Μείωση φόρων μπορεί να γίνει αν οι θεσμοί αποδεχτούν την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, αναφέρει στη συνέντευξή της στο Documento η υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου η οποία προαναγγέλλει και αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ.
Παράλληλα χαρακτηρίζει υποκριτική τη στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο θέμα της φορολογίας, επισημαίνοντας ότι πάντα υποστήριζε τους πλούσιους και ισχυρούς, όχι μόνο στην περίοδο της ευμάρειας αλλά ακόμη και μέσα στην κρίση.
Πρόσφατα έγιναν γνωστά τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης του 2016, σύμφωνα με τα οποία το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στο 2% του ΑΕΠ. Προεκλογικά, είχατε μιλήσει ως και για κατάργηση του ΕΝΦΙΑ. Ως κυβέρνηση τον διατηρήσατε, ενώ τα δύο αυτά χρόνια αυξήθηκε σημαντικά η φορολογική επιβάρυνση, ειδικά οι έμμεσοι φόροι, οι οποίοι επιβάλλονται επί δικαίους και αδίκους. Θα υπάρξουν αλλαγές στον φετινό ΕΝΦΙΑ και σε ποια κατεύθυνση; Τι θα γίνει με τον συμπληρωματικό φόρο γενικώς και ειδικώς στις αγροτικές εκτάσεις;
Οι δεσμεύσεις και οι στόχοι για τα έσοδα είναι πολύ ασφυκτικά, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια στη φορολογική πολιτική. Παρ’ όλα αυτά φέραμε ένα δικαιότερο σύστημα από το προηγούμενο, που ευνοούσε σκανδαλωδώς τα υψηλότερα εισοδήματα και περιουσίες, τόσο στη φορολογία εισοδήματος όσο και στον ΕΝΦΙΑ. Η στάση της αντιπολίτευσης σχετικά με τη φορολογία είναι υποκριτική καθώς πάντα υποστήριζε τους πλούσιους και ισχυρούς εις βάρος των αδυνάμων, όχι μόνο στην περίοδο της ευμάρειας αλλά ακόμη και μέσα στην κρίση.
Σήμερα ο ΕΝΦΙΑ αποτελείται από δύο μέρη: τον βασικό φόρο, όπου κάθε ακίνητο φορολογείται με τον ίδιο συντελεστή ανεξάρτητα από το ύψος της περιουσίας του φορολογουμένου, και τον συμπληρωματικό φόρο που είναι προοδευτικός. Εμείς ήδη ενισχύσαμε τον προοδευτικό φόρο σε σχέση με το σταθερό μέρος και με την αλλαγή που σχεδιάζουμε, ίσως και για φέτος, θα φορολογηθούν ελαφρύτερα οι μικρές περιουσίες και βαρύτερα οι μεγάλες, καθώς θα πρέπει να παραμείνει ίδιος ο εισπρακτικός στόχος.
Όσον αφορά τους έμμεσους φόρους, η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24% είναι τέτοια που επιτρέπει την απορρόφησή του από τις επιχειρήσεις και το ίδιο ισχύει σε έναν βαθμό και για άλλους έμμεσους φόρους. Δεν μπορούμε να παρέμβουμε στην αγορά, αλλά μπορούν να το κάνουν αυτό οι καταναλωτές επιλέγοντας στον βαθμό που μπορούν τις επιχειρήσεις που δεν μετακυλίουν τον φόρο στους πελάτες τους.
Τι απαντάτε στην αντιπολίτευση που σας κατηγορεί για υπερφορολόγηση των πλέον αδύνατων κοινωνικών ομάδων;
Γενικότερα, το εφεύρημα της υπερφορολόγησης που πουλάει η αντιπολίτευση δεν είναι ακριβές και το προβάλλει επικοινωνιακά για να κρύψει τις δικές της ευθύνες. Για δεκαετίες οι φόροι που συνέλεγε το ελληνικό κράτος με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ ήταν κατά 5-10 εκατοστιαίες μονάδες λιγότεροι σε σχέση με την Ευρώπη, παρόλο που οι φορολογικοί συντελεστές ήταν υψηλότεροι. Αιτία ήταν η εκτεταμένη φοροδιαφυγή συγκεκριμένων ευνοημένων κοινωνικών στρωμάτων αλλά και μεγάλων ισχυρών οικογενειών. Οταν η ΝΔ μιλάει για υπερφορολόγηση, μιλάει υπέρ αυτών που είχαν συνηθίσει να μην πληρώνουν το μερίδιο που τους αντιστοιχεί εις βάρος των υπόλοιπων πολιτών.
Αλλά αν όλοι πλήρωναν το μερίδιο που αναλογεί στα πραγματικά εισοδήματά τους, θα ήταν πολύ χαμηλότεροι και πολύ πιο δίκαιοι οι φορολογικοί συντελεστές για όλους. Και για αυτό εμείς δίνουμε τόσο μεγάλη έμφαση στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, ώστε να μπορέσουμε σταδιακά να κάνουμε το σύστημα δικαιότερο.
Διαχρονικό αίτημα των αγροτών, οι οποίοι αυτές τις ημέρες βρίσκονται σε κινητοποίηση, είναι η μείωση του κόστους παραγωγής για να γίνουν ανταγωνιστικά τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα στην εγχώρια και στις ξένες αγορές. Ζητούν μείωση του ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια και τα αγροτικά μηχανήματα και αφορολόγητο πετρέλαιο κίνησης (ντίζελ), όπως ισχύει στη ναυτιλία. Πώς βλέπετε αυτά τα αιτήματα;
Για τους αγρότες έχουμε κάνει πολλά πράγματα και θέλουμε να κάνουμε περισσότερα, όσο είναι δυνατό στις παρούσες συνθήκες. Το 2016 δόθηκαν στους αγρότες 3,7 δισ. ευρώ για πληρωμή ενισχύσεων που εκκρεμούσαν ακόμη και από το 2008. Φέτος θα προκηρυχθούν νέα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και ΕΣΠΑ. Διασφαλίστηκε η δυνατότητα καταβολής συντάξεων στους αγρότες. Η εθνική σύνταξη σε συνδυασμό με την ανταποδοτική δημιουργεί τις προϋποθέσεις αξιοπρεπούς συνταξιοδότησης για όλους τους αγρότες. Εκσυγχρονίστηκε με νέο νομοθετικό πλαίσιο η λειτουργία των αγροτικών συνεταιρισμών.
Επαναφέραμε το αφορολόγητο για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, που κυμαίνεται από 8.600 έως 9.500 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των προστατευόμενων τέκνων. Φέτος, στη συντριπτική πλειονότητά τους οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες όχι μόνο θα πληρώσουν λιγότερο φόρο για τα εισοδήματα του 2016, αλλά θα πάρουν και επιστροφή της προκαταβολής φόρου του προηγούμενου έτους.
Συμφωνούμε ότι η μείωση του κόστους παραγωγής είναι σημαντική, αλλά τα περιθώρια είναι περιορισμένα. Εξετάζουμε την προώθηση σχετικών δράσεων μέσα από τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και συνεργαζόμαστε με όλα τα συναρμόδια υπουργεία σε αυτή την κατεύθυνση. Θέλουμε να δώσουμε στους αγρότες τη δυνατότητα ιδιοπαραγωγής ενέργειας, όπως από φωτοβολταϊκά, με συμψηφισμό με την ενέργεια που καταναλώνεται. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ορισμένα είδη καλλιεργειών που έχουν υψηλό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.
Εξετάζουμε τη μείωση του ΦΠΑ στα ακατέργαστα είδη ζωοτροφών. Πάντως, ας έχετε υπόψη σας ότι ο ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια συμψηφίζεται με τον ΦΠΑ των πωλήσεων, ενώ για τους αγρότες που υπάγονται στο ειδικός καθεστώς ΦΠΑ υπάρχει κατ’ αποκοπή επιστροφή ΦΠΑ.
Δεν υπάρχει δυνατότητα παροχής αφορολόγητου πετρελαίου κίνησης γιατί υπάρχουν τα αυτονόητα ζητήματα του ελέγχου για τη λαθρεμπορία.
Πρέπει να ελαφρύνουμε τη μεσαία τάξη
Οι αυξημένες φορολογικές και ασφαλιστικές κρατήσεις στους ελεύθερους επαγγελματίες και σε όσους χρησιμοποιούν μπλοκάκι έχουν οδηγήσει πολλούς από τους θιγόμενους είτε να σταματήσουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα είτε να αλλάξουν τη νομική μορφή της επιχείρησής τους, είτε ακόμη να μεταφέρουν την έδρα τους σε φορολογικούς παραδείσους. Σε κάθε περίπτωση, οι κινήσεις αυτές οδηγούν σε απώλεια φορολογικών και ασφαλιστικών εσόδων, με προοπτική να μην επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί στους αντίστοιχους προϋπολογισμούς. Σε περίπτωση που σημειωθούν αποκλίσεις, τι εφεδρικά όπλα έχετε για να αποφύγετε την ενεργοποίηση του «κόφτη»;
Για τους επαγγελματίες και τα μπλοκάκια το πρόβλημα ξεκίνησε το 2013 από τη συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, όταν καταργήθηκε το αφορολόγητο γι’ αυτούς και φορολογήθηκαν με ειδική κλίμακα. Νωρίτερα είχε επιβληθεί και το τέλος επιτηδεύματος. Η κλίμακα αυτή ήταν βαρύτερη για τα χαμηλότερα εισοδήματα σε σχέση με πριν και ελαφρύτερη για τα πολύ υψηλά εισοδήματα.
Η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ θυσίασε το αφορολόγητο και επιβάρυνε τους επαγγελματίες και τα μπλοκάκια με χαμηλά έσοδα προκειμένου να μειωθεί κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες ο ανώτατος συντελεστής για τα πολύ ψηλά εισοδήματα από 70.000 ευρώ και πάνω.
Εμείς επαναφέραμε τους επαγγελματίες στην κλίμακα των μισθωτών-συνταξιούχων που είναι πιο προοδευτική, με αποτέλεσμα οι επαγγελματίες με εισοδήματα μέχρι 20.000 ευρώ, δηλαδή το 80-85%, να πληρώσουν λιγότερο φόρο από ό,τι πλήρωναν με το σύστημα της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.
Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση σε σχέση με τις ασφαλιστικές εισφορές: με το παλιό σύστημα πολλοί ασφαλισμένοι έπρεπε να πληρώνουν 400 ή και παραπάνω ευρώ τον μήνα, ακόμη και αν είχαν μηδενικά εισοδήματα αλλά είχαν πολλά χρόνια ασφάλισης. Με το νέο σύστημα, η πλειονότητα των ασφαλισμένων θα πληρώσουν λιγότερα ενώ θα αυξηθούν οι εισφορές για όσους έχουν μεσαία και μεγάλα εισοδήματα και είχαν συνηθίσει να πληρώνουν χαμηλές εισφορές.
Συνεπώς με το νέο σύστημα ένας ασφαλισμένος με σχετικά χαμηλά ή χαμηλομεσαία εισοδήματα έχει κίνητρο να διατηρήσει τη δραστηριότητά του. Δυστυχώς η φωνή των υψηλών εισοδημάτων ακούγεται πιο δυνατά μέσα στους συλλογικούς φορείς που εκφράζουν τις διάφορες κατηγορίες επαγγελματιών. Ομως η σιωπηλή πλειοψηφία ανακουφίζεται και συνεχίζει την επαγγελματική δραστηριότητα που με το παλιό σύστημα έπρεπε να διακόψει.
Ακόμη, υπάρχει μεγάλο μέρος εργαζομένων που αμείβονται με μπλοκάκι ενώ στην πραγματικότητα εργάζονται ως μισθωτοί από κάθε άποψη (ωράριο και τόπος εργασίας, ιεραρχικές σχέσεις κ.λπ.). Δυστυχώς όχι μόνο στα χρόνια του μνημονίου αλλά και νωρίτερα, με τις διαβόητες «ελαστικές εργασιακές σχέσεις» που προώθησε ο νεοφιλελευθερισμός, είχαν αλλοιωθεί οι σχέσεις εργασίας και καταβάλλουμε τεράστια προσπάθεια για να τις αποκαταστήσουμε στο σημερινό αντίξοο περιβάλλον.
Οσον αφορά τον «κόφτη», όλες οι εκτιμήσεις αυτή τη στιγμή δείχνουν ότι δεν υπάρχει θέμα ενεργοποίησής του. Αντίθετα, το 2016 είχαμε σημαντική υπέρβαση των εσόδων και του πρωτογενούς πλεονάσματος. Τα πρωτογενές πλεόνασμα άγγιξε το 2% έναντι στόχου 0,5%. Δηλαδή το 2016 ξεπέρασε ήδη τον στόχο του 2017. Και μόνον ο υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης που αναμένεται φέτος απομακρύνει πολύ το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του «κόφτη».
Μιλήσατε για μείωση φορολογικών συντελεστών. Εννοείτε στις επιχειρήσεις;
Σε μείωση των φόρων θα προχωρήσουμε στον βαθμό που οι θεσμοί θα δεχτούν την πρόταση της κυβέρνησής μας για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων. Προτεραιότητα έχει η μείωση των φόρων που θα έχει το μεγαλύτερο αναπτυξιακό αποτέλεσμα και παράλληλα το μεγαλύτερο αποτύπωμα κοινωνικής δικαιοσύνης. Δεν είναι η στιγμή να εξειδικεύσουμε ποιοι φόροι θα είναι αυτοί, δεδομένου ότι οι θεσμοί δεν έχουν αποδεχτεί ακόμη την πρότασή μας, αλλά πάντως κατά βάση εννοούμε τους έμμεσους φόρους. Θέλουμε όμως να δούμε πώς θα ελαφρύνουμε και τη μεσαία τάξη. Γιατί είναι αλήθεια ότι έχει υποχρεωθεί να βάλει πλάτη για να στηρίξει τους πιο ευάλωτους σε αυτά τα σκληρά χρόνια.
Θα αρθούν οι αδικίες με τα τέλη κυκλοφορίας
Τι θα γίνει με τα τέλη κυκλοφορίας; Θα συνεχιστεί το παράλογο φαινόμενο να πληρώνουν τελείως διαφορετικά τέλη τα ίδια αυτοκίνητα;
Εχουμε ήδη ξεκινήσει την επεξεργασία των δεδομένων για τη δημιουργία μιας εφαρμογής που θα επιτρέπει τον υπολογισμό των τελών εξειδικευμένα για κάθε όχημα, με την καθιέρωση αντικειμενικών κριτηρίων και αντίστοιχων συντελεστών (π.χ. με αυτόματη μείωση του ύψους των τελών ανά έτος με τη χρήση σχετικού συντελεστή παλαιότητας).
Με τον τρόπο αυτό θα καλυφθεί η ανάγκη υιοθέτησης και εφαρμογής ενός δίκαιου και αντικειμενικού συστήματος υπολογισμού του ύψους των τελών κυκλοφορίας και θα αρθούν σε μεγάλο βαθμό οι αδικίες του τρέχοντος συστήματος.
