Ένας από τους τελευταίους επιζώντες του ισπανικού εμφυλίου, ο οποίος υπέστη βασανιστήρια, καταναγκαστική εργασία και πέρασε 20 χρόνια στις φυλακές από το δικτατορικό καθεστώς του Φράνκο ζητά αποζημίωση από το κράτος, σύμφωνα με τον Guardian.
Ο Χοάν Μπουσκέτς, 96 ετών, αναφέρεται στον νόμο που ψηφίστηκε το 2022 και αφορά τη Δημοκρατική Μνήμη. Σύμφωνα με αυτόν, προσφέρονται «ηθικές αποζημιώσεις» στα θύματα του καθεστώτος Φράνκο.
«Ο νόμος προσφέρει βοήθεια στα θύματα βασανιστηρίων, καταναγκαστικής εργασίας και εξορίας κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, αλλά εάν διαβάσει κάποιος τα ψιλά γράμματα θα δει ότι δεν δικαιούνται οικονομική αποζημίωση», δήλωσε ο Μπουσκέτς. «Είναι κάτι συμβολικό, αλλά η φυλάκισή μου, μόνο συμβολική δεν ήταν».
Χιλιάδες δημοκράτες πολίτες βρήκαν καταφύγιο στη Γαλλία μετά τη νίκη των δυνάμεων του Φράνκο το 1939. Αρκετοί εξ αυτών πολέμησαν στο πλευρό της γαλλικής αντίστασης κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, ενώ μετά το τέλος του Β’ ΠΠ επέστρεψαν στην Ισπανία δημιουργώντας αντάρτικες ομάδες, με στόχο την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος του Φράνκο.
Ο 20χρονος -τότε- Χοάν Μπουσκέτς εντάχθηκε σε ομάδα που δρούσε στη βόρεια Καταλονία, μεταφέροντας όπλα και εκρηκτικά μέσω των Πυρηναίων. Έχοντας στην πλάτη του σάκους βάρους 40 κιλών, έκανε με τα πόδια το εξαήμερο ταξίδι από τη Γαλλία στην πόλη Μανρέσα, κινούμενος τη νύχτα. «Πέρασα μέρες διασχίζοντας τα βουνά ξυπόλητος. Τα πόδια μου ήταν ερείπιο», διηγείται ο Μπουσκέτς.
Η πορεία του ως αντάρτης ήταν βραχύβια, καθώς έπειτα από έναν χρόνο δράσης συνελήφθη και οδηγήθηκε στο διαβόητο κέντρο βασανιστηρίων στη Βία Λαγετάνα της Βαρκελώνης. Εκεί, ο ίδιος και μερικοί σύντροφοί του υποβλήθηκαν σε τρεις εβδομάδες στέρησης ύπνου, ενώ καταδικάστηκαν σε θάνατο από στρατιωτικό δικαστήριο. Η ποινή του Μπουσκέτς μετατράπηκε σε ισόβια, ενώ οι υπόλοιποι εκτελέστηκαν.
Το 1956 επιχείρησε να αποδράσει από φυλακή της Βαλένθια, αλλά έσπασε το πόδι του. Όταν τον εντόπισαν δύο αξιωματικοί της πολιτοφυλακής υπέθεσαν ότι ήταν νεκρός. Ένας εξ αυτών τον κλώτσησε στο πρόσωπο, σπάζοντας τη μύτη του. Δύο κρατούμενοι τον μετέφεραν πίσω στη φυλακή, όπου η διοίκηση του αρνήθηκε παροχή ιατρικής βοήθειας. Όπως διηγήθηκε, τον άφησαν σε ένα τσιμεντένιο πάτωμα για επτά ημέρες προτού τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο. Αποτέλεσμα ήταν να υποστεί, όπως αναφέρει, μία σειρά από σοβαρά προβλήματα υγείας.
Ο Μπουσκέτς αποφυλακίστηκε το 1969 έχοντας συμπληρώσει 20 χρόνια στη φυλακή. Βρήκε δουλειά σε εκδοτικό οίκο στη Βαρκελώνη, αλλά -όπως τόνισε ο ίδιος- η αστυνομία φρόντισε να του κάνει τη ζωή μαρτύριο. «Διέφυγα κρυφά στη Γαλλία, όπου μου χορηγήθηκε πολιτικό άσυλο. Μου πήρε λίγο χρόνο για να προσαρμοστώ στην κανονική ζωή. Δεν υπήρχε ψυχολογική βοήθεια, αντιθέτως, αλλά είχα την τύχη να γνωρίσω ανθρώπους οι οποίοι με βοήθησαν να ενσωματωθώ».
Ο νόμος που ψηφίστηκε το 2022 για τη Δημοκρατική Μνήμη είναι ο πρώτος που αναγνωρίζει όσους συνέχισαν να πολεμούν για τη Δημοκρατία μετά την ήττα στον ισπανικό εμφύλιο. Το αίτημα του Μπουσκέτς, το οποίο υποστηρίζεται από το συνδικάτο CGT, βασίζεται στο (μη δεσμευτικό) ψήφισμα του ΟΗΕ το 2005 για την αποζημίωση των θυμάτων διεθνών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Λέμε ότι εάν η καταδίκη εις θάνατον, η οποία αργότερα μετατράπηκε σε 20 χρόνια φυλάκισης, τα πέντε χρόνια καταναγκαστικής εργασίας, οι διώξεις, τα βασανιστήρια, η εξορία, διαπράχθηκαν από ένα κράτος που έκτοτε κηρύχθηκε παράνομο, τότε σύμφωνα με το ψήφισμα του ΟΗΕ, το ισπανικό κράτος είναι υπεύθυνο», δήλωσε ο Ραούλ Μάιγιο, δικηγόρος του Μπουσκέτς.
Κατά τη μετάβαση στη Δημοκρατία, μετά τον θάνατο του Φράνκο, δόθηκε αμνηστία σε όποιον είχε διαπράξει εγκλήματα πολέμου για λογαριασμό του καθεστώτος. Οι μεταγενέστεροι νόμοι οι οποίοι αφορούσαν τα θύματα της δικτατορίας του Φράνκο δεν έδιναν παρά μόνο συμβολικές αποζημιώσεις.
Ο Εμίλιο Σίλβα, πρόεδρος της Ένωσης για τη Διαφύλαξη της Ιστορικής Μνήμης, δήλωσε ότι «το κράτος επιλέγει τα θύματά του. Καταβάλλει αποζημιώσεις στις οικογένειες θυμάτων της ETA, ορθώς, αλλά δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τα θύματα της δικτατορίας».
Από την πλευρά του, ο δικηγόρος του 96χρονου, σημείωσε ότι καμία τέτοια υπόθεση δεν είχε ευτυχή κατάληξη, αλλά ο Χοάν Μπουσκέτς δεν πτοείται.
«Δεν πρόκειται για τα χρήματα. Αλλά για τη δικαιοσύνη. Αυτή η χώρα δεν έχει καταβάλει αποζημιώσεις στα θύματα. Πριν από χρόνια έγραψα για την υπόθεσή μου στον τότε πρόεδρο της Καταλονίας, τον Χοσέ Μοντίγια. Δεν απάντησε. Έγραψα στον πρώην πρόεδρο της Ισπανίας Φελίπε Γκονζάλες και ούτε αυτός απάντησε. Αυτό μου έδωσε τη δύναμη να συνεχίσω να αγωνίζομαι. Το να είσαι αναρχικός τώρα δεν διαφέρει από 50 χρόνια πριν. Είναι μια φιλοσοφία και μια αναζήτηση της αλήθειας. Αυτό που θέλω είναι η ενότητα, της Ευρώπης και, αν είναι δυνατόν, ολόκληρου του κόσμου, χωρίς σύνορα, ένας κόσμος στον οποίο όλοι θα καταλαβαινόμαστε μεταξύ μας», πρόσθεσε ο 96χρονος.
Διαβάστε επίσης
Συνάντηση Μητσοτάκη – Ανδρουλάκη: Ποιος αγαπάει πιο πολύ τους τραπεζίτες;
H Ηριάννα, ο Περικλής και ο Θεοφίλου – Τρεις νέοι φυλακίστηκαν με παρόμοια ευρήματα με τον Ρωμανό