Την παρουσία στην Ελλάδα του Ντέιβιντ Στένμπομ που είχε εμπλακεί το 2013 στα άγρια επεισόδια σε αντιρατσιστική διαδήλωση στη Στοκχόλμη ανακάλυψε η ερευνητική ομάδα του περιοδικού «Expo» με τη συνδρομή του Documento
Στην Ελλάδα ζει ένας καταζητούμενος Σουηδός νεοναζί και δεν έχει ενοχληθεί ποτέ από τις ελληνικές αρχές, οι οποίες βέβαια δεν έχουν λάβει επίσημη ενημέρωση από τις αντίστοιχες σουηδικές αρχές. Πρόκειται για τον Ντέιβιντ Στένμπομ, εμπλεκόμενο στα άγρια επεισόδια που έλαβαν χώρα στις 15 Δεκεμβρίου 2013 στην αντιρατσιστική διαδήλωση στη συνοικία Σάρτορπ (Kärrtorp) στη Στοκχόλμη, όταν 31 ναζί, μέλη της οργάνωσης Σκανδιναβικό Κίνημα Αντίστασης, ξεκίνησαν να επιτίθενται με μαχαίρια σε διαδηλωτές που συμμετείχαν στη διαδήλωση τραυματίζοντάς τους και φωνάζοντας ναζιστικά συνθήματα όπως «Ζήτω η νίκη», «Αδόλφος Χίτλερ».
Ο Ντέιβιντ Στένμπομ αρχικά ανακρίθηκε αλλά στη συνέχεια εξαφανίστηκε και παρόλο που τον αναζητούσαν οι σουηδικές αρχές εκείνος ζει, χωρίς να κρατά κρυφή την παρουσία του στη χώρα μας, από το 2015 στην Ελλάδα. Η αποκάλυψη προέρχεται από την έρευνα του σουηδικού περιοδικού έρευνας «Expo», ενός αντιρατσιστικού περιοδικού που ιδρύθηκε από τον γνωστό δημοσιογράφο Στιγκ Λάρσον, ο οποίος και έγραψε την τριλογία «Millennium», που αποτέλεσε παγκόσμιο εκδοτικό φαινόμενο.
Το περιοδικό «Expo» διεξήγαγε επί μήνες έρευνα, ενώ τον Οκτώβριο του 2023 ζήτησε από την ερευνητική ομάδα του Documento να εντοπίσει αν ο καταζητούμενος νεοναζί βρισκόταν στην Αθήνα.
Από τη δική μας έρευνα, λοιπόν, προέκυψε ότι εργάζεται στην πολυεθνική εταιρεία Teleperformance, στο παράρτημα της Αθήνας, ζει στον Πειραιά, στην οδό Κανελλοπούλου, υποβάλλει φορολογική δήλωση ως αλλοδαπός (έχει πληρώσει τον σχετικό φόρο), ενώ έχει καταχωρήσει επίσημα τον αριθμό του κινητού του τηλεφώνου σε εταιρεία κινητής τηλεφωνίας. Εντύπωση μάλιστα προκαλούν οι δημοσιεύσεις του στα social media, όπου κάνει απροκάλυπτα αναρτήσεις δηλώνοντας πού βρίσκεται, όπως για παράδειγμα όταν πόζαρε με φίλο του σε εκδρομή στην Αράχοβα.
Ωστόσο οι σουηδικές αρχές δεν έκαναν κάποιο αίτημα στις ελληνικές αρχές για τη σύλληψή του. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό οφείλεται σε γραφειοκρατικά κωλύματα της εισαγγελίας της Στοκχόλμης. Μάλιστα, η μη αναζήτησή του είχε αποτέλεσμα πριν από λίγες μέρες την παραγραφή των αδικημάτων για τα οποία ήταν κατηγορούμενος ο σκληρός νεοναζί.
Η ναζιστική επίθεση στο Σάρτορπ και η διαφυγή
Πριν από δέκα χρόνια η Σουηδία συγκλονίστηκε από την πρωτοφανή για τα δεδομένα της ναζιστική επίθεση το 2013 στο Σάρτορπ. Οι αρχές της χώρας αρχικά ανέκριναν τον Στένμπομ αλλά στη συνέχεια τον άφησαν ελεύθερο, ενώ ήταν ένας από τους 31 συνολικά νεοναζί δράστες. Στη συνέχεια, όταν τον αναζήτησαν ξανά λόγω του πλήθους των ενδείξεων σε βάρος του, αυτός είχε διαφύγει, ενώ επιβεβαιωμένα πλέον τουλάχιστον από το 2015 βρίσκεται στην Ελλάδα. Από πλευράς σουηδικών αρχών δεν έγινε καμία προσπάθεια επικοινωνίας με τις ελληνικές αρχές. Εντούτοις, η ενδελεχής έρευνα του «Expo» κατάφερε να φέρει στο φως όλες τις λεπτομέρειες της ζωής ενός νεοναζί ο οποίος… ζει ανενόχλητος ανάμεσά μας.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν για τη ζωή και τη δράση του είναι πολλά. Το σίγουρο όμως είναι ότι η ιστορία του θυμίζει, αν δεν ξεπερνά, την ευφάνταστη πλοκή μιας σειράς του Netflix.
Οκτώβριος του 2023: Το περιοδικό «Expo» επικοινώνησε με το Documento προκειμένου να διαπιστώσει αν ο Ντέιβιντ Στένμπομ βρίσκεται στην Ελλάδα. Η ερευνητική ομάδα της εφημερίδας κατάφερε να εντοπίσει τα ίχνη του διαβόητου νεοναζί και να σπάσει τη σιωπή ετών γύρω από τη ζωή του.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που συγκέντρωσε το Documento, ο Ντέιβιντ Στένμπομ φαίνεται να ζει μια φυσιολογική ζωή διαμένοντας σε κεντρικό σημείο του Πειραιά, να εργάζεται σε μια μεγάλη πολυεθνική εταιρεία στην Αθήνα πληρώνοντας φόρους από το 2015 και να απολαμβάνει τις στιγμές του στην Ελλάδα αναρτώντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες από δείπνα και πάρτι, όπως και άλλες όπου φαίνεται να ψαρεύει ή να κρατά όπλα θυμίζοντας τις… ένδοξες στιγμές τού σκοτεινού παρελθόντος του.
Μάλιστα, αν και καταζητούμενος εδώ και χρόνια, υποβάλλει κανονικά φορολογική δήλωση και σύμφωνα με τις πληροφορίες του Documento το 2021 δήλωσε εισόδημα 12.000 ευρώ, ενώ το 2023 δήλωσε 15.000 ευρώ. Οπως αναφέρει η έρευνα του «Expo», το ονοματεπώνυμο του Ντέιβιντ Στένμπομ αναγράφεται στην τηλεφωνική υπηρεσία 11888, ενώ ο ίδιος αριθμός χρησιμοποιείται από κάποιον Ντέιβιντ Στένμπομ και στο Telegram, ο οποίος δηλώνει ότι βρίσκεται στην Ελλάδα. Η ερευνητική ομάδα του «Expo» κάλεσε τον αριθμό αυτό ζητώντας τον Ντέιβιντ και στην άλλη γραμμή το πρόσωπο που απαντά στα αγγλικά δηλώνει πως δεν είναι εκείνος…
Μετά την κλήση αυτή, το τηλέφωνο παραμένει κλειστό. Είναι ακόμη χαρακτηριστικό ότι έπειτα από προσπάθεια του περιοδικού «Expo» να έρθει σε επικοινωνία με τον Ντέιβιντ Στένμπομ μέσω του δικηγόρου του Πάτρικ Ολίβερο, αυτό δεν κατέστη δυνατό.
Οι πληροφορίες που έχουμε στη διάθεσή μας εγείρουν εύλογα ερωτήματα, με κυρίαρχο το πώς είναι δυνατόν ένας καταζητούμενος νεοναζί, για τον οποίο έχουν γίνει πολλαπλές έρευνες από τις σουηδικές αρχές, να ζει στην Ελλάδα έχοντας μια ζωή η οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί κρυφή.
Δεν εξέδωσαν ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης
Για τις σουηδικές αρχές ο Ντέιβιντ Στένμπομ θεωρείται «άφαντος» και παρά τη δυνατότητά τους να ζητήσουν βοήθεια από μια άλλη χώρα εκδίδοντας ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης, εν προκειμένω από την Ελλάδα, κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την έρευνα του «Expo», η εισαγγελέας Λίζα ντος Σάντος, η οποία έλαβε τον φάκελο της υπόθεσης το 2020, δήλωσε ότι τα αδικήματα που διέπραξε ο Ντέιβιντ Στέν
μπομ παραγράφονται έπειτα από 15 χρόνια. Ωστόσο, με βάση το ρεπορτάζ του «Expo», το οποίο συνομίλησε με την πλευρά της υπεράσπισης, αλλά και νομικούς, κάτι τέτοιο αμφισβητείται, καθώς η υπεράσπιση διεκδικεί δεκαετή παραγραφή. Οταν η εισαγγελέας ρωτήθηκε γι’ αυτό, απάντησε ότι ο Ντέιβιντ Στένμπομ «δεν ήταν αρχηγός αλλά συμμέτοχος».
Ως εκ τούτου, η παραγραφή έγινε μόλις λίγες ημέρες πριν, στις 15 Δεκεμβρίου 2023, επιβεβαιώνοντας πως οι εισαγγελικές αρχές στη Σουηδία στην περίπτωση του Στένμπομ συναγωνίστηκαν σε αντανακλαστικά τους ρυθμούς απονομής της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα.
Ο Ντέιβιντ Στένμπομ, κατά τις εκτιμήσεις του «Expo», είναι ακόμη σε επαφή με το ναζιστικό Κίνημα Αντίστασης ή ίσως και με κάποια άλλη ακροδεξιά οργάνωση, χωρίς αυτό να μπορεί να ερευνηθεί σε βάθος από τη στιγμή που οι σουηδικές αρχές δεν τον έχουν εντοπίσει. Βέβαια, όπως αναφέρεται, με βάση τις μέχρι τώρα αναζητήσεις στους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν διαφαίνεται κάποια ιδιαίτερη επαφή ή σύνδεση, πέρα από το γεγονός ότι έχει μερικά τέτοια πρόσωπα –προφανώς ομοϊδεάτες του– στη λίστα των φίλων του.
Η υπόθεση Ντέιβιντ Στένμπομ προκαλεί ερωτήματα για το κατά πόσο η Δικαιοσύνη έδρασε όπως όφειλε, καθώς δέκα χρόνια μετά ένας παθιασμένος νεοναζιστής δεν τιμωρήθηκε για τα αδικήματα που διέπραξε και κατάφερε να παραπλανήσει τις αρχές, αλλά όχι τους δημοσιογράφους του «Expo» και του Documento.
Στιγκ Λάρσον, ο ανήσυχος ερευνητής
Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας ήταν ιδρυτής του περιοδικού που έχει βασικό πεδίο έρευνας τα ακροδεξιά κινήματα
Το αντιρατσιστικό περιοδικό «Expo» ιδρύθηκε από τον ερευνητή δημοσιογράφο και συγγραφέα Στιγκ Λάρσον το 1995. Εχει έδρα τη Στοκχόλμη, είναι τετραμηνιαία έκδοση και ως περιοδικό ερευνητικής δημοσιογραφίας επικεντρώνεται σε θέματα τα οποία σχετίζονται με εθνικιστικά, ρατσιστικά, αντιδημοκρατικά αλλά και ακροδεξιά κινήματα και οργανώσεις.
Εχοντας πρότυπο το βρετανικό ίδρυμα Searchlight, ο Στιγκ Λάρσον ίδρυσε το Ιδρυμα Expo, το οποίο εκδίδει το περιοδικό. Πρόεδρος του ιδρύματος είναι ο ομότιμος καθηγητής Τσαρλς Γουέστιν.
Διοικείται από διοικητικό συμβούλιο το οποίο εργάζεται σε εθελοντική βάση, έχει την εποπτεία της τήρησης των αρχών του ιδρύματος, ορίζει τον CEO και χρηματοδοτείται από τις συνδρομές και δωρεές ιδρυμάτων, οργανισμών και ΜΚΟ, ενώ παίρνει γενναία χρηματοδότηση από την οικογένεια Λάρσον που έχει τα συγγραφικά δικαιώματα της τριλογίας «Millenium».
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δημοσιογράφοι του περιοδικού «Expo» δεν συνδέονται με συγκεκριμένους οργανισμούς ή πολιτικά κόμματα.
Με όραμα μια κοινωνία χωρίς ρατσιστικές ιδέες
Οραμα του περιοδικού είναι μια κοινωνία χωρίς ρατσιστικές ιδέες. Συνεπώς, από την αρχή της έκδοσής του βασικό πεδίο έρευνας είχε τα ακροδεξιά κινήματα. Στόχος του «Expo» είναι η καταπολέμηση του ρατσισμού και των διακρίσεων σε οποιαδήποτε μορφή τους. Μάλιστα, το περιοδικό είναι ιδιαίτερα γνωστό για το πλούσιο αρχείο του, το οποίο περιλαμβάνει δεκάδες χιλιάδες έγγραφα προπαγάνδας τόσο σε έντυπη όσο και σε ψηφιακή μορφή. Από το 2009 το «Expo» δημοσιεύει ετήσιες εκθέσεις για τις φυλετικές διακρίσεις και τις ιδεολογίες, συντάσσοντας παράλληλα διδακτικό υλικό για σχολεία.
Ερευνες και βιβλία για την ακροδεξιά
Ο Στιγκ Λάρσον (1955-2004) ήταν Σουηδός δημοσιογράφος και συγγραφέας που είχε ερευνήσει τον ακροδεξιό εξτρεμισμό και τη βία κατά των γυναικών. Η τριλογία του «Millennium» –«Το κορίτσι με το τατουάζ» (2005), «Το κορίτσι στη φωλιά της σφήγκας» (2006), «Το κορίτσι, που έπαιζε με τη φωτιά» (2007)– που εκδόθηκε μετά τον ξαφνικό θάνατό του γνώρισε τεράστια εμπορική επιτυχία και διασκευάστηκε για τον κινηματογράφο στη Σουηδία και στο Χόλιγουντ. Οι πωλήσεις των βιβλίων ξεπέρασαν τα 27 εκατομμύρια αντίτυπα σε περισσότερες από 40 χώρες.
Ο Λάρσον υπήρξε φωτογράφος, ερευνητής δημοσιογράφος και διαπνεόταν από σοσιαλιστικές ιδέες. Ηταν ακτιβιστής, υπέρμαχος της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότητας των φύλων, ενώ το έργο του χαρακτηρίζεται από την προσπάθειά του να καταπολεμήσει τον δεξιό εξτρεμισμό. Σήμερα η προσφορά του στη σουηδική και παγκόσμια λογοτεχνία αναγνωρίζεται ευρέως και τα βιβλία του συνεχίζουν να διαβάζονται σε όλο τον κόσμο.
