Το Ισπανικό δεξιό Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) έκλεισε τελικά χθες συμφωνία με την ακροδεξιά παράταξη Vox, αποδεχόμενο μέρος του προγράμματός της, επιτυγχάνοντας έτσι να αναδειχθεί ο επικεφαλής του στην Ανδαλουσία Χουάνμα Μορένο ο έκτος πρόεδρος της αυτόνομης περιφέρειας κι ο πρώτος που δεν θα ανήκει στο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE).
Για να επιτευχθεί η ανοίκεια τούτη συμφωνία, που καθιστά το Vox ρυθμιστικό παράγοντα όχι μόνο στην Ανδαλουσία, την πολυπληθέστερη περιφέρεια της χώρας, αλλά δυνητικά και στην γενικότερη πολιτική σκηνή της Ισπανίας, ο ΓΓ του ΡΡ Τεοδόρο Γκαρθία Εχέα είχε επανειλημμένες επαφές το τελευταίο 24ωρο με τον ομόλογό του στην ακροδεξιά παράταξη Χαβιέρ Ορτέγα Σμιτ, προκειμένου να «λευκάνουν», να καταστήσουν λιγότερο «επιθετικό» το έγγραφο που είχε επιδώσει το Vox με τους όρους του για να στηρίξει την τοπική κυβέρνηση, καθώς πολλές από τις προτάσεις του παραβίαζαν το Σύνταγμα και το Καθεστώς Αυτονομίας της Ανδαλουσίας.
Η συμφωνία, επί 37 σημείων, εν τέλει δεν περιλαμβάνει την πλέον επίμαχη απαίτηση της ακροδεξιάς παράταξης — την κατάργηση του νόμου για τη βία κατά των γυναικών και των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων — τουλάχιστον στο σύνολό του, καθώς το ΡΡ δέχθηκε να εισαγάγει μερικές τροποποιήσεις σύμφωνες προς τις απαιτήσεις της Vox. Επίσης δεκτό έγινε το αίτημα μετατροπής της «Ημέρας της Ανδαλουσίας», από επέτειο εθνικής μνήμης, ιδίως για τα πολλαπλά εγκλήματα του φρανκικού καθεστώτος στην περιοχή (μεταξύ των οποίων και τη δολοφονία του ποιητή Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα) απλώς σε «ημέρα συμφιλίωσης». Επίσης περιλαμβάνονται προβλέψεις για την προστασία της ταυρομαχίας και του κυνηγιού.
Για την προσέγγιση θέσεων των δύο κομμάτων, η συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία γραμματείας Οικογένειας, νομιμοποιούνται οι διακρίσεις στη φοίτηση στα σχολεία, θεσπίζεται η κατάργηση επιδοτήσεων σε οργανώσεις ισλαμικού χαρακτήρα, ή αν πρόκειται για φεμινιστικές ΜΚΟ, που δεν θα πληρούν κριτήρια «δημοσίου συμφέροντος». Οι δύο παρατάξεις δηλώνουν σύμπτωση απόψεων ως προς τη μείωση των περιφερειακών φόρων, ιδίως για κληρονομιές και συμβολαιογραφικές πράξεις.
Ταυτόχρονα, επικυρώνονται κάποιες από τις συμφωνίες που είχαν επιτευχθεί επί κοινού εδάφους και με το κόμμα Ciudadanos, κυρίως για το ύψος των δαπανών στην υγεία και την παιδεία, τη μείωση του αριθμού των συμβούλων (υπουργών) και των μισθών των ανωτέρων υπαλλήλων, όπως και τη σύσταση μηχανισμών διαφάνειας για τις δαπάνες και άλλες πράξεις της αυτόνομης κυβέρνησης.
Το ΡΡ και οι Ciudadanos κατ’ ουσίαν είχαν εδώ και πολλές ημέρες έλθει σε συμφωνία συνεργασίας για την έξωση του PSOE από την κυβέρνηση της Ανδαλουσίας έπειτα από 36 χρόνια. Μολαταύτα, είναι η σύμπραξη με το Vox που επιτρέπει τελειωτικά την «ενθρόνιση» του Μορένο στην προεδρία της μεγάλης αυτής αυτόνομης περιφέρειας, που θεωρείται προθάλαμος για τις εξελίξεις και σε εθνικό επίπεδο, όποιες κι αν είναι αυτές.
«Είναι μία ιστορική ημέρα», έκρινε χθες ο ίδιος ο Μορένο, ο οποίος στις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη προέδρου του ΡΡ είχε ταχθεί υπέρ της Σοράγια Σάενθ ντε Σανταμαρία, την αντίπαλο του νυν ηγέτη Πάβλο Κασάδο. Πλέον ο Μορένο, εκεί που είχε το ένα πόδι έξω από το κόμμα, πλέον μεταβάλλεται σε μία ιστορική προσωπικότητα και στον πιο σημαντικό «βαρόνο» του κόμματος.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής του Vox Σάνδι Αμπασκάλ δήλωσε μετά τη συμφωνία «εμείς δεν θα γίνουμε το χαλί για τους άλλους».
Μεγάλες αντιδράσεις έφερε η είδηση και το περιεχόμενο της συμφωνίας και στο εσωτερικό του κόμματος, καθώς πολλοί ήσαν εκείνοι που ανησυχούσαν το τελευταίο διάστημα για την προγραμματική προσέγγιση του PP με το Vox και υποστήριζαν πως «ευθυγραμμιζόμενοι με τη ρητορική του ισοδυναμεί με νομιμοποίησή τους». Το ακροδεξιό κόμμα, με τους 12 βουλευτές του (και ως εκπροσωπούμενο σε τοπική Βουλή έχει δικαίωμα και αντιπροσώπευσης στην εθνική Γερουσία) ρυθμίζει πλέον την ατζέντα και αναγκάζει τη συντηρητική παράταξη να διαλέγεται πάνω σε παρωχημένα θέματα, όπως η βία κατά των γυναικών.
«Μας προκαλεί θλίψη η ριζοσπαστικοποίηση του ΡΡ και των Ciudadanos με τη συμφωνία τους με την ακροδεξιά», σχολίασε η σοσιαλιστική κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ. Το PSOE ετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει την «οπισθοδρομική» συμφωνία ως αιχμή του δόρατος για τις επόμενες προεκλογικές αναμετρήσεις (επίκεινται Ευρωεκλογές και δημοτικές εκλογές). Πλέον στην Ισπανία υπάρχουν μεν πολλά κόμματα, όμως πολλοί θεωρούν πως πλέον σχηματίζονται δύο μεγάλα αντίπαλα στρατόπεδα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / EFE, El País, El Publico, El Mundo
