Για τους Ιρλανδούς, οι Έλληνες αισθανόμαστε αυθόρμητη συμπάθεια και αλληλεγγύη. Γνωρίζουμε, παρά ταύτα, λιγότερα από όσα θα έπρεπε για τα πάθη ενός λαού που εδώ και τουλάχιστον δυο αιώνες αγωνίζεται για την απαγκίστρωση του από τα δεσμά του Ηνωμένου Βασιλείου.
Το νησί, στην άλλη εσχατιά της Ευρώπης, είναι «σπασμένο» στο βόρειο, Προτεσταντικό, τμήμα του –ενταγμένο με τη θέληση του στο Στέμμα- και το νότιο, την ανεξάρτητη Δημοκρατία της Ιρλανδίας που καταλαμβάνει τα 5/6 του εδάφους.
Στο τεύχος του HOT DOC HISTORY, που κυκλοφορεί την Κυριακή μέσα στη συγκυρία του Brexit και το οποίο συναρτάται (και) με το πρόβλημα των τελωνειακών συνόρων των δύο μερών, ανατρέχουμε στην αγνοημένη Ιστορία της «Χώρας των Κελτών». Στους γενάρχες του ιρλανδικού εθνικισμού: Τον Τζέιμς Στιβενς, τον προτεστάντη(!) Αρθουρ Γκρίφιθ, τον μεταρρυθμιστή Τσαρλς Παρνέλ, τον μαρξιστικών τάσεων πατριώτη Τζέιμς Κόνολι. Στο «γελαστό παιδί» Μάικλ Κόλινς, «πιστό στρατιώτη της Ιρλανδίας», που δολοφονήθηκε από συντρόφους του όταν συμβιβάστηκε με τη μισή ανεξαρτησία που πρότεινε ο δαιμόνιος Λόιντ Τζορτζ. Στον Ιμον Ντε Βαλέρα που, χωρίς να δεχτεί την πίεση της διαπραγμάτευσης, αναδείχτηκε σε «διαχρονικό» πρωθυπουργό και στον Μπόμπι Σαντς που έσβησε μετά από απεργία πείνας 66 ημερών.
Εξηγείται η κοινωνική-ταξική βάση της διαίρεσης και περιγράφονται η εξέγερση του Πάσχα 1916, ο πόλεμος της ανεξαρτησίας 1919-21, ο Εμφύλιος 1922-23, η ουδετερότητα στον Β΄ Παγκόσμιο, η «Ματωμένη Κυριακή» του 1972, η φονική απόπειρα εναντίον της Θάτσερ το 1984 και ο διαρκής ανταρτοπόλεμος του ΙΡΑ μέχρι το 1985. Τότε που η «σιδηρά κυρία» αναγκάστηκε να συνυπογράψει στο Χίλσμπορο μια συμφωνία με τους «τρομοκράτες», οδυνηρή και για τις δύο πλευρές.
Μέσα από τις σελίδες αναδεικνύονται σημαντικές αναλογίες με τα καθ΄ ημάς. Η αγγλική επέμβαση, το συρματόπλεγμα του Μπέλφαστ σαν της Λευκωσίας, ο θρησκευτικός διχασμός όπως στην Κύπρο, η αναγνώριση της Βόρειας Ιρλανδίας από το Δουβλίνο με αποκήρυξη των εδαφικών αξιώσεων. Και ο χαρακτηρισμός της σκληροπυρηνικής Θάτσερ σαν προδότριας από τους φανατικούς του Ολστερ. Τέλος η «Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής» 1998 όταν η Δημοκρατία της Ιρλανδίας τροποποίησε 2 «αλυτρωτικά» άρθρα του συντάγματος της.
