Κάτι συμβαίνει στο Πάπιγκο…Η περίπτωση του εφοπλιστή Αντώνη Λαιμού [Ρεπορτάζ]

Η περίπτωση του εφοπλιστή Αντώνη Λαιμού που παρακάμπτει κάθε εμπόδιο για την ανέγερση κατοικιών έξω από τα όρια του Μεγάλου Πάπιγκου στο Ζαγόρι.

Ο εφοπλιστής Αντώνης Λαιµός αγαπά το Μεγάλο Πάπιγκο, το επισκέπτεται εδώ και χρόνια. Το αγάπησε τόσο ώστε εκεί επιστέγασε µε γάµο τον έρωτά του και προτίθεται να τον στεγάσει σε ένα πολυτελές συγκρότηµα κατοικιών που ξεκίνησε να χτίζει. Μέχρι εδώ θα ήταν απλώς µια ροµαντική ιστορία, εάν δεν µιλούσαµε για µια περίπτωση κατάφωρης κατάλυσης της νοµιµότητας.

Ο εφοπλιστής κίνησε γη και ουρανό προκειµένου τα αγροτεµάχια που αγόρασε να ενταχθούν εντός των ορίων του οικισµού αλλά και για να εκδοθούν οι οικοδοµικές άδειες προκειµένου να προχωρήσει σε δόµηση εντός προστατευόµενης περιοχής. Και πώς θα γινόταν αυτό; Εάν δεν πηγαίνει ο Μωάµεθ στο βουνό… φτιάχνει δρόµο ο Αλέξανδρος Καχριµάνης (περιφερειάρχης Ηπείρου) για να πάει.

Να πάρουµε την ιστορία από την αρχή. Ξεκινώντας πριν από δύο χρόνια, ο Αντώνης Λαιµός προχώρησε στην αγορά εγκαταλειµµένων αγρών από κατοίκους της περιοχής µια έκταση που κατά πληροφορίες µας πλησιάζει τα 12 στρέµµατα, δίπλα στον οικισµό και νοτίως του κοιµητηρίου του χωριού, τα οποία όµως βρίσκονται έξω από την κυρωµένη µε ΦΕΚ του 1990 οριοθέτηση του οικισµού Μεγάλο Πάπιγκο στο Ζαγόρι. Αυτό όµως που είναι κρίσιµης σηµασίας είναι ότι αυτά τα οικόπεδα είναι τοποθετηµένα µες στην αυστηρότερα προστατευόµενη Ζώνη Ια – Πυρήνας – Τµήµα Βίκος (Περιοχή Προστασίας της Φύσης) του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, το οποίο περιλαµβάνεται και στο δίκτυο των περιοχών Natura 2000.

Ο οικισµός του Πάπιγκου, πέραν του ότι έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός, είναι ενταγµένος στο σύνολο των παρόµοιων οικισµών του Ζαγορίου και είναι οριακά εκτός του Πυρήνα – Τµήµα Βίκος (ένας από τους τρεις Πυρήνες του πάρκου) και σε επαφή µε αυτόν –δηλαδή οικισµός και Πυρήνας έχουν κοινά όρια–, προστατεύεται από το ∆ιάταγµα Ζαγορίου, ενώ έχει αναγνωριστεί ως Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους από την πολιτεία. Οπότε, όπως είναι αναµενόµενο, η δόµηση στον Πυρήνα δεν συµπεριλαµβάνεται στις επιτρεπόµενες επεµβάσεις µε βάση το ΦΕΚ της KYA-23069-2005 του πάρκου.

Ένας δρόµος, ένας γάµος, πολλοί «συκοφάντες»

Οταν αυτό το πρόβληµα έγινε αντιληπτό κάποιοι φορείς φρόντισαν ώστε να παρακαµφθούν οι δυσκολίες που παρουσιάστηκαν για την ανέγερση συγκροτήµατος δύο κατοικιών µεγάλης κάλυψης. ∆ύο αποφάσεις τον Ιανουάριο του 2021 µε υπογραφή του προϊσταµένου του ∆ασαρχείου Κόνιτσας Κωνσταντίνου Τριάντη χαρακτήρισαν µη δασικές τις δύο ιδιοκτησίες του Αντώνη Λαιµού (η µια συνιδιοκτησία σε ποσοστό 1% µε τον αδερφό του Φίλιππο Λαιµό) έκτασης 612,96 τ.µ. και 2.002,57 τ.µ. αντίστοιχα στη θέση Αγ. Νικόλαος στην Κοινότητα Πάπιγκου. Οι αποφάσεις λήφθηκαν βασισµένες στο από τον Σεπτέµβριο του 2020 τοπογραφικό διάγραµµα του αγρονόµου τοπογράφου µηχανικού Ευάγγελου Ζιώγου. Τον εν λόγω τοπογράφο θα τον συναντήσουµε και στη συνέχεια του ρεπορτάζ.

Το ίδιο διάστηµα –οποία σύµπτωση– περίπου 20 κάτοικοι του Μεγάλου Πάπιγκου (όπως πληροφορηθήκαµε, πρόκειται κυρίως για συγγενείς των πωλητών των ακινήτων ή του µεσίτη καθώς και για ιδιοκτήτες γης εκτός των οικιστικών ορίων) απέστειλαν αίτηµα προς τον ∆ήµο Ζαγορίου ζητώντας τη διόρθωση σφαλµάτων στα όρια του οικισµού µε το επιχείρηµα των σοβαρών αστοχιών επί της οριοθέτησης. Η επέκταση των οικιστικών ορίων του χωριού που πρότειναν –ξανά κατά σύµπτωση– περιλάµβανε και τις νέες αγορές του εφοπλιστή Λαιµού.

Ωστόσο, 80 κάτοικοι του Πάπιγκου αντέδρασαν ζητώντας από τη δηµοτική αρχή να συζητηθεί το θέµα στη γενική συνέλευση των κατοίκων. Στη συνεδρίαση του δηµοτικού συµβουλίου παρών ήταν και ο Ευάγγελος Ζιώγος (ειδικός συνεργάτης του δήµου αλλά και τοπογράφος του Αντώνη Λαιµού), ο οποίος ανέγνωσε την εισήγηση του δηµάρχου Γεώργιου Σουκουβέλου.

Mε την ψήφο του δηµάρχου που υπολογίστηκε διπλή –καθώς οι ψήφοι ήταν επτά υπέρ της εισήγησης και επτά υπέρ της πρότασης για λήψη απόφασης αφού προηγηθεί ενηµέρωση των κατοίκων– αποφασίστηκε να «διορθωθούν» τα όρια του οικισµού µε µετάθεσή τους κατά µικρή απόσταση, ενώ οι αιτούντες θα αναλάµβαναν το κόστος εκπόνησης των απαιτούµενων µελετών για την ολοκλήρωση των διαδικασιών.

Όχι πολύ αργότερα, η Τοπική Επιτροπή Ζαγορίου της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισµού (ΕΛΛΕΤ) κατήγγειλε στον Φορέα ∆ιαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου την Περιφέρεια για παράνοµες εργασίες διάνοιξης, διαπλάτυνσης και χαλικόστρωσης ενός αγροτικού δρόµου µες στον Πυρήνα του εθνικού πάρκου που συνέδεσε την επαρχιακή οδό –που αποτελεί και όριο του Πυρήνα του πάρκου–, µέσα από εγκαταλειµµένους αγρούς και ξένες ιδιοκτησίες, µε τα αγροτεµάχια των αδερφών Λαιµού.

Όπως υποστήριξε σε απάντησή του ο περιφερειάρχης (26.5.2021), πρόκειται για «παρέµβαση προς το συµφέρον και την ασφάλεια των κατοίκων του οικισµού Παπίγκου» και «οι εργασίες αυτές δεν έχουν καµία σχέση µε την Εγκριση Εργασιών Μικρής Κλίµακας που αναφέρεται στο έγγραφο και αφορά εργασίες σε συγκεκριµένο οικόπεδο». Συνεχίζοντας δε αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν η ΕΛΛΕΤ, η οποία «διοικείται από εξέχουσες προσωπικότητες» (µεταξύ των χορηγών της βρίσκουµε και τους Λαιµούς), να εκπροσωπείται στο Ζαγόρι «από υποκινούµενους συκοφάντες και καιροσκόπους που πληγώνουν µε τις ενέργειές τους τη σοβαρότητα και την προσφορά της». Ιδού λοιπόν πώς ο περιφερειακός άρχοντας (Αλέξανδρος Καχριµάνης) απαντά αόριστα, θεωρώντας ότι µε αυτό τον τρόπο κλείνει το θέµα και επιτίθεται µε µηνύσιµους χαρακτηρισµούς εναντίον των µελών της ΤΕ Ζαγορίου της ΕΛΛΕΤ.

Αυτός ο δρόµος ωστόσο ήταν µόνο η αρχή για ό,τι θα επακολουθούσε. Κατά την προετοιµασία και τη διάρκεια του υπέρλαµπρου γάµου (19.6.2021) της Μαρίκας Αράπογλου και του Αντώνη Λαιµού οι κάτοικοι έγιναν µάρτυρες µιας σειράς από µη επιτρεπόµενες δραστηριότητες στον Πυρήνα του εθνικού πάρκου: µη αδειοδοτηµένη διέλευση µεγάλου αριθµού βαρέων οχηµάτων και ιδιωτικών αυτοκινήτων –σωστά µαντέψατε: η διέλευσή τους εξυπηρετήθηκε από τον δρόµο που έγινε για «την ασφάλεια των κατοίκων»–, όπως και δηµιουργία µεγάλης κλίµακας πρόχειρων εγκαταστάσεων.

Το bachelor party έλαβε χώρα ανάµεσα στα πλατάνια του Βοϊδοµάτη και στην ιδιοκτησία των αδερφών Λαιµών στον Πυρήνα του πάρκου, ενώ ολόκληρο κοµβόι από φορτηγά µετέφερε τα υλικά των εγκαταστάσεων. Ανάµεσα στους καλεσµένους ήταν και οι προσωπικοί φίλοι του εφοπλιστή, το πρωθυπουργικό ζεύγος Κυριάκου και Μαρέβας Μητσοτάκη, οι οποίοι όµως παρόλο που µερικές µέρες πριν βρίσκονταν στα Γιάννενα, προτίµησαν να µην παραστούν στην τελετή.

Στον επόµενο τόνο… αναµένεται κρατική αντίδραση

Επιστροφή στην ανέγερση κατοικιών: όπως αναφέρθηκε στο Περιφερειακό Συµβούλιο Ιωαννίνων, υπήρχε άδεια για εργασίες δόµησης µικρής κλίµακας από την πολεοδοµία του οικείου δήµου. Ωστόσο σύµφωνα µε την KYA κήρυξης του εθνικού πάρκου η διέλευση οχηµάτων επιτρέπεται µόνο για σκοπούς διαχείρισης και προστασίας και κατόπιν σχετικής αδειοδότησης από τον φορέα διαχείρισης.

Η ιστορία βέβαια µε τη διεύρυνση των ορίων του οικισµού, η οποία  θα πρέπει να φέρει την ισχύ προεδρικού διατάγµατος για να είναι νόµιµη, είχε ξεκινήσει µερικά χρόνια πριν µε την ανάρτηση των νέων ορίων στην ψηφιακή πλατφόρµα της Κτηµατολόγιο AE από τον ∆ήµο Ζαγορίου. Ο δήµος δηλαδή χάραξε αυτοβούλως νέα όρια κατά τη διαδικασία σύνταξης των δασικών χαρτών και ενηµέρωσης του κτηµατολογίου. Αν και αυτό το πλάνο δεν πήγε και πολύ καλά, οι υπεύθυνοι της ανέγερσης του συγκροτήµατος των κατοικιών του Αντ. Λαιµού υπέβαλαν τα τοπογραφικά τους για την αδειοδότηση του έργου και η αρµόδια για την περιοχή του ∆ήµου Ζαγορίου Πολεοδοµία/Υ∆ΟΜ Ιωαννίνων προχώρησε στην έκδοση των τελικών αδειών τον προηγούµενο Σεπτέµβριο.

Η Τοπική Επιτροπή Ζαγορίου της ΕΛΛΕΤ µε νέο έγγραφό της προς την πολεοδοµία, επισήµανε µια σειρά από ανακρίβειες, αντιφάσεις και λάθη στα δικαιολογητικά της αδειοδότησης, στα οποία εκτός των άλλων γίνεται χρήση και µη κυρωµένων/ψευδεπίγραφων εγγράφων για να εµφανιστούν τα ακίνητα ότι είναι δήθεν εντός της οριοθέτησης του οικισµού και άρα εκτός του Πυρήνα του πάρκου.

Αντίδραση από το κράτος δεν υπήρξε (εκτός από την απάντηση – γνωµάτευση του φορέα διαχείρισης του πάρκου που χαρακτηρίζει παράνοµη την παρέµβαση της διάνοιξης του δρόµου. Για τα αγροτεµάχια εξαπατήθηκε από τις αναρτήσεις του δήµου και τα βάφτισε εντός ορίων) ως οφειλόταν από τη στιγµή που από τις 21 Μαΐου η ΤΕ Ζαγορίου της ΕΛΛΕΤ κοινοποίησε έγγραφη αίτηση αναστολής οικοδοµικών εργασιών προς τη διεύθυνση Περιβάλλοντος και Πολεοδοµίας ∆ήµου Ιωαννιτών, το ∆ασαρχείο Κόνιτσας, τον Φορέα ∆ιαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, τον Οργανισµό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιµατικής Αλλαγής, τη γενική διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης Ηπείρου – ∆υτικής Μακεδονίας και την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Χωρικού Σχεδιασµού & Ανάπτυξης Περιφέρειας Ηπείρου.

Τη στιγµή που γράφεται το άρθρο οι µεγάλης κλίµακας εκσκαφές και λοιπές εργασίες συνεχίζονται. Είναι ιδιαίτερα αισθητή και βαριά η καταστροφή του παγετωνικού γεωλογικού υπόβαθρου, οι δε διαδροµές των φορτωµένων µε τα υλικά των εκσκαφών –για να αποτεθούν σε αποµακρυσµένη περιοχή– βαρέως τύπου φορτηγών πάνω από τη γηρασµένη γέφυρα Πάπιγκου στον Βοϊδοµάτη αναρίθµητες.

Σύµφωνα µε πληροφορίες, η δραστηριότητα έχει και µια άλλη διάσταση. ∆ίπλα ακριβώς στον περιφραγµένο χώρο που εκχωµατώνεται για να φιλοξενήσει το συγκρότηµα των εφοπλιστικών κατοικιών υπάρχει παλιό νεκροταφείο άγνωστης περιόδου µε κιβωτιόσχηµους τάφους. Αυτήν τη στιγµή ένα µέρος του έχει σκεπαστεί µε νέα µπάζα και µε χαλικόστρωση για να χρησιµεύσει σαν πλάτωµα για τις µανούβρες των φορτηγών και των µηχανηµάτων.

Σε περίπτωση που αυτά ισχύουν, αναρωτιέται κάποιος αν η αρµόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία αντέδρασε όταν πληροφορήθηκε τις εκχωµατώσεις και τους εκβραχισµούς που είχαν ως αποτέλεσµα να ανοιχτεί ένας µεγάλος κρατήρας, σε τόσο κοντινή απόσταση και µε το σύγχρονο νεκροταφείο αλλά και µε τα ταφικά αυτά µνηµεία.

Παρά τις οχλήσεις και τις καταγγελίες φορέων η πολιτεία δεν έχει δείξει την παραµικρή πρόθεση για έλεγχο µε επιτόπια αυτοψία ώστε να εξεταστεί η αλήθεια των καταγγελλόµενων για το εάν τα οικόπεδα βρίσκονται εντός των ορίων του οικισµού και κατ’ επέκταση για τη νοµιµότητα των εργασιών που εκτελούνται.

Αντιθέτως, ο υφυπουργός Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς σε απάντησή του σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΜέΡΑ25 Κρίτωνα Αρσένη τον προηγούµενο ∆εκέµβριο περιορίστηκε στο να δεχτεί τον «λόγο τιµής» της υπηρεσίας ∆όµησης, του δηµάρχου και της περιφέρειας για το ότι οι υπό δόµηση εκτάσεις βρίσκονται εντός των ορίων του οικισµού. Αποδέχονται δηλαδή ως επίσηµη τη δήλωση του υπεύθυνου µηχανικού ο οποίος µε τη σειρά του παραθέτει στα δικαιολογητικά και το κυρωµένο σχεδιάγραµµα, το συνοδευτικό της απόφασης νοµάρχη µε τα ισχύοντα όρια και τα διευρυµένα ψευδή όρια του κτηµατολογίου σε µια προσπάθεια να δηµιουργηθεί σύγχυση.

Όπως σχολιάζουν κάτοικοι της περιοχής, η εν λόγω αδειοδότηση έχει συντελέσει ώστε να ξεκινήσουν διεργασίες αγοραπωλησιών και για γειτονικά χωράφια και εκφράζουν φόβους ότι τέτοιου είδους πρακτικές επενδυτών που παρακάµπτουν κάθε γραφειοκρατικό σκόπελο και καταλύουν κάθε έννοια νοµιµότητας µε την ανοχή κρατικών φορέων θα ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου µε τη δηµιουργία µιας νέας γειτονιάς σε αυτό το «φιλέτο» του Πυρήνα µε τη θέα προς τη χαράδρα του Βίκου και το ορεινό ανάγλυφο των βράχων της Αστράκας.

Ενδέχεται δηλαδή να προκύψουν νέες «χαρτογραφικά» οριοθετηµένες –εντός ορίων οικισµού– εκτάσεις οι οποίες επίσης µπορούν να εκφύγουν των διατάξεων που διέπουν τη Ζώνη Ι του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου.

Η τελευταία εξέλιξη αφορά την αντίδραση του Σώµατος Επιθεώρησης Βορείου Ελλάδος – Τµήµα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας ύστερα από αναφορά της Καλλιστώς (Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Αγρια Ζωή και τη Φύση) ότι «παρατηρείται συνεχής κίνηση µηχανηµάτων δοµικών έργων (µπετονιερών, φορτηγών κ.λπ.) σε χωµατόδροµο (πρώην τρακτερόδροµο) εντός της Ζώνης Ια-Περιοχής Προστασίας της Φύσης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου», το οποίο ζητά από το Τµήµα Περιβάλλοντος και Υδροοικονοµίας της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων να προβεί στις απαιτούµενες ενέργειες.

Σε επικοινωνία που είχαµε µε τον προϊστάµενο του τµήµατος της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων ενηµερώθηκαµε ότι η υπόθεση θα πρωτοκολληθεί και στη συνέχεια η διευθύντρια θα αναθέσει σε υπάλληλο τη διενέργεια αυτοψίας. Αναµένουµε λοιπόν τις εξελίξεις…