Κάτω από την ελάχιστη βάση εισαγωγής έμεινε η κυβέρνηση Μητσοτάκη που στέλνει μαθητές στα ιδιωτικά.
Σαν χάρτινος πύργος κατέρρευσε η επιχειρηματολογία των «επιτελών» της κυβέρνησης Μητσοτάκη περί δήθεν αναβάθμισης των πανεπιστημίων με το νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ. Οι «κόφτες» που τέθηκαν με το μοντέλο Κεραμέως – Μητσοτάκη για την ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ) ενισχύουν τις εκπαιδευτικές ανισότητες και πρακτικά οδηγούν στις παραδοξότητες που σκιαγραφούνται από υποψηφίους. Γίνεται πλέον πιο φανερή η ύπαρξη ρεκόρ κενών θέσεων στα ΑΕΙ, ενώ χιλιάδες μαθητές οδηγούνται συντονισμένα σε ΙΕΚ παντός τύπου και σε ιδιωτικά κολέγια. Στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2021 για τους 93.322 υποψηφίους υπάρχουν διαθέσιμες περίπου 77.000 θέσεις στα ΑΕΙ αλλά, σύμφωνα με εκτιμήσεις στη βάση αναλύσεων μαθηματικών μοντέλων, θα μείνουν κενές 34.100 θέσεις λόγω του νέου υπολογισμού και της ΕΒΕ που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση της «αριστείας». Οι αντιδράσεις και η οργή από τους υποψηφίους και τους γονείς είναι μεγάλες και άνοιξε ήδη ο χορός των εξωδίκων.
Η κυβέρνηση της ΝΔ ένωσε τα σαλόνια της «γαλάζιας» εξουσίας με το λίβινγκ ρουμ των ιδιωτικών μεγαλοεκπαιδευτηρίων. Γι’ αυτό άνοιξαν το τούνελ της ΕΒΕ που αποκλείει χιλιάδες μαθητές ακόμη και από τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού. Αλλοι αποκλείστηκαν εντελώς επειδή δεν έπιασαν την ΕΒΕ και άλλοι, ακόμη και με υψηλότατη βαθμολογία, έμειναν εκτός της σχολής της πρώτης επιλογής τους, μη μπορώντας να δηλώσουν καν το τμήμα που ήθελαν. Οι παραδοξότητες περισσεύουν, είτε εξαιτίας της ΕΒΕ σε ειδικά μαθήματα (π.χ. αρχιτεκτονική, γραφιστική, ΤΕΦΑΑ κ.ά.) είτε λόγω στρεβλώσεων του συστήματος, καθώς διαφοροποιούνται τα μόρια από τον τελικό υπολογισμό που γίνεται στη βάση του μέσου όρου. Υπάρχουν και περιπτώσεις υποψηφίων που «κόπηκαν» λόγω της ΕΒΕ, ενώ πέρασαν συνυποψήφιοί τους για το ίδιο τμήμα με λιγότερα μόρια αλλά με μεγαλύτερο μέσο όρο!
Ο ανορθολογισμός σε όλο το μεγαλείο του με τη θεσμοθέτηση ακόμη ενός εμποδίου στους ταξικούς φραγμούς προς την ανώτατη εκπαίδευση, αυτούς που η κυβέρνηση θεωρεί «συνώνυμα» με την αναβάθμιση της παιδείας, αποφεύγοντας να μιλήσει για το εξετασιοκεντρικό λύκειο, για την υποχρηματοδότηση των ΑΕΙ κ.ά.
Δημιουργούν «χρυσές» δουλειές για τα κολέγια
Η φιλόλογος και γενική γραμματέας του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ Μαρία Γεωργαρίου επισημαίνει ότι «αποκαλύφθηκε η σαθρή ρητορική της κυβέρνησης που εμφάνιζε σαν πανάκεια την ελάχιστη βάση εισαγωγής, την ίδια ώρα που η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως είχε αναγάγει σε μείζον πρόβλημα του προηγούμενου συστήματος εισαγωγής το γεγονός ότι υπήρχαν μαθητές της “ημίλευκης κόλλας” ή “αιώνιοι φοιτητές” λόγω του ότι μπήκαν σε σχολή από… σπόντα, ξεχνώντας τους σύνθετους οικονομικοκοινωνικούς και άλλους λόγους».
Οπως εξηγεί, το υπουργείο Παιδείας έφερε την ΕΒΕ χωρίς επιστημονικά δεδομένα, χωρίς καν αριθμητικά στοιχεία, χωρίς καν ανάλυση της αποτυχίας του συστήματος Διαμαντοπούλου την τετραετία 2006-10, όταν μπήκε η βάση του 10 και είχαν μείνει εκτός πανεπιστημίων 60.000 παιδιά συνολικά. Η Μαρία Γεωργαρίου κρίνει ότι «η κυβέρνηση της ΝΔ δημιουργεί όπως σχολεία πολλών ταχυτήτων έτσι και πανεπιστήμια πολλών ταχυτήτων, έχοντας παράλληλα δώσει χώρο στα ιδιωτικά κολέγια για… χρυσές δουλειές».
Η ΕΕ έχει θέσει στόχο από το 2010 έως το 2020 οι απόφοιτοι πανεπιστημίων να φτάσουν σε κάθε κράτος-μέλος στο 40% και να ενισχυθεί και η κατάρτιση. Οπως παρατηρεί η Μαρία Γεωργαρίου, «η Ελλάδα είχε 42% αποφοίτων ΑΕΙ και η κυβέρνηση στοχεύει να ρίξει το ποσοστό και να υπάρξουν περισσότεροι ανειδίκευτοι εργάτες, ευάλωτοι στην αγορά εργασίας και χαμηλόμισθοι για μεγάλες επιχειρήσεις».
Το υπουργείο κατασκευάζει «αόρατους» μαθητές
Λειψά (ή με ψευδεπίγραφους χαρακτηρισμούς) είναι τα στοιχεία που δίνονται από κυβερνητικά στελέχη. Το ηγετικό επιτελείο του υπουργείου Παιδείας αναφέρεται σε 74.968 μαθητές που συμμετείχαν στις πανελλαδικές εξετάσεις, ενώ τόσοι είναι μόνο οι υποψήφιοι των ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Επίσης, 77.000 είναι οι διαθέσιμες θέσεις στα ΑΕΙ (και όχι οι εισακτέοι) και τα κυβερνητικά στελέχη σημειώνουν ότι θα μείνουν εκτός ΑΕΙ 9.400 περισσότεροι από πέρυσι.
Είναι αόρατοι οι μαθητές των Εσπερινών Γενικών Λυκείων, των ημερήσιων και Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ), σημειώνει στο Documento o φυσικός Στράτος Γεωργουδής, υπεύθυνος για εκπαιδευτικά θέματα της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών (ΟΙΕΛΕ). Δεν τους υπολογίζουν, όπως παρατηρεί, ενώ προσθέτει ότι «παίζεται» και η στατιστική ισορροπία για… μειωμένο πολιτικό κόστος και με το μπέρδεμα για τους προβλεπόμενους εισακτέους και τις διαθέσιμες θέσεις στα ΑΕΙ.
Οπως εξηγεί ο Στρ. Γεωργουδής, στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2021 συμμετείχαν 75.435 μαθητές Γενικών Λυκείων (74.968 μαθητές από ημερήσια και 467 από εσπερινά ΓΕΛ) και 17.271 μαθητές Επαγγελματικών Λυκείων (16.655 από ημερήσια και 616 από εσπερινά ΕΠΑΛ).
Στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2020 συμμετείχαν 72.257 μαθητές Γενικών Λυκείων (71.547 ημερήσια και 710 εσπερινά) με το νέο σύστημα, 7.092 με το παλαιό σύστημα, και 15.579 από τα ΕΠΑΛ (14.308 ημερήσια και 1.271 εσπερινά). Συνολικά συμμετείχαν 94.928 μαθητές για 77.970 θέσεις και επομένως το 2020 εξαρχής ήταν δεδομένο ότι περίπου 16.000 μαθητές θα έμεναν εκτός πανεπιστημίων – μπήκαν με σειρά κατάταξης οι υποψήφιοι μέχρι να συμπληρωθεί ο αριθμός των θέσεων εισαγωγής.
Θυσία 20.000 παιδιών στον βωμό ΙΕΚ και κολεγίων
Ολα τα μαθηματικά μοντέλα, και τα πιο αισιόδοξα, δείχνουν ότι στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2021 θα αποκλειστούν πέραν του αριθμού των 16.000, όπως είχε συμβεί πέρυσι, άλλοι 20.000 μαθητές εξαιτίας του φίλτρου της ελάχιστης βάσης εισαγωγής. Σύμφωνα, με τις εκτιμήσεις – αναλύσεις του Στρ. Γεωργουδή, το εκτιμώμενο πλήθος που θα αποτύχει λόγω βαθμολογίας μικρότερης της ΕΒΕ είναι 34.100 μαθητές (36,54% επί του συνόλου των 93.322 συμμετεχόντων). Ο αριθμός των «κομμένων» από το σύστημα Μητσοτάκη – Κεραμέως υποψηφίων επιμερίζεται ως εξής: 26.000 μαθητές από ημερήσια ΓΕΛ (34,68%), 380 (81,37%) από εσπερινά ΓΕΛ, 7.500 (43,43%) από ημερήσια ΕΠΑΛ και 220 (35,71%) από εσπερινά ΕΠΑΛ.
«Είναι σαφής η στόχευση της κυβέρνησης. Προσφέρει 20.000 παιδιά στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) και τα ιδιωτικά κολέγια» τονίζει ο Στρ. Γεωργουδής και συμπληρώνει: «Ηδη με νόμους που πέρασε, ξεκινώντας ήδη από τον Γενάρη του 2020, είχε φροντίσει να δώσει ισοτιμία επαγγελματικών δικαιωμάτων σε απόφοιτους ιδιωτικών πανεπιστημίων – κολεγίων. Και τώρα πλασάρει ότι δεν υπάρχει λόγος να πάει κάποιος τέσσερα χρόνια σε ΑΕΙ, αφού με τρία χρόνια σε ιδιωτικά κολέγια θα έχει και πτυχίο και ισότιμα επαγγελματικά δικαιώματα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ξεπληρώνει γραμμάτια στους “εμπόρους της γνώσης»…».
Παράλληλα, οι «παρενέργειες» του συστήματος Μητσοτάκη – Κεραμέως έχουν πολλαπλές επιδράσεις, πέρα από τους υποψηφίους και τις οικογένειές τους και τους φορείς της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Ηδη εκπαιδευτικοί, πανεπιστημιακοί φορείς και συνδικάτα προειδοποιούν, μεταξύ άλλων, ότι καθώς «κόβονται» χιλιάδες υποψήφιοι και είναι μεγάλο το πλήθος των κενών θέσεων σε πανεπιστήμια της χώρας, ο κίνδυνος μαρασμού αλλά ακόμη και «λουκέτων» αποτελεί πραγματική απειλή για πολλά τμήματα των ΑΕΙ, κυρίως της περιφέρειας.
Κατόπιν αυτών, πληθαίνουν οι αντιδράσεις για το νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Ηδη στις αρχές Ιουνίου γονείς μαθητών σε εσπερινά λύκεια είχαν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της θεσμοθέτησης ΕΒΕ. Μετά τις πανελλαδικές και την επομένη της επίσημης ανακοίνωσης της ΕΒΕ σε σχολές/τμήματα υπήρξε κύμα αντιδράσεων με συλλογή υπογραφών που στρέφονται κατά της υπουργού Παιδείας και με εξώδικα για την κατάργηση της ΕΒΕ.
Άλλο η ΕΒΕ και άλλο τα μόρια στον «κόφτη» του συστήματος
H ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ) συγκρίνεται με τον μέσο όρο (ΜΟ) των μαθημάτων (το άθροισμα των βαθμών των μαθημάτων διά του 4) χωρίς τον συντελεστή βαρύτητας, όχι με τα μόρια. Τα μόρια προκύπτουν από τους γραπτούς βαθμούς περιλαμβανομένων των συντελεστών βαρύτητας. Ετσι, κάποιος μπορεί να έχει περισσότερα μόρια, αλλά μικρότερο μέσο όρο σε σύγκριση με τον άλλο υποψήφιο.
Ο Α στο δεύτερο παράδειγμα (για την εισαγωγή στο Μαθηματικό Αθήνας) έχει 1.650 μόρια περισσότερα από τον Β αλλά ο μέσος όρος του (πρόσθεση των βαθμών των μαθημάτων και διαίρεση διά 4) είναι χαμηλότερος. Αλλο τα μόρια, άλλο η ΕΒΕ. Η ΕΒΕ δεν αντιστοιχίζεται με τα μόρια. Οπως τονίζει στο Documento ο φυσικός Βασίλης Ζαρείφης, «η ελάχιστη βάση εισαγωγής για το ΕΚΠΑ στο οποίο ανήκουν τα τμήματα Μαθηματικό Αθήνας και Φυσικό Αθήνας είναι ΕΒΕ = 14,38. Ο υποψήφιος Α έχει ΜΟ = 14,25 < 14,38 = ΕΒΕ και δεν του “ανοίγει” το τμήμα για να εισαχθεί, ενώ ο Β έχει ΜΟ = 14,5 > 14,38 = ΕΒΕ, οπότε αν και έχει λιγότερα μόρια, το τμήμα τού “ανοίγει”. Η “παρενέργεια” οφείλεται στους συντελεστές βαρύτητας των μαθημάτων που επανήλθε εφέτος, για να περιορίσει τις ισοβαθμίες και να μειώσει έτσι τους επιτυχόντες ισόβαθμους».
