«Πρυτάνεις και φοιτητές συνεχίζουν να αντιδρούν στον νόμο-έκτρωμα της Κεραμέως.
Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έβαλε την υπογραφή της στον νέο χάρτη της ανώτατης παιδείας. Σαν να το ’χε… τάμα στον ΣΕΒ, σε επενδυτικούς ομίλους, στην ΕΕ, στον ΟΟΣΑ και σε «golden» στελέχη της αγοράς που γυαλίζουν τα μανικετόκουμπά τους για την ημέρα που θα μπουν διοικητές στα ΑΕΙ ή θα είναι κρίκοι προγραμμάτων για πανεπιστήμια-επιχειρήσεις. Μύρισε μπίζνες. Εχει ήδη ανοίξει το σεντούκι των ευρωπαϊκών κονδυλίων που η κυβέρνηση Μητσοτάκη κατευθύνει στο… εμπόριο της «καινοτομίας», των λογισμικών και της κατευθυνόμενης έρευνας των αναγκών της αγοράς. Οχημα για όλα αυτά το νομοθέτημα της κυβέρνησης Μητσοτάκη που ψηφίστηκε από τη ΝΔ αναπτύσσοντας «εύφορο» νομοθετικά έδαφος.
Ακαδημαϊκή κοινότητα και κοινωνικοί φορείς αντιδρούν. Εχει ενδιαφέρον ότι εκτός των πολλών άλλων αρνητικών η κυβέρνηση με τις νέες ρυθμίσεις ανοίγει παράθυρο για επίσπευση της διαγραφής φοιτητών. Μάλιστα, μέσω του λεγόμενου εθνικού Erasmus –κινητικότητα φοιτητών μεταξύ ΑΕΙ– δημιουργεί πτυχία… ατομικής ευθύνης και ένα είδος νομάδων γνώσης.
«Χωρίς συναίνεση»
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργος Κοντάκης, καθηγητής Ορθοπεδικής, δηλώνει στο Documento: «Ενα νομοθέτημα για την ανώτατη εκπαίδευση θα έπρεπε να εξασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή αποδοχή και συναίνεση από τους φορείς που θα κληθούν να το υπηρετήσουν. Θα έπρεπε να αποτελεί μια εθνική προσπάθεια γιατί η παιδεία αποτελεί κοινωνικό αγαθό, ένα δημόσιο αγαθό. Στην περίπτωση αυτού του σχεδίου νόμου αυτό δεν έχει συμβεί. Μικρός χρόνος διαβούλευσης, άρνηση να ακουστεί η πλειοψηφία των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Πρόκειται για μια υπερρύθμιση της ακαδημαϊκής ζωής, δεν πρόκειται για νόμο-πλαίσιο, κάτι που βάλλει ευθέως το αυτοδιοίκητο των ιδρυμάτων».
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης σημειώνει επίσης ότι «η ζωογόνος δημοκρατική λειτουργία των πανεπιστημίων καταστέλλεται. Προβάλλει ολοένα πιο έντονη η εικόνα του πανεπιστημίου-επιχείρηση, ενός αυταρχικού πανεπιστημίου. Εμείς πιστεύουμε σε ένα δημοκρατικό, ανοιχτό πανεπιστήμιο και όχι σε ένα πανεπιστήμιο όπου επικρατούν η τιμωρητική αντίληψη και οι τεχνοκρατικές δομές της αγοράς. Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου της Κρήτης ομόφωνα εξέφρασε την άποψή της από τις 3 του Ιούνη. Και η πλειοψηφία των συγκλήτων των άλλων πανεπιστημίων επίσης. Από τη ριζική αναδιαμόρφωση έως την απόσυρση ήταν οι προτάσεις που διατυπώθηκαν. Κοινός τόπος το ασφυκτικό πλαίσιο για την ψήφισή του. Φωνές “βοώντων”… Μάταια!
Ακόμη και οι ρυθμίσεις που ακούγονται ευχάριστα, όπως για παράδειγμα η εσωτερική κινητικότητα φοιτητών μεταξύ των σχολών και των πανεπιστημίων, μπορεί να μείνουν κενό γράμμα στην πράξη αν δεν υπάρξουν οι κατάλληλες προβλέψεις σε πόρους και σε οργάνωση. Πώς θα γίνει το εθνικό Erasmus χωρίς υποδομές και διδακτικό προσωπικό; Είναι κάτι που πρέπει να φροντιστεί».
Και ο πρύτανης Γ. Κοντάκης καταλήγει: «Προσωπική μου άποψη, βλέπω να ανοίγονται δουλειές για επιχειρηματικούς ομίλους, για συμβούλους, για εταιρείες εσωτερικού ελέγχου ενώ προβλέπονται κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 35 εκατ. ευρώ για βιομηχανικά διδακτορικά· δηλαδή θα επιδοτούνται εταιρείες και βιομηχανίες για έρευνές τους μες στα πανεπιστήμια; Οδηγείται σε συρρίκνωση το δημόσιο πανεπιστήμιο; Τα αποθεματικά των ΕΛΚΕ και των ιδρυμάτων θα ξοδευτούν στην υλοποίηση του νέου μοντέλου; Ενα πανεπιστήμιο δεν μπορεί να κυνηγάει πελάτες…
Εμείς πάντως, η συντριπτική πλειοψηφία της πανεπιστημιακής κοινότητας, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε και να προσπαθούμε για ένα δημόσιο ανοικτό πανεπιστήμιο της γνώσης, για τους φοιτητές μας και την κοινωνία των πολιτών. Για την έρευνα και την καινοτομία. Δίνοντας αξία στον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της μάθησης, στη δημοκρατία της ακαδημαϊκής ζωής».
«Απορρυθμιστικό»
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Σπύρος Κίντζιος, καθηγητής του τμήματος Βιοτεχνολογίας στο Εργαστήριο Κυτταρικής Τεχνολογίας Σχολής Τροφίμων Βιοτεχνολογίας και Ανάπτυξης. «Ενα νομοσχέδιο που συναντά την αντίθεση της πλειοψηφίας της ακαδημαϊκής κοινότητας δεν μπορεί να πάει μακριά. Είναι εντυπωσιακό ότι το υπουργείο Παιδείας δεν λαμβάνει υπόψη του τις αντιδράσεις της κοινωνίας, πανεπιστημιακών, φοιτητών, κοινωνικών φορέων. Τα 18 από τα 24 πανεπιστήμια είναι ενάντια στις ρυθμίσεις και στη φιλοσοφία του νομοσχεδίου» τονίζει προς το Documento o Σπ. Κίντζιος και εξηγεί: «Η ηγεσία του υπουργείου για να επιχειρηματολογήσει υπέρ του νομοσχεδίου επικαλείται τις θέσεις ορισμένων ΑΕΙ που βρίσκουν και θετικά στοιχεία στις νομοθετικές ρυθμίσεις. Ομως είναι ένα προβληματικό νομοσχέδιο που στον πυρήνα του αντίκειται σε αυτό που λέμε αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων, δεν προωθεί με συστηματικό τρόπο τη βελτίωση της ποιότητας σπουδών, ενώ, ακόμη και αν υπήρχαν θετικά στοιχεία, η εφαρμογή τους δεν είναι εφικτή λόγω του ότι δεν υπάρχει χρηματοδότηση ούτε πρόβλεψη στήριξης των δομών του. Δεν πρόκειται για μεταρρύθμιση. Είναι ένα υπερρυθμιστικό και ταυτόχρονα απορρυθμιστικό νομοσχέδιο. Οπωσδήποτε θίγεται ο δημόσιος χαρακτήρας, με την πλήρη απελευθέρωση των διδάκτρων των μεταπτυχιακών ενώ ακόμη και αν η άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας από τα μέλη ΔΕΠ δεν είναι κακή από μόνη της, δεν μπορεί να ανάγεται σε προσόν που να υπερτερεί των ακαδημαϊκών κριτηρίων».
Για να καταλήξει ο πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου: «Η παιδεία είναι ένα από τα ελάχιστα κοινωνικά αγαθά που μας έχουν απομείνει και το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι ένα πεδίο που βοηθά να αλλάξει μέσω της γνώσης και της έρευνας η ζωή ανθρώπων. Είναι απαράδεκτο να αφαιρούμε την ελπίδα και τη δυνατότητα ανέλιξης αλλά και αυτοεξέλιξης. Οποιαδήποτε διαδικασία μειώνει τον δημόσιο χαρακτήρα των πανεπιστημίων, ενισχύει τα ταξικά εμπόδια. Το νομοσχέδιο δεν λύνει προβλήματα αλλά αντιθέτως επιβαρύνει με νέα και αυξάνει τον βαθμό διείσδυσης των ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων στα ΑΕΙ και κυρίως στα μεταπτυχιακά προγράμματα. Στα σίγουρα εμπλέκει σε ακαδημαϊκά ζητήματα τα εξωτερικά μέλη του συμβουλίου διοίκησης του πανεπιστημίου που μπορεί να μην έχουν σπουδές υψηλού επιπέδου ή ακόμη και χωρίς επαφή με το ακαδημαϊκό περιβάλλον – αυτά τα μέλη θα μπορούν και να αποπέμπουν μέλη ΔΕΠ… Με την αντίληψη που διαπερνά το νομοσχέδιο αλλά και με ρυθμίσεις συγκεκριμένες καταρρακώνεται ακόμη και κάθε έννοια αριστείας. Υποσκάπτουν την ποιότητα των ελληνικών πανεπιστημίων».