Ένας γιγάντιος πλανήτης που απέχει 124 έτη φωτός από τη Γη, ο K2-18b έχει δώσει τις ισχυρότερες ενδείξεις μέχρι τώρα για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής, σύμφωνα με τα όσα υποστηρίζουν οι αστρονόμοι.
Η έρευνα που έγινε μέσω του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb στον πλανήτη K2-18b φέρεται να αποκαλύπτει χημικά αποτυπώματα δύο ενώσεων που στη Γη είναι γνωστό ότι παράγονται από έμβια ύλη.
Συγκεκριμένα, η ανίχνευση των χημικών ουσιών, διμεθυλοσουλφιδίου (DMS) και του διμεθυλοδισουλφιδίου (DMDS) δεν θα ισοδυναμούσε με απόδειξη εξωγήινης βιολογικής δραστηριότητας, αλλά θα μπορούσε να δώσει απάντηση στο ερώτημα αν τελικά είμαστε μόνοι μας στο σύμπαν.
«Αυτή είναι η ισχυρότερη ένδειξη μέχρι σήμερα για μια βιολογική δραστηριότητα πέρα από το ηλιακό σύστημα», δήλωσε στον Guardian ο καθηγητής Νίκου Μαντουσουντάν, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, επικεφαλής των ερευνών. «Είμαστε πολύ προσεκτικοί. Πρέπει να αναρωτηθούμε τόσο για το αν το σήμα είναι πραγματικό όσο και για το τι σημαίνει».
Και πρόσθεσε: «Σε δεκαετίες από τώρα, μπορεί να κοιτάξουμε πίσω σε αυτό το χρονικό σημείο και να αναγνωρίσουμε ότι τότε ήταν που το σύμπαν έγινε προσιτό. Αυτό θα μπορούσε να είναι το σημείο καμπής, όπου ξαφνικά το θεμελιώδες ερώτημα αν είμαστε μόνοι στο σύμπαν είναι ένα ερώτημα που μπορούμε να απαντήσουμε».
Άλλοι είναι πιο επιφυλακτικοί, με ερωτήματα που παραμένουν σχετικά με το αν οι συνολικές συνθήκες στον K2-18 b, είναι ευνοϊκές για τη ζωή και αν τα DMS και DMDS, τα οποία παράγονται σε μεγάλο βαθμό από το θαλάσσιο φυτοπλαγκτόν στη Γη, μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστα ως βιοσήματα.
Ο K2-18b, ο οποίος βρίσκεται στον αστερισμό του Λέοντα, έχει σχεδόν εννέα φορές μεγαλύτερη μάζα από τη Γη και 2,6 φορές μεγαλύτερο μέγεθος και περιστρέφεται στην κατοικήσιμη ζώνη του άστρου του, ενός ψυχρού ερυθρού νάνου με μέγεθος μικρότερο από το μισό του ήλιου. Όταν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble φάνηκε να εντοπίζει υδρατμούς στην ατμόσφαιρά του το 2019, οι επιστήμονες τον ανακήρυξαν «τον πιο κατοικήσιμο γνωστό κόσμο» πέρα από το ηλιακό σύστημα.
Το υποτιθέμενο σήμα νερού αποδείχθηκε ότι ήταν μεθάνιο σε επακόλουθες παρατηρήσεις από την ομάδα του Μαντουσουντάν το 2023. Όμως, υποστήριξαν ότι το προφίλ του K2-18 b συνάδει με έναν κατοικήσιμο κόσμο, καλυμμένο από έναν τεράστιο, βαθύ ωκεανό – μια άποψη που παραμένει αμφιλεγόμενη. Πάντως η ομάδα του Κέιμπριτζ ανέφερε μια δοκιμαστική ένδειξη DMS.
Οι πλανήτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα είναι πολύ απομακρυσμένοι για να φωτογραφηθούν ή να προσεγγιστούν με ρομποτικά διαστημόπλοια. Όμως οι επιστήμονες μπορούν να εκτιμήσουν το μέγεθος, την πυκνότητα και τη θερμοκρασία τους και να διερευνήσουν τη χημική τους σύσταση παρακολουθώντας τον εξωπλανήτη καθώς περνάει από το πρόσωπο του άστρου που τον φιλοξενεί και μετρώντας το αστρικό φως που έχει φιλτραριστεί μέσα από την ατμόσφαιρά του. Στις τελευταίες παρατηρήσεις, τα μήκη κύματος που απορροφώνται από το DMS και το DMDS, παρατηρήθηκε να πέφτουν ξαφνικά καθώς ο K2-18 b περνά μπροστά από τον ερυθρό νάνο.
«Το σήμα πέρασε δυνατά και καθαρά», δήλωσε ο Μαντουσουντάν. «Αν μπορούμε να ανιχνεύσουμε αυτά τα μόρια σε κατοικήσιμους πλανήτες, αυτή είναι η πρώτη φορά που το καταφέρνουμε αυτό ως είδος, είναι απίστευτο ότι αυτό είναι εφικτό».
Τα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο The Astrophysical Journal Letters, υποδηλώνουν συγκεντρώσεις DMS, DMDS ή και των δύο (οι υπογραφές τους επικαλύπτονται) χιλιάδες φορές ισχυρότερες από τα επίπεδα στη Γη. Τα αποτελέσματα αναφέρονται με επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας «τριών σίγμα» (πιθανότητα 0,3% να προέκυψαν τυχαία), αν και αυτό υπολείπεται του χρυσού προτύπου για τις ανακαλύψεις στη φυσική.
«Μπορεί να υπάρχουν διαδικασίες που δεν γνωρίζουμε και οι οποίες παράγουν αυτά τα μόρια», δήλωσε ο Μαντουσουντάν. «Αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια γνωστή διαδικασία που μπορεί να το εξηγήσει αυτό χωρίς βιολογία».
Υπάρχει το ερώτημα αν το DMS θα μπορούσε να έχει έρθει στον πλανήτη από κομήτες – αυτό θα απαιτούσε μια ένταση «βομβαρδισμού» που φαίνεται απίθανη – ή να έχει παραχθεί σε υδροθερμικές πηγές, ηφαίστεια ή καταιγίδες μέσω εξωτικών χημικών διεργασιών.
«Η ζωή είναι μία από τις επιλογές, αλλά είναι μία από τις πολλές», δήλωσε η δρ Νόρα Χένι, χημικός στο Ινστιτούτο Φυσικής του Πανεπιστημίου της Βέρνης, η έρευνα της οποίας αποκάλυψε ότι το DMS υπήρχε σε έναν παγωμένο, άψυχο κομήτη. «Θα πρέπει να αποκλείσουμε αυστηρά όλες τις άλλες επιλογές προτού ισχυριστούμε ότι υπάρχει ζωή».
Άλλοι λένε ότι η μέτρηση της ατμόσφαιρας των πλανητών μπορεί να μην δώσει ποτέ την ένδειξη που χρειαζόμαστε στην έρευνα για εξωγήινη ζωή.
Η Δρ Jo Barstow, πλανητικός επιστήμονας στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο, θεώρησε επίσης την ανίχνευση ως σημαντική, αλλά δήλωσε: «Η κλίμακα… σκεπτικισμού για κάθε ισχυρισμό που σχετίζεται με ενδείξεις ζωής είναι μόνιμα ανεβασμένη στο 11, όχι επειδή δεν πιστεύω ότι υπάρχει άλλη ζωή εκεί έξω, αλλά επειδή αισθάνομαι ότι για μια τόσο βαθιά και σημαντική ανακάλυψη το βάρος της απόδειξης πρέπει να είναι πολύ, πολύ υψηλό. Δεν νομίζω ότι αυτή η τελευταία εργασία ξεπερνά αυτό το όριο».
Διαβάστε επίσης
Τραμπ vs Χάρβαρντ: Κλιμακώνει την επίθεση ο Λευκός Οίκος με νέες απειλές – Τι απαντά το πανεπιστήμιο
Πέτρος Ανδρεάκος: Με κακούργημα στην πλάτη ο βασιλόφρων δήμαρχος – Η απάντησή του στο Documento
Νέες ταινίες: Το Κακό που κρύβεται στα σκοτάδια του Μισισιπή
