Καταργείται με τον νέο Ποινικό Κώδικα ο νόμος 1608/50 περί καταχραστών του Δημοσίου καθώς με νέα διάταξη προβλέπονται βαρύτερες ποινές σε περιπτώσεις που περιουσιακά ή υπηρεσιακά κακουργήματα στρέφονται κατά του Ελληνικού Δημοσίου. Επιμηκύνεται ο χρόνος παραγραφής αυτών των αδικημάτων από 15 σε είκοσι χρόνια.
Έτσι, όπως το τονίζει το αρμόδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης, εξασφαλίζεται η προστασία της δημόσιας περιουσίας και καθίσταται περιττός ο Νόμος 1608/50, ο οποίος και καταργείται.
Ακόμη, προβλέπονται διαδικασίες δήμευσης των περιουσιακών στοιχείων των υπευθύνων για αποκατάσταση της οικονομικής ζημίας του δημοσίου.
Αυτές είναι μερικές από τις σημαντικές αλλαγές που επέρχονται στον ποινικό μας χάρτη με την αναμόρφωση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Ακόμα ανάμεσα στις αλλαγές -τομή που εισάγονται είναι η αναβίβαση της προσφοράς κοινωφελούς εργασίας σε κύρια ποινή, αλλά και η κατάργηση της στέρησης των πολιτικών δικαιωμάτων ως παρεπόμενης ποινής. Ακόμα, νέα διάταξη προβλέπει το αδίκημα της απάτης σχετικής με τις επιχορηγήσεις,ενώ καταργείται η μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική.
• Καταργούνται επίσης διατάξεις αναχρονιστικού χαρακτήρα, όπως το αξιόποινο της απεργίας δημοσίων υπαλλήλων,
ΑΝΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Δικαιοσύνης, με την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης του σχεδίων του νέου Ποινικού Κώδικα και του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, μπαίνει στην τελική ευθεία το μεγάλο έργο της αναμόρφωσης των ποινικών κωδίκων, που είχε αρχίσει το 2015.
Οι αρμόδιες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές παρέδωσαν τις προτάσεις τους και ο Υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου θα απευθύνει προσκλήσεις προς την ακαδημαϊκή κοινότητα, τους Δικηγορικούς Συλλόγους, τις Ενώσεις δικαστών και εισαγγελέων, προς όλα τα κόμματα και τους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να καταθέσουν τις δικές τους προτάσεις.
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, το ΥΔΔΑΔ σε συνεργασία με τις επιτροπές θα προβεί σε επεξεργασία των προτεινόμενων σχεδίων, προκειμένου να ενσωματωθούν τυχόν αλλαγές.
Όπως τόνισε σήμερα ο Υπουργός Δικαιοσύνης παρουσιάζοντας τις αλλαγές που επέρχονται με τους νέους Κώδικες “πρόκειται για την εκτενέστερη και πιο ολοκληρωμένη προσπάθεια αναμόρφωσης του συστήματος απονομής ποινικής δικαιοσύνης της χώρας. Μια συνολική μεταρρύθμιση, με τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου αντιμετώπισης των ποινικών υποθέσεων.
Το σχέδιο του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ανταποκρίνεται στο αίτημα για αναμόρφωση και επικαιροποίηση των διατάξεων που σχετίζονται με την ποινική διαδικασία και εναρμονίζεται με μοντέλα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Διατηρούνται οι βασικοί άξονές του, αλλά γίνεται προσπάθεια συστηματικής αποτύπωσής του. Επιπλέον, το σχέδιο του νέου ΚΠΔ διασαφηνίζει όρους, έννοιες και διαδικασίες και δεν αφήνει περιθώρια για ανομοιόμορφες ερμηνείες.”
TI ΑΛΛΑΖΕΙ
Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τις προτάσεις του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας:
• Ενδυναμώνεται ο ρόλος του εισαγγελέα,
• Ενισχύεται η θέση του συνηγόρου υπεράσπισης,
• Εισάγονται οι νέοι θεσμοί της ποινικής διαπραγμάτευσης, της ποινικής διαταγής και της ποινικής συνδιαλλαγής,
• Συστηματοποιούνται τα μέτρα που αφορούν ανήλικους παραβάτες εξασφαλίζοντάς τους ειδική μεταχείριση,
• Παρέχεται η ευχέρεια επιλογής, από τους δικαστές και τους πολίτες,σύγχρονων μοντέλων απονομής δικαιοσύνης.
Με τη σύνταξη του νέου Ποινικού Κώδικα, επιτυγχάνεται ο εκσυγχρονισμός τούσυστήματος ποινικών κυρώσεων και η αντιμετώπιση ζητημάτων που επηρεάζονται από την πρόοδο της τεχνολογίας και τις κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές σε εθνικό και διεθνές επίπεδο (ηλεκτρονικό έγκλημα, διασυνοριακό έγκλημα, ασύμμετρη βία κ.α.).
Επίσης:
• Σε περιπτώσεις που περιουσιακά ή υπηρεσιακά κακουργήματα στρέφονται κατά του Ελληνικού Δημοσίου προβλέπονται βαρύτερες ποινές. Έτσι, σε συνδυασμό με την επιμήκυνση του χρόνου παραγραφής από 15 σε 20 χρόνια, εξασφαλίζεται η προστασία της δημόσιας περιουσίας και καθίσταται περιττός ο Νόμος 1608/50, ο οποίος και καταργείται. Ακόμη, προβλέπονται διαδικασίες δήμευσης και αποκατάστασης της οικονομικής ζημίας.
• Καταργούνται τα πταίσματα,
• Αναβιβάζεται η προσφορά κοινωφελούς εργασίας σε κύρια ποινή,
• Νέα διάταξη προβλέπει το αδίκημα της απάτης σχετικής με τις επιχορηγήσεις,
• Μειώνεται το ανώτατο όριο πρόσκαιρης κάθειρξης,
• Καταργείται η μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική,
• Καταργούνται διατάξεις αναχρονιστικού χαρακτήρα, όπως το αξιόποινο της απεργίας δημοσίων υπαλλήλων,
• Καταργείται η στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και
• Επαναπροσδιορίζεται η ποινική μεταχείριση ανηλίκων.
ΠΩΣ ΘΑ ΤΙΜΩΡΟΥΤΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑΧΡΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Ως καταχραστής σε βάρος του δημοσίου θα διώκεται όποιος με τις παράνομες συμπεριφορές του ( απιστίες, πλαστογραφίες, ψευδείς βεβαιώσεις και άλλα αδικήματα) θα προκαλεί ζημιά στο δημόσιο. Ως δημόσιο ορίζεται από τον νέο Ποινικό Κώδικα, το δημόσιο, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, όχι όμως άλλοι φορείς ιδιωτικής νομικής φύσεως που μπορεί να διαχειρίζονται δημόσια περιούσια. Επίσης στο δημόσιο δεν περιλαμβάνονται τα πιστωτικά ιδρύματα.
Σε ό,τι αφορά τους καταχραστές του δημοσίου οι νέες διατάξεις που περιλαμβάνονται στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και αφορούν στο σύνολο των παραβατών της ποινικής νομοθεσίας ( πλημμελήματα και κυρίως κακουργήματα) περιλαμβάνει και τους καταχραστές.
Ειδικότερα σύμφωνα τις νέες ρυθμίσεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, προβλέπονται για όλα τα κακουργήματα διαδικαςίες ποινικής διαπραγμάτευσης.
Που πρακτικά σημαίνουν, ότι ο διωκόμενος για αδικήματα ως καταχραστής του δημοσίου μπορεί και μέχρι και το ακροατήριο να πληρώσει, να αποκαταστήσει τη ζημία που προκάλεσε και να τύχει ευνοϊκότερης μεταχείρισης η και να αθωωθεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Σε κάθε περίπτωση προβλέπεται ειδική παραγραφή 20 χρόνων για τα αδικήματα σε βάρος του δημοσίου.
Επίσης όπως διευκρίνιστηκε κατά την παρουσίασή των νέων διατάξεων υπάρχει και η αυστηρή νομοθεσία για το ξέπλυμα που προβλέπει δημεύσεις και χρηματικές ποινές ανάλογες με τη ζημιά του δημοσίου για τους καταχραστές.
Σε ότι αφορά τις εκκρεμείς υποθέσεις με κατηγορουμένους με βάση τον νόμο του 1608 του 50 διευκρινίστηκε, ότι αν η δίκη δεν έχει τελειώσει και οι νέες διατάξεις έχουν ήδη ψηφιστεί πριν απόφαση,τότε θα εφαρμοστεί όπως προβλέπει το σύνταγμα ο νέος ευνοϊκότερος νόμος. Θα υπάρξει όμως και μεταβατική διάταξη
ΝΕΟΣ ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΏΔΙΚΑΣ
Ειδικότερα με τον νέο Ποινικό Κώδικα :
Καταργούνται όλα τα πταίσματα.
Από τα πταίσματα που ήδη υπάρχουν, όσα δεν είναι σοβαρά στο εξής θα τιμωρούνται ως διοικητικές παραβάσεις με πρόστιμα και όσα κρίνονται ως σοβαρά μετατρέπονται σε πλημμελήματα.
Για τα πλημμελήματα.
Διαχωρίζονται :
-Στα ελαφρά πλημμελήματα που τιμωρούνται με ποινές ως τρία χρόνια φυλάκιση. Οι ποινές για αυτά τα αδικήματα αναστέλλονται πάντα , πλην εξαιρέσεων υποτροπής.
Μπορεί όμως να δοθεί και αναστολή στην εκτέλεση της ποινής με όρους για παράδειγμα αποζημίωση του παθόντος η απαγόρευση εξόδου η υποχρέωση να εμφανίζεται στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής.
-Στα βαριά πλημμελήματα που τιμωρούνται από τρία ως πέντε χρόνια οι ποινές θα εκτίονται. Οπως είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης ” οι ποινές που προβλέπονται για αυτά τα αδικήματα πρέπει να είναι πραγματικές”.
-Η παροχή κοινωφελούς εργασίας προβλέπεται με τον νέο Κώδικα ως κύρια ποινή.Δηλαδή μπορεί να επιβάλλεται αυτοτελώς από το δικαστήριο. Η ποινή της κοινωφελούς εργασίας θα εκτελείται σε δημόσιες υπηρεσίες, και ΟΤΑ.
-Αλλαγές σημειώνονται και στις ποινές για τα κακουργήματα.
Στο εξής για τα κακουργήματα θα προβλέπονται ποινές από πέντε ως 15 χρόνια κάθειρξης, ενώ στις επιβαρυντικές περιστάσεις προβλέπονται πέραν όσων υπάρχουν και νέες. Όπως πχ αν ο κατηγορούμενος έχει δυσχεράνει με τις πράξεις του την δικαστική έρευνα η το κίνητρό του είναι ρατσιστικό η ομοφοβικό.
Προβλέπεται ότι όποιος σε οικονομικά εγκλήματα πληρώνει και αποκαθιστά τη ζημιά δεν θα πηγαίνει φυλακή ούτε ως προσωρινός κρατούμενος.
Καταργούνται με τον νέο Κώδικα όλες οι χρηματικές ποινές και μόνη μετατροπή ποινής που προβλέπεται είναι εκείνη που αφορά στην παροχή κοινωφελούς εργασίας. Επίσης καταργούνται η στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και το αξιόποινο για απεργίες δημοσιών υπαλλήλων.
-Σαν τους ανήλικους στο εξής θα δικάζονται, καταδικάζονται και εκτίουν ποινές και όσοι είναι από 18 έως και 25 ετών οι οποίοι χαρακτηρίζονται από τον νέο Κώδικα ως δράστες νεαρής ηλικίας.
ΟΙ ΝΕΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΠΟΥ ΑΠΟΣΥΜΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ :
-Η Ποινική διαταγή, που αφορά σε αδικήματα που τιμωρούνται
με ποινές έως ενός χρόνου.Ο Εισαγγελέας θα έχει τη δυνατότητα να βάζει στο αρχείο τις υποθέσεις οι οποίες κατά την κρίση του δεν είναι σοβαρές και δεν αφορούν στο δημόσιο συμφέρον.
-Αποχή από την ποινική δίωξη:
*Στα αδικήματα με τιμωρούνται με ποινές ως τρία χρόνια ο Εισαγγελέας θα μπορεί να μην ασκεί ποινική δίωξη, όταν έχει ήδη αποκατασταθεί η παρανομία και η διάταξή του θα επικυρώνεται από δικαστή.
Για παράδειγμα στις περιπτώσεις μη καταβολής εισφορών δεν θα ασκείται δίωξη αν ο κατηγορούμενος τακτοποιήσει την οφειλή του. Το ίδιο θα γίνεται και σε άλλες περιπτώσεις όπως πχ αν ο κατηγορούμενος για οδήγηση χωρίς δίπλωμα βγάλει δίπλωμα σπεύσει να αποκτήσει δίπλωμα .
-Στα κακουργήματα (οικονομικά εγκλήματα κ.α.) αν έχει αποκατασταθεί η ζημιά και έχει μεταμελησεί ο δράστης ο εισαγγελέας θα αναστέλλει την έρευνα για τρία χρόνια. Αν μέσα στα τρία χρόνια ο δράστης δεν διαπράξει άλλο αδίκημα η υπόθεση θα αρχειοθετείται.
-Ποινική συνδιαλλαγή
Ο Εισαγγελέας θα μπορεί να προτείνει ποινή στον κατηγορούμενο πριν την άσκηση δίωξης με δεδομένη την απόλυτη αποκατάσταση της ζημιάς.
-Ποινική Διαπραγμάτευση.
Ο Εισαγγελέας, θα διαπραγματεύεται με τον κατηγορούμενο σε κάθε στάδιο της ποινικής διαδικασίας και θα να έρχεται σε συμφωνία μαζί του για την ολική η μερική αποκατάσταση της ζημιάς ώστε να έχει μεταχείριση.
Αναγκαία προϋπόθεση γι αυτό είναι η ομολογία ενοχής από τον κατηγορούμενο.
ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ από τους παραπάνω θεσμούς τα σοβαρά εγκλήματα βίας, όπως ληστείες, βιασμοί, ανθρωποκτονίες.
