Η κήλη των αθλητών είναι ένα επώδυνο μυοσκελετικό σύνδρομο, που χαρακτηρίζεται από χρόνιο (συνήθως) πόνο στην περιοχή της βουβωνικής χώρας (αριστερά ή δεξιά και σπανιότερα αμφοτερόπλευρα) σε ανθρώπους που έχουν σχετικά έντονη φυσική δραστηριότητα ή αθλούνται συστηματικά.
«Οι μύες που υφίστανται την κάκωση / θλάση είναι οι προσαγωγοί και οι κατώτεροι κοιλιακοί μύες (ορθοί κοιλιακοί και περιτονία του έξω λοξού), οι οποίοι αμφότεροι «δένουν» (καταφύονται) στο ίδιο οστό, το ηβικό οστό, το οποίο βρίσκεται πάνω από την ουροδόχο κύστη μας», αναφέρει ο δρ Φώτιος Αρχοντοβασίλης MD, PhD, FISS, FEHS, Διευθυντής Κέντρου Αριστείας στη χειρουργική κηλών του κοιλιακού τοιχώματος (Center of Excellence in Hernia Surgery) & Διευθυντής ΣΤ’ Χειρουργικής Κλινικής του Metropolitan General.
Ποια η σχέση με την «κλασική» βουβωνοκήλη;
Η θλάση αυτών των μυών θα προκαλέσει έντονο άλγος, το οποίο μοιάζει αρκετά με τον πόνο που προκαλεί και μία βουβωνοκήλη, περίπου στην ίδια περιοχή εντόπισης. Όμως:
- Δεν συνυπάρχει το χαρακτηριστικό «εξόγκωμα» που παρατηρείται σε μία βουβωνοκήλη (και το οποίο συνήθως εξαφανίζεται με την ξεκούραση)
- Ο πόνος είναι πολύ πιο σταθερός και μόνιμος
- Ο πόνος πυροδοτείται από τις ίδιες σταθερές κινήσεις και όχι τόσο με τον βήχα, το φτάρνισμα ή το «σφίξιμο» της κοιλιάς
- Σχεδόν πάντα, με ξεκούραση και ανάπαυση και ίσως με κατάλληλη φυσιοθεραπεία, το έντονο άλγος εξαφανίζεται αλλά συνήθως επανέρχεται με την έναρξη της άσκησης.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι δεν υπάρχει καμία κήλη, με την κλασσική έννοια της ύπαρξης χάσματος στη βουβωνική χώρα και την έξοδο εντέρου, που προκαλεί το άλγος της βουβωνοκήλης. Ο όρος «κήλη» στο επώδυνο αυτό σύνδρομο είναι καταχρηστικός και μη πραγματικός, αφού απλά έχει τα ίδια συμπτώματα αλλά εντελώς διαφορετική αιτιολογία.
Έτσι, είναι πολύ σωστότερο να χρησιμοποιούμε άλλους, πιο αντιπροσωπευτικούς όρους, που περιγράφουν επακριβώς την πάθηση, όπως:
- Σύνδρομο κοιλιακών – προσαγωγών
- Αθλητική ηβαλγία
- Σύνδρομο ηβο-βουβωνικού άλγους
- Ηβική συμφυσιΐτιδα κ.ά
Αιτία
Το σύνδρομο κοιλιακών – προσαγωγών συναντάται σε πολύ μεγάλο ποσοστό σε αθλητές, που καταπονούν καθημερινά το σώμα τους με ακραίες κινήσεις, ιδίως στροφικές, με απότομες επιταχύνσεις και αλλαγής κατεύθυνσης και με μεγάλες διατατικές θέσεις συγκεκριμένων μυών, όπως συμβαίνει στο ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το χόκεϊ επί πάγου ή στην πάλη. Αυτό οδηγεί σε ρήξη ή θλάση των μυών, των τενόντων ή των συνδέσμων στην περιοχή της βουβωνικής χώρας ακριβώς εκεί που οι μύες του κοιλιακού τοιχώματος ενώνονται με τη λεκάνη. Συχνά όμως μπορεί να παρουσιαστεί και σε ερασιτέχνες ή «περιστασιακούς» αθλητές, που χωρίς το αναγκαίο ζέσταμα πριν την άθληση, ή λόγω κακής τεχνικής, προκαλούν μυϊκές κακώσεις.
Συμπτώματα
Αυτά περιλαμβάνουν ακραίο πόνο στη βουβωνική χώρα όταν συμβαίνει ο τραυματισμός, ο οποίος βελτιώνεται με την ανάπαυση αλλά επιστρέφει κατά τη διάρκεια αθλημάτων που περιλαμβάνουν στρίψιμο, στροφή και κλωτσιές. Αν μείνει πολύ καιρό χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο πόνο που θα εμποδίζει πλέον ακόμη και την απλή βάδιση, και φυσικά θα αναγκάσει τον ασθενή να διακόψει κάθε άσκηση και αθλητική δραστηριότητα. Με την πάροδο του χρόνου, εξασθενούν σημαντικά οι μύες της περιοχής του εδάφους της βουβωνικής χώρας, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται πλέον και η «κλασσική» βουβωνοκήλη, με εμφάνιση προπέτειας και έξοδο εντέρου.
Διάγνωση
Το χρόνιο βουβωνικό άλγος απαιτεί προσεκτική λήψη ιστορικού και εμπεριστατωμένη κλινική εξέταση, με διενέργεια ειδικών διαγνωστικών ασκήσεων, που θα θέσουν την ισχυρή υπόνοια στον ιατρό.
Για τη διάγνωση απαιτείται πολλές φορές εξέταση τόσο από τον χειρουργό κηλών, όσο και από ειδικό ορθοπεδικό αλλά και από φυσίατρο ή φυσιοθεραπευτή, που θα υποβάλουν σε ειδικά tests τον ασθενή. Επιβάλλεται επίσης η διενέργεια δυναμικού υπερηχογραφήματος αλλά και μαγνητικής τομογραφίας της βουβωνικής χώρας.
Θεραπεία – Αντιμετώπιση
Στην αρχική, πρώιμη φάση του τραυματισμού και μετά την απαραίτητη διάγνωση, η αντιμετώπιση είναι πάντα συντηρητική. Επιβάλλεται πλήρης αποχή από κάθε άσκηση και αθλητική δραστηριότητα, παγοθεραπεία και λήψη παυσίπονων και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, για χρονικό διάστημα 10-15 ημερών.
Αν η προσπάθεια επανάληψης ήπιας άσκησης πυροδοτήσει εκ νέου πόνο τότε ή αποχή θα πρέπει να διαρκέσει περισσότερο από 6 εβδομάδες με ταυτόχρονη εντατική φυσιοθεραπεία από εξειδικευμένο στο σύνδρομο κοιλιακών-προσαγωγών φυσίατρο ή φυσιοθεραπευτή.
Χειρουργική επέμβαση:
Αν η συντηρητική αντιμετώπιση δεν ανακουφίσει τα συμπτώματα, ή έχει περάσει αρκετός χρόνος από τον τραυματισμό χωρίς να έχει γίνει καμία σημαντική βελτίωση, τότε η χειρουργική επέμβαση είναι μονόδρομος, και η μόνη μέθοδος που θα προσφέρει οριστική ίαση.
Η χειρουργική επέμβαση θα αποκαταστήσει μυϊκές κακώσεις ή και εγκλωβισμό νεύρων, αλλά κυρίως θα ενισχύσει το έδαφος της βουβωνικής χώρας, και τους αντίστοιχους μυς, με χρήση ειδικού πλέγματος. Η χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται με τις ίδιες ακριβώς τεχνικές που χρησιμοποιούνται και για τη χειρουργική αποκατάσταση μιας βουβωνοκήλης.
Ο εξειδικευμένος στη χειρουργική των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος χειρουργός, θα εκτιμήσει όλες τις ιδιαιτερότητες και τα επιμέρους χαρακτηριστικά του ασθενούς και θα επιλέξει με σοβαρότητα την τεχνική που θα δώσει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στον ασθενή του.
Ποιες οι διαθέσιμες χειρουργικές τεχνικές;
- Ανοικτή Χειρουργική αποκατάσταση
Παλαιότερα, η χειρουργική αποκατάσταση της κήλης των αθλητών γινόταν με πολλές συρραφές και ράμματα που προκαλούσαν πόνο. Στη σύγχρονη πλέον χειρουργική χρησιμοποιούνται τελευταίας τεχνολογίας πλέγματα με τεχνική χωρίς τάση (tension free repair), που περιορίζουν στο ελάχιστο το μετεγχειρητικό άλγος, ενώ, πολύ πρόσφατα, η χρήση βιολογικής κόλλας εκμηδενίζει τον πόνο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τεχνική ONSTEP (και οι τεχνικές ΤIPP) για την αποκατάσταση των βουβωνοκηλών. Η τεχνική αυτή πραγματοποιείται μόνο από έναν κατάλληλα εκπαιδευμένο και πιστοποιημένο χειρουργό κηλών του κοιλιακού τοιχώματος, κάνοντας χρήση ενός μονού, ειδικού πλέγματος. Η τομή είναι πολύ μικρή, και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει την ίδια ημέρα σπίτι του. Ο πόνος είναι ελάχιστος και η επαναφορά στις καθημερινές δραστηριότητες γίνεται αρκετά σύντομα.
- Λαπαροσκοπική – Ενδοσκοπική Χειρουργική αποκατάσταση
Μεγάλος αριθμός επιστημονικών άρθρων δείχνει την υπεροχή της λαπαροσκοπικής / ενδοσκοπικής αποκατάστασης της κήλης των αθλητών, όπως άλλωστε και των βουβωνοκηλών, ιδίως σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών.
Το σύνδρομο κοιλιακών προσαγωγών μπορεί να αντιμετωπιστεί με τις λαπαροενδοσκοπικές τεχνικές TAPP, TEP, ή και e-TEP, ανάλογα με τις γνώσεις, την εμπειρία και φυσικά την εξειδίκευση του χειρουργού.
Στα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής τεχνικής περιλαμβάνονται:
- Η ολιγόωρη νοσηλεία (DayClinic)
- Ο ιδιαίτερα μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος
- Η λήψη λιγότερων φαρμάκων
- Η ταχύτερη επάνοδος του ασθενούς στις καθημερινές του ασχολίες
- Το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
- Οι μειωμένες υποτροπές.
- Ρομποτική Χειρουργική
Η χειρουργική αποκατάσταση της κήλης των αθλητών μπορεί να γίνει και με τη χρήση ρομποτικού συστήματος. Αυτό δίνει στην τεχνική που θα επιλέξει ο εξειδικευμένος χειρουργός κηλών όλα τα πλεονεκτήματα μιας ενδοσκοπικής επέμβασης, συν:
- Εξαιρετική ακρίβεια κινήσεων
- Ιδιαίτερα πολύπλοκες και σύνθετες κινήσεις που μοιάζουν με αυτές του ανθρώπινου χεριού
- Τρισδιάστατη απεικόνιση του χειρουργικού πεδίου
- Άνετη και εργονομική θέση του χειρουργού.
Τα επιπρόσθετα αυτά χαρακτηριστικά δίνουν στη ρομποτική επέμβαση ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια, με ακόμη μικρότερη πιθανότητα υποτροπής και σημαντικά μεγαλύτερο περιορισμό του μετεγχειρητικού πόνου.