Η ισραηλινή εφημερίδα αποκαλύπτει ότι λίγες μέρες πριν την επίθεση της παλαιστινιακής οργάνωσης στο Ισραήλ, έγιναν τεράστια στοιχήματα εναντίον ισραηλινών κεφαλαίων στο χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ και της Wall Street.
Το σορτάρισμα των ισραηλινών μετοχών – δηλαδή το να στοιχηματίσει κανείς ότι η αξία μιας μετοχής θα πέσει – εκτοξεύτηκε τις ημέρες πριν από τις 7 Οκτωβρίου, ξεπερνώντας κατά πολύ τα αντίστοιχα σορταρίσματα κατά τη διάρκεια «πολλών άλλων περιόδων κρίσης», έγραψαν σε μια εργασία οι Ρόμπερ Τζ. Τζάκσον Τζούνιορ, Τζόσουα Μιτς και άλλοι, με τίτλο «Εμπόριο για τον τρόμο;», που δημοσιεύτηκε την Κυριακή στο Δίκτυο Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών (SSRN).
Αν και η πηγή των υποτιθέμενων πληροφοριών που οδήγησαν στο σορτάρισμα δεν είναι γνωστή, οι ερευνητές εικάζουν βάσιμα ότι προήλθε από κύκλους της Χαμάς: «Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι οι επενδυτές που ενημερώθηκαν για τις επερχόμενες επιθέσεις επωφελήθηκαν από αυτά τα τραγικά γεγονότα», έγραψαν.
Ο Τζάκσον υπηρέτησε ως επίτροπος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ και ο Μιτς είναι ειδικός στις ανοικτές πωλήσεις. Είναι επίσης εξοικειωμένος με την αγορά του Ισραήλ.
Ο πρώην επίτροπος και η ομάδα του εξέτασαν συναλλαγές στο EIS, το οποίο είναι ένας τίτλος που διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης μέσω του οποίου οι επενδυτές μπορούν να αποκτήσουν ισραηλινές μετοχές.
Το EIS είναι ένα διαπραγματεύσιμο αμοιβαίο κεφάλαιο που παρακολουθεί τις ισραηλινές μετοχές στη Νέα Υόρκη. Είναι ένας τρόπος να στοιχηματίσει κανείς σε ισραηλινές μετοχές χωρίς να αγοράσει καμία. Επίσης, το EIS παρακολουθεί τους κύριους δείκτες στο Χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων ισραηλινών εταιρειών όπως η Nice, η Teva, οι τράπεζες, η Elbit Systems και η Israel Chemicals.
Η επένδυση στο EIS ισοδυναμεί με την επένδυση στην ισραηλινή οικονομία. Το στοίχημα ενάντια στο EIS σημαίνει ότι κάποιος στοιχηματίζει ενάντια στην ισραηλινή οικονομία.
Πρόβλεψη για κατάρρευση
Ο Τζάκσον βρήκε ισχυρές ενδείξεις ότι, στις αρχές Οκτωβρίου, κάποιος από τους κύκλους του χρηματιστηρίου των ΗΠΑ περίμενε καταστροφή στο Ισραήλ, οδηγώντας τις μετοχές σε κατάρρευση. Στις 2 Οκτωβρίου, κάποιος ή κάποιοι πραγματοποίησαν έναν τεράστιο όγκο σορταρίσματος στο EIS – που σημαίνει ότι στοιχημάτισαν εναντίον του Ισραήλ.
Στην πραγματικότητα, ο όγκος των σύντομων συναλλαγών στις 2 Οκτωβρίου ήταν τόσο τεράστιος – 227.000 μονάδες, σε σύγκριση με μερικές χιλιάδες κάθε μέρα – που δεν φαινόταν σαν στοίχημα. Όποιος βρισκόταν πίσω από τις συναλλαγές προφανώς έτρεφε μια εύλογη ελπίδα ότι το Ισραήλ θα βίωνε μια καταστροφή.
Το έγγραφο του Τζάκσον και των συνεργατών του βασίστηκε σε δεδομένα που κοινοποιήθηκαν επίσημα στη Ρυθμιστική Αρχή του Χρηματοοικονομικού Κλάδου των ΗΠΑ. Οι ερευνητές εντόπισαν δύο τεράστιες συναλλαγές που πουλούσαν δανεικές μονάδες EIS στις 2 Οκτωβρίου. Με βάση τους όγκους, οι επενδυτές που σόρταραν φαίνεται να έχουν κερδίσει εκατομμύρια δολάρια.
Ασυμφωνία με παλιότερες περιπτώσεις.
Για να εξετάσουν πόσο ασυνήθιστο ήταν το στοίχημα εναντίον του Ισραήλ, οι ερευνητές έλεγξαν τον όγκο των σύντομων συναλλαγών σε μονάδες EIS από το 2009 έως το 2023, κατά τη διάρκεια των οποίων το Ισραήλ γνώρισε πολλές κρίσεις. Υπήρχαν 3.570 ημέρες διαπραγμάτευσης σε όλη αυτή την περίοδο. «Είναι εξαιρετικά απίθανο ο όγκος των ανοικτών πωλήσεων στις 2 Οκτωβρίου να προέκυψε τυχαία», έγραψαν στην εργασία τους.
«Επιπλέον, υποδεικνύει ότι οι ανοικτές πωλήσεις εκείνη την ημέρα ξεπέρασαν κατά πολύ τις ανοικτές πωλήσεις που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια πολλών άλλων περιόδων κρίσης, συμπεριλαμβανομένης της ύφεσης μετά την οικονομική κρίση [2008], τον πόλεμο Ισραήλ-Γάζας το 2014 και την πανδημία COVID-19», πρόσθεσαν.
Άλλοι λόγοι για την υποψία τους είναι το γεγονός ότι οι σύντομες συναλλαγές πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της εβραϊκής γιορτής Σουκότ (Σκηνοπηγία), όταν τίποτα ασυνήθιστο δεν συνέβαινε στο Ισραήλ και δεν αναμενόταν τίποτα δραματικό.
Είναι ενδιαφέρον ότι οι Μιτς και Τζάκσον εντόπισαν παρόμοια μοτίβα στο EIS τον Απρίλιο, όταν κυκλοφόρησαν φήμες ότι η Χαμάς σχεδίαζε να εξαπολύσει επίθεση. Η σύντομη άνοδος στις 3 Απριλίου ήταν περίπου μια εβδομάδα αφότου ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου προσπάθησε να απολύσει τον υπουργό Άμυνας του Γιόαβ Γκάλαντ, προκαλώντας μαζικές διαδηλώσεις από τους Ισραηλινούς.
Πώς λειτουργεί το σορτάρισμα
Το σορτάρισμα είναι στην ουσία ένα στοίχημα σε τίτλους που δεν κατέχει κάποιος. Εάν κάποιος είναι βέβαιος ότι οι μετοχές μιας δεδομένης εταιρείας πρόκειται να πέσουν, τις δανείζεται από κάποιον άλλο, τις πουλάει αμέσως και αργότερα (μερικές φορές εντός μερικών ημερών) τις αγοράζει ξανά σε χαμηλότερη τιμή (αν επαληθεύθηκε η εκτίμηση για πτώση της τιμής της μετοχής). Έτσι, επιστρέφει τις μετοχές στον δανειστή και τσεπώνει τη διαφορά.
Όσοι σόρταραν τις ισραηλινές μετοχές στις 2 Οκτωβρίου τα πήγαν καλά. Η αξία του EIS μειώθηκε κατά 7,1% στις 11 Οκτωβρίου (την πρώτη μέρα που η αμερικανική αγορά ήταν ανοιχτή για τις επιχειρήσεις μετά τη σφαγή) και τις 20 ημέρες μετά από εκείνο το τρομερό Σαββατοκύριακο, το EIS έχασε το 17,5% της αξίας του. Συγκεκριμένα, εάν ένας επενδυτής δανειζόταν μια μονάδα EIS και την πούλησε για $54, μετά το κραχ, ο έμπορος μπορούσε να επαναγοράσει τη μονάδα για $44,50, να την επιστρέψει στον δανειστή και να κερδίσει 9,50 δολάρια ανά μονάδα.
