Ο ηθοποιός και βουλευτής του ΜέΡΑ25 μιλάει στο Documento για τις σοκαριστικές καταγγελίες στον χώρο του πολιτισμού.
Ο Κλέων Γρηγοριάδης τοποθετήθηκε στο Documento για όλες τις εξελίξεις στον χώρο του πολιτισµού και τις καθηµερινές καταγγελίες των θυµάτων που συγκλονίζουν. Μιλήσαµε για την υπόθεση του ∆ηµήτρη Λιγνάδη, που κάποιοι επιµένουν να κουκουλωθεί όσο πιο γρήγορα γίνεται, για την προσπάθεια της κυβέρνησης να συγκαλύψει τα περιστατικά κακοποίησης, αλλά και για το διαδικτυακό κίνηµα #nomoremendoni που ζητάει την παραίτηση της υπουργού Πολιτισµού.
Το τελευταίο διάστηµα έχει σπάσει το καθεστώς της σιωπής στον χώρο του θεάτρου και καθηµερινά έρχονται στο φως της δηµοσιότητας αρκετά περιστατικά κακοποίησης και σεξουαλικής παρενόχλησης. Ποια είναι η γνώµη σας για τις εκατοντάδες καταγγελίες που έχουν φτάσει στο Σωµατείο Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ);
Πιστεύω ότι είναι πολύ σηµαντικό το γεγονός ότι έχει σπάσει πια το καθεστώς της σιωπής στον χώρο του θεάτρου και της τηλεόρασης. Θεωρώ ότι ο µόνος τρόπος για να γίνει παρελθόν η απάνθρωπη αυτή κατάσταση είναι η µεταλαµπάδευση του θάρρους από τα πρώτα θύµατα που τόλµησαν στα υπόλοιπα που φοβούνται ακόµη. Με αυτή την έννοια βρίσκω εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι εκατοντάδες ακόµη καταγγελίες έχουν φτάσει στο ΣΕΗ, συνεχίζοντας την απολύτως αναγκαία και επείγουσα προσπάθεια της ηθικής εξυγίανσης και της έναρξης εγκαθίδρυσης ενός κώδικα δεοντολογίας και αξιοπρέπειας που θα δεσµεύει επιτέλους όλους όσοι επιχειρούν στον χώρο των τεχνών και του θεάµατος.
Οι καταγγελίες της Σοφίας Μπεκατώρου συνοδεύτηκαν σε πρώτη φάση –ειδικά στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης– από το ερώτηµα «γιατί τώρα;». Πλέον υπάρχουν αρκετοί που ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει λόγος να ανοίξουν οι φάκελοι από τη στιγµή που κάποια αδικήµατα ενδέχεται να έχουν παραγραφεί.
Στο κατά τη γνώµη µου άθλιο και υποβολιµαίο ερώτηµα – επιχείρηµα «γιατί τώρα;» η απάντηση είναι «γιατί ποτέ δεν είναι αργά όταν πρόκειται για δικαιοσύνη και αποκατάσταση της αξιοπρέπειας των ανθρώπων». Οσο για τα περί παραγραφής, ακόµη κι αν σε πολλές από τις περιπτώσεις κάτι τέτοιο ισχύει νοµικά, υπάρχει λόγος και µάλιστα επιτακτικός για να ανοίξουν οι φάκελοι. Και ο λόγος αυτός είναι ότι στο µυαλό και στην καρδιά της κοινωνίας τέτοια εγκλήµατα δεν παραγράφονται ποτέ.
Πώς υφάνθηκε όλο αυτό το πέπλο της σιωπής ακόµη και µέσα σε µεγάλους θεατρικούς οργανισµούς και θιάσους;
Από την εµπειρία µου στη ζωή πιστεύω ότι όπου υπάρχει εξουσία υπάρχει και έδαφος για να εγκαθιδρυθούν εξουσιαστικές και κακοποιητικές συµπεριφορές. Είναι ένα πρόβληµα της νεότητας της ανθρωπότητας που προφανώς θα πάρει χρόνο για να λυθεί, καθώς θα κατακτούµε σιγά σιγά την ωριµότητά µας. Ως τότε µόνη ασπίδα προστασίας µας παραµένει η συνείδηση αυτής της ατέλειάς µας, συνείδηση που θα πρέπει να οδηγήσει στη θωράκιση της κοινωνίας µας µε όσο το δυνατόν περισσότερες θεσµικές δικλίδες διαρκούς ελέγχου όλων των ανθρώπων που κατέχουν οποιαδήποτε εξουσία. Αφού ο άνθρωπος αποδεδειγµένα δεν µπορεί ακόµη να είναι αδέκαστος και παραµένει χρησιµοθηρικός, θα πρέπει κάτι πάνω απ’ αυτόν να του επιβάλει να είναι αδέκαστος και να µην είναι χρησιµοθηρικός.
Για την παραίτηση του ∆ηµήτρη Λιγνάδη από το Εθνικό Θέατρο δεν υπήρξε κάποια πειστική εξήγηση από την πολιτική ηγεσία, ενώ η Λίνα Μενδώνη έκανε λόγο για αόριστες φήµες και ανύπαρκτες καταγγελίες. Πιστεύετε ότι υπάρχει ενορχηστρωµένη προσπάθεια συγκάλυψης αυτών των περιστατικών τόσο από την κυβέρνηση όσο και από µερίδα των ΜΜΕ;
Είναι προφανές ότι υπάρχει ενορχηστρωµένη προσπάθεια συγκάλυψης όσον αφορά την παραίτηση του ∆ηµήτρη Λιγνάδη από το Εθνικό Θέατρο. Η Λίνα Μενδώνη επί τρεις εβδοµάδες και ενώ βοούσε ο τόπος αρκέστηκε να κάνει λόγο για φήµες που χαρακτήριζε ανώνυµες και καταγγελίες που θεωρούσε ανύπαρκτες, συµπληρώνοντας πως σε ένα «κράτος δικαίου» δεν επιτρέπεται τέτοιου είδους φήµες και καταγγελίες να καταργούν το τεκµήριο της αθωότητας και να οδηγούν σε ανθρωποφαγίες. Από την άλλη µεριά και όταν πια οι επώνυµες καταγγελίες για τον κ. Λιγνάδη είχαν αρχίσει να φτάνουν στον εισαγγελέα, σε ερώτηση δηµοσιογράφων για τους λόγους της παραίτησής του ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος απάντησε –το εκπληκτικό κατά τη γνώµη µου– «για προσωπικούς λόγους». Μια απάντηση που εκτός όλων των άλλων έχει το θράσος να µας εγκαλεί ως αδιάκριτους όσους από µας τον τελευταίο καιρό δώσαµε και δίνουµε αγώνα για να µη συγκαλυφθεί όλη αυτή η ιστορία.
Για τη συµµετοχή στη συγκάλυψη των ΜΜΕ, νοµίζω, αρκεί η αναφορά και µόνο αφενός του «καρφιτσώµατος» στον πίνακα ανακοινώσεων των ειδήσεων της ΕΡΤ να µην εµφανίζονται φωτογραφίες του παραιτηθέντα διευθυντή του Εθνικού µε άλλα πρόσωπα (προφανώς πολιτικά) και αφετέρου του αλήστου µνήµης τίτλου που έπαιζε κάτω από το σχετικό ρεπορτάζ του Star και έγραφε επί λέξει: «Γνωστός σκηνοθέτης στο µάτι του κυκλώνα για το… τίποτα». Αν όλα αυτά που παρέθεσα δεν συνιστούν οργανωµένη προσπάθεια συγκάλυψης, τότε πραγµατικά δεν γνωρίζω τι θα µπορούσε να συνιστά κάτι τέτοιο.
Θεωρείτε ότι το υπουργείο Πολιτισµού έχει ευθύνη να διερευνήσει αυτές τις σοβαρές καταγγελίες (όπως αυτή που εκδόθηκε από τους ίδιους τους σπουδαστές του Εθνικού Θεάτρου);
Ασφαλώς το υπουργείο θα όφειλε να διερευνήσει κάθε καταγγελία, πόσο µάλλον όταν αυτή προέρχεται από τους σπουδαστές της σχολής του Εθνικού Θεάτρου που δεν είναι ιδιωτική αλλά δηµόσια. Κάθε κυβέρνηση είναι σε έναν βαθµό υπόλογη για τη στάση και τη συµπεριφορά κάθε καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου αλλά και των υπόλοιπων κρατικών σκηνών, καθώς παγίως αυτοί επιλέγονται χωρίς προκήρυξη θέσεων, χωρίς διαγωνισµό, αλλά µε απευθείας ανάθεση από τον εκάστοτε υπουργό ή πρωθυπουργό, µια παθογένεια που έτσι κι αλλιώς είναι καιρός να πάψει.
Η Λίνα Μενδώνη δήλωσε ότι γνώρισε τον ∆ηµήτρη Λιγνάδη τρεις ηµέρες προτού αναλάβει τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στο Εθνικό Θέατρο. Υπάρχουν όµως δεκάδες στοιχεία που τη διαψεύδουν.
Αν η κυρία Μενδώνη δεν γνώριζε πράγµατι τον ∆ηµήτρη Λιγνάδη πριν από τον διορισµό του, τότε έχουµε το εξαιρετικά ανησυχητικό και ασυνήθιστο γεγονός µια υπουργός Πολιτισµού να διορίζει σε µια τόσο σηµαντική θέση κάποιον που δεν ξέρει και του οποίου τις καλλιτεχνικές και διοικητικές ικανότητες δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει, πλέκοντάς του µάλιστα την ίδια στιγµή το εγκώµιο από το βήµα της Βουλής. Τι εννοεί άραγε η κυρία υπουργός; Οτι κάποιοι της είπαν ότι είναι καλό παιδί, καλός ηθοποιός και σκηνοθέτης και έχει και κάποιο ταλέντο στα διοικητικά και έτσι τον έκανε διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου; Ας µην κοροϊδευόµαστε. Η Λίνα Μενδώνη και ο Κυριάκος Μητσοτάκης διόρισαν σε αυτή την κρίσιµη θέση –όπως πάντα κάθε πρωθυπουργός και υπουργός Πολιτισµού σε αυτές τις περιπτώσεις κάνουν– κάποιον που ήξεραν καλά.
Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η επόµενη µέρα για τα θύµατα;
Ανησυχώ για τα θύµατα πολύ λιγότερο µετά τις δηµόσιες καταγγελίες τους. Ολο αυτό τον καιρό οι άνθρωποι αυτοί ζούσαν τροµαγµένοι και κατά κανόνα αυτοενοχοποιηµένοι και τώρα µόλις αυτή η βασανιστική νύχτα, που κράτησε πάρα πολύ, χάρη στο κουράγιο και το θάρρος τους αρχίζει επιτέλους να υποχωρεί µπροστά στο φως. ∆εν έχω την παραµικρή αµφιβολία ότι η πολιτική ηγεσία δεν πρόκειται να αναλάβει την ευθύνη της. Αντιθέτως πιστεύω βάσιµα ότι η ∆ικαιοσύνη, παρά τις πιέσεις που θα δεχτεί και πιθανότατα ήδη δέχεται, θα προσπαθήσει να αναλάβει τη δική της.
#nomoremendoni: αυτό είναι ένα διαδικτυακό κίνηµα στο οποίο συµµετέχουν αρκετοί καλλιτέχνες και ζητούν την παραίτηση της υπουργού. Ποια είναι η δική σας γνώµη;
Συµµετέχω σε αυτό το κίνηµα και ζητώ δηµόσια την παραίτηση µιας υπουργού που δεν µπορεί να προφυλάξει επί έναν ολόκληρο χρόνο ούτε καν από την πείνα όλες τις κοινωνικές οµάδες εργαζοµένων που υπάγονται στο υπουργείο της.
