Μια… εναλλακτική οδό ακολουθεί η Ινδία, καθώς τη στιγμή που οι περισσότερες χώρες καλούν τους πολίτες τους να αποφεύγουν την κατανάλωση ζάχαρης, το πελώριο κράτος του 1,3 δισ. κατοίκων και από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ζάχαρης παγκοσμίως επιχειρεί να πείσει τους πολίτες του ότι η κατανάλωση ζάχαρης δεν είναι δα και τόσο επιβλαβής για την υγεία τους. Ενα πραγματικά δύσκολο και αμφιλεγόμενο εγχείρημα, το οποίο δεν εναρμονίζεται με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Οι κρυσταλλικοί κόκκοι της ζάχαρης έχουν αποτελέσει αντικείμενο αντιπαράθεσης ανά τους αιώνες, από την εποχή της δουλείας στις φυτείες ζαχαροκάλαμου της Καραϊβικής έως τη σύγχρονη εποχή που η υπερκατανάλωση της «γλυκιάς αμαρτίας» συνδέθηκε με μια σειρά από παθήσεις όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης. Είναι όμως αυτό απολύτως σωστό;
Σε κάθε περίπτωση, και ενώ έχει επικρατήσει στη συνείδηση του κόσμου πως η ζάχαρη προκαλεί πολλά δεινά στην υγεία, στην Ινδία είναι σε εξέλιξη μεγάλη καμπάνια που επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει τον διατροφικό της ρόλο, καταρρίπτοντας τους «μύθους», όπως τους χαρακτηρίζει.
«Η Ινδία είναι δομικά ένα έθνος με πλεόνασμα παραγωγής και εξαγωγής ζάχαρης. Εάν δείτε τα δεδομένα παραγωγής ζάχαρης τα τελευταία δέκα χρόνια, θα διαπιστώσετε ότι η Ινδία έχει πλεόνασμα ζάχαρης σχεδόν όλα τα χρόνια.
Με τον όρο πλεόνασμα παραγωγής ζάχαρης εννοούμε ότι η παραγωγή της είναι μεγαλύτερη από την ετήσια απαίτηση κατανάλωσης της χώρας. Υπήρξαν δύο σεζόν (2017-18 και 2018-19) που η παραγωγή ζάχαρης της χώρας ήταν πάνω από 32 εκατ. τόνους, έναντι εγχώριας κατανάλωσης 25-25,5 εκατ. τόνων. Ακόμη, 3,8 εκατ. τόνοι ζάχαρης εξήχθησαν το 2018-19 και περίπου 5,6 εκατ. τόνοι το 2019-20» εξηγεί στο Documento ο γενικός διευθυντής της Ινδικής Ενωσης Ζάχαρης (Indian Sugar Mills Association/ ISMA) Αμπινας Βέρμα.
Μια… πύλη για τη ζάχαρη
Ερωτηθείς εάν η καμπάνια που πραγματοποιείται μέσω του meetha. org καλεί τους Ινδούς να καταναλώνουν περισσότερη ζάχαρη προκειμένου να αντιμετωπιστεί η υπερπροσφορά στη χώρα σχολίασε: «Φαίνεται να υπάρχει παρανόηση σχετικά με το μήνυμα το οποίο θέλουμε να δώσουμε μέσω του meetha.org.
Δεν ζητάμε ούτε από τους Ινδούς ούτε από κανέναν να καταναλώνει περισσότερη ζάχαρη, ακόμη κι αν η χώρα έχει πλεόνασμα. Δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το πλεόνασμα ζάχαρης με αυτό τον τρόπο. Η Ινδία εξάγει ζάχαρη για να μειώσει το απόθεμα. Οπως ήδη ανέφερα, έχουμε εξαγάγει 9,4 εκατ. τόνους τα τελευταία δύο χρόνια για να μειώσουμε το πλεόνασμά μας και αυτό σκοπεύουμε να κάνουμε και στο μέλλον.
Η ISMA ξεκίνησε μια εκπαιδευτική πύλη που ονομάζεται meetha.org. Ο στόχος της είναι να εκπαιδεύσει τους ανθρώπους έτσι ώστε να μπορούν να κάνουν συνειδητές επιλογές σχετικά με τις διατροφικές τους συνήθειες και επιλογές. Η εκστρατεία έχει δημιουργηθεί για να ευαισθητοποιήσει τους ανθρώπους, καθώς επίσης και για την αβάσιμη αρνητικότητα γύρω από τη ζάχαρη».
Μύθος ή αλήθεια;
Και εδώ γεννάται το βασικό ερώτημα: προκαλεί η ζάχαρη διαβήτη; «Αυτός είναι ο μύθος που θέλουμε να καταρρίψουμε. Η ζάχαρη δεν προκαλεί διαβήτη. Οποιοσδήποτε ειδικός θα σας πει ότι ο διαβήτης δεν προκαλείται από την κατανάλωση οποιουδήποτε είδους τροφής, συμπεριλαμβανομένης της ζάχαρης, αλλά από την κληρονομικότητα. Η υψηλή ή χαμηλή κατανάλωση ζάχαρης δεν έχει καμία σχέση με τον διαβήτη. Παρομοίως, η παχυσαρκία δεν οφείλεται αυτή καθαυτή στην κατανάλωση σακχάρου.
Η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα της κατανάλωσης πάρα πολλών θερμίδων, οι οποίες δεν καίγονται και δεν μετατρέπονται σε ενέργεια. Το σώμα μας δεν διαφοροποιεί τις θερμίδες ανάλογα με την πηγή τους. Επίσης, η αντικατάσταση της πηγής θερμίδων δεν θα βοηθήσει, αλλά θα το κάνει η μείωση της πρόσληψης θερμίδων ή η καύση τους. Αυτό είναι παραπληροφόρηση την οποία θέλουμε να διορθώσουμε και να την αντικαταστήσουμε με σωστές πληροφορίες που βασίζονται σε στοιχεία.
Δεν ζητάμε από τους ανθρώπους να τρώνε περισσότερη ζάχαρη. Ζητάμε από τους ανθρώπους να τρώνε υπεύθυνα» λέει ο Αμπινας Βέρμα.
Η άποψη του ΠΟΥ
Η άποψη του ΠΟΥ ωστόσο είναι αρκετά διαφορετική από όσα υποστηρίζει ο γενικός διευθυντής της Ινδικής Ενωσης Ζάχαρης. Οπως αναφέρει επισήμως στην ιστοσελίδα του, για την πρόληψη του διαβήτη οι πολίτες καλούνται, εκτός των άλλων, να έχουν μια ισορροπημένη διατροφή και να αποφεύγουν τη ζάχαρη. Στο μεταξύ, ο ΠΟΥ αρνήθηκε να σχολιάσει όσα υποστηρίζει ο κ. Βέρμα, παρά τις επίμονες ερωτήσεις του Documento.
Την ίδια ώρα, σε μια προσπάθεια να ρίξουμε περισσότερο φως αναζητήσαμε απάντηση στην Παγκόσμια Ομοσπονδία για τον Διαβήτη (International Diabetes Federation/IDF). «Οι έρευνες δείχνουν ότι η πλειονότητα των περιπτώσεων διαβήτη τύπου 2 θα μπορούσε να προληφθεί μέσω της υγιεινής διατροφής και της τακτικής σωματικής άσκησης.
Μια υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει τη μείωση των θερμίδων που καταναλώνετε εάν είστε υπέρβαροι, αντικατάσταση των κορεσμένων λιπών (π.χ. κρέμα, τυρί, βούτυρο) με ακόρεστα λίπη (π.χ. αβοκάντο, ξηροί καρποί, ελαιόλαδο και φυτικά έλαια), την κατανάλωση διαιτητικών ινών (π.χ. φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως) και την αποφυγή της χρήσης καπνού, υπερβολικού αλκοόλ και πρόσθετης ζάχαρης» απαντά στη σχετική ερώτηση του Documento το γραφείο Τύπου της IDF.
