Το παρατηρησιακό πρόγραμμα NELIOTA του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) κατέγραψε μία φωτεινή λάμψη πρόσκρουσης από μετεωροειδή που έπεσε στην επιφάνεια της Σελήνης.
Γι’ αυτήν την καταγραφή χρησιμοποιήθηκε ένα εξειδικευμένο όργανο με ψηφιακές κάμερες τελευταίας τεχνολογίας στο τηλεσκόπιο του ΕΑΑ, στο Κρυονέρι Κορινθίας. Η λάμψη καταγράφηκε σε 12 διαδοχικές εικόνες και διήρκησε 0,4 δευτερόλεπτα.
Το ερευνητικό πρόγραμμα NELIOTA του ΕΑΑ αναπτύχθηκε στο πλαίσιο συνεργασίας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) και είναι το πρώτο διεθνώς που μπορεί να εκτιμήσει τη θερμοκρασία αυτών των λάμψεων πρόσκρουσης.
Το NELIOTA (Near-Earth object Lunar Impacts and Optical TrAnsients) χρησιμοποιεί ένα αναβαθμισμένο τηλεσκόπιο με διάμετρο κατόπτρου 1,2 μέτρων του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του ΕΑΑ κοντά στο Κρυονέρι, σε υψόμετρο 900 μέτρων, στο όρος Κυλλήνη Κορινθίας.
Ένα αυτοματοποιημένο λογισμικό αναλύει το βίντεο της παρατήρησης και εντοπίζει τις τυχόν λάμψεις στην επιφάνεια της Σελήνης. Οι κάμερες είναι εφοδιασμένες με κατάλληλα φίλτρα που επιτρέπουν την εκτίμηση της θερμοκρασίας των λάμψεων της πρόσκρουσης.
Το NELIOTA ενδιαφέρει τον ESA, ο οποίος παρακολουθεί τα ουράνια αντικείμενα (Νear-Εarth Οbjects ή NEOs), τους αστεροειδείς, κομήτες και μετεωρίτες που πλησιάζουν τη Γη και μπορεί να πέσουν πάνω της. Γι’ αυτόν τον σκοπό μελετά τη συχνότητα και την κατανομή της πτώσης των μετεωριτών και άλλων τέτοιων μικρών αντικειμένων στην επιφάνεια της γειτονικής Σελήνης.
Στο πλαίσιο του προγράμματος NELIOTA καταγράφονται αυτόματα οι προσκρούσεις στο φεγγάρι, ακόμη και των πολύ μικρών μετεωριτών βάρους λίγων γραμμαρίων, οι οποίες προκαλούν αχνές αναλαμπές, διάρκειας μικρότερης του ενός δευτερολέπτου.
Στην επιφάνεια της Γης φθάνουν μόνο πιο μεγάλοι μετεωρίτες, καθώς οι μικρότεροι καίγονται στην ατμόσφαιρα κατά την πτώση τους. Όμως, στη Σελήνη, που δεν έχει ατμόσφαιρα, είναι δυνατό με το κατάλληλο τηλεσκόπιο να παρατηρήσει κανείς και τους παραμικρούς μετεωρίτες να πέφτουν στην επιφάνειά της και αφήνουν το αποτύπωμά τους.
Οι επιστήμονες θέλουν να μάθουν πόσο συχνά πέφτουν τέτοια σώματα και πόσο απειλητικά μπορεί να είναι για έναν δορυφόρο σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη ή για μία μελλοντική διαστημική αποστολή της ESA.