Απαξίωση, φθορά και τιμωρητική συμπεριφορά απέναντι σε απλήρωτους συμβασιούχους από το υπουργείο Πολιτισμού.
Ο αρχαιολογικός χώρος του Κεραµεικού αποτελεί µικρό µέρος του αρχαίου αττικού ∆ήµου Κεραµέων. Χρησιµοποιήθηκε ως χώρος ταφής και σταδιακά έγινε το σηµαντικότερο νεκροταφείο της αρχαίας Αθήνας. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό υπαίθριο µουσείο περίπου 40 στρεµµάτων µε µοναδικά έργα γλυπτικής, κεραµικά και ίχνη από τα αρχαία τείχη, αλλά και ένα µικρό αρχαιολογικό µουσείο. Είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά και προβεβληµένα µουσεία της Αθήνας, το οποίο απαξιώνεται όλο και περισσότερο από το υπουργείο Πολιτισµού, που επενδύει µόνο στη βιτρίνα, την τουριστική προβολή και στους χώρους που ενδέχεται να αποτελέσουν θέλγητρο για επενδύσεις και επενδυτές. Σύµφωνα µε καταγγελίες που έφτασαν στο Documento, το τελευταίο διάστηµα επικρατεί καθεστώς εγκατάλειψης στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραµεικού, ενώ συµβασιούχοι αρχαιοφύλακες επισηµαίνουν ότι αντιµετωπίζουν απαξιωτικές συµπεριφορές στον χώρο της Ακρόπολης, οι οποίες έχουν οδηγήσει κάποιους στην παραίτηση.
Αρχαιολογικό µουσείο χωρίς προσωπικό
Η απαξίωση της κυβέρνησης για τον πολιτισµό αποτυπώνεται στην αντιµετώπιση του ανθρώπινου δυναµικού (οι αρχαιοφύλακες τύπωσαν µπλουζάκια για να διαµαρτυρηθούν επειδή έµειναν για µήνες απλήρωτοι) αλλά και στην εικόνα εγκατάλειψης που επικρατεί στους λιγότερο προβεβληµένους αρχαιολογικούς χώρους.
Το ολοήµερο Μουσείο του Κεραµεικού έχει αποµείνει το τελευταίο διάστηµα µε ελάχιστους φύλακες, ενώ ο χώρος της Ακρόπολης απορροφά το µεγαλύτερο µέρος του έµπειρου προσωπικού. Ο αρχαιολογικός χώρος και το Μουσείο του Κεραµεικού λειτουργούν µε διευρυµένο ωράριο κατά τη θερινή περίοδο, κάτι που απαιτεί διπλή βάρδια στη φύλαξη. Η έλλειψη σε φυλακτικό προσωπικό οδηγεί σε εξοντωτικές συνθήκες εργασίας για τους ανθρώπους που έχουν αναλάβει τη φύλαξη και τη φροντίδα του χώρου. Ενδεικτικό της πολιτικής εγκατάλειψης και απαξίωσης είναι ότι ο Κεραµεικός καθαρίστηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγµή µετά το lockdown από ιδιωτικό συνεργείο, ενώ οι υπόλοιποι αρχαιολογικοί χώροι ήδη λειτουργούσαν κανονικά. Τα προβλήµατα που δηµιουργεί η έλλειψη τροφοδοσίας µε νερό επιτείνονται καθώς το κοµµάτι του Ηριδανού που βγαίνει στην επιφάνεια και διαπερνά τον αρχαιολογικό χώρο έχει ξεραθεί. Η κοίτη του που βρίσκεται στην επιφάνεια –όπως και το οικοσύστηµα που συντηρεί– αποτελεί σηµαντικό στοιχείο πολιτιστικής κληρονοµιάς και απαιτείται άµεση παρέµβαση από την πλευρά του υπουργείου.
Στα παραπάνω έρχονται να προστεθούν οι διαρκείς µετακινήσεις εργαζοµένων προς την Ακρόπολη (λόγω υπηρεσιακών αναγκών που δεν προσδιορίζονται επαρκώς από το υπουργείο), οι οποίες αποδιοργανώνουν τους υπόλοιπους αρχαιολογικούς χώρους. Η Ακρόπολη πράγµατι έχει αυξηµένες ανάγκες σε προσωπικό, ωστόσο η συγκεκριµένη τακτική υποσκάπτει την εύρυθµη λειτουργία των υπόλοιπων χώρων. Ενδεικτικό είναι ότι η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών (ΕΦΑΠΑ) Ελένη Μπάνου µε έγγραφο που απευθύνεται προς την αρχιφύλακα της Ακρόπολης Ελένη Φιλιππαίου (τον Απρίλιο του 2021) επισηµαίνει ότι «η ΕΦΑΠΑ διαχειρίζεται, εκτός της Ακροπόλεως ακόµη έξι αρχαιολογικούς χώρους µείζονος σηµασίας και δεν µπορεί να αποσπά κατ’ επανάληψη από αυτούς το λιγοστό έµπειρο τακτικό προσωπικό και να το διαθέτει µόνο στον αρχαιολογικό χώρο της Ακροπόλεως, διότι ανατρέπεται όλη η λειτουργία τους».
Ταλαιπωρία και εκδικητικές συµπεριφορές
Στον πιο εµβληµατικό αρχαιολογικό χώρο της Αθήνας αρκετοί συµβασιούχοι καταγγέλλουν ότι εξωθούνται ακόµη και σε παραίτηση µέσω των κακών συµπεριφορών και των υπερεντατικών συνθηκών εργασίας που αντιµετωπίζουν. «Οι παραιτήσεις πάνε κι έρχονται» λένε χαρακτηριστικά στο Documento. «Η Ακρόπολη αντικειµενικά έχει µεγαλύτερες απαιτήσεις. Οταν ένας χώρος έχει ανάγκη από φυλακτικό προσωπικό στέλνει αίτηµα στους αρχιφύλακες και εκείνοι παίρνουν αποφάσεις ανάλογα µε τις συνθήκες. Φέτος υπήρξε µια παράτυπη διαδικασία µε ονοµαστικές µετακινήσεις που ενορχηστρώθηκαν µε υπόγειους τρόπους. Η αρχιφύλακας της Ακρόπολης έκανε ουσιαστικά face control· έδιωχνε άτοµα που δεν της άρεσαν και στη συνέχεια τα έστελνε σε άλλους χώρους. Υπάρχουν αρκετοί συµβασιούχοι που εξωθήθηκαν στην παραίτηση. Οι εργαζόµενοι δεν παραιτούνται λόγω του χώρου και των καιρικών συνθηκών, αλλά εξαιτίας των κακών, απαξιωτικών συµπεριφορών που κινούνται στη λογική “αποφασίζοµεν και διατάσσοµεν”, ενώ κόβονται τιµωρητικά τα ρεπό και τα εξαιρέσιµα προκειµένου να γίνονται κοµµατικές εξυπηρετήσεις. Εγιναν καψόνια ακόµη και σε εργαζόµενους µε σοβαρά προβλήµατα υγείας, ενώ υπήρξαν υπάλληλοι που αναγκάστηκαν να στέκονται για οκτώ ώρες στη σηµαία. Η Λίνα Μενδώνη λειτουργεί απαξιωτικά προς τους αρχαιοφύλακες και το υπουργείο προτιµάει να µονιµοποιεί άτοµα χωρίς πιστοποίηση και τυπικά προσόντα. Φέτος µείναµε απλήρωτοι για αρκετούς µήνες» αναφέρει συµβασιούχος (τα στοιχεία του οποίου είναι στη διάθεση της εφηµερίδας) στο Documento, ενώ άτοµο που αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την Ακρόπολη τονίζει:
«Κάθε χρόνο κάνουµε αιτήσεις για να µπορέσουµε να δουλέψουµε ανάλογα µε τη µοριοδότησή µας. Η Ακρόπολη είναι απαιτητικός χώρος µε πολλούς επισκέπτες και ακραίες καιρικές συνθήκες. Φέτος µείναµε απλήρωτοι για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Επιπλέον, οι συµβασιούχοι αντιµετωπίζουν πολύ άσχηµες συµπεριφορές. Η αρχιφύλακας ξεχωρίζει ανθρώπους, τιµωρεί και προσβάλλει µπροστά σε συνάδελφους και τουρίστες. Με εκδικητικό τρόπο κόβονται τα ρεπό και τα εξαιρέσιµα, δηλαδή ένα κονδύλι που ήδη έχει εγκριθεί για εµάς. Και όλα αυτά ενώ δουλεύουµε µόνο επτά µήνες τον χρόνο και πληρωνόµαστε µε τεράστια καθυστέρηση. Φέτος τυπώθηκαν µπλούζες στην Ακρόπολη µε το µήνυµα “Εργάζοµαι και δεν πληρώνοµαι” για να φτάσει και στους τουρίστες. Οι αρχαιολογικοί χώροι έχουν ανάγκη από µόνιµο προσωπικό. Προσπαθούν να µαζέψουν τα κενά και να καλύψουν πρόχειρα τις τρύπες µ’ εµάς τους συµβασιούχους. Οι περισσότεροι πήραµε πιστοποίηση από ΙΕΚ, κάναµε την πρακτική µας και πάλι είµαστε απλήρωτοι. Το υπουργείο απαιτεί από εµάς να είµαστε τέλειοι και να µη µιλάµε ενώ δεν πληρωνόµαστε».
Επιπλέον υπάρχουν µαρτυρίες για εκδικητικές αποµακρύνσεις εργαζοµένων από θέσεις ευθύνης. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του πρώην αρχιφύλακα στο µουσείο και στους χώρους του Κεραµεικού Γιώργου ∆ευτεραίου, ο οποίος κάνει λόγο για πολιτική δίωξη. Τον Νοέµβριο του 2020 το υπουργείο Πολιτισµού εξέδωσε πρόσκληση ενδιαφέροντος για την κάλυψη θέσεων υπεύθυνων αρχιφυλάκων (οι οποίες ήταν ήδη κατειληµµένες), µεταξύ άλλων και για το µουσείο και τους χώρους του Κεραµεικού. Τον Μάιο του 2021 δηµοσιεύτηκε η απόφαση µετακίνησης µόνιµης υπαλλήλου του ΥΠΠΟΑ ως υπεύθυνης αρχιφύλακα µε τριετή θητεία στη θέση του κ. ∆ευτεραίου, ο οποίος καταγγέλλει ότι δεν ολοκληρώθηκε η διαδικασία µοριοδότησης, δεν πέρασε ποτέ από προφορική συνέντευξη και δεν του δόθηκε δικαίωµα ένστασης, όπως προβλέπεται από το άρθρο 46 του νόµου 4608/2019. «∆εν πήρα κανένα χαρτί που να µε παύει των καθηκόντων µου» λέει χαρακτηριστικά.
Υπάρχουν µαρτυρίες δε πως εν τη απουσία του εισέβαλαν στον Κεραµεικό και στο γραφείο του αρχιφύλακα η αναπληρώτρια διευθύντρια της ΕΦΑΠΑ κ. Κουντούρη και ο πρόεδρος της Οµοσπονδίας Υπαλλήλων του ΥΠΠΟΑ κ. Τσακοπιάκος απαιτώντας από τον αναπληρωτή αρχιφύλακα να τους παραδώσει το αρχιφυλάκιο απειλώντας τον µε αυτόφωρο και εισαγγελική παρέµβαση αν δεν συµµορφωθεί.
Απόπειρα εμπορικής εκμετάλλευσης του Κεραμεικού;
Αν και τη δεδομένη στιγμή ο χώρος του Κεραμεικού βρίσκεται σε εγκατάλειψη, στο παρελθόν η τότε γενική γραμματέας του υπουργείου Λίνα Μενδώνη είχε καταθέσει πρόταση στο Iδρυμα Σταύρος Νιάρχος προκειμένου να στηρίξει οικονομικά –με δωρεά ύψους περίπου 3 εκατ. ευρώ– το πιλοτικό σχέδιο για την «αναβάθμιση» της διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων του Κεραμεικού και της Βραυρώνας. Το υπουργείο μάλιστα είχε προχωρήσει στη συγκρότηση ειδικής επιτροπής «για την επεξεργασία προτάσεων για την ολοκληρωμένη διαχείριση των αρχαιολογικών χώρων, τις δράσεις προβολής τους και την εξυπηρέτηση των επισκεπτών». Το ερώτημα που είχε τεθεί τότε από αρχαιολόγους αλλά και από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αφορούσε τους λόγους που «επέβαλαν» την εμπλοκή ενός ιδιωτικού ιδρύματος και μιας ΜΚΟ στη διαχείριση δύο αρχαιολογικών χώρων, έργο που κανονικά ασκείται από την αρχαιολογική υπηρεσία.
Νέες καταγγελίες από απλήρωτους εργαζόμενους
Με αφορμή το σχετικό άρθρο της εφημερίδας για την Ακρόπολη, τον Κεραμεικό και τους αρχαιοφύλακες ήρθε στο μέιλ του Documento ηα παρακάτω καταγγελία:
Τα προβλήματα στον Βράχο της Ακρόπολης ξεκινούν αποκλειστικά και μόνο από τη μόνιμη κατάχρηση εξουσίας που κάνουν πολύ συγκεκριμένα πρόσωπα του χώρου λες και ο χώρος αυτός αποτελεί το τσιφλίκι τους. Έχουν βολέψει αρχαιοφύλακες ΙΔΟΧ (Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου) της αρεσκείας τους από την αρχή της σύμβασης τους σε πόστα υπό σκιά όλο το καλοκαίρι, π.χ. Διονυσιακό, και άλλους τους έχουν μόνιμα «τιμωρία» σε δύσκολα πόστα πάνω στον Βράχο να λιώνουν βασανιστικά και να ξεροσταλιάζουν όλο το καλοκαίρι κάτω από 50 βαθμούς Κελσίου χωρίς σκιά, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να πάνε ούτε στην τουαλέτα επειδή δεν υπήρχε αλλαγή. Πέραν των άθλιων αυτών συνθηκών, του εργασιακού μεσαίωνα στον Βράχο της Ακρόπολης με απαξιωτικές συμπεριφορές και φωνές από τους υπεύθυνους του χώρου που ακολουθούν πιστά «πολιτική» απαξίωσης και εξαθλίωσης ψυχικής και ηθικής των εργαζομένων ΙΔΟΧ του Βράχου, προστίθεται και το πρόβλημα των πληρωμών στην ΕΦΑΠΑ (Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών ) η οποία έχει αφήσει απλήρωτο το προσωπικό της με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Συγκεκριμένα, δεν έχουν δοθεί στους εργαζόμενους συμβασιούχους τα εξαιρέσιμα και τα πέραν του πενθημέρου τους από τον Μάιο του 2021 έως σήμερα με το λογιστήριο της υπηρεσίας ΕΦΑΠΑ να ρίχνει το μπαλάκι στο λογιστήριο του ΟΔΑΠ (Οργανισμός Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων). Το λογιστήριο του ΟΔΑΠ από την άλλη ρίχνει το μπαλάκι στο υπουργείο. Το υπουργείο με τη σειρά του αναφέρει ότι δεν έχει σχέση με τον ΟΔΑΠ και τις πληρωμές του προς τους συμβασιούχους ΙΔΟΧ καθώς ο ΟΔΑΠ είναι ανεξάρτητη υπηρεσία. Παράλληλα, η ΕΦΑΠΑ χρωστάει και τον μισθό του Αυγούστου και σε λίγο θα χρωστάει και τον μισθό του Σεπτεμβρίου.
Οι υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού δρουν άκρως καταχρηστικά εξευτελίζοντας σε κάθε σύμβαση κάθε χρόνο την εργασιακή νομοθεσία, με καταχρηστικές συμπεριφορές, εκβιασμούς, εμπαιγμούς και απειλές κατά των συμβασιούχων που απαιτούν τα λεφτά τους στην ώρα τους διεκδικώντας τα νόμιμα δικαιώματά τους στην εργασία τους. Λεφτά τα οποία έχουν εγκριθεί νόμιμα με κονδύλι αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό και όχι για τόκους ή οποιαδήποτε άλλη χρήση εις βάρος πάντα της διαβίωσης και της επιβίωσης του απλού εργαζομένου που αναλαμβάνει δουλειά για επτά μήνες ΜΟΝΟ μένοντας ΑΠΛΗΡΩΤΟΣ. Πάντως, οι δικαιολογίες της πεντάρας του υπουργείου, των υπηρεσιών του και του ΟΔΑΠ όσον αφορά τις τεράστιες καθυστερήσεις των πληρωμών των συμβασιούχων αρχαιοφυλάκων ΚΑΙ ΦΕΤΟΣ δεν έπεισαν κανέναν. ΜΙΑΣ ΠΟΥ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΑΥΤΟ ΥΠΑΡΧΕΙ ΧΡΟΝΙΑ.
Ζητάμε το πρόβλημα των εξαιρέσιμων και πέραν του πενθημέρου να πάρει τις ανάλογες διαστάσεις δημοσιοποίησης με σκοπό την άμεση πληρωμή των εργαζόμενων αρχαιοφυλάκων ΙΔΟΧ της ΕΦΑΠΑ. Ο ΟΔΑΠ κρατά ευθαρσώς μια άκρως παθητική στάση σε σχέση τις απληρωσιές των εργαζόμενων ΙΔΟΧ, το ίδιο και οι υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού. Απαιτούμε η υπουργός Πολιτισμού να πάρει σοβαρά τον ρόλο της και τη θέση της η οποία κανονικά θα έπρεπε να έχει στόχο την επίλυση των προβλημάτων και όχι το κουκούλωμα και την κατάχρηση εξουσίας απέναντι στους εργαζόμενους συμβασιούχους ορισμένου χρόνου, οι οποίοι κρατάνε τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους ανοιχτά για να έχει το υπουργείο της ΕΣΟΔΑ αφήνοντας χιλιάδες συμβασιούχους απλήρωτους.
