Ξαφνικά και εν μέσω προεκλογικής περιόδου άρχισε να ακούγεται εκ νέου η λέξη «μνημόνιο». Το έπραξε –ποιος άλλος;– ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Παραπολιτικά». Αν μη τι άλλο πρόκειται για «φιλική» συνέντευξη, από αυτές που ονομάζονται και αγιογραφίες. «Αν ο κ. Τσίπρας επιχειρήσει να εφαρμόσει έστω κι ένα μέρος όσων έχει εξαγγείλει, η χώρα θα ξαναβρεθεί αμέσως σε νέο μνημόνιο. Αυτά τα οποία έχει εξαγγείλει ο κ. Τσίπρας πολύ απλά δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν σήμερα από μια χώρα, η οποία βρίσκεται στην ευρωζώνη και η οποία πρέπει να συμμορφωθεί με δημοσιονομικούς κανόνες. Θα μας οδηγούσε με νομοτελειακή βεβαιότητα σε 4ο μνημόνιο η εφαρμογή αυτών των μέτρων».
Είναι όμως κινδυνολογικό αυτό που ανέφερε; Σε καμία περίπτωση, είναι η απάντηση, καθώς όντως η χώρα βρίσκεται προ των πυλών της στάσης πληρωμών που θα φέρει νέο μνημόνιο για τη χρηματοδότηση των δημοσιονομικών αναγκών. Μάλιστα η πιθανότερη εκδοχή είναι ότι μια τέτοια δημοσιονομική κρίση θα πρέπει να τη χειριστεί η επόμενη κυβέρνηση, όποια κι αν είναι.
Είναι πρόδηλο ότι η ελληνική οικονομία εμφανίζει τα χαρακτηριστικά που είχε και το 2009, όταν ένας άλλος πρωθυπουργός, ο Κώστας Καραμανλής, εγκατέλειψε το σκάφος, αφού πρώτα είχε φροντίσει να ανοίξει σε αυτό τέτοιες τρύπες που ήταν αδύνατον να μπαλωθούν από την επόμενη κυβέρνηση. Ετσι ανέτειλε η μνημονιακή εποχή. Ετσι καταστράφηκαν η κοινωνία και η οικονομία…
Μητσοτάκης ο καταστροφέας
Εδώ λοιπόν ο Κυρ. Μητσοτάκης δεν κινδυνολογεί. Πράγματι είμαστε πολύ κοντά στη στάση πληρωμών που θα φέρει νέο μνημόνιο. Ομως η αιτία του κακού δεν θα είναι βέβαια οι πολιτικές που έχει δεσμευτεί ότι θα εφαρμόσει ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την ελάφρυνση του ιδιωτικού χρέους (προστασία πρώτης κατοικίας και «κούρεμα» των οφειλών) και την αντιμετώπιση της ακρίβειας (αύξηση του κατώτατου μισθού στα 880 ευρώ και των μισθών των δημόσιων υπαλλήλων κατά 10%). Αντίθετα, αν έχουμε μία πιθανότητα να ξεφύγουμε από τη λαβίδα που έχει σφίξει στον λαιμό όλων μας ο Κυρ. Μητσοτάκης, είναι ακριβώς αυτά τα μέτρα που θα πυροδοτήσουν ανάπτυξη της κοινωνίας και όχι ανάπτυξη των εισηγμένων στο χρηματιστήριο και των εταιρειών ενέργειας.
Η πληγή της Ελλάδας άνοιξε το καλοκαίρι του 2019 και κάθε μέρα κακοφορμίζει. Στην τετραετία 2019-23 εδράζεται η εκ νέου καταστροφή της ελληνικής οικονομίας, η οποία είχε μπει στο αυλάκι του νοικοκυρέματος από το 2018 –με τη συμφωνία για το πάγωμα του διακρατημένου από τους πιστωτές χρέους μέχρι το 2032– που πέτυχε η τότε κυβέρνηση Τσίπρα. Μετά ήρθαν κατά σειρά ο Κυρ. Μητσοτάκης (2019), η πανδημία (2020-21) και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και έριξαν πάλι την Ελλάδα στα βράχια. Ολα αυτά έχουν τη σφραγίδα των πολιτικών Μητσοτάκη, που χρησιμοποίησε τη ρήτρα διαφυγής για να καταστρέψει την ελληνική πραγματική οικονομία και να οδηγήσει την κοινωνία στα νύχια των ολιγοπωλίων (τελευταίο «ανδραγάθημα» η θεσμική θεμελίωση της μελλοντικής ιδιωτικοποίησης του νερού).
Γιγαντιαίο έλλειμμα
Τι όμως θα πρέπει να διαχειριστεί σε οικονομικό επίπεδο η επόμενη κυβέρνηση; Μια οικονομία στα βράχια, είναι η απάντηση. Ομως για το 2024 έχουμε ένα… κατακλυσμιαίο γεγονός. Καταργείται η ρήτρα διαφυγής. Πρόκειται για τη δημοσιονομική χαλαρότητα που έδωσε στα κράτη-μέλη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ώστε να αντιμετωπίσουν την πανδημία σε οικονομικό επίπεδο. Πλέον εισερχόμαστε πάλι στη δημοσιονομική πειθαρχία, στην οποία θα κυριαρχεί η λέξη «πλεόνασμα». Είναι αυτό που δεν υπήρχε τα έτη 2020-22, όταν η οικονομία κινήθηκε με τους προϋπολογισμούς που ψήφιζε και εφάρμοζε η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Για να καταλάβουμε:
• Το 2019 (όταν εκτελέστηκε ο ψηφισμένος από την κυβέρνηση Τσίπρα προϋπολογισμός) το συνολικό ισοζύγιο είχε διαμορφωθεί σε πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ και το πρωτογενές ισοζύγιο σε πλεόνασμα 4,1% του ΑΕΠ.
• Το 2020 το πρωτογενές έλλειμμα καθορίστηκε σε 11,7 δισ. ευρώ για το δωδεκάμηνο του προηγούμενου έτους, κάτι που ισοδυναμεί με έλλειμμα 7,1% του ΑΕΠ. • Το 2021 το πρωτογενές έλλειμμα διαμορφώθηκε στα 10,32 δισ. ευρώ, δηλαδή έλλειμμα 5% ως ποσοστό του ΑΕΠ.
• To 2022 το πρωτογενές έλλειμμα ήταν 6,6 δισ. ευρώ, δηλαδή 1,6% του ΑΕΠ για το σύνολο του 2022. Οσο για το δημόσιο χρέος; Αυτό έχει ξεπεράσει τα 400 δισ. ευρώ, με τον Κυρ. Μητσοτάκη να έχει παραλάβει χρέος στα 356,5 δισ. ευρώ (Ιούλιος 2019). Αν λοιπόν συνυπολογίσουμε επιπρόσθετα το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών που έκλεισε το 2019 με προϋπολογισμό κυβέρνησης Τσίπρα στα -2,7 δισ. ευρώ και το 2022 έφτασε στο θηριώδες -20,145 δισ. ευρώ, αλλά και το γεγονός ότι πλέον δανειζόμαστε στο όριο της πτώχευσης, είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι βαδίζουμε ήδη σε τεντωμένο σχοινί χωρίς δίχτυ ασφαλείας.
Το ποιος ευθύνεται προκύπτει από σχεδόν όλους τους δείκτες της ελληνικής οικονομίας. Το ποιος θα διαχειριστεί την… καυτή πατάτα που έφτιαξε ο Κυρ. Μητσοτάκης μένει να το αποφασίσει ο ελληνικός λαός την 21η Μαΐου 2023. Σε κάθε περίπτωση βιώνουμε την περίοδο της καμένης γης που αφήνει πίσω του ο Κυρ. Μητσοτάκης, όπως ακριβώς έπραξε και το 2009 ο Κ. Καραμανλής.
