Το «μοντέλο Μυκόνου» σακατεύει νησιά και τουρισμό
Το μοντέλο των δεκαετιών του ’60 και του ’70, όταν στο όνομα της μεταπολεμικής ανάπτυξης έγιναν πολεοδομικά και περιβαλλοντολογικά εγκλήματα, φαίνεται ότι επανέρχεται ακόμη εντονότερα στο πλαίσιο μιας ασύδοτης επιθετικής τουριστικής ανάπτυξης που καταστρέφει τη φυσική και την πολιτισμική φυσιογνωμία των ελληνικών τουριστικών προ-ορισμών. Η εικόνα του νεαρού σερβιτόρου στη Ρόδο που βουτούσε στη θάλασσα για να παραδώσει τις παραγγελίες των πελατών του πολυτελούς beach bar προκάλεσε τις εύλογες αντιδράσεις των πολιτών, οι οποίοι στο πρόσωπό του είδαν τα χιλιάδες νέα παιδιά τα οποία ενταγμένα στις γενικότερες συνθήκες υποβάθμισης της ποιότητας ζωής που επικρατούν επιλέγουν να πάνε στα ελληνικά νησιά και να δουλέψουν στη «γαλέρα» του τουρισμού.
Ωστόσο, με αφορμή το περιστατικό της Ρόδου σηκώθηκε το πέπλο ευδαιμονίας που κάλυπτε τον ελληνικό τουρισμό και η κατάσταση που αποκαλύφθηκε ήταν εφιαλτική. Μαφίες που έχουν καταστήσει τα νησιά-ναυαρχίδες του ελληνικού τουρισμού αυτόνομες ζώνες, στις οποίες κυβερνούν με σιδηρά πυγμή, συνθήκες γαλέρας για χιλιάδες εργαζόμενους που μετατρέπονται εν μια νυκτί από επαγγελματίες χώρων όπως της εστίασης και του τουρισμού σε υπηρέτες… ξένων περαστικών αφεντάδων. Ολόκληρες περιοχές μοναδικού φυσικού κάλλους καταστρέφονται στον βωμό της τουριστικής ανάπτυξης και της προσέλκυσης πλούσιων πελατών, τουριστών από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης για τα «γούστα» των οποίων θυσιάζονται όχι μόνο προσωπικές αξιοπρέπειες αλλά και η ίδια η πολιτισμική κληρονομιά της χώρας.
Η υποβάθμιση της εργασίας στους μεγάλους τουριστικούς προορισμούς, χωρίς ελεγκτικούς μηχανισμούς ώστε να αποτρέπονται οι παραβιάσεις της νομοθεσίας αλλά ακόμη και της αξιοπρέπειας των εργαζομένων οδηγεί σε ένα παράδειγμα που έχουμε δει να λειτουργεί σε χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας. Εξαθλιωμένοι τοπικοί πληθυσμοί μετατρέπονται για ελάχιστα χρήματα σε υπηρετικό προσωπικό τουριστών, την ίδια ώρα που όλες οι εκφάνσεις της τοπικής οικονομίας γίνονται απόλυτα εξαρτημένες από τον τουρισμό, με τους μεγάλους tour operators να πλουτίζουν, αλλά και να κρατούν στο χέρι την επιβίωση ολόκληρων περιοχών. Ο κίνδυνος μιας «ταϊλανδοποίησης» του τουρισμού είναι πλέον υπαρκτός και η Ελλάδα, χωρίς οργανωμένο σχέδιο, το οποίο δεν εκπόνησε καμία κυβέρνηση τα τελευταία 30 χρόνια, ταξιδεύει σε αχαρτογράφητα νερά.
Ο πραγματικός κίνδυνος «αλλοίωσης της εθνικής ταυτότητας» έρχεται μέσα από τη σταδιακή και συστηματική μετατροπή της χώρας σε ένα θεματικό πάρκο για τουρίστες, φιλόξενο για όλους τους άλλους εκτός από τους κατοίκους της.
Το αδιέξοδο «μοντέλο Μυκόνου και Σαντορίνης»
Ολοι οι παράγοντες της τουριστικής αγοράς συνομολογούν ότι το 2023 δεν είναι χρονιά-πρότυπο για τον ελληνικό τουρισμό, καθώς μέχρι σήμερα εκτιμούν ότι υπάρχει πτώση της τάξης του 30% σε σχέση με πέρσι. Ειδικά στα νησιά η επίδραση αυτής της μείωσης είναι ακόμη πιο «επώδυνη».
Ενας από τους λόγους είναι ότι «η ανάπτυξη του τουρισμού δεν γίνεται με όρους μακροπρόθεσμου σχεδίου, γίνεται με όρους “αρπακολλίστικους”.
Υπάρχει το μοντέλο Μυκόνου και Σαντορίνης, το οποίο έχει πλασαριστεί ως βασικό μοντέλο ανάπτυξης του τουρισμού της Ελλάδας και όλα τα υπόλοιπα νησιά προσπαθούν να φτάσουν σε αυτό το επίπεδο. Αυτό οδηγεί σε τρομερές καταπατήσεις τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στα ειδικά χαρακτηριστικά του κάθε νησιού. Η Νάξος, για παράδειγμα, με τα χαρακτηριστικά που έχει, όπως ο πρωτογενής τομέας, δεν μπορεί να συγκριθεί με τη Μύκονο. Αφενός λοιπόν δεν επενδύουμε στις πραγματικές δυνατότητες του κάθε νησιού και αφετέρου κάνουμε καταπατήσεις» εξηγεί στο Documento o Βασίλης Γλέζος, πρώην υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στις Κυκλάδες και μέλος του Δικτύου Εργαζομένων Επισιτισμού – Τουρισμού. «Αν δεν μπορέσεις να επενδύσεις στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και στο φυσικό κάλλος με σεβασμό στο περιβάλλον και στον τόπο, σε δέκα χρόνια τα νησιά μας θα έχουν αλλοιωθεί πλήρως» συμπληρώνει, λέγοντας ότι οι τοπικοί πληθυσμοί στα νησιά των Κυκλάδων έχουν στραφεί σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα σε επαγγέλματα που σχετίζονται με τον τουρισμό, εγκαταλείποντας πλήρως τους άλλους τομείς παραγωγής.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται με τις δηλώσεις του και ο καθηγητής Εργασιακών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Γιάννης Κουζής, ο οποίος σχολιάζοντας ότι συμφωνεί πως υπάρχει κίνδυνος «ταϊλανδοποίησης» του τομέα του τουρισμού στην Ελλάδα σημειώνει συγχρόνως πως «πρόκειται για μια βαριά βιομηχανία της χώρας, δυστυχώς η οικονοmία είναι μονόπλευρα προσανατολισμένη σε έναν επισφαλή κλάδο όπως είναι ο τουρισμός και συνοδεύεται από συνθήκες εργασίας που δεν ανταποκρίνονται σε αυτό που προβάλλεται. Δεν μπορείς να έχεις έναν κλάδο που τον διαφημίζεις χωρίς αυτός να στηρίζεται στο ανθρώπινο δυναμικό, τους εργαζόμενους.
Με αυτό τον τρόπο απαξιώνεις την ίδια την προοπτική του τουρισμού στην Ελλάδα, κάτι το οποίο μακροπρόθεσμα θα εισπράξουμε αρνητικά» τονίζει.
Καταγγελτικός για την πλήρη έλλειψη τουριστικού σχεδιασμού είναι και ο Βασίλης Ακρίβος, επαγγελματίας της εστίασης και ιδιοκτήτης του περίφημου εστιατορίου Ψάριστον στη Σαντορίνη. Οπως εξηγεί στο Documento, η έλλειψη σχεδιασμού, η οποία ήταν εντονότερη φέτος, ενίσχυσε τις… χαμηλές πτήσεις του φετινού καλοκαιριού: «Η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτε για φέτος το καλοκαίρι λόγω της προεκλογικής περιόδου. Δεν έκαναν καμία καμπάνια στο εξωτερικό, θεώρησαν δεδομένο ότι ο κόσμος θα έρθει. Θέλουμε lux tourism (πολυτελή τουρισμό) και κάθε μέρα έχουμε δυο τρεις αεροδιακομιδές από κόσμο που τραυματίζεται στους δρόμους. Θέλουμε lux tourism αλλά δεν έχουμε ούτε δρόμους ούτε νοσοκομεία.
Γιατί; Επειδή δεν έρχεται γιατρός. Γιατί; Επειδή δεν έχει σπίτι να μείνει. Προχθές έφυγε πυροσβέστης από τη Σαντορίνη γιατί του ζητούσαν 1.000 ευρώ ενοίκιο, το κράτος όμως δεν είναι εκεί για να στηρίξει με σχέδιο στέγασης για τους αστυνομικούς, τους δασκάλους, τους γιατρούς. Χρειάζονται υποδομές και μια καμπάνια στο εξωτερικό».
Καφρογκλαμουριάμε καμήλες και χορούς
Η «ταϊλανδοποίηση» του ελληνικού τουρισμού απεικονίζεται με τον πιο γλαφυρό τρόπο μέσα από περιστατικά απόλυτου εξευτελισμού και δουλοπρέπειας.
Η περίπτωση του σερβιτόρου στη Ρόδο που βουτούσε στη θάλασσα για να σερβίρει τους πελάτες στις αυτοσχέδιες πλατφόρμες ήταν χαρακτηριστική. Οπως επίσης χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο ίδιο κατάστημα οι εργαζόμενοι παρείχαν και υπηρεσίες ανιματέρ, χορεύοντας «Greek syrtaki» για να διασκεδάζουν τους τουρίστες που τους απα-θανάτιζαν με τα κινητά τους.
Λίγα χρόνια πριν, όμως, την επικαιρότητα είχαν κατακλύσει φωτογραφίες που έδειχναν καμήλες στην παραλία Ψαρού της Μυκόνου! Η ανάγκη των διοργανωτών να υπηρετήσουν το καθεστώς καφρογκλαμουριάς που πάει να κυριαρχήσει στον ελληνικό τουρισμό είχε οδηγήσει στη μεταφορά των ζώων από το Κουβέιτ στη Μύκονο όπου θα τραγουδούσε σε πάρτι Αράβων κροίσων ο Αντώνης Ρέμος μαζί με ακόμη δύο τραγουδιστές από την Τουρκία και τον Λίβανο. Τις καμήλες της Μυκόνου αντικατέστησε σε άλλο μαγαζί ένας τεράστιος πύθωνας που «προσλήφθηκε» για να «χορέψει» προς τιμήν της παρουσίασης νέας βότκας.
Αγνωστη ωστόσο είναι η ιστορία ενός ζευγαριού περί τα 30 έτη που είχαν έρθει πριν από λίγα χρόνια στην Ελλάδα για να γιορτάσουν την πρώτη επέτειο της σχέσης τους. Με τη δύναμη του αμερικανικού οβολού τους ζήτησαν να τους προσφερθεί δείπνο στο κέντρο μιας απομίμησης αρχαίου ελληνικού θεάτρου, ενώ ταυτόχρονα γύρω τους χόρευε για τη διασκέδασή τους μια ολόκληρη ομάδα χορευτών παραδοσιακών ελληνικών χορών.
Σε κλίμα «παράδοσης» και επιστρέφοντας στο 2023, αξέχαστες θα παραμείνουν οι ντροπιαστικές εικόνες Θεσσαλονικιών να χορεύουν ως άλλοι ιθαγενείς μπροστά στα πρώτα κρουαζιερόπλοια που κατέπλευσαν στο λιμάνι για το φετινό καλοκαίρι προκειμένου να υποδεχτούν τους τουρίστες.
«Νησιά-σύμπλεγμα Νταχάου»
Οι ιστορίες παράνοιας από τη γαλέρα του ελληνικού τουρισμού είναι πολλές και ανατριχιαστικές. Ισως δικαιολογούν μάλιστα εν μέρει και τον ακραίο χαρακτηρισμό «νησιά-σύμπλεγμα Νταχάου» που χρησιμοποιούν οι εργαζόμενοι μεταξύ τους για να χαρακτηρίσουν τη Μύκονο, τη Σαντορίνη και την Πάρο.
Πριν από μόλις λίγες εβδομάδες έγινε γνωστή η υπόθεση ενός νεαρού εργαζόμενου στην Κρήτη ο οποίος στην κουζίνα όπου δούλευε έπαθε εγκαύματα δευτέρου βαθμού στα χέρια και στο πρόσωπο όταν έπεσε πάνω του μια χύτρα με καυτό λάδι. Οπως καταγγέλλουν οι συνδικαλιστές της Ομοσπονδίας Επισιτισμού – Τουρισμού, όμως, η επιχείρηση αποφάσισε να… λύσει το πρόβλημα βάζοντας τον εργαζόμενο σε ένα ψυγείο με νωπά κρέατα! Σύμφωνα με τον κ. Κοκολάκη, ο 22άχρονος εργαζόμενος δεν ήταν καν ασφαλισμένος, ενώ η επιχείρηση δεν τον βοηθά με οικονομική αποζημίωση, με αποτέλεσμα η υπόθεση να έχει πάρει τη νομική οδό.
Σύμφωνα με όσα καταγγέλλει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό – Τουρισμό Γιώργος Χότζογλου, φέτος στη Ρόδο ξυλοκοπήθηκε σερβιτόρος από ιδιοκτήτες ανταγωνιστικού μαγαζιού. Στην Κέρκυρα λαντζέρης λιποθύμησε από υπερκόπωση στα τέλη Ιουνίου καθώς δεν είχε πάρει ρεπό από την αρχή της σεζόν, ενώ αντίστοιχο περιστατικό σημειώθηκε και με μάγειρα στη Σαντορίνη.
Οδηγοί στη Μύκονο καταγγέλλουν στο Documento 20ωρες βάρδιες χωρίς διάλειμμα, γεγονός που εφόσον ευσταθεί θέτει σε κίνδυνο τη ζωή και την υγεία όχι μόνο των ίδιων αλλά και των επιβατών των οχημάτων καθώς και των διερχόμενων.
Συνθήκες εργασίας όπως στις… Φιλιππίνες
Ξεχωριστό κεφάλαιο από τις συνθήκες εργασίας είναι οι συνθήκες διαβίωσης των εργαζομένων στον τουρισμό, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις οι επιχειρήσεις «διαφημίζουν» στους υποψήφιους εργαζόμενους ότι προσφέρουν διαμονή. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γ. Χότζογλου: «Τα περισσότερα ξενοδοχεία και οι επιχειρήσεις εστίασης δεν έχουν πρόβλεψη για κάτι τέτοιο, με αποτέλεσμα η στέγαση να είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα. Οταν λέμε μεγάλο πρόβλημα εννοούμε ότι υπάρχουν μέρες που κοιμόμαστε υπαίθρια σε παγκάκια και σε παραλίες μέχρι να βρεθεί κατάλυμα, κοιμόμαστε κάτω από τις πισίνες, κοιμόμαστε στα κλειστά γυμναστήρια των ξενοδοχείων ή πηγαίνουμε σε ένα κατάλυμα 30 τ.μ. και μένουμε τέσσερα πέντε άτομα εκεί και πολλές φορές διαφορετικού φύλου».
«Υπάρχει μια παραφιλολογία γύρω από τις σεζόν, ότι πας και βγάζεις χρήματα. Αυτό δεν ισχύει. Με βάση τη ΣΣΕ η βάση για τους σερβιτόρους είναι τα 1.000 ευρώ. Ομως η σύμβαση αναφέρει εξαήμερο και κανείς δεν πληρώνει τα επιπλέον χρήματα για τους εργαζόμενους που συνήθως δουλεύουν 7 στα 7» τονίζει ο Β. Γλέζος, ενώ συμπληρώνει ότι ελλείψει ελέγχων οι εργοδότες αρνούνται να πληρώσουν τα νόμιμα, ενώ αν ο εργαζόμενος ζητήσει να κόβονται ένσημα για την εργασία του, τότε επιβάλλεται… ποινή μείωσης μισθού.
Οπως εξηγεί ο Γ. Χότζογλου, οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι δεν έχουν πρόσβαση στα τρία νησιά του λεγόμενου «συμπλέγματος Νταχάου» για να διενεργήσουν τους νόμιμους ελέγχους σε χώρους εργασίας.
«Μια φορά» αφηγείται «επιχειρήσαμε να πάμε εκεί με κλιμάκιο των επιθεωρητών εργασίας να κάνουμε ελέγχους και μας σταματήσανε στο λιμάνι. Δεν πήγαμε καν, η τρομοκρατία είναι μεγάλη! Εκεί υπάρχει πλήρης ασυδοσία και πλήρης εργοδοτική παραβατικότητα .Οι καταγγελίες που έρχονται κάθε χρόνο γι’ αυτά τα τρία νησιά είναι πραγματικά εξωφρενικές και πώς να μην είναι όταν σε αυτά τα τρία νησιά που θεωρούνται από τις ναυαρχίδες του ελληνικού τουρισμού δεν υπάρχει καν επιθεώρηση εργασίας. Πρέπει να πάει κάποιος να κάνει την καταγγελία του στη Σύρο».
Σαν να μην έφταναν αυτά, στην προσπάθειά του να υποβαθμίσει το περιστατικό του σερβιτόρου στη Ρόδο, το απολύτως ελεγχόμενο μιντιακό σύστημα έφτασε στο σημείο να συγκρίνει την Ελλάδα με τις… Φιλιππίνες, όπου επίσης έχει καταγραφεί αντίστοιχη περίπτωση με εργαζόμενο να πηγαίνει παραγγελίες σε πελάτες που απολαμβάνουν κρεβάτια μέσα στο νερό.
Η συναίνεση δεν «μαλακώνει» την παρανομία
Οι υποκριτικές αντιδράσεις κορυφαίων πολιτικών για το θέμα του σερβιτόρου στη Ρόδο, μεταξύ των οποίων και του νέου υπουργού Εργασίας Αδωνη Γεωργιάδη, απέδειξαν την πραγματική αδιαφορία για την ουσία των ποικίλων παρα-βάσεων (εργασιακά και χωροταξικά) που κάνουν αυτές οι επιχειρήσεις, σε αντιπαράθεση με το γνήσιο ενδιαφέρον τους, βεβαίως, για την επικοινωνιακή διαχείριση τέτοιων περιστατικών. Αλλωστε ο Αδ. Γεωργιάδης παραδέχτηκε από μόνος του την άρνηση του κράτους να προστατέψει τους εργαζόμενους, αφού σε δήλωσή του για τη Ρόδο ανέφερε: «Κάναμε εξονυχιστικό έλεγχο στην επιχείρηση. Δέκα ελεγκτές στείλαμε. Δεν βρέθηκε καμία παράβαση, ο εργαζόμενος δήλωσε ότι το κάνει εθελοντικά. Τηρούνται τα μέτρα ασφαλείας, φόραγε μια ειδική μπλούζα για να είναι ασφαλής και ο ίδιος δήλωσε ότι παίρνει πάρα πολλά χρήματα γι’ αυτό».
Πέραν του γεγονότος ότι παραδέχεται παρέμβαση στην Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, ο υπουργός Εργα-σίας προχωρά σε μια ακόμη λαθροχειρία, χρησιμοποιώντας ως επιχείρημα τη δήλωση του νεαρού σερβιτόρου ότι επι-λέγει τη συγκεκριμένη βάρδια επειδή πληρώνεται καλά και παίρνει γερά φιλοδωρήματα.
Απαντώντας στο συγκεκριμένο επιχείρημα, πάντως, ο εργαζόμενος στον κλάδο του επισιτισμού Β. Γλέζος λέει στο Documento: «Το ότι πληρώνομαι καλά δεν σημαίνει ότι πρέπει να καταπατάται κάθε εργασιακό δικαίωμα και να κάνω πράγματα που βάζουν σε κίνδυνο ακόμη και την ίδια τη ζωή. Και οι μάγειρες, που το καλοκαίρι στις κουζίνες πιάνει 45-50°C, μπορεί να πληρώνονται καλά, δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι αυτοί περνάνε και καλά όμως».
Σε νομικό επίπεδο απάντηση στο συγκεκριμένο επιχείρημα που εύκολα υιοθέτησε και ο υπουργός Εργασίας έδωσε από την πλευρά του και ο πρόεδρος του ΔΣΑ Δημήτρης Βερβεσός, ξεκαθαρίζοντας ότι όταν παραβιάζεται ο νόμος τυχόν συναίνεση του εργαζομένου δεν έχει καμία νομική αξία, ενώ δήλωσε και «ενοχλημένος από διάφορες επικουρικού τύπου δημόσιες τοποθετήσεις ανευθυνοϋπεύθυνων». «Υπογραφές εργαζομένων αποδοχής τέτοιων όρων εργασίας δεν τυγχάνουν νομικά αξιόλογες» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Δ. Βερβεσός, διαλύοντας το επιχείρημα περί συναίνεσης του εργαζομένου.
Τουρισμός για λίγους, χωρίς εργαζόμενους
Ενα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αναδεικνύουν στις παρεμβάσεις τους στο Documento οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι είναι το θέμα της έλλειψης εργαζομένων, αφού όπως πέρσι έτσι και φέτος παρατηρούνται χιλιάδες κενές θέσεις εργασίας και το φαινόμενο λαμβάνει χαρακτηριστικά μονιμότητας. Οπως εξηγούν, το θέμα αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο ακόμη και την επιβίωση του ελληνικού τουρισμού ως «βιομηχανίας» στο μέλλον.
Οι επαγγελματίες του τουρισμού αλλά και τα «σκληρά» δεδομένα που έχουμε από τις προηγούμενες χρονιές κάνουν ε-ξαιρετικά δυσοίωνες προβλέψεις. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, οι ελλείψεις εργαζομένων το 2022 σε σχέση με τις προσφερόμενες θέσεις εργασίας ξεπέρασαν τις 60.000. Συγκεκριμένα, οι θέσεις εργασίας στον τουρισμό υπολογίστηκαν σε 262.981, ενώ οι ελλείψεις ανήλθαν σε 60.225.
Οι εκτιμήσεις των συνδικαλιστικών εκπροσώπων είναι ότι το φαινόμενο των ελλείψεων όχι μόνο θα παραμείνει, αλλά αν συνεχιστεί η κατάσταση εργοδοτικής ασυδοσίας χωρίς κανέναν ελεγκτικό μηχανισμό, τότε θα γίνουν ακόμη μεγαλύτε-ρες, αφού οι εργαζόμενοι πλέον αναγνωρίζουν τη λεγόμενη «σεζόν» όχι σαν ευκαιρία να συγκεντρώσουν χρήματα σε μικρό χρονικό διάστημα αλλά σαν μια εργασιακή γαλέρα.
Ο Γ. Χότζογλου είναι ξεκάθαρος: «Με ατελείωτα ωράρια, απλήρωτες υπερωρίες, δουλειά επτά στα επτά δεν βγαίνει η σε-ζόν. Και η ποιότητα του προϊόντος έχει μπει ήδη σε μεγάλο κίνδυνο. Πολύ φοβάμαι ότι του χρόνου εάν συνεχίσουμε έτσι και δεν γίνουν διορθωτικές κινήσεις, θα υπάρξουν επιχειρήσεις που δεν θα μπορούν να ανοίξουν λόγω έλλειψης προσωπικού».
Αναφερόμενος στις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και στους χαμηλούς μισθούς, ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ρεθύμνου αλλά και του σωματείου ξενοδοχοϋπαλλήλων του νομού Κώστας Νικολιδάκης σημειώνει: «Δύο χρόνια κλαί-γονται οι εργοδότες ότι δεν υπάρχουν εργαζόμενοι, φροντίζοντας και τους λίγους που έχουν να τους διώχνουν κι αυτούς!».
Ο πρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Χανίων Μανώλης Μπαμιάκης εξηγεί την κατάσταση σε βάθος, προδιαγράφοντας μια πολύ αρνητική εικόνα για το μέλλον του ελληνικού τουρισμού: «Αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει προσωπικό και η εντατικοποίηση της εργασίας έχει ως συνέπεια να μη δίνονται ρεπό. Αυτό οδηγεί τον κόσμο που δεν αντέχει την πίεση να αναγκάζεται να φύγει. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται δεν είναι καλές. Οταν ένα άτομο πρέπει να σερβίρει 100 άτομα τι υπηρεσίες να προσφέρει; Οταν υπάρχει ένας ρεσεψιονίστ για 200 άτομα τι υπηρεσίες να προσφέρει; Τα προηγούμενα χρόνια τα πληρώνουμε τώρα. Με το να μην πληρώνεται ο κόσμος, να μην τηρούνται συμφωνίες, εντατικοποίηση της εργασίας. Οι μονάδες αυξήθηκαν, το προσωπικό όμως δεν αυξήθηκε και αναγκάζεται πολύς κόσμος να αλλάζει επάγγελμα γιατί δεν αντέχει αυτή την πίεση».
Το… κίνημα «No Mykonos» που λερώνει όλη την Ελλάδα
Την ίδια ώρα που στην Ελλάδα τα ΜΜΕ παραληρούν για την ποιότητα και την ανοδική πορεία του τουρισμού, στο εξωτερικό η εικόνα της χώρας φαίνεται να μεταστρέφεται σταδιακά, κυρίως λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της επιρροής των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στον τομέα του τουρισμού.
Φέτος οι αναφορές για πανάκριβους λογαριασμούς που φτάνουν στα τραπέζια ανυποψίαστων τουριστών στη Μύκονο ξεπέρασαν τα όρια των social media και έφτασαν μέχρι τα κυρίαρχα ΜΜΕ, με βασικότερη τη βρετανική εφημερίδα «Daily Mail» που έχει προχωρήσει σε σχετικά αφιερώματα.
Αναφορές υπάρχουν επίσης στην εφημερίδα «Mirror» αλλά και στη «Sun».
Τον περασμένο Φεβρουάριο η «Daily Mail» δημοσίευσε περίπτωση χρέωσης 860 δολαρίων σε ένα ζευγάρι για το δείπνο του, ενώ μόλις στις 27 Ιουνίου είχε δημοσιεύσει άλλη περίπτωση ζευγαριού που χρεώθηκε 310 στερλίνες για ένα ελαφρύ γεύμα.
Μάλιστα τον περσινό Αύγουστο η «Daily Mail» είχε στείλει δημοσιογράφους να παραστήσουν τους πελάτες και ζητούσε από τους αναγνώστες της να την ενημερώσουν εάν έχουν πέσει θύματα υπερβολικών τιμών στο συγκεκριμένο νησί, ενώ το πλέον δημοφιλές ταξιδιωτικό application Tripadvisor έχει κατακλυστεί από αρνητικές αναφορές στις σελίδες των εστιατορίων που έχουν καταγγελθεί για ακραία υπερτιμολόγηση των προϊόντων και των υπηρεσιών τους.
Δεν είναι όμως μόνο οι συστημικές εφημερίδες που «σηκώνουν» το θέμα. Τους τελευταίους μήνες στα social media υπάρχει… ολόκληρο κίνημα το οποίο υπό τον τίτλο «No Mykonos» γνωστοποιεί στο διεθνές κοινό την κατάσταση εκμετάλλευσης που επικρατεί στο νησί των ανέμων.
Βεβαίως, για όσους γνωρίζουν την ελληνική πραγματικότητα είναι ξεκάθαρο ότι η περίπτωση της Μυκόνου στις τιμές των εστιατορίων δεν είναι αντιπροσωπευτική όλης της χώρας, όμως δεν ισχύει το ίδιο και για τα εκατομμύρια αναγνωστών στο εξωτερικό, αφού η Μύκονος και ελάχιστα άλλα νησιά, όπως η Σαντορίνη, η Ρόδος και η Κέρκυρα, θεωρούνται απολύτως ταυτισμένα με την Ελλάδα. Ετσι, η αρνητική δημοσιότητα που λαμβάνει η Μύκονος για τις τακτικές που ακολουθούνται εκεί δυστυχώς λερώνει ολόκληρη τη χώρα.
«Υπάρχει κίνδυνος “ταϊλανδοποίησης” του τομέα του τουρισμού στην Ελλάδα»
Γιάννης Κουζής
Καθηγητής Εργασιακών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
«Αφενός δεν επενδύουμε στις πραγματικές δυνατότητες του κάθε νησιού, αφετέρου κάνουμε καταπατήσεις»
Βασίλης Γλέζος
Πρώην υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στις Κυκλάδες και μέλος του Δικτύου Εργαζομένων Επισιτισμού – Τουρισμού
«Δεν έκαναν καμία καμπάνια στο εξωτερικό, θεώρησαν δεδομένο ότι ο κόσμος θα έρθει»
Βασίλης Ακρίβος
Επαγγελματίας της εστίασης και ιδιοκτήτης του εστιατορίου Ψάριστον στη Σαντορίνη