Οι διαφορετικοί χειρισμοί της πανδημίας από τα κράτη έφεραν και διαφορετικές τακτικές στους εμβολιασμούς, με κάποιες χώρες να εγκρίνουν εμβόλια με τη μορφή του κατεπείγοντος και άλλες να κρατούν στάση αναμονής.
Ο μονοψήφιος αριθμός κρουσμάτων Covid-19, ο οποίος λαμπρύνει καθημερινά κράτη όπως η Νέα Ζηλανδία, η Ταϊβάν, το Χονγκ Κονγκ και η Αυστραλία, είναι αξιοζήλευτος από πολλές χώρες, κυρίως από τις δυτικές καθώς στις περισσότερες εδώ και μήνες τα κρούσματα αγγίζουν μονίμως τετραψήφια νούμερα. Η διαφορετική πολιτική που εφαρμόζεται στην αντιμετώπιση της πανδημίας αλλά και στους εμβολιασμούς ανέδειξε ελλείψεις, αδυναμίες αλλά και αξιέπαινες πρακτικές.
Το «success story» της Ασίας
Κυρίως για τις ασιατικές χώρες η διαχείριση της πανδημίας αποδείχτηκε εύκολη υπόθεση. Από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η πανδημία οι κυβερνήσεις κατάφεραν να αντιδράσουν άμεσα και ώριμα, αναχαιτίζοντας τον ιό και αποκτώντας τον πλήρη έλεγχο. Στη ΝΑ Ασία κατάφεραν να αποφύγουν την επιβολή καθολικών lockdowns και την «εξόντωση» των εθνικών οικονομιών. Η καθολική χρήση της μάσκας και οι χωρίς διακρίσεις κυβερνητικές πολιτικές βρήκαν ευρεία αποδοχή από τους πολίτες, οι οποίοι έχουν βιώσει αντίστοιχες εμπειρίες με τον SARS και τον MERS τη δεκαετία του 2000.
Αντίθετα, στον δυτικό κόσμο και στις ΗΠΑ, όπου δεν είχαν ενσκήψει επί χρόνια μεταδοτικοί ιοί, η Covid-19 ανέδειξε αδυναμίες και χρόνιες ανεπάρκειες στα συστήματα υγείας, με την κατάσταση να ξεφεύγει πολλές φορές εκτός ελέγχου και να αναζητείται το «θαύμα» στο εμβόλιο.
«Αν και κατά διαστήματα εμφανίστηκαν εστίες κρουσμάτων στα σύνορα της Νέας Ζηλανδίας, η κυβέρνηση κατάφερε να τις εξαλείψει γρήγορα» εξηγεί στο Documento ο Νικ Γουίλσον, καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Οτάγκο στο Ουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας, σχολιάζοντας ότι και περιοχές, όπως η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και το Χονγκ Κονγκ, αποφάσισαν να κλείσουν από νωρίς τα σύνορά τους και να απομονωθούν, με σκοπό να ελέγξουν όσο το δυνατόν καλύτερα τον ιό.
Σκόπιμη καθυστέρηση
Ενώ στις ασιατικές χώρες ο έλεγχος του ιού αποδείχτηκε σχετικά εύκολη υπόθεση, εντούτοις υστερούν στους εμβολιασμούς. Σε Χονγκ Κονγκ, Ιαπωνία, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία οι πρώτες παρτίδες εμβολίων έφτασαν με σκόπιμη καθυστέρηση την τελευταία βδομάδα του Φεβρουαρίου. Στην Ταϊβάν και τη Νότια Κορέα αναμένονται τις επόμενες ημέρες. Αντίθετα, οι ΗΠΑ, η Βρετανία, το Ισραήλ έσπευσαν να εγκρίνουν με τη διαδικασία του κατεπείγοντος εμβόλια και αυτήν τη στιγμή έχουν εμβολιάσει σημαντικό μέρος του πληθυσμού τους.
«Επειδή η Νέα Ζηλανδία έχει εξαλείψει τη διασπορά στην κοινότητα η ρυθμιστική αρχή ακολούθησε την πλήρη διαδικασία έγκρισης του εμβολίου και όχι με τη μορφή κατεπείγοντος όπως συνέβη με άλλες χώρες» αναφέρει στο Documento η Χέλεν Πετούσις-Χάρις, αναπληρώτρια καθηγήτρια και εμβολιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Οκλαντ, προσθέτοντας ότι η αξιολόγηση των εμβολίων ώστε να λάβουν πλήρη έγκριση απαιτεί πρόσθετα δεδομένα από τις φαρμακευτικές εταιρείες.
«Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν αρκετά δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια αυτών των πρώιμων εμβολίων Covid. Δεν έχουμε στα χέρια μας μόνο τον κατάλληλο αριθμό κλινικών δοκιμών ώστε να αξιολογήσουμε την ασφάλειά τους, πλέον έχουν χορηγηθεί εκατοντάδες εκατομμύρια δόσεις εμβολίων σε πολλές χώρες κι έτσι μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την ασφάλεια που παρέχουν» προσθέτει.
Είναι η πρώτη φορά που γίνονται εμβόλια τεχνολογίας mRNA. Αυτό κάνει τους επιστήμονες να αναζητούν περισσότερα δεδομένα πριν από τη χρήση τους, χωρίς ωστόσο να αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά τους. «Από ό,τι γνωρίζω για τα διαθέσιμα εμβόλια πιστεύω ότι τα οφέλη του εμβολιασμού είναι πολύ περισσότερα από τους τυχόν πιθανούς κινδύνους» τονίζει ο Νικ Γουίλσον.
Η τακτική της Κίνας
Από την άλλη, η Κίνα έχει επιλέξει την τακτική της διπλωματίας στους εμβολιασμούς προκαλώντας έντονη ανησυχία. Αν και ξεκίνησε με τεράστιο προβάδισμα και αυτήν τη στιγμή εργάζεται πυρετωδώς για τη διανομή των εμβολίων της σε περισσότερες από 60 χώρες, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στην παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων σε συνδυασμό με το τεράστιο άνοιγμά της στον κόσμο έχουν επιφέρει σοβαρές καθυστερήσεις στο εσωτερικό της. Στον αριθμό εμβολίων που έχει χορηγήσει η Κίνα έρχεται δεύτερη στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ, όμως σε όρους ποσοστού πληθυσμού έχει εμβολιάσει μόλις το 3%.
Για τη χώρα αυτό αξιοποιείται ως ευκαιρία όχι μόνο για αύξηση της διπλωματικής της επιρροής αλλά και για να ενισχύσει τον τομέα της φαρμακοβιομηχανίας της. Ηδη έχει υπογράψει συμβόλαια για εξαγωγές μισού δισεκατομμυρίου εμβολίων σε πάνω από δώδεκα χώρες. Όμως για να ξανανοίξει τα σύνορά της στον υπόλοιπο κόσμο θα πρέπει να εμβολιάσει κι εκείνη πάνω από το 70% του πληθυσμού της.
Αύξηση της εμπιστοσύνης
Μέχρι στιγμής έχουν χορηγηθεί περίπου 231 εκατ. δόσεις σε 95 χώρες και η μείωση των κρουσμάτων είναι ήδη ορατή. Παγκοσμίως τα ποσοστά μολύνσεων έπεσαν κατά το ήμισυ από τον Ιανουάριο μέχρι τον Φεβρουάριο σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παράλληλα η εμπιστοσύνη των πολιτών στα εμβόλια αυξάνεται συνεχώς καθώς οι εταιρείες δίνουν στη δημοσιότητα πιο πολλά στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων τους. Ισραηλινή μελέτη αποκάλυψε ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου των Pfizer/ BioNTech φτάνει το 94%. «Σύμφωνα με έρευνες, οι περισσότεροι είναι υπέρ του να εμβολιαστούν κατά της Covid-19. Υπάρχει μόνο μικρό ποσοστό του πληθυσμού που αντιτίθεται στον εμβολιασμό, αλλά νομίζω ότι είναι πολύ πιθανό να δημιουργηθεί ανοσία της αγέλης στη Νέα Ζηλανδία» καταλήγει ο Νικ Γουίλσον.