Μια ακόμη προμήθεια αμυντικού υλικού εγείρει ερωτήματα ως προς το κόστος, τη διαδικασία ανάθεσης και την εγχώρια συμμετοχή της αμυντικής βιομηχανίας. Πρόκειται για τα περιφερόμενα πυρομαχικά Switchblade, των οποίων η προμήθεια εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ τον Δεκέμβριο του 2024, και η οποία, παρότι παρουσιάζεται ως διακρατική συμφωνία, φέρει όλα τα χαρακτηριστικά μιας απευθείας ανάθεσης.
Το ζήτημα φέρνει στη Βουλή με κοινοβουλευτική ερώτηση ο τομεάρχης Εθνικής Άμυνας του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Κατρίνης, σε συνεργασία με τον αρμόδιο τομέα του κόμματος, ζητώντας απαντήσεις για τα οικονομικά δεδομένα της σύμβασης, αλλά και για τη συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Υψηλό κόστος, ασαφής σκοπιμότητα
Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, το συνολικό κόστος της αρχικής υποστήριξης των πυρομαχικών ανέρχεται σε 7.243.906,83 ευρώ. Τα πυρομαχικά παραλαμβάνονται συσκευασμένα, ωστόσο η «υποστήριξη» περιλαμβάνει πενθήμερη επιτόπια παρουσία αμερικανικού προσωπικού, καθώς και την εγκατάσταση αντιπροσώπου των ΗΠΑ στην Ελλάδα για διάστημα που αντιστοιχεί στο 1/3 του εργασιακού έτους, επί τρία έτη.
Με απλά λόγια, οι Έλληνες φορολογούμενοι καλούνται να πληρώσουν περίπου 20.000 ευρώ την ημέρα, για μια συνολική «παρουσία» 12 μηνών, χωρίς να έχει αποσαφηνιστεί το ακριβές αντικείμενο του έργου.
Παράλληλα, οι υπηρεσίες εκπαίδευσης για τους χειριστές των Switchblade 300 (βεληνεκές 10 χλμ) και Switchblade 600 (βεληνεκές 40 χλμ) κοστολογούνται σε 1.709.623,64 ευρώ, σε βάθος εξαετίας. Το 1/3 του ποσού αυτού –περίπου 600.000 ευρώ– αφορά αποκλειστικά στην προμήθεια εξομοιωτών, ενώ η εκπαίδευση για τα Switchblade 600 καλύπτει μόνο τα τέσσερα από τα έξι χρόνια της συμφωνίας.
Ρόλος της εγχώριας βιομηχανίας: υπαρκτός ή προσχηματικός;
Παρά τις διακηρύξεις περί ενίσχυσης της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, ο ρόλος της στην προμήθεια παραμένει ασαφής. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην κοινοβουλευτική ερώτηση, η εμπλοκή της εγχώριας βιομηχανίας φέρεται να είναι αντικείμενο «διαπραγμάτευσης» από το ΓΕΕΘΑ, χωρίς ωστόσο να έχει υπάρξει επίσημη ενημέρωση για το αν –και πώς– θα συμμετάσχουν ελληνικές εταιρείες.
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ ζητά να πληροφορηθεί εάν υπάρχουν δεσμεύσεις ή συμφωνίες που διασφαλίζουν βιομηχανική συμμετοχή, ή αν πρόκειται για ακόμη μια περίπτωση απευθείας ανάθεσης με ελάχιστο εθνικό αποτύπωμα, αλλά μέγιστο δημοσιονομικό βάρος.
Ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις
Ο Μιχάλης Κατρίνης καλεί τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας να απαντήσει:
- Εάν ευσταθούν τα δημοσιεύματα για το υψηλό κόστος εκπαίδευσης και αρχικής υποστήριξης.
- Για ποιο λόγο απαιτούνται σχεδόν 7,25 εκατ. ευρώ για «υποστήριξη» συσκευασμένων πυρομαχικών.
- Ποια είναι η φύση του έργου του αμερικανού αντιπροσώπου και πώς δικαιολογείται το κόστος των 20.000 ευρώ ημερησίως.
- Τι προοπτικές υπάρχουν για την εμπλοκή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Η υπόθεση των Switchblade έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά προμηθειών που εγείρουν ερωτήματα διαφάνειας και αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των αμυντικών εξοπλισμών. Η επίκληση της «διακρατικής συμφωνίας» δεν μπορεί να λειτουργεί ως άλλοθι για πρακτικές που παρακάμπτουν διαδικασίες διαφάνειας, ούτε να συγκαλύπτει υπέρογκες δαπάνες με αμφίβολη ανταποδοτικότητα.