Ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους τραπεζίτες, δυνάμει του οποίου ενόψει εκλογών η κυβέρνηση θα μπορεί να περηφανεύεται ότι επέβαλε στις τράπεζες αύξηση επιτοκίων προς όφελος του «νοικοκύρη» που έχει καταθέσεις και του φτωχού δανειολήπτη που κινδυνεύει να βρεθεί σε αδυναμία να πληρώνει την κατά 30% αυξημένη δόση του, θα ανακοινωθεί σε θριαμβευτικούς τόνους από τον Χρ. Σταϊκούρα για να δείξει τη μέριμνα της ΝΔ για τους νοικοκυραίους και τα λαϊκά στρώματα.
Ομως η εστίαση στα τρία αυτά σημεία του συμβιβασμού κυβέρνησης – τραπεζιτών αφήνει τεχνηέντως εκτός του επικοινωνιακού πεδίου –και εκτός της προσοχής του κόσμου– τα δύο πραγματικά μεγάλα θέματα που άπτονται των τραπεζών και του ιδιωτικού χρέους, στα οποία η κυβέρνηση, κρίνοντας ότι δεν μπορεί να τα κερδίσει, δεν έδωσε καμία μάχη ή την έδωσε με τρόπο παραπλανητικό.
Συρρίκνωση χρηματοδότησης
Το πρώτο θέμα αφορά τη συρρίκνωση της χρηματοδότησης της οικονομίας από τις τράπεζες. Με την αύξηση του κόστους του χρήματος που λαμβάνει χώρα τον τελευταίο καιρό οι τράπεζες έχουν αρχίσει ξανά να περιορίζουν τη χρηματοδότηση της οικονομίας. Ετσι, π.χ., με βάση τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι τράπεζες, ακριβώς όπως έκαναν στις χειρότερες μέρες της κρίσης, τραβούν χρήμα από την οικονομία αντί να το αυξάνουν. Συγκεκριμένα, μόνο τον Οκτώβριο αφαίρεσαν από τις επιχειρήσεις από δόσεις και λήξεις δανείων 665 εκατ. ευρώ περισσότερα από όσα χορήγησαν σε νέα δάνεια και από τους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις 80 εκατ. ευρώ περισσότερα από όσα έδωσαν. Γι’ αυτά όμως η κυβέρνηση της ΝΔ και ο Χρ. Σταϊκούρας δεν είπαν λέξη. Αλλά πώς να έχει ανάπτυξη η ελληνική οικονομία αν οι τράπεζες μαζεύουν το χρήμα από την αγορά και οι καταναλωτές σφίγγουν το ζωνάρι λόγω της διάβρωσης των εισοδημάτων τους από τον υψηλό πληθωρισμό;
Το δεύτερο θέμα αφορά το μείζον ζήτημα του ιδιωτικού χρέους. Είναι γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν περιορίσει δραστικά τα «κόκκινα» δάνειά τους, τα οποία όμως εξακολουθούν να βαραίνουν την ελληνική κοινωνία ως πρόβλημα ιδιωτικού χρέους ύψους 283 δισ. ευρώ, το οποίο πλέον έχει περάσει στις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, δηλαδή στους servicers. Η κυβέρνηση της ΝΔ υποτίθεται ότι θα έλυνε το πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους με τις διαδικασίες του εξωδικαστικού μηχανισμού που περιέλαβε στον Πτωχευτικό Κώδικα. Μόνο που μέσα σε δύο χρόνια που ισχύει αυτός ο νόμος οι εγκρίσεις που τράπεζες και servicers έδωσαν σε αιτήσεις οφειλετών υπήρξαν ελάχιστες – εγκρίθηκαν μόνο 2.072 ρυθμίσεις οφειλών, συνολικού ύψους 373 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε την περασμένη εβδομάδα ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών. Με δυο λόγια, το βουνό του δυσθεώρητου ιδιωτικού χρέους δεν έχει μειωθεί.
«Γιατί ο Σταϊκούρας δεν πιέζει τους servicers»
Είναι γεγονός ότι ο Χρ. Σταϊκούρας ανάμεσα στα τέσσερα αιτήματα που έθεσε προς τους τραπεζίτες ήταν να βρουν λύση ώστε να αυξήσουν το ποσοστό των αιτήσεων του εξωδικαστικού μηχανισμού που εγκρίνουν. Με τη διαφορά ότι το κύριο μέρος των «κόκκινων» δανείων σήμερα, τέλη του 2022, δεν το έχουν οι τράπεζες αλλά οι servicers. Δηλαδή αυτοί κρίνουν ή απορρίπτουν τις αιτήσεις του εξωδικαστικού.
Αλλά ο Χρ. Σταϊκούρας απέφυγε κάθε δημόσια αναφορά στους servicers. Κι ο λόγος γι’ αυτό, όπως εξήγησαν στο Documento τραπεζικοί κύκλοι, είναι πως η κυβέρνηση δεν μπορεί να ανοίξει μέτωπο με τους servicers, διότι αν το κάνει, διακινδυνεύει να φέρουν εκείνοι στην επιφάνεια το πρόβλημα της πολύ πιθανής κατάπτωσης μέρους των εγγυήσεων του σχεδίου «Ηρακλής» που δόθηκαν στις τράπεζες, οι οποίες θα βαρύνουν το δημόσιο χρέος. Δίνοντας έτσι τέλος στο παραμύθι της ΝΔ περί της αντοχής της ελληνικής οικονομίας που προσεγγίζει με αισιοδοξία την επενδυτική βαθμίδα. Πώς η κυβέρνηση να πάει μετά σε εκλογές;