Καλλιτέχνες που ερμήνευσαν δημιουργίες του Νίκου Μωραΐτη και συνεργάστηκαν μαζί του μοιράζονται μερικές σκέψεις τους για τον στιχουργό, λίγο πριν από τις δύο συναυλίες-αφιέρωμα στα τραγούδια του με τίτλο «Εκατό φορές κομμάτια»
Ο Νίκος Μωραΐτης είναι ένας καταξιωμένος στιχουργός μεγάλων επιτυχιών στο ελληνικό τραγούδι, ο οποίος μετράει ήδη τριάντα χρόνια παρουσίας στα μουσικά έντυπα, στο ραδιόφωνο και στη δισκογραφία. Η πρώτη που του άνοιξε την πόρτα της δισκογραφίας ήταν η τραγουδίστρια Δήμητρα Γαλάνη, της οποίας υπήρξε μεγάλος φαν από την παιδική του ηλικία. «Ενώ τα άλλα παιδιά στο σχολείο άκουγαν κυρίως ξένη μουσική, εμένα τα ινδάλματά μου ήταν η Γαλάνη, ο Νταλάρας και η Αλεξίου και ένιωθα κάπως απομονωμένος γι’ αυτό» εξομολογείται ο ίδιος ο Μωραΐτης. Και η Γαλάνη, όμως, θυμάται ακόμη την πρώτη τους συνάντηση: «Ηρθε και με βρήκε στο Χάραμα όπου τραγουδούσα κι εγώ του είχα ζητήσει να μου φέρει στίχους του. Τους βρήκα ενδιαφέροντες και του υποσχέθηκα πως κάτι θα τους κάνω κάποια στιγμή. Ετσι, όταν θέλησα να κάνω ένα δίσκο λαϊκό με παραδοσιακά στοιχεία προέκυψαν “Τα χάρτινα” σε μουσική του Τάκη Σούκα».
Η Γαλάνη θα είναι μια από τις ερμηνεύτριες που θα εμφανιστούν στις δύο συναυλίες-αφιέρωμα στον Νίκο Μωραΐτη στο Christmas Theater και «δεν θα γινόταν να λείπει», όπως λέει ο ίδιος, «καθώς από τη Δήμητρα ξεκίνησαν όλα για μένα…». Εκεί θα είναι, το διήμερο 19 και 20 Φεβρουαρίου, ο Στάθης Δράκος, η Γλυκερία, η Γιώτα Νέγκα, ο Κώστας Μακεδόνας, ο Αντώνης Ρέμος, ο Μιχάλης Χατζηγιάννης, όπως και ο Μίλτος Πασχαλίδης, η Ρένα Μόρφη και η Μαρία Παπαγεωργίου, ορισμένοι καλλιτέχνες δηλαδή με τους οποίους ο Μωραΐτης δεν έτυχε να συνεργαστεί ποτέ αλλά πάντα ήθελε ν’ ακούσει τραγούδια του με τις φωνές τους.
«Προσωπικό στίγμα»
Για τον Μιχάλη Χατζηγιάννη που τραγούδησε κάποτε το «Χέρια ψηλά» σε στίχους του Μωραΐτη, «το τραγούδι των 00s» σύμφωνα με την Ενωση Δισκογραφικών Εταιρειών IFPI (2009), πρόκειται για «ένα σπουδαίο σύγχρονο Ελληνα στιχουργό που αποτελεί συνέχεια των παλιών εμβληματικών στιχουργών στην Ελλάδα με πάνω από 500 τραγούδια που ξεχώρισαν στο ελληνικό πεντάγραμμο». Κι αν ο Μωραΐτης κατάφερε να μπερδέψει το κοινό του γράφοντας άλλοτε για την Πρωτοψάλτη και την Αλεξίου και άλλοτε για τον Ρέμο και τη Βανδή, η αλήθεια είναι πως ξεχωρίζει πάντα για το προσωπικό του στίγμα στη γραφή.
Οπως ακριβώς το λέει ο Στάθης Δράκος, ο δημιουργός του άλμπουμ «Το βαλς των χαμένων μετά», μέσα απ’ το οποίο ξεχώρισε η «Εκδρομή» με τη φωνή της Δήμητρας Γαλάνη: «Μες στα χρόνια που πέρασαν τον γνώρισα, τον διάβασα, άκουσα στο ραδιόφωνο καινούργια τραγούδια και είπα: “Αυτοί οι στίχοι είναι σίγουρα λόγια του Νίκου”. Ανταλλάξαμε στίχους, μελωδίες και σκέψεις για τη ζωή και τους ανθρώπους μας, ενώ πλέον μπορώ να πω με σιγουριά ότι είναι ένας καλλιτέχνης του οποίου η ουσία με γοητεύει, με συγκινεί και ξέρω πως πάντα θα έχω την περιέργεια να τη γνωρίσω καλύτερα».
Αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που κάνει τόσο επικοινωνιακά τα τραγούδια σε στίχους του Μωραΐτη, αν δηλαδή υπάρχει κάποια συνταγή πίσω απ’ την τεχνοτροπία του. Διότι, χωρίς ίχνος υπερβολής, μου θυμίζει τον μεγάλο Νίκο Γκάτσο, ο οποίος κάθε φορά που έγραφε για τη Φαραντούρη, τον Μητσιά ή τη Γαλάνη πάντα λάμβανε υπόψη την προσωπικότητα του εκάστοτε ερμηνευτή. Η Γαλάνη συμφωνεί απολύτως: «Ο Νίκος δεν προσπαθεί να γίνει ποιητής παρόλο που έχει ποιητικά στοιχεία. Διαθέτει προσωδιακή αντίληψη και δεν είναι “ασώματος κεφαλή” στο τραγούδι. Δεν ψάχνει να ανακαλύψει την πνευματικότητα και παίζει με τα συναισθήματα. Οι στίχοι του, όταν πέφτεις πάνω τους στο ραδιόφωνο, περιγράφουν ανθρώπινες σχέσεις και σε κάνουν να ξεφεύγεις απ’ τη θλιβερή μας καθημερινότητα». Το ίδιο ακριβώς υποστηρίζει και ο Χατζηγιάννης: «Ο στίχος του είναι ρεαλιστικός και αισιόδοξος με αναφορά στα όνειρα για μια καλύτερη ζωή, στην οποία μπορούμε όλοι να γίνουμε πρωταγωνιστές».
«Ζωγράφος του λόγου»
Αυτήν τη στιγμή ο Μωραΐτης δουλεύει στο στούντιο έναν καινούργιο δίσκο για τον Γιώργο Νταλάρα σε μουσική του Νίκου Μερτζάνου, ενώ κυκλοφορεί οσονούπω και το άλμπουμ «Εννέα στο φως», στην πρώτη μεγάλη συνεργασία του με την κορυφαία συνθέτρια Λένα Πλάτωνος. Αυτά τώρα είναι λόγια της Πλάτωνος για την καλλιτεχνική της συνεύρεση με τον Μωραΐτη: «Ο Νίκος πρώτα απ’ όλα είναι ένα γλυκύτατο πλάσμα κι έπειτα ένας στιχουργός – ποιητής κοινωνικός και ψυχολογικός, ένας κανονικός ζωγράφος του λόγου με ευρύτατο θεματολογικό φάσμα. Η σύνθεσή μου πάνω στα ποιήματά του είχε μια πρωτοφανή, ταχύτατη και αβίαστη ροή. Δέσαμε πολύ μεταξύ μας». Ακριβώς αυτό το ευρύτατο θεματολογικό φάσμα είναι και το στοιχείο που τον έδεσε όχι μόνο με την Πλάτωνος αλλά και με τον μέντορά του, τον θρυλικό στιχουργό του ελληνικού τραγουδιού Λευτέρη Παπαδόπουλο.
Ο Παπαδόπουλος είχε στηρίξει πολύ τον Μωραΐτη στο ξεκίνημά του, παρουσιάζοντάς τον από την εκπομπή του στην κρατική τηλεόραση, κάνοντάς τον μάλιστα αρχισυντάκτη σε άλλη εκπομπή, ενώ μέχρι σήμερα διατηρούν στενές φιλικές σχέσεις. Αλλωστε, δάσκαλούς του στον στίχο ο ίδιος θεωρεί τον Νίκο Γκάτσο, τον Λευτέρη Παπαδόπουλο και τη Λίνα Νικολακοπούλου, ανθρώπους που έφτιαξαν σχολή στην ελληνική στιχουργία.
Ανατρέχω σε μερικούς ενδεικτικούς τίτλους τραγουδιών του που αγαπήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια της στιχουργικής του δράσης: «Ο άγγελός μου» και «Σβήσε το φεγγάρι» σε μουσική Στέφανου Κορκολή για τις φωνές της Πρωτοψάλτη και του Μητροπάνου αντιστοίχως (στις συναυλίες στο Christmas Theater το ζεϊμπέκικο «Σβήσε το φεγγάρι» θα τραγουδήσει για πρώτη φορά ο Μίλτος Πασχαλίδης), «Δε μιλώ για μια νύχτα εγώ» με την Ελευθερία Αρβανιτάκη, «Οξυγόνο» με τη Γιώτα Νέγκα, «Το πουλάω το σπίτι» με τον Γιάννη Πάριο, προσωπικά όμως ξεχωρίζω και ολόκληρο το άλμπουμ «Σε ποιο θεό να πιστέψω» (2002) που έφτιαξαν από κοινού με τον συνθέτη Στάμο Σέμση για την Ελλη Πασπαλά. Μήπως τελικά ο Μωραΐτης είναι στιχουργός-χαμαιλέοντας; Το πίστευε και ο ίδιος για τον εαυτό του αυτό, μέχρι που ο Λευτέρης Παπαδόπουλος τον πρόγκηξε κάποια στιγμή: «Και για μένα το ίδιο έλεγαν κάποτε, αλλά εσύ να μην το λες για την ίδια τη δουλειά σου. Είμαστε στιχουργοί που μας απασχολούν πολλά θέματα και δεν περιοριζόμαστε σ’ ένα συγκεκριμένο στιλ γραφής».
Κάτι παρεμφερές δηλώνει και ο Στάθης Δράκος: «Εχουν αυτό το μαγικό οι στίχοι του Νίκου που νιώθεις ότι μιλάει ένα σοφό παιδί, ένας καθημερινός άνθρωπος που ψάχνει σωτηρία, ενώ άλλες φορές νιώθεις ότι δεν μιλάει κανείς, σαν να υπήρχαν από πάντα τα λόγια του και σαν να είναι χιλιάδες πρόσωπα και κανένας ταυτόχρονα». Πάντως, όλοι οι συνεργάτες του, συνθέτες και τραγουδιστές, δηλώνουν ευγνώμονες για τα «δώρα» που τους έδωσε, φανερώνοντας έτσι πως ο Νίκος Μωραΐτης πάνω απ’ όλα ενδιαφέρεται για τις ανθρώπινες σχέσεις. Δηλαδή το περιεχόμενο των στίχων του που γεννάει τραγούδια.
ΙΝFO
19, 20 Φεβρουαρίου, Christmas Theater, λεωφ. Βεΐκου 139