Ελάχιστοι περίμεναν τέτοια απόσταση του πρώτου κόμματος από το δεύτερο στις κάλπες της 21ης Μαΐου και σε αυτούς, όπως φάνηκε, δεν ανήκαν οι δημοσκόποι. Το χτίσιμο της διαφοράς είχε γίνει μεθοδικά. Σε άρθρο του στην «Καθημερινή» ο Κ. Καλλίτσης επισημαίνει ότι «την τελευταία τριετία μοιράστηκαν πάνω από 60 δισ. ευρώ στο όνομα της διάσωσης της οικονομίας και της στήριξης της κοινωνίας, με κριτήρια χαλαρά, όχι τόσο διαφανή, δίκαια ή αναπτυξιακά. Ετσι μπορεί να κερδίζονται εκλογές», συμπληρώνοντας όμως τις παρενέργειες στο οικοδόμημα της οικονομίας.
Καθόλου τυχαία η αναφορά στο χρονικό διάστημα. Υπήρχε σχέδιο από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Παροχές και χειρισμοί εκτελούνταν σαν να διεξάγονταν την επόμενη μέρα εκλογές – είχαν βάση οι εναλλασσόμενες διαρροές στα ΜΜΕ για εκλογικά ορόσημα. Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, είχε ακτινογραφηθεί η πρώτη φορά νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα, είχαν εξαχθεί συμπεράσματα και η δεύτερη φορά ήρθε με μέθοδο και σύγχρονα εργαλεία.
Η περίοδος της πανδημίας ήταν ο δοκιμαστικός σωλήνας. Στο σκοτάδι έμειναν η σύμβαση και ο ρόλος εταιρειών τύπου Palantir, η πιθανή εξόρυξη ή διαχείριση δεδομένων. Πάντως αποκαλύφθηκε ότι έγιναν υποκλοπές με επίκεντρο τον πυρήνα του «επιτελικού κράτους». Στοχευμένα δόθηκαν επιδόματα ή περνούσαν μηνύματα σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, θυμίζοντας τη μέθοδο πολιτικής χειραγώγησης Cambridge Analytica. Στο Μαξίμου η πολιτική χαρασσόταν με βάση τις δημοσκοπήσεις, όπως μετέφεραν την εικόνα συμπολιτευτικά ΜΜΕ.
Παράλληλα, στην πανδημία η ατομική ευθύνη δεν έγινε απλώς σύνθημα αλλά καθεστώς. Η κοινωνία αντιμετωπίστηκε αποσπασματικά, όχι ως σύνολο αλλά ως μεμονωμένα άτομα. Σε αυτό το δόγμα στήριξε την επικοινωνιακή στρατηγική της η κυβέρνηση Μητσοτάκη, δρέποντας τους καρπούς της ιδεολογικής κυριαρχίας της στη μακρόσυρτη καθημερινότητα.
Από καιρό ακούγαμε π.χ. στα σχολεία γονείς να λένε ότι δεν ενδιαφέρονταν να έρθει εκπαιδευτικός για να διδάξει αγγλικά καθώς πάνε το παιδί τους στο φροντιστήριο όπου τα μαθαίνει καλύτερα. Το ίδιο ακούσαμε για τα απογευματινά χειρουργεία ή για τις ιδιωτικές κλινικές: «Γιατί να πληρώνουμε εισφορές υγείας αφού μια καλή ιδιωτική ασφάλεια ανοίγει δρόμους;». Μάλιστα υπάρχουν επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν το χαρτί του καλού ομαδικού ασφαλιστήριου συμβολαίου στην προσφορά εργασίας.
Οι περισσότεροι λειτουργούν καθημερινά με το δόγμα που διατύπωσε φωναχτά ο Στέλιος Πέτσας παρότι δέχτηκε ομοβροντία επικρίσεων: «Οποιος δεν προσαρμόζεται, πεθαίνει». Μάλιστα ο νόμος της ζούγκλας εμπεδώνεται και σε σειρά επιστημονικών διαλέξεων Ιστορίας αλλά και στην ψυχαγωγία με την κορεατική δυστοπική σειρά «Black knight» που ανέβηκε σε τηλεοπτική πλατφόρμα μέσα στον Μάιο. Πώς λοιπόν να μην εκφραστεί στην κάλπη η ατομική ευθύνη;