Από τον πρώτο κιόλας μήνα του 2021, ανατράπηκαν οι βασικές προβλέψεις του Προϋπολογισμού σε ό,τι αφορά τα έσοδα και τις δαπάνες, ενώ η αρνητική εξέλιξη της πανδημίας και οι καθυστερήσεις στον εμβολιασμό προμηνύουν ότι η «τρύπα» που άνοιξε θα μεγαλώσει, καθώς ούτε οι επιχειρήσεις θα επανέλθουν στο «φυσιολογικό» ως τον Απρίλιο όπως υπολόγιζε η κυβέρνηση ούτε ο τουρισμός θα πάρει μπροστά το καλοκαίρι όπως είχε εκτιμηθεί.
Ο εκτροχιασμός του Προϋπολογισμού 2021 που ψηφίστηκε πριν ενάμισι μόλις μήνα στη Βουλή φάνηκε από τον πρώτο μήνα του έτους, κατά τον οποίο καταγράφηκε σημαντική υστέρηση στα έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές και άνοδος πέραν των εκτιμήσεων στις δαπάνες καθώς προστέθηκαν νέα μέτρα με δημοσιονομικό κόστος (απαλλαγή ενοικίων τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο με κάλυψη του 80% του κόστους για τους ιδιοκτήτες από το κράτος, επέκταση του επιδόματος των 534 ευρώ και τον Φεβρουάριο κ.α.).
Εκτροχιασμός Προϋπολογισμού από τον Γενάρη
Το μέγεθος της «τρύπας» που άνοιξε στον Προϋπολογισμό και θα φανεί σε λίγες μέρες, όταν ανακοινωθούν τα τελικά νούμερα εσόδων και δαπανών, αναμένεται μήνα το μήνα να μεγαλώνει, δεδομένων των αρνητικών εξελίξεων στα μέτωπα της πανδημίας και των εμβολιασμών.
Καταρχήν επειδή οι μεταλλάξεις του covid 19 που κερδίζουν έδαφος και οι προειδοποιήσεις των λοιμωξιολόγων ότι «είμαστε στην αρχή του τρίτου κύματος της πανδημίας» αποκλείουν την επαναφορά της οικονομίας σε φυσιολογική λειτουργία έως και τα τέλη Απριλίου τουλάχιστον. Η παράταση της παραμονής της οικονομικής δραστηριότητας σε καθεστώς περιοριστικών μέτρων, ωστόσο, θα έχει σημαντικό – μη προϋπολογισμένο – δημοσιονομικό κόστος (για επιδόματα ειδικού σκοπού, αναστολές ενοικίων, πάγωμα πληρωμών στο Δημόσιο, νέα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων με πληρωμή πάγιων δαπανών κλπ.). Κι αυτό είναι το καλό σενάριο γιατί υπάρχει και το κακό: να ξεφύγει η πανδημία στην Αττική και να πάμε σε σκληρό lock down τύπου Μαρτίου, το οποίο, σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομολόγων, έχει κόστος 2 δις ευρώ το μήνα, έναντι 500-600 εκατ. ευρώ που κοστίζουν τα σημερινά σχετικά light περιοριστικά μέτρα.
Κακά νέα από τα εμβόλια, θα χαθεί η τουριστική σεζόν
Σε δεύτερο επίπεδο, γιατί είναι πολύ κακά τα μηνύματα που φτάνουν από τις Βρυξέλλες σχετικά με τις προοπτικές του εμβολιασμού. Σύμφωνα με ένα χρονοδιάγραμμα που έδωσε χτες η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντε Λάιεν, οι παραδόσεις εμβολίων από τις παρασκευάστριες εταιρείες προς τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα επιταχυνθούν από το δεύτερο εξάμηνο του 2021 ώστε «μέσα στο καλοκαίρι να εμβολιαστεί το 70% των ευρωπαίων». Η προοπτική να εμβολιαστεί το 70% του συνολικού ευρωπαϊκού πληθυσμού μέσα το καλοκαίρι, ακούγεται ευχάριστη για τους πληθυσμούς των βόρειων ευρωπαϊκών χωρών που θα σκεφτούν ότι ως το επόμενο φθινόπωρο θα έχει επιτευχθεί η οικοδόμηση του περίφημου τείχους ανοσίας, είναι όμως καταστροφική για την ελληνική οικονομία καθώς συνεπάγεται την απώλεια της καλοκαιρινής σεζόν και φέτος, και αποκλείει την ανάκαμψη των τουριστικών εσόδων στο 60% των εσόδων του 2019 όπως την είχε προϋπολογίσει η κυβέρνηση.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Καταρχήν ότι αργά ή γρήγορα η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να καταθέσει συμπληρωματικό προϋπολογισμό – αυξάνοντας το κονδύλι των 7.5 δις ευρώ που έχει υπολογίσει για μέτρα στήριξης, όπως προανήγγειλε ήδη ο Υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας. Δεύτερο και σημαντικότερο, ότι το 2021 θα είναι άλλη μια δύσκολη χρονιά, με καθήλωση της ελληνικής οικονομίας σε στασιμότητα (ανάπτυξη 0.5%-1%) όπως είπε ανακοινώσει το Δεκέμβρη – και τότε φάνηκε απαισιόδοξο – ο ΟΟΣΑ αλλά το επανέλαβε μια βδομάδα πριν το ΙΟΒΕ.
