Ο εμπειρότερος οδηγός του Εβερεστ Κάμι Ρίτα επισημαίνει τις δυσκολίες αλλά και τους κινδύνους της ανάβασης
Επέστρεψε στο σπίτι του στις 25 Μαΐου έπειτα από μερικούς μήνες απουσίας. Η γυναίκα και τα παιδιά του τον περίμεναν με μια τούρτα που είχε 24 κεριά. Κανένας δεν είχε γενέθλια. Γιόρταζαν την 24η φορά που κατακτούσε την υψηλότερη κορυφή του κόσμου!
Ο Κάμι Ρίτα είναι Σέρπα. Αυτό είναι το όνομα της φυλής που ζει στα Ιμαλάια και από το οποίο πήραν το όνομά τους όλοι οι οδηγοί των ορειβατών που προσπαθούν να κατακτήσουν το Εβερεστ από την πλευρά του Νεπάλ.
«Ακραία επικίνδυνη η ανάβαση»
«Οι ορειβάτες πρέπει να ξυπνήσουν και να καταλάβουν ότι η ανάβαση σε μια ψηλή κορυφή όπως το Εβερεστ είναι ακραία επικίνδυνη» είπε πρόσφατα ο 49χρονος ζωντανός θρύλος των Ιμαλαΐων μιλώντας στο BBC. Και εξήγησε: «Τα τουριστικά γραφεία στέλνουν άτομα χωρίς να τα έχουν προειδοποιήσει για τις πραγματικές δυσκολίες. Υπάρχει όμως ένα όριο. Τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσω ότι οποιοσδήποτε πελάτης μου δεν είναι συνεργάσιμος ακυρώνω την αποστολή».
Ο Κάμι Ρίτα θεωρείται ο πιο έμπειρος Σέρπα στον κόσμο. Από φέτος κατέχει και ένα μοναδικό ρεκόρ. Ανέβηκε στην υψηλότερη κορυφή του κόσμου δύο φορές μέσα σε μία εβδομάδα, στις 15 και τις 21 Μαΐου. Την πρώτη συνόδευσε μια ομάδα δεκαπέντε Κινέζων, τη δεύτερη μια άλλη ομάδα έντεκα Ινδών ορειβατών. Αλλαξε πελάτες και ξαναπήρε την ανηφόρα.
«Ο μεγάλος αριθμός ορειβατών δεν είναι κάτι καινούργιο. Αυξάνεται συνεχώς η πίεση που ασκούν οι νεαροί ορειβάτες οι οποίοι θέλουν να πατήσουν στην κορυφή χωρίς να έχουν την εμπειρία τόσο σκληρών συνθηκών. Ευθύνονται και ορισμένες εταιρείες που περιγράφουν την κατάκτηση της κορυφής του Εβερεστ ως κάτι εύκολο».
Κατάγεται από το ίδιο χωριό με τον Τένζινγκ Νοργκάι (1914-1985), τον Σέρπα που στις 29 Μαΐου 1953 συνόδευσε τον Νεοζηλανδό σερ Εντμουντ Χίλαρι (1919-2008), τον πρώτο δυτικό που κατέκτησε το Εβερεστ.
«Για να πάμε σχολείο κάναμε αναρρίχηση επί τέσσερις ώρες» θυμάται ο Κάμι. Το 1982, μόλις 12 ετών, άρχισε να εργάζεται ως αχθοφόρος και βοηθός κουζίνας. Στη δουλειά τον έβαλε ο μεγάλος του αδερφός, επίσης οδηγός, με 17 κατακτήσεις της κορυφής στο ενεργητικό του.
Ντόπιος οδηγός, ένα επάγγελμα που φθίνει
Πολλοί Σέρπα αισθάνονται ότι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της τουριστικής βιομηχανίας του Νεπάλ, όμως η συμβολή τους δεν αναγνωρίζεται από την κυβέρνηση. Γι’ αυτό όλο και περισσότεροι προτιμούν τα παιδιά τους να συνεχίσουν το σχολείο και να μην εμπλακούν στην ορειβατική βιομηχανία.
Σημείο καμπής για την αλλαγή νοοτροπίας θεωρείται η φονική χιονοστιβάδα που σημειώθηκε στις 18 Απριλίου 2014. Η θεομηνία προκάλεσε τον θάνατο 16 ανθρώπων της φυλής, με πολλούς έμπειρους επαγγελματίες ανάμεσά τους.
Αν και η περίοδος της αναρρίχησης είναι σύντομη, συχνά μόνο μία εβδομάδα στα μέσα Μαΐου, οι Σέρπα, «ο στρατός των βουνών» όπως τους ονομάζει ο Κάμι, φροντίζουν το βουνό για συνολικά τρεις μήνες.
Εκτός από την τοποθέτηση σχοινιών και σκαλοπατιών πριν από την άφιξη των ορειβατών, αναλαμβάνουν να καθαρίσουν τους τόνους σκουπιδιών που έχουν μείνει στο βουνό από την προηγούμενη σεζόν. Επίσης φροντίζουν τα καταλύματα, τις προμήθειες και τις ξενοδοχειακές υποδομές των καταφυγίων βάσης.
Σχεδόν κάθε νοικοκυριό στα γύρω χωριά εξαρτάται οικονομικά από το πέρασμα που οδηγεί στην κορυφή και από τους ξένους ορειβάτες που θέλουν να το διαβούν. Κατά μέσο όρο κερδίζουν από 5.000 έως 8.000 δολάρια τη σεζόν.
Τον Μάιο του 1994, το βράδυ πριν από την πρώτη του ανάβαση στην κορυφή, ο τότε 24χρονος Κάμι Ρίτα ξαγρύπνησε. Ακουγε – ακούει ακόμη– τις φωνές των παλιών Σέρπα να του λένε: «Κάνε την προσευχή σου να έχει καλό καιρό». «Κατέβηκα και ήμουν ευτυχισμένος. Οχι γιατί πέτυχα στην πρώτη μου αποστολή, αλλά γιατί σκεφτόμουν ότι το βιογραφικό μου θα έγραφε ‘‘συνοδός για την κορυφή’’. Oτι από εκείνη τη στιγμή και μετά η ζωή μου θα ήταν πλέον πιο εύκολη» λέει.