Η χθεσινή διπλή τρομοκρατική επίθεση σε Βαρκελώνη και Καμπρίλς ανακάλεσε πολύ άσχημες μνήμες στην Ισπανία και όχι μόνον. Πρόκειται για την πολλαπλή επίθεση στα τρένα του προαστιακού που έφταναν στον κεντρικό σταθμό της πόλης της Μαδρίτης, στον σταθμό Ατότσα…
Ο τραγικός απολογισμός ήταν μια διπλή εκατόμβη…
Οι βομβιστικές επιθέσεις στη Μαδρίτη τις 11 Μαρτίου 2004 ήταν σχεδόν ταυτόχρονες, συντονισμένες επιθέσεις στο σύστημα προαστιακού σιδηροδρόμου της πόλης, το πρωί τις 11 Μαρτίου 2004. Οι εκρήξεις σκότωσαν 191 ανθρώπους και τραυμάτισαν άλλους 1.800.
Η επίσημη έρευνα από τις Ισπανικές δικαστικές αρχές κατέληξε ότι οι επιθέσεις οργανώθηκαν από ένα τρομοκρατικό πυρήνα του οποίου πρότυπο ήταν η Αλ Κάιντα, αλλά δεν έχει βρεθεί άμεση συμμετοχή της αλ Κάιντα στο τρομοκρατικό χτύπημα.
Οι επιθέσεις έλαβαν χώρα τρεις μέρες πριν βουλευτικές εκλογές στην Ισπανία και δυόμιση χρόνια μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Παρότι η συντηρητική κυβέρνηση του Χοσέ Μαρί Αθνάρ έσπευσε τότε να αποδώσει την ευθύνη για την επίθεση στην ΕΤΑ, το ίδιο βράδυ μια τρομοκρατική οργάνωση του δικτύου της Αλ Κάιντα ανέλαβε την ευθύνη. Η επιμονή της κυβέρνησης να κατηγορήσει τη βασκική αυτονομιστική οργάνωση οδήγησε στην ήττα του Χοσέ Μαρί Αθνάρ, μόλις τρεις ημέρες αργότερα στις βουλευτικές εκλογές, αναδεικνύοντας νικητή, παρότι δεν αναμενόταν, τον σοσιαλιστή Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο.
Τι είπαν οι αναλυτές
Πολιτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι η ενοχή της ΕΤΑ θα αύξανε τις πιθανότητες του Αθνάρ να επανεκλεγεί, καθώς αυτό θα θεωρούταν ο επιθανάτιος ρόγχος μίας τρομοκρατικής οργάνωσης η οποία είχε καταφύγει σε απελπισμένα μέτρα μπροστά στην ισχυρή αντιτρομοκρατική πολιτική του Αθνάρ.
Από την άλλη, μια ισλαμιστική επίθεση θα θεωρούταν άμεσο αποτέλεσμα της συμμετοχής της Ισπανίας στον πόλεμο του Ιράκ, ένα αντιδημοφιλή πόλεμο ο οποίος δεν είχε εγκριθεί από το ισπανικό κοινοβούλιο.
Η Αλ-Κάιντα και η βιντεοκασέτα
Στις 14 Μαρτίου 2004, ο Αμπού Ντουτζάνα αλ-Αφγκάνι, ένας φερόμενος ως ομιλητής της αλ-Κάιντα στην Ευρώπη, ανέλαβε μέσω βιντεοκασέτας την ευθύνη για τις επιθέσεις. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, οι επιθέσεις ήταν αντίποινα για τη συμμετοχή ισπανικών στρατευμάτων στον πόλεμο του Ιράκ. Οι δικαστικές αρχές ανακοίνωσαν ότι μια ομάδα Μαροκινών, Σύριων και Αλγερινών Μουσουλμάνων μαζί με δύο πληροφοριοδότης της πολιτοφυλακής και της αστυνομίας ήταν ύποπτοι για την επίθεση. Στις 11 Απριλίου 2006, ο δικαστής Χουάν δελ Όλμο κατηγόρησε 29 υπόπτους για τη συμμετοχή τους στις επιθέσεις. Δεν βρέθηκαν στοιχεία για τη συμμετοχή της αλ-Κάιντα. Τον Αύγουστο του 2007, η αλ-Κάιντα δήλωσε «περήφανη» για την επίθεση.
Το Χρονικό
Κατά τη διάρκεια της ώρας αιχμής το πρωί της Πέμπτης, 11 Μαρτίου 2004, δέκα εκρήξεις έλαβαν χώρα σε τέσσερα επιβατηγά τρένα. Η ημερομηνία είχε ως αποτέλεσμα η επίθεση να αναφέρεται συχνά ως 11-Μ. Όλα τα τρένα κινούνταν στην ίδια κατεύθυνση και γραμμή, ανάμεσα στην Αλκαλά ντε Ενάρες και τον σταθμό Ατότσα στη Μαδρίτη. Μετέπειτα έγινε γνωστό ότι στα τρένα είχαν τοποθετηθεί 13 αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί, με τους πυροτεχνουργούς να απενεργοποιούν άλλους δύο με ελεγχόμενες εκρήξεις, ενώ ο τρίτος βρέθηκε αργότερα στις αποσκευές ενός από τα τρένα. Η δικαστική έρευνα απεφάνθη ότι τα γεγονότα συνέβησαν με την εξής σειρά:
Όλα τα τέσσερα τρένα αναχώρησαν από την Αλκαλά ντε Ενάρες ανάμεσα στις 07:01 και 07:14. Οι εκρήξεις συνέβησαν ανάμεσα στις 07:37 και 07:40, όπως περιγράφονται παρακάτω (η ώρα είναι η τοπική ώρα, UTC +1):
Σταθμός Ατότσα (αριθμός τρένου 21431) – Τρεις βόμβες εξερράγησαν. Με βάση το βίντεο που καταγράφηκε από το σύστημα ασφαλείας του σταθμού, η πρώτη βόμβα εξερράγη στις 07:37 και άλλες δύο μέσα σε τέσσερα δευτερόλεπτα στις 07:38.
Σταθμός Ελ Πόθο δελ Τίο Ραϊμούντο (αριθμός τρένου 21435) – Περίπου στις 07:38, καθώς το τρένο άρχισε να απομακρύνεται από το σταθμό δύο βόμβες εξερράγησαν σε διαφορετικά βαγόνια.
Σταθμός Σάντα Ευγένια (αριθμός τρένου 21713) – Μια βόμβα εξερράγη στις 07:38.
Κάγιε Τέγιεθ (αριθμός τρένοτ 17305), περίπου 800 μέτρα από τον σταθμό Ατότσα – Τέσσερις βόμβες εξερράγησαν σε διαφορετικά βαγόνια περίπου στις 07:39.
