Η ζωή του Γιώργου Ζαμπέτα που έγινε ανάρπαστο κόμικ στο διαδίκτυο
Είναι ο Ζαμπέτας στο πάλκο και παίζει μαζί με την ορχήστρα. Κάποια στιγμή μπαίνει στο οπτικό του πεδίο ένας χορευτής που μόλις ανέβηκε στην πίστα. Χωρίς να χάσει χρόνο, άλλωστε δεν άφηνε τίποτα να πέσει κάτω, αρχίζει «Να κι ο άλλος ο αρχιδυ… ο αρχιδυ…». Ο τύπος στραβώνει, ιδρώνει-ξεϊδρώνει και κρέμεται από τα χείλη του Ζαμπέτα, ο οποίος ολοκληρώνει την αναγγελία λέγοντας «ο αρχιδυνάστης». Οι ζαμπετικές ατάκες έπιπταν στρέιτ θρου, όπως ακριβώς και οι πενιές του μπουζουκιού του. Εδινε την αίσθηση ότι βαριόταν αφόρητα την κανονικότητα και την κένταγε με λεκτικές σταυροβελονιές για να την κάνει αν όχι διασκεδαστική, τουλάχιστον υποφερτή. Οπως συμβαίνει με τους πολύ σοβαρούς ανθρώπους, σιχαινόταν τη σοβαροφάνεια και αυτή του η τάση τον έκανε κάτι πολύ περισσότερο από μεγάλο συνθέτη. Ο Ζαμπέτας ήταν πέρα από ιδιότητες, ήταν ένας κόσμος από μόνος του.
Γιώργος Ζαμπέτας τώρα και σε συσκευασία κόμικ
Μια ωραία ξενάγηση στον κόσμο του αποτελεί το κόμικ με τίτλο «Γιώργος Ζαμπέτας» που ανεβαίνει ιντερνετικά στο SoComic.gr από την περασμένη άνοιξη. Πρόκειται για σύντομες κόμικ ιστορίες που βασίζονται σε γνωστές ατάκες του, κωμικές και μη. Το σκίτσο είναι του Νικόλα Στεφαδούρου και το σενάριο του Σωκράτη Μιχαηλίδη και του Γιώργου Ζαμπέτα, εγγονού του συνθέτη. Ο Γιώργος, γιος του Μιχάλη Ζαμπέτα και της Ελένης Νταράλα (κόρης του συνθέτη Λουκά Νταράλα και αδερφής του Γιώργου Νταλάρα), είχε την αρχική ιδέα για τη δημιουργία του κόμικ. Ο ίδιος είναι μουσικός και τραγουδιστής και αυτό τον καιρό ετοιμάζεται να μπει στο στούντιο για ηχογράφηση. Παράλληλα ασχολείται με τις εναλλακτικές θεραπείες, όπως η ιρουθεραπεία και ετοιμάζει τον δικό του χώρο. «Δική μου ιδέα ήταν» λέει «άκουγα πολλές ιστορίες από μικρός και πίστευα ότι κάποια στιγμή πρέπει να διασωθούν σε ένα βιβλιαράκι για να μη χαθούν. Πρώτα έπιασα τον Σωκράτη Μιχαηλίδη, ο οποίος βοήθησε πάρα πολύ στη συλλογή των ιστοριών και στη συγγραφή, κι έπειτα εντελώς τυχαία είδα στο ίντερνετ κάποια σκίτσα του Στεφαδούρου. Ο τρόπος που ζωγραφίζει ήταν πολύ κοντά σε αυτό που ήθελα να κάνω, οπότε αποφασίσαμε να το κάνουμε παρέα».
Τι άνθρωπος ήταν ο Ζαμπέτας; Ηταν και στην προσωπική του ζωή όλο χαμογελαστός; «Ναι, ήταν ο εαυτός του πιστεύω γι’ αυτό γνώρισε τόση αγάπη από τον κόσμο». Πώς ήταν ως παππούς; «Δεν τον πρόλαβα πολύ. Τον έζησα έως τα έξι μου. Ως παππούς ήταν παραδοσιακός». Τι ιστορίες θυμάται από τον παππού Ζαμπέτα; «Και μόνο που τον είχαμε στο σπίτι, ήταν μια ιστορία από μόνη της». Ο Ζαμπέτας ήταν τόσο ευφυής και έμπειρος που τον κόσμο τον πέρναγε ακτινογραφία. Και ήξερε πολύ καλά ότι οι μεγάλες αλήθειες λέγονται μόνο μέσα από το φίλτρο του χιούμορ, αλλιώς σε σκίζουν. Παρ’ όλα αυτά δεν χάριζε κάστανα. Τους πείραζε όλους. Μέσα στις δεκάδες ατάκες που του αποδίδονται είναι και εκείνη με θύμα έναν νεκροθάφτη που νταλκάδιασε και ανέβηκε στην πίστα να ρίξει τις γυροβολιές του. Ο Ζαμπέτας βρήκε τότε μαλλί να ξάνει και όπως ο τύπος έπαιρνε τις στροφές, πήγε κοντά στο μικρόφωνο και φώναξε: «Αλα, νεκρίλα!». Ρωτάω τον Γιώργο αν το χιούμορ για τον Ζαμπέτα ήταν τόσο σημαντικό όσο η μουσική του. «Ηταν κάτι πηγαίο για εκείνον». Υπήρξαν παρεξηγήσεις από κάτι που είπε πάνω στην πλάκα; «Δεν νομίζω ότι παρεξηγήθηκε κανείς, και αν παρεξηγήθηκε δεν τρέχει και τίποτα».
Ο Θεός που έκλασε τον Τζακ ’Ο Χάρα
Πλάκα έκανε με όλους. Μέχρι και τον Γιάννη Παπαϊωάννου πείραζε, κάνοντας δήθεν ότι ξέρει να λέει τα μελλούμενα. «Μπαρμπα-Γιάννη να σου πω τον καφέ; Βλέπω μια γκόμενα μελαχρινή, σε λοξοκοιτάει και μια ξανθή όμως». Μια από τις ωραιότερες και πιο αφοπλιστικές απαντήσεις που είχε δώσει σε συνέντευξη αφορούσε το χασίς, την εποχή που πολλοί είχαν δοκιμάσει αλλά λίγοι παραδέχονταν. Τον ρωτά ο δημοσιογράφος «κύριε Ζαμπέτα, εσείς έχετε καπνίσει ποτέ χασίς;» κι εκείνος με ειλικρίνεια που τσακίζει κόκαλα απαντά: «Χασίς; Λιβάδια ολόκληρα!» Πώς βγήκε η βρόχα που έπιπτε στρέιτ θρου; Ανέβηκε ο Ζαμπέτας να τραγουδήσει μια νύχτα που έβρεχε με το τουλούμι και ξέχασε τους στίχους του τραγουδιού. Προσπάθησε να θυμηθεί, αλλά το κόλλημα συνεχιζόταν. Φαίνεται πως η υγρασία τον ενέπνευσε και επιτόπου άρχισε να φτιάχνει μια ιστορία αυτοσχεδιάζοντας. Πρωταγωνιστές της ιστορίας του η Μοσχολιού, ένας Γερμανός παραγωγός του, κάποιοι Αμερικανοί που κάθονταν σε ένα τραπέζι παρακάτω και όποιος είχε την τύχη ή την ατυχία να περνά από μπροστά του. Φυσικά έλεγε τέρατα. Και το γέλιο από τον κόσμο ήρθε αβίαστα. Είδε ότι η βρόχα έπιασε και γούσταρε τρελά. Οααααα!
Ποια τραγούδια του Ζαμπέτα ξεχωρίζει ο εγγονός του; «Ολα τα τραγούδια είναι πολύ ωραία, απλώς κάποια είναι εξαιρετικά. Αν μου ζητούσες να σου βάλω ένα τραγούδι του Ζαμπέτα, θα στα έβαζα όλα». Το κόμικ είναι μια καλή αφορμή να ξανακούσουν Ζαμπέτα όσοι τον αγαπούν και να τον γνωρίσουν οι νέες γενιές που ίσως δεν είχαν μέχρι τώρα την ευκαιρία να τον ψάξουν. Τα υπέροχα «Δειλινά», που ευτύχησαν να τα ερμηνεύσει η Μοσχολιού, το αγαπημένο «Περιστέρι» που πήγε στην απάνω γειτονιά, ένα μήνυμα να φέρει από μιαν ομορφονιά, τον «Πιο καλό τον μαθητή», τα «Βαθιά στη θάλασσα θα πέσω», «Ηρθα κι απόψε στα σκαλοπάτια σου», «Θεσσαλονίκη» και «Πού ’σαι, Θανάση», όταν τον έπεισαν ότι κανείς δεν μπορεί να πει τα τραγούδια του καλύτερα από εκείνον. Και ναι, κανείς δεν θα μπορούσε να έχει πει καλύτερα από εκείνον τον Τζακ ’Ο Χάρα, σε στίχους του Θεοδόση Αθα. Ενα τραγούδι που σε χτυπάει κυριολεκτικά στην καρδιά, για το πόσο τραγικά επίκαιρο μπορεί να είναι σήμερα. Για τον Τζακ ’Ο Χάρα, τον μπεκρή, τον άστεγο που η γειτονιά τον βρήκε μια μέρα θαμμένο κάτω από το χιόνι, κόκαλο. Και εκεί που πάει να σου φύγει το δάκρυ, διαβάζεις μια ιστορία από το κόμικ και πετυχαίνεις ατάκα Ζαμπέτα «α, ρε Θεέ, άλλους τους έπλασες κι άλλους τους έκλασες» κι έρχεσαι στα ίσα σου.
Για τη μουσική πίστευε ότι όλοι οι τραγουδιστές χρωστάνε στον Καζαντζίδη, «όπως όλη η μπουζουκόφαρα χρωστάει στον Μάρκο». Πικράθηκε αρκετές φορές, ειδικά όταν στη δεκαετία του ’80 παραγκωνίστηκε, επειδή άλλαξαν τα ήθη, μαζί και τα γούστα. Οσο όμως ήταν στα πάνω του, όπως λένε άνθρωποι που συνεργάστηκαν μαζί του, ο δρόμος του δεν πέρασε ποτέ πάνω από πτώματα. Ο ίδιος έλεγε ότι «υπάρχει ένας απαράβατος νόμος που λέει ο θάνατός σου η ζωή μου. Εγώ κάτι τέτοιους νόμους τους γράφω στ’ αρχίδια μου».
Ο εγγονός Ζαμπέτας λέει ότι μέχρι τον Απρίλιο, η ομάδα που φτιάχνει το κόμικ θέλει να έχουν τυπωθεί σε βιβλίο 60-70 ιστορίες από αυτές που βγαίνουν στο ίντερνετ, μαζί με φωτογραφίες και άλλο υλικό από τη ζωή του συνθέτη. Διαβάζω μία-μία τις ιστορίες του κόμικ και κολλάω σε αυτή που ένας δημοσιογράφος ρωτά τον Ζαμπέτα «μέχρι πού θα μπορούσατε να φτάσετε;» και εκείνος απαντά: «Προκειμένου να είμαι ειλικρινής; Πού αλλού; Στο εκτελεστικό απόσπασμα. Κι ας με τουφεκίσουνε».
Τα εκατομμύρια, τα εκατομμύρια
Περνώντας στο κόμικ τη μια ιστορία μετά την άλλη, το χαμόγελο δεν το γλιτώνεις. Ρωτάω τον Γιώργο Ζαμπέτα με ποια ιστορία του παππού του γελά περισσότερο. «Δεν θα σου πω με ποια γελάω, αλλά ποια έχω πάντα στον νου μου. Μου αρέσει αυτό που έλεγε για τα εκατομμύρια. Γιατί όντως τα χρήματα δεν βγάζουν ψυχή, η ψυχή είναι πάνω απ’ όλα». Ποια είναι τα «εκατομμύρια»; Εχουν γίνει ήδη ιστορία στη σειρά κόμικ και μπορείτε να δείτε τον Ζαμπέτα να το λέει στο youtube. «Τα εκατομμύρια, τα εκατομμύρια το θέμα είναι τα εκατομμύρια. Πώς θα πάρουνε τα εκατομμύρια. Τα εκατομμύρια δε μπορούν να βγάλουνε ψυχούλα. Η ψυχούλα βγάζει ό,τι γουστάρεις. Γι’ αυτό πες τους να βάζουνε μυαλό και να βγάζουνε ψυχούλα και να τη δίνουν εδώ μέσα (δείχνει τα μπουζούκι) κι εδώ (δείχνει τον λαιμό του)». Δεν τα αγαπούσε τα χρήματα ο Ζαμπέτας, έτσι; «Οχι», λέει ο Γιώργος «δεν τον ένοιαζαν. Άλλωστε την ψυχή του καλλιτέχνη και την έμπνευση δεν μπορείς να τα αγοράσεις. Είχε πολύ πλούσια ψυχή για να έχει ανάγκη από χρήματα».
