλαμβανομένων θυγατρικών της Marshall Capital.
Χρηματοδότηση μιας εξέγερσης
Μετά την επιδρομή της Ρωσίας στην Κριμαία και την ανατολική Ουκρανία το 2014 τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στον Μαλοφέγεφ επειδή χρηματοδότησε ένοπλους οπαδούς της απόσχισης. Η ουκρανική κυβέρνηση ξεκίνησε επίσης ποινική έρευνα για τη φημολογούμενη υποστήριξη του Μαλοφέγεφ στους στασιαστές.
Πρώην υπάλληλοι των εταιρειών του Μαλοφέγεφ ανέλαβαν πολύ σημαντικά πόστα σε περιοχές υπό τον έλεγχο των αποσχιστών οι οποίοι υποστηρίζονταν από τη Ρωσία, όπως ο Αλεξάντρ Μποροντάι, ο οποίος τοποθετήθηκε ως ηγέτης-ανδρείκελο της λεγόμενης Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονιέτσκ, και ο Ιγκόρ Γκίρκιν, ο οποίος έγινε ένας από τους κορυφαίους διοικητές των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών της περιοχής. Ο Γκίρκιν, πρώην αξιωματικός των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, καταδικάστηκε αργότερα ερήμην στην Ολλανδία για δολοφονία για τον ρόλο του στην κατάρριψη ενός μαλαισιανού επιβατικού αεροσκάφους το 2014 με 298 θύματα.
Αν και ο Μαλοφέγεφ αρνείται ότι χρηματοδοτούσε οπαδούς της απόσχισης στην Ουκρανία, το τηλεοπτικό κανάλι του Tsargrad TV υποστηρίζει ένθερμα τις στρατιωτικές ενέργειες της Ρωσίας εδώ και χρόνια. Πέρυσι εμφανίστηκε στον ιστότοπο του καναλιού μια ανάρτηση με τίτλο «Οι ήρωές μας», η οποία ήταν αφιερωμένη στους Ρώσους στρατιώτες που σκοτώθηκαν τον περασμένο χρόνο στην Ουκρανία. Νεαροί άντρες με στρατιωτική στολή εμφανίζονται κάτω από λεζάντες που διακηρύσσουν μεγάλες φιλορωσικές φιλοδοξίες: «Δεν πέρασαν από την κόλαση για χρήματα, αλλά για να μπορέσουμε να ζήσουμε σε έναν ρωσικό κόσμο. Σε ειρηνική γη» γράφει μια λεζάντα.
Η ειδησεογραφία του καναλιού «λατρεύει τον Πούτιν σαν τη δεύτερη έλευση του Χριστού» σύμφωνα με την Αϊρίν Κένιον, πρώην ανώτερη αξιωματούχο πληροφοριών στο υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, η οποία σήμερα εργάζεται ως διευθύντρια στην εταιρεία συμβούλων FiveBy.
Η Κένιον θυμάται ότι ερευνούσε τα οικονομικά του Μαλοφέγεφ ήδη από τις αρχές του 2014, όταν ακόμη εργαζόταν στο υπουργείο Οικονομικών. «Είχαμε πληροφορίες ότι διοχέτευε όπλα και χρήματα σε αποσχιστές στην ανατολική Ουκρανία. Εάν μπορεί να έχει πρόσβαση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα για να μεταφέρει χρήματα σε αυτούς τους αποσχιστές, χρηματοδοτεί μια εξέγερση» ανέφερε.
Σύμφωνα με τους νόμους περί κυρώσεων της ΕΕ και των ΗΠΑ, οι τράπεζες υποχρεούνται να δεσμεύουν περιουσιακά στοιχεία εάν ανήκουν σε ποσοστό άνω του 50% σε πρόσωπο που έχει υποστεί κυρώσεις ή εάν αποδειχθεί ότι το άτομο αυτό έχει άμεσο ή έμμεσο έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων. Απαγορεύεται σε μεγάλο βαθμό σε εταιρείες από την ΕΕ ή τις ΗΠΑ να συνεργάζονται με άτομα ή οντότητες που τελούν υπό κυρώσεις.
Ωστόσο για περισσότερα από δύο χρόνια μετά την επιβολή κυρώσεων της ΕΕ στον Μαλοφέγεφ το 2014, ο ολιγάρχης κατάφερε να προβεί σε χρηματοοικονομικές ρυθμίσεις για τις εταιρείες του μέσω του καταπιστεύματος που διαχειριζόταν η MeritServus, συμπεριλαμβανομένης της υπογραφής μιας νέας δανειακής σύμβασης και της αναδιάρθρωσης των υφιστάμενων δανείων μεταξύ δεκάδων εταιρειών και θυγατρικών που κατείχε – ορισμένες σε υπεράκτιους φορολογικούς παραδείσους όπως ο Παναμάς και οι Σεϋχέλλες.
Η MeritServus φάνηκε να δυσφορεί πλέον με τον φάκελο Μαλοφέγεφ τον Μάρτιο του 2017, όταν μια «εσωτερική αναφορά ύποπτης δραστηριότητας» επισήμανε την άρνηση του Μαλοφέγεφ να παράσχει ενημερωμένο αντίγραφο διαβατηρίου, καθώς και την παράλειψή του να καταρτίσει χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς για περισσότερο από μια δεκαετία.
Σε ένα «δείκτη κινδύνου πελάτη» χωρίς χρονολογία η MeritServus επισήμανε τις κυρώσεις της ΕΕ κατά του Μαλοφέγεφ καθώς και αρκετούς άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως τα «αδικαιολόγητα επίπεδα μυστικότητας από τον πελάτη», την αποτυχία παροχής «οικονομικής/εμπορικής αιτιολόγησης» για τουλάχιστον μία συναλλαγή και το γεγονός ότι η προέλευση και η πηγή της περιουσίας του δεν μπορούσαν να προσδιοριστούν.
Οι μετοχές της Tinello μεταφέρθηκαν τελικά στο όνομα του Μαλοφέγεφ τον Μάιο του 2017, όταν τα δικαιώματα του επιχειρηματία στην κυπριακή εταιρεία καταγράφηκαν πρώτη φορά σε επίσημο εταιρικό μητρώο.
Εμπειρογνώμονες δήλωσαν ότι η MeritServus μέσω της συνεργασίας της με τον Μαλοφέγεφ εκείνη την περίοδο φαίνεται να παραβίαζε τις ευρωπαϊκές κυρώσεις. «Οποιαδήποτε οντότητα στην ΕΕ εμπλεκόταν σε αυτό το σχήμα θα ήταν ένοχη για διευκόλυνση της αποφυγής των κυρώσεων» δήλωσε ο Κίτινγκ της RUSI.
Τα δάνεια της Tinello σε δολάρια ΗΠΑ από τη Marcap Investments Group Limited του Μαλοφέγεφ καθώς και άλλες μεταφορές χρέους ενδέχεται επίσης να παραβίασαν τις κυρώσεις των ΗΠΑ, σύμφωνα με την Κένιον.
«Ο σκοπός της συμπερίληψης κάποιου στον κατάλογο [κυρώσεων] είναι να αποκοπεί από το δολάριο ΗΠΑ. Οπότε αν παραχωρήθηκαν δάνεια στον Μαλοφέγεφ, ως άτομο στο οποίο έχουν επιβληθεί κυρώσεις, χρησιμοποιώντας δολάρια ΗΠΑ, τότε μάλλον θα έλεγα ότι υπήρξε παραβίαση» δήλωσε.
«Αυτοί που αφήνουν άτομα και οντότητες που υπόκεινται σε κυρώσεις να μεταφέρουν χρήματα προσφέρουν σε αυτούς τους κακόβουλους παίκτες πρόσβαση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τη δυνατότητα να το διαφθείρουν» πρόσθεσε η Κένιον.
Απαντώντας γραπτώς στον συνεργάτη του OCCRP «The Guardian», οι δικηγόροι της MeritServus είπαν ότι αφότου έμαθε για τις κυρώσεις τον Μάρτιο του 2017 –σχεδόν τρία χρόνια μετά την επιβολή τους– η εταιρεία διέκοψε τη σχέση της με τον Μαλοφέγεφ και ανέφερε όλες τις συναλλαγές στην εποπτική αρχή της, τον ΣΕΛΚ.
Ο διευθυντής του ΣΕΛΚ Ιορδάνου δήλωσε ότι η εποπτική αρχή «είχε ζητήσει πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης» όταν επικοινώνησε με τη MeritServus το 2017. Τότε ο ΣΕΛΚ αποφάσισε να μην τιμωρήσει τη MeritServus, ωστόσο ο Ιορδάνου ανέφερε ότι μετά τις κυρώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου κατά της εταιρείας που επιβλήθηκαν την περασμένη εβδομάδα, «ο ΣΕΛΚ θα αξιολογήσει την κατάσταση και θα εξετάσει κατά πόσο δικαιολογείται ανάληψη δράσης».
Ερωτηθείς εάν οι κυρώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου κατά της MeritServus φανέρωναν παράβλεψη της κυπριακής ρυθμιστικής αρχής, εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης υπερασπίστηκε τις επιδόσεις της στην εφαρμογή και παρακολούθηση των κυρώσεων. Τα πρόσωπα και οι εταιρείες στις οποίες επιβλήθηκαν κυρώσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο την περασμένη εβδομάδα είχαν «υποβληθεί στις αρμόδιες αρχές» στην Κύπρο, δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Χαλαροί κανονισμοί
Η ΕΕ δεν εισήγαγε τυποποιημένες ποινές για την παράκαμψη κυρώσεων στο σύνολο των κρατών-μελών παρά μόνο μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι. Ωστόσο, έως ότου εγκριθεί μια τέτοια πρόταση κάθε κράτος-μέλος μπορούσε να συνεχίσει να ορίζει τους δικούς του κανονισμούς επιβολής.
Παρόλο που η Κύπρος ψήφισε νόμο το 2016 που τιμωρεί την παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ και των Ηνωμένων Εθνών με φυλάκιση και πρόστιμα έως 300.000 ευρώ, εντούτοις φημίζεται εδώ και καιρό για την επιεική επιβολή του νόμου και εμφανίζεται συστηματικά να εμπλέκεται σε διεθνή σκάνδαλα ξεπλύματος χρήματος και χρηματοοικονομικών εγκλημάτων.
«Η Κύπρος είναι πολύ γνωστή ως επικράτεια με αρκετά χαλαρούς κανονισμούς κατά του ξεπλύματος χρήματος» δήλωσε η Κένιον στο OCCRP. «Γι’ αυτό και τη λατρεύουν οι Ρώσοι».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου δήλωσε πως υπαινιγμοί ότι η χώρα είχε υπονομεύσει τις κυρώσεις μέσω πλημμελούς εφαρμογής τους ήταν «απλώς γελοίοι».
Στις ΗΠΑ οι συνεργάτες του Μαλοφέγεφ έμπλεξαν επειδή βοήθησαν τον ολιγάρχη να παρακάμψει τις κυρώσεις. Τον Ιούνιο του 2015 ο Μαλοφέγεφ συνωμότησε με δικηγόρο των ΗΠΑ για να προσκομίσει αναδρομικά έγγραφα τα οποία υποτίθεται ότι έδειχναν πως είχε μεταβιβάσει τις μετοχές του σε τράπεζα με έδρα το Τέξας σε Ελληνα επιχειρηματικό εταίρο προτού εφαρμοστούν οι κυρώσεις, σύμφωνα με κατηγορητήριο του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης.
Ο Τζον Χάνικ, πρώην παραγωγός του Fox News που βοήθησε τον Μαλοφέγεφ να δημιουργήσει το Tsargrad TV, κατηγορήθηκε για παραβίαση κυρώσεων και αντιμετωπίζει μέγιστη ποινή φυλάκισης 25 ετών. Ο Μαλοφέγεφ αντιμετωπίζει ακόμη πιο αυστηρή ποινή αλλά είναι απίθανο να εκδοθεί, αν και ένας δικαστής των ΗΠΑ διέταξε την κατάσχεση 5,4 εκατ. δολαρίων από τα περιουσιακά του στοιχεία τον Φεβρουάριο.
Ο Κρις Τουκ, ειδικός σε θέματα πολιτικού κινδύνου στη διεθνή εταιρεία συμβούλων JS Held, ανέφερε ότι οι νομικές ενέργειες κατά των παρόχων διευκολύνσεων (enablers) σε τέτοιες περιπτώσεις θα μπορούσαν να αποτρέψουν μελλοντικές παραβιάσεις των κυρώσεων. «Παρά τους κινδύνους για τη φήμη τους, μερικοί άνθρωποι θα εξακολουθούν να το κάνουν αν πιστεύουν ότι μπορεί να τη γλιτώσουν. Αλλά αν δουν ισχυρά παραδείγματα επιβολής στον Τύπο, αυτό θα μπορούσε να αποθαρρύνει ορισμένους από αυτούς» δήλωσε ο Τουκ στο OCCRP.
Πριν από την περσινή εισβολή στην Ουκρανία πολλές εταιρείες στην ΕΕ παρέμεναν πρόθυμες να ρισκάρουν προκειμένου να εξυπηρετήσουν πελάτες που υφίσταντο κυρώσεις, υποθέτοντας ότι δεν θα τις εντόπιζαν, ανέφερε ο Τουκ. «Εάν η επιβολή κυρώσεων είναι αναποτελεσματική, εάν οι επιχειρήσεις είναι πρόθυμες να διακινδυνεύσουν για να συνεχίσουν να εξυπηρετούν αυτά τα άτομα, τότε το όλο σύστημα κυρώσεων απλώς δεν λειτουργεί» δήλωσε.
Αναδιάρθωση δανείων
Ο Μαλοφέγεφ κατάφερε να αξιοποιήσει το καταπίστευμα για να μεταφέρει δάνεια μεταξύ των υπεράκτιων εταιρειών του μέσω μιας σειράς ενεργειών το πρώτο εξάμηνο του 2015, σε στιγμή κατά την οποία ήδη υφίστατο κυρώσεις από την ΕΕ επί τουλάχιστον εννέα μήνες. Η MeritServus υπέγραψε επίσης τη μετατροπή του χρέους δολαρίων σε ρούβλια το 2016.
- Στις 19 Μαρτίου 2015 ένας αντιπρόσωπος της MeritServus υπέγραψε συμφωνία που επιτρέπει στην Porthos Management Inc., εγγεγραμμένη στον Παναμά, μέλος του εταιρικού ομίλου του Μαλοφέγεφ, να μεταβιβάσει δικαιώματα για υφιστάμενο δάνειο ύψους 2,5 εκατ. ευρώ (2,71 εκατ. δολαρίων) στην Tinello.
- Λιγότερο από δύο εβδομάδες αργότερα η Tinello μεταβίβασε τα δικαιώματα σε ένα δάνειο 17 εκατ. δολαρίων που είχε αρχικά παραχωρηθεί στην Isma LLC, μια ρωσική εταιρεία του ομίλου Tsargrad –το ενημερωτικό τμήμα του προωθεί την προπαγάνδα του Κρεμλίνου για τον πόλεμο στην Ουκρανία–, στην Aguilas Trading Limited στις Σεϋχέλλες, εταιρεία που άλλοτε ανήκε στον Μαλοφέγεφ.
- Την ίδια ημέρα η Tinello μεταβίβασε τα δικαιώματα σε ένα δάνειο 3,6 εκατ. δολαρίων που είχε αρχικά δοθεί στην Tureya LLC, άλλη ρωσική θυγατρική του ομίλου Tsargrad που εξακολουθεί να διευθύνεται από τον αδερφό του Μαλοφέγεφ, στην Aguilas Trading.
- Στις 3 Ιουνίου 2015 η Tinello υπέγραψε δανειακή σύμβαση 7,5 εκατ. δολαρίων με τη Marcap Investments Group Limited, κυπριακή θυγατρική της Marshall Capital του Μαλοφέγεφ. Η συμφωνία αναφερόταν σε τράπεζες στις ΗΠΑ και στην Ελβετία –οι κυβερνήσεις τους είχαν ήδη επιβάλει κυρώσεις κατά του Μαλοφέγεφ– μέσω των οποίων θα γινόταν η αποπληρωμή.
- Τον Ιούλιο του 2016 η MeritServus ενέκρινε τη μετατροπή σε ρωσικό νόμισμα ενός δανείου 14,1 εκατ. δολαρίων που είχε παραχωρήσει προηγουμένως η Tinello στην SNM LLC, άλλη θυγατρική του ομίλου Tsargrad, την οποία διηύθυνε ο αδερφός του Μαλοφέγεφ.
