Σήμερα Κυριακή 17 Ιουνίου, γράφτηκε ιστορία στις Πρέσπες καθώς και επίσημα πλέον «λύθηκε» το Σκοπιανό. Στο μικρό αλλά φορτισμένο με ιστορία χωριό Ψαράδες, «έπεσαν» οι υπογραφές για την συμφωνία Ελλάδας και ΠΓΔΜ, η οποία πλέον μετονομάζεται σε Βόρεια Μακεδονία.
Λίγο πριν τις 11πμ στο χώρο της υπογραφής της τελετής προσήλθε ο αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος και ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Μάλιστα ο κ Κοτζιάς στάθηκε μπροστά στους δημοσιογράφους και φώναξε «happy birthday to you», απευθυνόμενος στον Μάθιου Νίμιτς, καθώς όπως μας είπε, ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ κλείνει σήμερα το 78 του χρόνια.
Λίγα λεπτά αργότερα προσήλθε και ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, προκειμένου να παραστεί στην ιστορική αυτή στιγμή με τη γείτονα χώρα. Κατευθύνθηκε στον προβλήτα της λίμνης προκειμένου να περιμένει το σκάφος που θα μεταφέρει την αντιπροσωπεία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και τον ομόλογό του Ζόραν Ζάεφ.
Μόλις έφτασε με πλωτά μέσα στο χώρο της συμφωνίας η αντιπροσωπεία της ΠΓΔΜ και ο πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας Ζόραν Ζάεφ, οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν θερμό χαιρετισμό, λίγα λεπτά πριν την ιστορική συμφωνία 27 χρόνια μετά.
Αλέξης Τσίπρας: Να τραγουδήσουμε στη Βαλκανική ένα τραγούδι της χαράς
«Αξιότιμε κ. πρωθυπουργέ φίλε και γείτονα Ζόραν» είπε ο Αλέξης Τσίπρας ξεκινώντας τις δηλώσεις του στο πλαίσιο της τελετής της υπογραφής της συμφωνίας για το ονοματολογικο της ΠΓΔΜ. Βρισκόμαστε στο δικό μας ραντεβού με την ιστορία, βρισκόμαστε σε ένα σημείο που το έχουν διαβεί νικητές και ηττημένοι, σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρας. «Βρισκόμαστε εδώ για να αναμετρηθούμε με το βάρος της δικής μας ιστορίας» πρόσθεσε.
«Βρισκόμαστε και οι δυο εδώ για να πράξουμε το πατριωτικό μας καθήκον , δεν ανταμώνουμε για να θρηνήσουμε τις ήττες του παρελθόντος» πρόσθεσε. «Βρισκόμαστε εδώ για να βαδίσουμε μαζί σε μια νέα πορεία ασφάλειας, η σημερινή μας υπογραφή βάζει τα θεμέλια για αυτή την πορεία» είπε μεταξύ άλλων ο Αλέξης Τσίπρας.
«Όταν συναντηθήκαμε πριν από 6 μήνες στο Νταβός, Ζόραν πολύ λίγοι πίστευαν ότι θα τα καταφέρουμε», πρόσθεσε ο πρωθυπουργός και ευχαρίστησε τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών και τον ΟΗΕ στους οποίους οφείλεται η σημερινή παρουσία των δύο πρωθυπουργών στις Πρέσπες.
Καταλήξαμε σε μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία, σημείωσε ο πρωθυπουργός λέγοντας πως η συμφωνία αυτή επιτρέπει στους δύο πρωθυπουργούς να απευθυνθούν στους λαούς τους και να την στηρίξουν, και χαρακτήρισε πατριωτική τη συμφωνία.
Κλείνοντας ο Αλ. Τσίπρας είπε εμφατικά: «Χόρτασαν οι λαοί μας από μοιρολόγια. Ήρθε η ώρα να τραγουδήσουμε στη βαλκανική ένα τραγούδι της χαράς».
Ζόραν Ζάεφ: Μια νέα πραγματικότητα στην περιοχή
Η συμφωνία για το ονοματολογικό της πΓΔΜ δημιουργεί μια “νέα πραγματικότητα” στην περιοχή, είπε ο πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας, Ζόραν Ζάεφ, κατά την ομιλία του στην τελετή υπογραφής της συμφωνίας, στους Ψαράδες της Μεγάλης Πρέσπας.
Αρχίζοντας την ομιλία του, ο κ. Ζάεφ ευχήθηκε “καλή τύχη” και σημείωσε: “Θέλω να επικαλεστώ αποφθέγματα του Έλληνα φιλοσόφου Αριστοτέλη: Δεν μπορείς να πετύχεις τίποτε αν δεν έχεις θάρρος. Το θάρρος είναι η μεγαλύτερη ανδρεία και η ελπίδα είναι όνειρο όταν είσαι ξύπνιος. Τα αποφθέγματα αυτά μαρτυρούν ότι πρέπει να υπάρχει εμπιστοσύνη, τόλμη και ελπίδα”.
Δήλωσε υπερήφανος για την επίτευξη συμφωνίας και τόνισε πως η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών μπορεί να μετακινήσει βουνά.
“Όταν πολλοί είχαν αμφιβολίες, εμείς επιβεβαιώσαμε ότι αυτό είναι δυνατόν” είπε χαρακτηριστικά και συνέχισε: “Σήμερα θέτουμε ένα τέλος σε ένα πρόβλημα, τέλος σε μακροχρόνιες διαφορές που ύψωναν τείχος και επιδείνωναν τις σχέσεις των δύο χωρών. Αυτές τις τρεις δεκαετίες διδαχτήκαμε πολλά σημαντικά πράγματα. Πρέπει να διδασκόμαστε από την ιστορία μας”.
Για τη συμφωνία επισήμανε ότι “αποτελεί ενθάρρυνση και έμπνευση για μεγαλύτερη εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο χωρών και πρωτοβουλίες, οι οποίες με σιγουριά θα βελτιώσουν τη ζωή των πολιτών των δύο χωρών. Οικοδομούμε τη φιλία μεταξύ των δύο χωρών, θα είμαστε εταίροι και σύμμαχοι κι αυτό θα είναι για το καλό των πολιτών των δύο χωρών. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι ζούμε σε έναν κόσμο, στον οποίο πρέπει ο ένας να ζει για τον άλλον. Από κοινού να οικοδομούμε τα θεμέλια αμοιβαίας φιλίας και κοινών προσπαθειών για την κυριαρχία της ειρήνης και της δημοκρατίας” .
Ο κ. Ζάεφ τόνισε την ανάγκη “να ανοίξουν τα σύνορα συνεργασίας με τα γειτονικά κράτη για να μην υπάρχουν ανταγωνισμοί και εντάσεις”.
Επικαλέστηκε, μάλιστα, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, που είπε ότι “ενωμένοι επιβιώνουμε, διαιρεμένοι καταρρέουμε”.
Υπογράμμισε ότι “με τη σημερινή υπογραφή έχουμε μια ιστορική ευκαιρία να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας στον οικονομικό τομέα, στο εμπόριο και τις επενδύσεις”, καθώς, όπως είπε “από την αυτοαπομόνωση καμία χώρα δεν είχε όφελος”.
Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ απευθύνθηκε και σε όλους όσοι έχουν αντιρρήσεις για τη συμφωνία και τους έστειλε το μήνυμα ότι “οι πολίτες των δύο χωρών επιθυμούν την ειρήνη, τη δημοκρατία, την κυριαρχία του δικαίου και της ελευθερίας”.
Επισήμανε ότι έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους, αλλά να το κάνουν με ευρωπαϊκό τρόπο.
Τάχθηκε, επίσης, κατά του εθνικισμού, του λαϊκισμού και της ξενοφοβίας και είπε ότι οι λαοί της Ελλάδας και της πΓΔΜ “πρέπει να ξεφύγουν από το παρελθόν και να κοιτάξουν το μέλλον”.
Ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ που έφτασε με σκάφος, μέσω της Μεγάλης Πρέσπας, στους Ψαράδες μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών Νικολά Ντιμιτρόφ, ήταν έκδηλα συγκινημένος και στη διάρκεια της υποδοχής από τον Έλληνα πρωθυπουργό και στην ομιλία του και το έδειξε και όταν αγκάλιασε τον Αλέξη Τσίπρα και του πρόσφερε τη γραβάτα που φορούσε.
Ο κ. Ζάεφ ευχαρίστησε τον γ.γ. του ΟΗΕ, τον ειδικό απεσταλμένο Μάθιου Νίμιτς και την Ε.Ε. “για τη βοήθεια που πρόσφεραν ώστε να επιτευχθεί η συμφωνία”.
Μάθιου Νίμιτς: Δίκαιη και έντιμη συμφωνία
Για μια δίκαιη και έντιμη συμφωνία έκανε λόγο ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, ο οποίος απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό κατά την τελετή υπογραφής της συμφωνίας για το Σκοπιανό, στο χωριό Ψαράδες, στις Πρέσπες.
«Η επίλυση του προβλήματος απαίτησε θάρρος, προσπάθεια και όραμα. Οι ηγέτες αυτοί επέδειξαν αυτά τα χαρακτηριστικά και θα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για την ύπαρξη τέτοιας ποιότητας ηγετών σ’ αυτές τις δύο χώρες» τόνισε, μεταξύ άλλων.
Και συνέχισε: «Η διαδικασία ήταν μακρά, δυσχερής, αλλά η επεξεργασία των προβλημάτων οδήγησε σε μία δίκαιη και έντιμη συμφωνία. Και κυρίως, σε μία συμφωνία η οποία μπορεί να εφαρμοστεί». «Αποτελεί ένα παράδειγμα του πώς δυο χώρες μπορούν να επιλύσουν ένα πρόβλημα» κατέληξε ο Νίμιτς.
Γιοχάνες Χαν: Ήταν ένα μακρύ ταξίδι
“Ήταν ένα μακρύ ταξίδι, μεταφορικά μιλώντας, για να φθάσουμε ως εδώ και όπως είπε και η Εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής διπλωματίας είναι μια ιστορική στιγμή. Και οι πολίτες του μέλλοντος θα αναγνωρίσουν ότι ήταν μια ιστορική στιγμή έτσι ώστε να υπάρχει και γι’ αυτή τη χώρα μια προοπτική στο ΝΑΤΟ και στους υπόλοιπους θεσμούς. Πιστεύω ότι και η Ευρώπη θα δώσει μια θετική απάντηση στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και σαφώς θα πρέπει να κάνουμε τα επόμενα βήματα. Ταυτόχρονα μιλάμε για το τέλος μιας διαδρομής, αλλά και για την αρχή ενός νέου ταξιδιού το οποίο οδηγεί στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση” δήλωσε από το Οτέσεβο, ο επίτροπος της ΕΕ, αρμόδιος για την διεύρυνση Γιοχάνες Χαν.
Ερωτηθείς για τις αντιδράσεις γενικά της αντιπολίτευσης απάντησε “πιστεύω ότι “στο τέλος της μέρας” όλοι θα δουν, αφού μελετήσουν την συμφωνία, ότι πρόκειται για ένα καλό κείμενο, ένα καλό συμβιβασμό και ένας συμβιβασμός είναι μια συμφωνία που όλοι κάτι πρέπει να δώσουν για να πάρουν κάτι. Είναι μια προστιθέμενη αξία για αμφότερες τις πλευρές.”
“Είμαστε εδώ, σε ένα φανταστικό τοπίο και συζητούσαμε με τους δύο πρωθυπουργούς, με τους δύο υπουργούς Εξωτερικών (ότι) πολλά μπορούν να γίνουν σε επίπεδο ανάπτυξης αυτού του κομματιού των Δ. Βαλκανίων σε επίπεδο τουρισμού κλπ. Μην λησμονούμε ότι και η Αλβανία γειτονεύει στις Πρέσπες, οπότε αυτή η συμφωνία πιστεύω ότι θα συμβάλλει πάρα πολύ στην ευρωστία των πολιτών στην περιοχή και αυτό μετρά” κατέληξε ο κ. Χαν.
Φεντερίκα Μογκερίνι: Πάρα πολύ καλή ημέρα για την ΕΕ
“Είναι μια πάρα πολύ καλή ημέρα και για τις δύο χώρες, μια πάρα πολύ καλή ημέρα για την ΕΕ, την Ευρώπη εν συνόλω και τα Βαλκάνια φυσικά” δήλωσε από το Οτέσεβο, στην πλευρά της ΠΓΔΜ στην Μ. Πρέσπα, η αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι.
“Θυμάμαι πάρα πολύ καλά τα πρώτα βήματα αυτών των διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών που θα ήθελα να συγχαρώ για την άρτια εργασία τους. Πολλοί άνθρωποι στέκονταν απέναντι στην πιθανότητα επίτευξης μιας κοινά αποδεκτής συμφωνίας, αλλά τελικά τα καταφέραμε χάρη στην αφοσίωση, στην δέσμευση, στο σθένος και στην ηγεσία καθώς και στην ελπίδα που εξέφρασαν οι πρωθυπουργοί και οι υπουργοί Εξωτερικών καθ’ όλη την διάρκεια της διαδικασίας” είπε η κ. Μογκερίνι, προσθέτοντας “η ΕΕ και εμείς οι δύο (σ σ η ίδια και ο Επίτροπος Γ. Χαν) είμασταν σύντροφοι αυτής της προσπάθειας και είμαστε εδώ πρώτα απ’ όλα για να ευχαριστήσουμε τις δύο πλευρές διότι μας έκαναν περήφανους ως Ευρωπαίους μέσω της δικής τους ικανότητας δια της διπλωματίας και του διαλόγου να βρουν μια κοινά επωφελή λύση για αμφότερες τις πλευρές, μια λύση σε ένα πρόβλημα που διαιωνιζόταν για κάποιες δεκαετίες και επιπλέον ήταν ένα αγκάθι για την Βαλκανική Χερσόνησο”.
“Πιστεύω και ελπίζω ότι τώρα θα έχουμε μια νέα πηγή έμπνευσης για πολλούς στην περιοχή, έτσι ώστε να λάβουν γενναίες, θαρραλέες αποφάσεις διότι οι καιροί που διανύουμε δεν είναι καιροί που η διπλωματία και η σκληρή δουλειά δεν ανταμείβονται ποτέ, αντιθέτως αποτελούν μια πυξίδα και αυτή η συμφωνία μας δείχνει τον δρόμο στην Ευρώπη, στον υπόλοιπο κόσμο, πως οποιοδήποτε πρόβλημα, οποιοδήποτε ζήτημα μπορεί να επιλυθεί με θετικό τρόπο μέσω της ηγεσίας, του θάρρους και φυσικά του διαλόγου” τόνισε η κ. Μογκερίνι.
Η αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ είπε ότι η σκληρή δουλειά θα συνεχιστεί και “ως ΕΕ θα είμαστε αλληλέγγυοι σε κάθε βήμα της εφαρμογής, έτσι ώστε να στεφθεί με επιτυχία αυτή η διαδικασία μέσω όλων των διαύλων και εργαλείων που έχουμε στην διάθεσή μας διότι πράγματι είναι σημαντικό όχι μόνο για τις δύο πλευρές, αλλά και για την Ευρώπη και για όλο τον κόσμο. Είναι πράγματι μια ιστορική στιγμή για όλους μας”.
Ερωτηθείσα για την διαδικασία, είπε ότι “ήδη ως Επιτροπή έχουμε συστήσει την αρχή των διαπραγματεύσεων. Περιμένω το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε δύο εβδομάδες να λάβει αυτή την απόφαση που θα βασίζεται, στις πρώτες βάσεις που θα υπάρξουν και πιστεύω θα κινηθούμε προς την σωστή κατεύθυνση. Ακόμα περισσότερο σήμερα, θα ανέμενα λοιπόν, η σημερινή ημέρα να στείλει ένα θετικό σημάδι και να ενισχύσει τον άνεμο αλλαγής αλλά και εποικοδομητικής σχέσης σε τοπικό επίπεδο, τόσο μεταξύ των δύο χωρών, αλλά και ευρύτερα στην Βαλκανική.”
Υπό ασφυκτικό αστυνομικό κλοιό
Από το Πισοδέρι μέχρι το χώρο της υπογραφής της συμφωνίας υπάρχουν τουλάχιστον έξι μπλόκα της αστυνομίας τα οποία δεν αφήνω κανέναν να περάσει χωρίς διαπίστευση.
Ωστόσο στο λαιμό των Πρεσπών μία μικρή ομάδα διαδηλωτών από το χωριό με ελληνικές σημαίες διαδηλώνε υπέρ της ελληνικότητας της Μακεδονίας.
Στον χώρο της υπογραφής βρίσκονται τηλεοπτικά συνεργεία σχεδόν από ολόκληρο τον κόσμο.
